Vọng Thê – Wikipedia Tiếng Việt

Óc Eo
Xã
Khu chợ Óc Eo
Hành chính
Quốc gia	Việt Nam
Vùng	Đồng bằng sông Cửu Long
Tỉnh	An Giang
Trụ sở UBND	Khóm Trung Sơn
Thành lập	2003[1]
Địa lý
Tọa độ: 10°14′29″B 105°09′12″Đ / 10,241432837434°B 105,15334737401°Đ / 10.24143283743365; 105.15334737400836
Óc Eo Vị trí xã Óc Eo trên bản đồ Việt Nam
Diện tích	68,79 km²
Dân số (2025)
Tổng cộng	39.481 người
Mật độ	573 người/km²
Khác
Website	oceo.angiang.gov.vn
x t s

Đối với các định nghĩa khác, xem Óc Eo (định hướng).

Óc Eo là một xã thuộc tỉnh An Giang, Việt Nam.

Địa lý

[sửa | sửa mã nguồn]

Lịch sử

[sửa | sửa mã nguồn]

Óc Eo (tiếng Khmer: អូរកែវ, Ou Kaev) vốn có nguồn gốc là một địa danh cổ, nơi mà các di chỉ khảo cổ được tìm thấy khiến cho một số chuyên gia khảo cổ nhận định kinh đô Kottinagar (thế kỷ 2 - thế kỷ 7) của Đế quốc Phù Nam từng tọa lạc ở nơi đây.

Trong một thời gian dài, vùng đất Óc Eo gần như bị hoang hóa. Mãi đến năm 1817, khi Thoại Ngọc hầu Nguyễn Văn Thoại làm Trấn thủ Vĩnh Thanh, ông nhận thấy việc giao thương giữa các vùng Hà Tiên, Rạch Giá và Châu Đốc đều phải đi vòng đường biển bất tiện, nên đã tâu vua Gia Long nạo vét con sông Ba Lạch. Năm 1818, kênh Đông Xuyên được đào nối rạch Đông Xuyên với sông Kiên Giang, hoàn thành sau một tháng. Để ghi nhận công lao của Thoại Ngọc hầu, triều đình đã đặt tên cho kênh Đông Xuyên là Thoại Hà và ngọn núi nhìn xuống dòng kênh là Thoại Sơn.[2]

Khu vực xã Óc Eo nay, vào đầu nhà Nguyễn vốn là một vùng sinh sống của người Khmer dưới chân núi Ba Thê. Sách Gia Định thành thông chí của Trịnh Hoài Đức có chép:

Ba Thê sơn, cao 30 trượng, chu vi 13 dặm, cách phía tây bến Thoại Hà 18 dặm rưỡi, ba ngọn vươn xanh trập trùng cổ thụ tươi mát, cấm dân không được chặt. Mặt trước giáp với bưng biền, cỏ rậm bùn lầy. Thoại Ngọc hầu nhân đó đào cho thông ra, rộng 20 tầm để cho thuyền bè đi lại. Người Cao Miên ở theo triền núi và đường rừng, họ vừa sống bằng nghề săn bắn ở núi, lại còn câu cá ở ao chằm, thu được 2 mối lợi.[3]

Theo địa bạ An Giang năm 1836, nơi này được ghi nhận với tên gọi là thôn Vọng Thê,[4] thuộc tổng Định Thành, huyện Tây Xuyên, phủ Tuy Biên, tỉnh An Giang.

Năm 1867, Pháp chiếm tỉnh An Giang. Năm 1868, thực dân Pháp thành lập hạt thanh tra Châu Đốc trên cơ sở các phủ Tĩnh Biên và Tuy Biên cũ của nhà Nguyễn. Không lâu sau, hạt thanh tra Long Xuyên cũng được thành lập trên cơ sở tách ra từ hạt Châu Đốc, tuy nhiên vẫn được đặt dưới quyền quản lý của hạt Châu Đốc. Tổng Định Thành thời nhà Nguyễn bị chia làm 2: tổng Định Thành Thượng thuộc hạt thanh tra Châu Đốc, tổng Định Thành Hạ thuộc hạt thanh tra Long Xuyên. Thôn Vọng Thê khi đó thuộc vào tổng Định Thành Hạ, hạt thanh tra Long Xuyên. Năm 1871, chính quyền thực dân Pháp đã "trích các thôn người Khmer là Nhuận Ốc, Vọng Thê, Cần Đăng, Ca Lan, Thâm Trạch khỏi tổng Định Thành Hạ lập thành tổng Biên Thành."[5] Trừ thôn Nhuận Ốc được xác định vốn nằm trong địa bàn tổng Định Phước, còn lại Cần Đăng, Ca Lan, Thâm Trạch là những thôn mới lập, tách ra từ thôn Vọng Thê cũ.

Đầu năm 1900, hạt Long Xuyên được đổi thành tỉnh Long Xuyên. Đến năm 1911, theo cuốn Annuaire général de l’Indochine (Partie administrative) 1911 (Hanoi-Haiphong, Imprimerie d’Extrême-Orient, 1911), tỉnh Long Xuyên có 3 quận: Châu Thành, Chợ Mới và Thốt Nốt; trong đó, quận Châu Thành (Circonscription du chef-lieu) gồm 3 tổng: Biên Thành, Định Phước và Định Thành Hạ. Tuy nhiên, đến năm 1912, tổng Biên Thành bị giải thể, làng Vọng Thê được nhập về tổng Định Phú, quận Châu Thành.

