Vịt Bầu Minh Hương - Đặc Sản Tuyên Quang

THƠM NGON VỊT BẦU MINH HƯƠNG Vịt bầu Minh Hương là giống vịt bầu bản địa có từ lâu đời ở xã Minh Hương, huyện Hàm Yên. Vịt được nuôi dưỡng bởi dòng suối Cham Chu kết hợp chế độ ăn uống tự nhiên nên thịt rất thơm, ngon mà không vịt nơi nào có được.

Vịt bầu Minh Hương được chăn thả tự nhiên.

Vịt ở đây có một số đặc điểm khác biệt so với những giống vịt khác như có mình tròn, cổ ngắn. Do tập tính hay bơi lội nên cũng có đôi chân ngắn, màng chân rộng để thích nghi với môi trường sống. Vịt trưởng thành thường có trọng lượng từ 1,8 đến 2,2kg.

Vịt có thể chế biến thành món luộc, quay, hấp hoặc om với sấu, rang muối, sào sả ớt chua cay. Đặc biệt, món vịt bầu xôi chõ cùng với gạo nếp được người dân trong xã coi như một món ăn truyền thống của người dân bản địa. Để chế biến món vịt xôi chõ, người dân nơi đây thường lựa chọn con vịt đạt 1,8 đến 2,2 kg làm sạch. Sau đó, họ chuẩn bị các gia vị: rau răm, sả, tỏi thái nhỏ trộn lẫn với nhau, tra thêm mỳ chính, muối vừa đủ. Cho toàn bộ gia vị trên cho vào trong bụng vịt để xôi. Trước khi xôi, lấy 1 kg gạo nếp thơm đã được ngâm và đãi sạch cho vào chõ trước, sau đó đặt vịt lên trên và cho lên bếp để xôi trong khoảng 30-35 phút là chín. Đặc biệt, món vịt thơm ngon hơn còn bởi bát nước chấm có vị thơm đặc biệt từ lá húng rừng.

Món ăn được chế biến từ Vịt bầu Minh Hương trở thành thương hiệu từ lâu. Chính vì thế, vịt được giới sành ăn tìm đến và truyền nhau câu nói: “Nếu lên Hàm Yên mà chưa thưởng thức đặc sản Vịt bầu Minh Hương thì coi như chưa đến”. Hiện Vịt bầu Minh Hương là vật nuôi được xếp vào loại “tứ đại gia” trong ngành nông nghiệp của huyện với câu ca “nhất keo, nhì cam, tam trâu, tứ vịt”. Năm 2016, Cục Sở hữu trí tuệ công nhận nhãn hiệu Vịt bầu Minh Hương đã mở ra cơ hội làm giàu cho người chăn nuôi nơi đây.

GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM NGUỒN CUNG VỊT BẦU MINH HƯƠNG Sau nhiều năm xây dựng và phát triển thương hiệu, đến nay vịt bầu Minh Hương đã được thương lái, doanh nghiệp đặt mua nhưng cung không đủ cầu.

Hiện toàn xã Minh Hương có 200 hộ chăn nuôi vịt bầu với số lượng gần 20 nghìn con. Trong đó tập trung vào một số hộ chăn nuôi quy mô lớn là gia đình bà Phạm Thị Vân, ông Phạm Văn Thi, bà Hoàng Thị Ngọc, bà Hoàng Thị Thành, anh Lương Văn Tiếp…, còn lại là các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ. Việc nhân giống, gây giống vịt trên địa bàn xã chủ yếu phụ thuộc vào các hộ gia đình này nên nguồn cung con giống trên địa bàn xã không ổn định, do đó không đáp ứng được nhu cầu tiêu thụ vịt bầu Minh Hương của người tiêu dùng. Có nhiều doanh nghiệp ở các tỉnh đặt mua vịt bầu Minh Hương nhưng người dân nơi này đành ngậm ngùi… tiếc vì không đủ vịt để cung cấp.

