Virus Máy Tính, Một Lịch Sử 20 Năm - Báo Tuổi Trẻ

Phóng to

+ Năm 1983 : Nhà nghiên cứu virus Fred Dohen phát minh ra thuật ngữ "virus máy tính" trong một công trình nghiên cứu của mình.

+ Năm 1987 : Brain, virus máy tính đầu tiên, xuất hiện. Brain được viết bởi 2 anh em lập trình viên người Pakistan, nó nhiễm vào BOOT SECTOR của đĩa mềm thời ấy là loại 360kb. Rồi đến Stoned, virus đầu tiên biết tấn công vào MASTER BOOT RECORD (MBR) của các loại ổ cứng, khiến máy tính không thể khởi động.

+ Năm 1988 : Phần mềm chống virus (antivirus) đầu tiên được viết bởi một lập trình viên Indonesia. Nó đơn giản tìm và diệt virus Brain, sau đó bảo vệ hệ thống không bị nhiễm một lần nữa.

Cũng trong năm nay, virus lây lan thông qua mạng Internet, còn gọi là sâu (worm), ra đời. Morris Worm, con sâu rất nổi tiếng khai thác lỗi tràn bộ đệm trong các máy chủ Unix, hoành hành trên mạng, phá hỏng khoảng 1600 máy tính thời bấy giờ.

+ Năm 1989 : Virus Dark Avenger xuất hiện. Nó lây nhiễm vào hệ thống khá nhanh, sau đó nằm "mai phục" trong máy tính một thời gian dài rồi mới ra tay phá hoại, nên rất lâu sau đó người ta mới phát hiện ra nó. IBM cho ra phần mềm chống virus đầu tiên. Người ta bắt đầu cho việc nghiên cứu các giải pháp chống virus.

+ Năm 1990 : Bắt đầu xuất hiện các loại virus khá tinh vi, chúng có thể thay đổi hình dạng trong quá trình phát tán và lây nhiễm như polymorphic virus ("đa hình") ; và multipartite virus ("đa thân") có đặc tính nhiễm cùng lúc vào nhiều vị trí khác nhau trong máy tính.

Bulletin board (bản tin điện tử) xuất hiện như phương tiện thông dụng để dân viết virus giới thiệu, trao đổi virus và mã nguồn (source code) của chúng.

+ Năm 1991 : Trên các Bulletin board bắt đầu xuất hiện các bộ "đồ nghề tạo virus" (virus construction kits) cho phép bất kì ai dù không am hiểu về virus cũng có thể dễ dàng tạo ra nó.

Đầu năm theo thăm dò chỉ có 9% các công ty gặp vấn nạn virus nhưng đến cuối năm con số này đã nhảy vọt lên 63%.

+ Năm 1992 : Xuất hiện virus Michelangelo, virus đầu tiên nổi đình nổi đám trong giới truyền thông, chỉ ghi đè lên một số phần của ổ cứng bị nhiễm vào ngày 6 tháng 3 - sinh nhật của một họa sĩ nổi tiếng thời Phục Hưng. Dù rằng người ta ghi nhận chỉ có một số ít trường hợp bị lây nhiễm nhưng phần mềm chống virus bán chạy như tôm tươi.

+ Năm 1994 : Tác giả viết virus Pathogen ở Anh bị cảnh sát Scotland tóm cổ và bị tuyên án 18 tháng tù. Đây là sự kiện đánh dấu việc một dân viết virus bị truy tố vì tội phổ biến mã máy tính độc hại.

+ Năm 1995 : Virus macro đầu tiên ra đời mang tên Concept. Nó được viết bằng ngôn ngữ Visual Basic và có thể hoạt động trên bất cứ máy tính nào chạy MS Word dù là PC hay MAC. Nó xuất hiện như một sự châm ngòi cho việc bùng nổ hàng loạt virus macro sau đó chỉ bởi nó quá dễ viết vào lây lan nhanh.

+ Năm 1999 : Virus Chernobyl xuất hiện vào tháng 4, với khả năng khiến ổ cứng và dữ liệu của máy bị nhiễm không thể nào truy xuất được. Dù rằng ở Mỹ nó chỉ tấn công được một số ít máy nhưng tại các nước khác thì thành tích phá hoại của nó là đáng nể. Ở Trung Quốc, người ta thống kê thiệt hại lên tới hơn 291 triệu usd. Thổ Nhĩ Kì và Hàn Quốc cũng phải một phen điêu đứng vì virus này.

