Vì Sao Nhiều Phim Việt Lỗ Hàng Nhiều Tỷ đồng

Đầu tư kinh phí đến vài chục tỷ đồng, nhưng phim "Cậu Vàng" đang phải đối diện với nguy cơ lỗ nặng khi chỉ thu về hơn ba tỷ đồng sau hai tuần công chiếu

Nửa tháng đầu năm 2021, thị trường phim chiếu rạp có sự đổ bộ của hàng loạt tác phẩm trong và ngoài nước. Sau thời gian nền điện ảnh đóng băng vì đại dịch, nhiều nhà phát hành Việt Nam liên tiếp cho ra mắt các phim Võ sinh đại chiến, Cậu Vàng, Em là của em và Sám hối. Trái với kỳ vọng của các nhà sản xuất, những tác phẩm mới nhất đều không được đạt tín hiệu doanh thu sáng sủa. Võ sinh đại chiến sớm bị rút khỏi rạp sau gần một tuần ra mắt vì suất chiếu nghèo nàn. Một số phim khác thi đang đối diện nguy cơ bị thua lỗ nặng.

Sau hai tuần ra rạp, theo số liệu thống kê của trang Box Office Việt Nam, Cậu Vàng - tác phẩm được lấy cảm hứng chính từ truyện ngắn Lão Hạc của nhà văn Nam Cao - chỉ thu về gần ba tỷ đồng. Tác phẩm đầu tay của vị đạo diễn Trần Vũ Thủy đạt doanh thu thấp hơn nhiều so với số vốn "vài chục tỷ đồng", như êkíp làm phim đã công bố. Cũng khai thác về đề tài võ thuật, Sám hối - diễn viên Bình Minh đóng chính - đang là một cú trượt phòng vé lớn. Phim chỉ đạt hơn 700 triệu đồng tính đến hết ngày 20/1, dù kinh phí đầu tư là 50 tỷ đồng. Khá hơn, phim Em là của em - dự án hài tình cảm có Ngô Kiến Huy và Maya đóng - thu về hơn 11 tỷ đồng, nhưng tốc độ bán vé lại chậm hơn phim Chị Mười Ba 2 của Thu Trang dù vừa mới ra rạp.

Trong một số buổi tọa đàm điện ảnh về phim Việt thời gian gần đây, giới trong nghề mổ xẻ tình trạng loạt tác phẩm "chết yểu" hiện nay. Đa số nhà sản xuất có chung nhận định: phim muốn ăn khách, nội dung phải là yếu tố tiên quyết. Nhiều tác phẩm Việt Nam gần đây mắc rất nhiều điểm yếu ở khâu chất lượng. Chẳng hạn, với phim Cậu Vàng, phim nhận về nhiều lời chê bai về cả kịch bản lẫn kỹ thuật. Trên nhiều diễn đàn về điện ảnh, khán giả chỉ ra các lỗi sơ đẳng đến mức ngớ ngẩn của phim: tiếng động bị lệch khỏi hình ảnh - nhân vật Lý Cường tát tay sai nhưng sau vài giây sau mới có âm thanh, Binh Tư suốt ngày xa đà vào uống rượu nhưng thân hình rất cường tráng, một mình đối đầu đám đông không hề sợ sệt, nhiều đoạn kỹ xảo lộ phông xanh... Phim còn bị chê thậm tệ khi cố nhồi nhét nhiều tuyến truyện: lão Hạc (Viết Liên đóng), gia đình Bá Kiến (Hữu Châu), chuyện tình mợ Ba (Băng Di)... khiến tổng thể tác phẩm chỉ đơn thuần là những mảnh ghép chắp vá không đầu không cuối.

Tương tự, phim Sám hối vấp nhiều lời chê bai về nội dung. Tác phẩm để lộ lỗ hổng kịch bản với một câu chuyện xoay quanh người cha võ sĩ cứu con gái bị mắc bệnh nan y. Minh Long (do Bình Minh đóng) biết con yếu ớt nhưng vẫn đồng ý cho con tập bơi để thỏa ước mơ thi đấu ba môn phối hợp, khiến cô bé suýt chết đuối. Để kiếm tiền chữa bệnh cho con gái, Minh Long chấp nhận làm công việc bốc vác, thi đấu dàn xếp... dù vẫn sống trong căn hộ cao cấp. Tên phim gây ra sự khó hiểu cho người xem, khi nhân vật chính Minh Long có bản chất lương thiện, không làm gì đến mức xấu xa để phải "sám hối".

Theo nhiều người chuyên sâu trong nghề, một kịch bản tốt có thể quyết định tới 50% khả năng "thắng" của phim. Bộ phim Lừa đểu gặp lừa đảo - phim hài, lãng mạn xuất xứ từ Thái Lan - đang có doanh thu vượt trội hơn hẳn những phim Việt Nam ra rạp cùng thời điểm - kinh phí gần 10 tỷ đồng, dù khâu quảng bá không hề nổi trội. Theo anh Phúc Trần - đang làm truyền thông phim tại TP Hồ Chí Minh, phim trở nên cuốn hút nhờ lối dẫn dắt thú vị, kết hợp với đề tài heist (trộm cắp) cùng chuyện tình cảm động qua diễn xuất của hai ngôi sao điện ảnh Thái nổi tiếng. Trước đó, thị trường phim rạp năm 2020 chứng kiến sự lên ngôi của Tiệc trăng máu (thu về 180 tỷ đồng) - tác phẩm Việt này có kịch bản gốc từ Italy và đã học hỏi nhiều tình tiết của bản Hàn.