Vịt bầu Minh Hương đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp nhãn hiệu chứng nhận tập thể.

Ông Đàm Ngọc Hưng, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Hàm Yên cho biết, vừa qua có 1 doanh nghiệp tại tỉnh Hưng Yên đề xuất đặt mua vịt bầu Minh Hương thương phẩm với số lượng 500 con/ngày, tuy nhiên vẫn chưa thể đáp ứng được. Nguyên nhân là do vịt cần thời gian sinh trưởng, mặt khác vịt được bà con chăn nuôi theo mùa vụ, vì vậy, số lượng vịt thương phẩm xuất bán ra thị trường chưa ổn định, đồng đều ở tất cả các tháng trong năm nên không thể cung cấp ngay cho doanh nghiệp.

Để tiếp tục phát triển đàn vịt bầu Minh Hương và từng bước giải quyết khó khăn trong việc cung ứng con giống, vịt thương phẩm, tháng 2-2019, UBND huyện đã xây dựng kế hoạch phát triển chăn nuôi và quảng bá thương hiệu vịt bầu Minh Hương. Trong đó, nhân rộng và tạo vùng chăn nuôi đàn vịt bầu Minh Hương thêm ở địa bàn các xã Bình Xa, Tân Thành, Phù Lưu; quảng bá và giới thiệu sản phẩm vịt bầu Minh Hương. Huyện cũng triển khai phương án chăn nuôi theo quy hoạch xây dựng nông thôn mới, quy mô nuôi vịt thương phẩm tại các hộ với số lượng 100 con trở lên; nuôi đàn giống bố mẹ đảm bảo chất lượng để ấp trứng cung ứng đủ giống vịt con cho người chăn nuôi, nhập đàn nuôi hợp lý để có sản phẩm vịt xuất bán hàng tháng và đủ cung ứng cho thị trường.

Năm 2019, UBND huyện phấn đấu tổng đàn vịt xuất chuồng đạt hơn 38,7 nghìn con, tăng gần 10 nghìn con so với năm 2018, trọng lượng xuất chuồng đạt gần 74 tấn, giá trị đạt trên 6,6 tỷ đồng. Hiện UBND huyện khuyến khích, vận động các thành phần kinh tế tham gia vào chăn nuôi, tiêu thụ sản phẩm, duy trì các tổ hợp tác chăn nuôi để giúp nhau về kỹ thuật và liên kết trong tiêu thụ sản phẩm.

Chủ trương của huyện đã được các hộ chăn nuôi vịt trên địa bàn xã hưởng ứng. Chị Phạm Thị Vân, chủ trang trại chăn nuôi vịt thôn 13 Minh Quang chia sẻ, chị có 10 năm kinh nghiệm chăn nuôi vịt bầu Minh Hương, hiện chị nuôi 1.000 con/lứa, đầu tư 3 lò ấp trứng. Mỗi tháng chị xuất bán 6.000 con vịt giống với giá 10-20 nghìn đồng/con, bán 200 con vịt thương phẩm với giá 100 nghìn đồng/kg. Vịt bầu Minh Hương ngon có tiếng nên được nhiều thương lái đến thu mua, tuy nhiên việc mua bán vịt bầu Minh Hương từ nhiều năm nay chủ yếu là các giao dịch nhỏ lẻ, giá cả và việc cung ứng chưa ổn định.

Chị Đinh Thị Thảo, chủ nhà hàng Hoa Thảo, thôn 6 Minh Quang, xã Minh Hương cho rằng, chị sẵn sàng liên kết với người chăn nuôi để tiêu thụ sản phẩm, vấn đề quan trọng là bảo đảm nguồn cung đáp ứng nhu cầu của khách hàng.Khi có sự vào cuộc của Nhà nước, nhà doanh nghiệp và nhà nông, chắc chắn vịt bầu Minh Hương sẽ nâng cao giá trị, người dân Minh Hương giàu lên từ sản sản phẩm đặc sản này./.