Cùng năm, virus marco Melissa tấn công hàng trăm ngàn máy tính trên khắp thế giới. Đây là loại virus đầu tiên có khả năng tự mình phát tán từ máy này sang máy khác. Nó sử dụng Outlook Express để gửi bản sao đến 50 địa chỉ đầu tiên mà nó tìm thấy trong sổ địa chỉ (address book) của người dùng.

+ Năm 2000 : Virus LoveLetter từ quê hương Philippin đổ bộ sang Châu Âu và Hoa Kỳ chỉ trong vòng 6 tiếng đồng hồ. Kỉ lục phá hoại của nó lên tới 2,5 - 3 triệu máy tính và gây thiệt hại lên tới 8,7 tỉ đô la Mỹ, một con số khổng lồ. LoveLetter cũng là thế hệ virus "thông minh" đầu tiên biết lợi dụng tính tò mò của con người để lây lan (social engineering).

Sau đó còn có hàng loạt biến thể của Love Bug ra đời, như Homepage, Anna Kournikova...Đa số những con virus này đều được tạo từ công cụ mang tên VbsWg do một thanh niên người Arengtina viết.

+ Năm 2001: Codered cùng Nimda tấn công hàng loạt máy tính chạy hệ điều hành Windows NT 4.0, Windows 2000 với máy chủ web IIS 4.0 và IIS 5.0. Năm đó cũng đánh dấu sự ra đời của Lion, một con sâu lây lan các hệ điều hành thuộc họ Unix.

+ Năm 2003 : Sobig.F - kẻ quấy rối, lần đầu xuất hiện vào tháng 1, nhưng đến giữa năm vào khoảng tháng 7,8 thì nó hoạt động cực mạnh. Sobig.F tạo ra nhiều thư rác trên máy tính bị nhiễm (spam) và gửi tiếp mà không hề bị phát hiện. Hơn nữa nó còn đánh mạnh vào các trang web, dịch vụ chống thư rác như Web Spamcom, Spam Early Prevention Warning System (spews.org), Spam Open Relay and Blocking System (sorbs.net), Spamhauls Project...Và điều mà người ta nhận thấy là khi các dịch vụ chống thư rác bị nhiễm thì số thư rác sẽ tăng lên đáng kể.

Song hành với Sobig.F là người anh em Blaster, lây nhiễm hàng trăm nghìn máy tính chạy WinXP, tạo nên một mùa hè đầy sâu. Ngoài ra con phải kể đến Slammer, một con sâu làm điêu đứng cả nước Hàn Quốc vào đầu năm.

Thật khó cho chúng ta để tiên đoán thế hệ kế tiếp của virus trong quá trình tiến hóa của nó. Chỉ có một điều chắc chắn là nó sẽ càng ngày càng tinh vi hơn, kích thước nhỏ hơn và mức độ nguy hiểm cũng sẽ khôn lường, khi mà các lỗ hổng, khiếm khuyết của các phần mềm công nghệ vẫn còn tồn tại chưa được khắc phục.

Đồng hành với các chủng loại virus và sâu phá hoại còn có rất nhiều virus giả mạo khác (hoax) phát tán qua Internet. Hầu như tất cả các con hoax đều lây lan dưới dạng email chuyển tiếp (forward), đính kèm trong email đó là câu chuyện thương tâm về một bệnh nhân nhiễm HIV chẳng hạn, hoặc là một thông báo "ma" của các công ty lớn, chẳng hạn như "Yahoo sẽ ngưng cung cấp dịch vụ email miễn phí". Loại virus này thật sự nguy hiểm bởi vì chính nạn nhân sử dụng thời gian, tiền bạc và tận tay mình phát tán chúng đến người thân cũng như bạn bè.

Điều này cũng đòi hỏi các phần mềm antivirus cũng phải cố gắng cật lực mới có thể bắt kịp nhịp tiến hoá và phát triển của Virus. Bên cạnh đó bản thân mỗi chúng ta cần phải trang bị cho mình kiến thức để tránh bị lây nhiễm, đồng thời phải thường xuyên vá các lổ hổng bảo mật trong hệ thống của mình cũng như cập nhật các phần mềm antivirus.