Charlie Nguyễn - nhà sản xuất Người cần quên phải nhớ - khi thừa nhận thất bại của phim cũng cho rằng tác phẩm của anh có một kịch bản kém. Ra mắt cuối năm 2020, thu về 1,9 tỷ đồng, bộ phim - kể về một nữ nhà báo điều tra cái chết bí ẩn của cha - bị cho chưa đủ lôi cuốn khán giả. Theo Charlie Nguyễn, khi phim thất bại, nhiều nhà sản xuất thường đổ lỗi cho khâu PR, diễn viên... "Tôi nghĩ một phim thất bại vì câu chuyện chưa chạm tới trái tim khán giả. Nhà làm phim chưa kể một câu chuyện đủ hay. Gu khán giả thay đổi hàng ngày chứ không phải hàng năm. Khi làm phim, mình theo xu hướng này thì đến khi phim ra, xu hướng đã thay đổi", anh nói.

Khâu phát hành cũng là một khâu thường được nhắc đến trong chuyện thành - bại của phim. Trong buổi chia sẻ hôm 17/1 tại TP Hồ Chí Minh, ông Thái Bá Dũng - đồng sản xuất phim Võ sinh đại chiến - cho rằng bộ phim sớm bị "khai tử" bởi nhà phát hành Galaxy ép suất chiếu. Những ngày đầu công chiếu, phim chỉ được bố trí vào các khung giờ không tốt như 8h30, 12h30, 23h30... khiến tác phẩm rốt cuộc chỉ thu về 1,3 tỷ, lỗ hơn 23 tỷ đồng. Theo đại diện êkíp làm phim, trong hợp đồng, phía nhà rạp không cam kết rõ ràng về số suất chiếu mỗi ngày, với lý do là "còn phải xem thị hiếu khán giả" và đã được êkíp đồng thuận. Dù vậy, ông Thái Bá Dũng vẫn cho rằng, nếu phía rạp Galaxy đảm bảo công bằng cho suất chiếu cho từng loại tác phẩm, Võ sinh đại chiến chắc hẳn đã có kết cục khác. Đại diện rạp - bà Võ Thị Thùy Trang - cho biết không thể cam kết giờ, suất chiếu cụ thể cho bất kỳ phim nào vì còn phụ thuộc rất lớn vào lựa chọn của khán giả.

Những năm trở lại đây, nhiều cụm rạp có cách vận hành mới: họ trở nên sễ dàng hơn trong việc điều chỉnh suất chiếu của một phim - thay vì nhất nhất tuân theo các cam kết như trước. Theo đạo diễn Nguyễn Quang Dũng nhìn nhận, điều này dẫn đến hiện tượng phân cực lớn về doanh thu: nếu phim tốt, sức hút cao, doanh thu sẽ tiếp tục cao ngất; ngược lại, phim ít được quan tâm thì sẽ càng bị tụt hậu trong cuộc đua. "Nhà phát hành có thể ưu ái hơn cho những phim họ góp vốn, song nếu phim đó chất lượng quá kém các nhà rạp cũng không thể cứu được. Theo tôi, nhà làm phim nên lựa chọn đối tác đáng để tin tưởng. Nếu sau một dự án, cảm thấy nảy sinh các vấn đề, nên rút kinh nghiệm để tìm các đối tác khác phù hợp hơn", anh Dũng nói.

Doanh thu phim chiếu rạp bị phân hóa một phần còn do thói quen khán giả thay đổi sau một năm diễn ra đại dịch. Anh Phi Long (Poly) - làm truyền thông về phim chiếu rạp lâu năm - cho rằng thời gian giãn cách xã hội, công chúng có quá nhiều lựa chọn với xem phim trực tuyến ngay tại nhà. Khi trở lại rạp, họ khắt khe hơn và chọn lọc kí càng hơn. Phim hay hoặc dở, hiệu ứng truyền miệng trên các nền tảng mạng xã hội sẽ góp phần truyền thông cho phim theo hai hướng tích cực hoặc tiêu cực, từ đó doanh thu giữa các phim cũng ngày càng cách biệt.

Với các nhà sản xuất phim lâu năm, không có một công thức cụ thể nào để phim thắng trăm tỷ. Charlie Nguyễn cho biết rằng làm phim luôn có tỉ lệ rủi ro cao. Trong mỗi dự án, vị đạo diễn trẻ luôn nói với cộng sự rằng làm hết sức với tác phẩm, còn kết quả như thế nào phải do ông trời tính. "Muốn thành công, chỉ có một cách đó là chúng ta hãy làm một bộ phim mà khán giả muốn xem", Charlie Nguyễn kết luận.