Viskinin Vücuda Etkileri - Meleklerin Payı

1920-1933 yılları arasında ABD’deki içki yasağı (prohibition) döneminde bazı doktorlara ilaç olarak viski “reçeteleme” yetkisi verildiğini biliyoruz. Bu dönemde doktorların depresyon, hazımsızlık gibi tanılar koydukları hastalarına ABD Hazine Dairesi tarafından bastırılan resmi reçete koçanlarıyla sınırlı miktarda viski reçete etmeleri ilginç bir bilgi.

Viski ve sağlık anahtar kelimeleriyle arama yaptığınızda “Viskinin Sağlığa Faydaları” gibi fazla bilimsel karşılığı olmayan pek çok yazıya rastlamak mümkün. İçerdiği ellajik asit gibi antioksidanlar nedeniyle kanser dahil olmak üzere pek çok hastalığa faydası olduğu, kan pıhtılaşmasını yavaşlattığı gibi sayısız bilgi dolaşsa da viskisever bir doktor olarak viski tüketiminin, dolayısıyla alkolün sağlığımız üstündeki etkilerini objektif olarak paylaşmanın önemli olduğunu düşünüyorum. Viski ne kadar keyif veren bir içki olursa olsun günün sonunda %40 (veya daha bile fazla) etil alkol içeren bir içki ve belli miktarların üstünde tüketildiğinde vücudumuzda hem akut hem de kronik dönemde zararlı etkileri olabiliyor ve bağımlılık yaratabiliyor.

Viski içince vücudumuzda neler olur?

Viskinin temel bileşeni olan etil alkol kimyasal bir madde olarak vücudumuza girdiğinde diğer kimyasallarda olduğu gibi emilimi takiben kana karışır ve karaciğerimize gider. Alkolün %20’si midede emilirken %80’i ince bağırsaklardan emilmektedir. Karaciğerimiz her an sayısız kimyasal reaksiyonun gerçekleştiği ve enzimler yoluyla kimyasalları parçalayarak vücudumuzu zararlı etkilerden koruyan bir fabrika gibidir. Karaciğer çok kabaca bir hesapla 1 saatte 1 birim alkolü metabolize ederek zararsız hale getirebilir. Alkol belli miktarların üstünde tüketildiğinde karaciğerimiz de mesaiyi artırabilir ancak tüketim sürerse ve enzimler yetersiz hale gelirse etil alkol kanda belli miktarların üstüne çıkarak diğer organlar üstündeki zararlı etkilerini göstermeye başlar. (Kısa bir zaman diliminde üstüste shot olarak içilen içkilerin karaciğerin metabolizma hızının yetmemesi nedeniyle hızlı bir sarhoşluk yaratmasının nedeni budur) Uzun yıllar kullanıldığında aşırı tüketim karaciğerin fonksiyonlarını bozduğu ve hepatosit adı verilen karaciğer hücrelerinin ölümüne neden olduğu için karaciğer yağlanması, kronik hepatit, siroz ve karaciğer yetmezliğine kadar giden tablolara neden olabilir.

“1 birim alkol” ülkeden ülkeye ve ölçü biriminden ölçü birimine değişkenlik gösterse de yaklaşık 1 tek viski = 1 kadeh şarap = 1 şişe bira gibi aklımızda kalabilir.

Kan Alkol Düzeyi ve Promil

Kan Alkol Düzeyi (kandaki alkol miktarı) alkolün vücudumuz üstündeki zararlı etkilerini anlamak için faydalı bir ölçektir. Pek çok Avrupa ülkesinde olduğu gibi ülkemizde de kullanılmakta olan promil (permille) birimi 1 litre kanda kaç gram alkol olduğunu göstermektedir. 0.5 promil, yani 1 litre kanda 0.5 gram alkol bulunduğu an yasal sınıra ulaşmış olursunuz. Yani vücudunda 6 litre kan bulunduğunu varsaydığımız bir yetişkinin kanına 3 gram alkol karıştığı an yasal sınıra ulaşılmış demektir. Kan Alkol Düzeyi cinsiyet, kişinin vücut ağırlığı ve vücut yağ oranı gibi faktörlerle değişmektedir. Bu da aynı miktar alkol tüketiminin farklı insanlarda neden farklı sarhoşluk etkileri yarattığını açıklamaktadır. Kadınlarda vücut su oranının erkeklerden daha düşük olması, karaciğer dehidrojenaz enziminin daha yavaş çalışması ve hormonal faktörler nedeniyle içilen aynı miktar alkol kan düzeyini daha fazla artırabilir. Kadınlarda alkolün kronik hastalık yaratma etkisi de daha fazladır. Araştırmalar alkolik kadınların siroz hastası olma olasılığını alkolik erkeklerden daha fazla olduğunu göstermektedir.

Gazlı alkollerde emilim daha yüksek olmaktadır. Bunu basit bir örnekle açıklayacak olursak aynı alkol düzeyine sahip bir kadeh şampanya kan alkol düzeyini 1 kadeh şaraptan daha fazla artırmaktadır.

Viskinin Beyin Üzerindeki Etkileri

Altın rengi bir tek malt viskiyi kadehimize koyup tadım yaparkenki mutluluk anını bir yana bırakırsak alkol bir “santral sinir sistemi depresanı”dır. Yani beyin fonksiyonlarını yavaşlatır. Alkol küçük miktarlarda neşeli (öforik) bir duygudurum yaratsa da alınan miktar arttıkça hareket koordinasyonu ve entellektüel kapasite azalır, reaksiyon zamanı uzar. Beynin konuşma bölgesi olan Broca da etkilendiği için konuşma bozulur ve anlaşılmaz hale gelebilir. Alkol miktarı çok arttığında solunum ve dolaşım sistemleri de etkilenir ve solunum/kalp atışı düzensizleşir. Son aşama koma ve ölümdür.

Viski ve İlaç Kullanımı

İlaçlar da kimyasal maddeler oldukları için karaciğerde metabolize olmaktadır. Bu nedenle alkol ile aynı anda kullanılan bir ilacın metabolizması da etkilenecektir. Her ilacın etkisi ve metabolizması farklılık gösterse de sık kullanılan ilaçlardan mideyi etkileyen aspirin ve non steroid antienflamatuar ilaçlar (ağrı kesiciler), veya karaciğerde metabolize olan antibiyotiklerle birlikte alkol kullanılmaması en sağlıklısıdır. Beyni doğrudan etkileyen ilaçlarla (antidepresanlar, santral etkili kas gevşeticiler, vs) birlikte alınan alkol düşük dozlarda bile tehlike yaratmaktadır.

Viski Kilo Aldırır mı?

Viski şeker ve yağ içermez ancak etil alkolün yarattığı enerji nedeniyle yüksek kalorili bir içkidir ve 10 cc (100 ml) si alkol içeriğiyle doğru orantılı olarak 200-250 KCal civarındadır. Standart %40 alkol oranına sahip bir harman/tek malt viski 200 KCal iken cask strength, single barrel olarak satışta olan yüksek alkollü viskilerde bu rakam 250-300 Kcal lere çıkmaktadır. Elbette viskinin yanında kuruyemiş gibi yüksek kalorili atıştırmalıklar tüketiyorsanız, bir akşam yemek üstüne alacağınız bir duble viskinin size geri dönüşü büyümeye başlayan bir göbek olabilir; dikkat.

Diageo drinkiq web sitesinde bir süredir viskiler de dahil olmak üzere tüm alkollü içeceklerinin besin değeri/kalori tablolarını yayınlıyor. http://www.knowyourdiageodrink.com/Gateway/Pages/Gateway.aspx?refurl=http://www.knowyourdiageodrink.com/en-row

Avrupa Parlementosu’nun verdiği güncel bir kararla yakında AT sınırları içinde satılan tüm viskilerin etiketlerinde besin değeri/kalori bilgileri de yer alacak.

SONUÇ

Viski de diğer tüm alkollü içkiler gibi sorumlulukla tüketilmesi gereken bir içecektir. Sarhoş olmak için bardak bardak tüketmektense, içeriğini, üretildiği bölgeyi, tadım ve koku karakteristiklerini bilerek yudumlanan bir kadeh viski içmenin vereceği keyif çok daha fazladır.

Sağlığınıza!

Konu hakkında daha ayrıntılı bilgi edinmek için:

http://www.trafik.gov.tr/Sayfalar/AlkolluAracKul.aspx

http://www.ttb.org.tr/eweb/adli/9.html

http://www.traffic.bilkent.edu.tr/alkollu.htm

Tweet Paylaşmak güzeldir 0 Total Shares