Năm 1953, chính quyền Quốc gia Việt Nam thành lập thêm tại tỉnh Long Xuyên một quận mới là quận Núi Sập, với quận lỵ đặt tại khu Núi Sập (thuộc làng Thoại Sơn) do tách tổng Định Phú ra khỏi quận Châu Thành cùng tỉnh. Năm 1956, chính quyền Ngô Đình Diệm cho sáp nhập tỉnh Châu Đốc và tỉnh Long Xuyên để thành lập tỉnh mới có tên là tỉnh An Giang. Quận Núi Sập thuộc vào tỉnh An Giang. Đến năm 1961, chính quyền Việt Nam Cộng hòa cho dời quận lỵ Núi Sập từ xã Thoại Sơn vào xã Vọng Thê và đổi tên thành quận Huệ Đức.

Tháng 2 năm 1976, Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam tái lập tỉnh An Giang và huyện Huệ Đức. Ngày 11 tháng 3 năm 1977, huyện Huệ Đức được sáp nhập vào huyện Châu Thành.[6] Xã Vọng Thê trực thuộc huyện Châu Thành.

Ngày 25 tháng 04 năm 1979, Hội đồng Chính phủ ra Quyết định 181-CP,[7] theo đó tách một phần xã Vọng Thê để lập thành xã Vọng Đông.

Ngày 23 tháng 08 năm 1979, Hội đồng Bộ trưởng ra Quyết định 300-CP,[8] theo đó chia huyện Châu Thành thành hai huyện lấy tên là huyện Châu Thành và huyện Thoại Sơn. Các xã Vọng Thê và Vọng Đông thuộc huyện Thoại Sơn.

Ngày 12 tháng 04 năm 2005, Chính phủ ra Nghị định 52/2005/NĐ-CP,[9] theo đó thành lập xã An Bình trên cơ sở một phần xã Tây Phú và một phần xã Vọng Đông.

Ngày 19 tháng 5 năm 2003, thị trấn Óc Eo được thành lập trên cơ sở một phần xã Vọng Thê.[1]

Ngày 12 tháng 6 năm 2025, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 1654/NQ-UBTVQH15 về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh An Giang.[10] Theo đó, toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của thị trấn Óc Eo, xã Vọng Thê và xã Vọng Đông thành xã mới có tên gọi là xã Óc Eo.

Xã hội

[sửa | sửa mã nguồn]

• Trường THPT Vọng Thê
• Trường THCS Nguyễn Công Trứ (trước là trường THCS thị trấn Óc Eo).
• Trường THCS Vọng Đông

Di tích

[sửa | sửa mã nguồn]

• Di tích Óc Eo – Ba Thê được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt vào ngày 27 tháng 9 năm 2012.

Hình ảnh

[sửa | sửa mã nguồn]

• Núi Ba Thê nhìn từ hồ Óc Eo.
• Chùa cổ Linh Sơn ở chân núi Ba Thê
• Đình Phan Thanh Giản ở chân núi Ba Thê
• Trường Trung học cơ sở Óc Eo ở chân núi Ba Thê
• Trên tỉnh lộ 943, đoạn đi qua xã Óc Eo
• Kênh Thoại Hà, đoạn chảy qua xã Óc Eo
• Trường THCS Vọng Đông
• Chợ Vọng Đông
• Trạm y tế Vọng Đông
• Trường PTCS Vọng Đông
• Một cánh ruộng lúa ở Óc Eo.

Xem thêm

[sửa | sửa mã nguồn]

• Óc Eo
• Văn hóa Óc Eo

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ a b Nghị định 53/2003/NĐ-CP về việc điều chỉnh địa giới hành chính để thành lập xã, phường, thị trấn thuộc các huyện Thoại Sơn, Phú Tân, Tân Châu và thị xã Châu Đốc, tỉnh An Giang
2. ^ Kỷ yếu Hội thảo khoa học: Chúa Nguyễn và Vương triều Nguyễn trong lịch sử Việt Nam từ thế kỷ XVI đến thế kỷ XIX. Nhà xuất bản Thế Giới. 2008. tr. 133–135.
3. ^ Trịnh Hoài Đức. "Gia Định Thành thông chí (phần 2)". vanhoahoc.com. Bản gốc lưu trữ ngày 27 tháng 5 năm 2009. Truy cập ngày 10 tháng 7 năm 2008.
4. ^ Núi Ba Thê còn có tên là núi Vọng Thê, vì vậy nhà Nguyễn đã lấy tên để gọi chung cho cả khu vực sinh sống của người Khmer dưới chân núi.
5. ^ Nguyễn Đình Tư, Địa chí hành chính các tỉnh Nam Kỳ thời Pháp thuộc (1859-1954). Nxb Tổng Hợp Tp.HCM, 2017.
6. ^ Quyết định 56-CP năm 1977 về việc hợp nhất một số huyện thuộc tỉnh An Giang
7. ^ Quyết định 181-CP năm 1979 điều chỉnh địa giới và đổi tên một số xã và thị trấn thuộc tỉnh An Giang do Hội đồng Chính phủ ban hành
8. ^ Quyết định 300-CP năm 1979 về việc điều chỉnh địa giới một số huyện và thị xã thuộc tỉnh An Giang do Hội đồng Chính phủ ban hành
9. ^ Nghị định 52/2005/NĐ-CP về việc điều chỉnh địa giới hành chính để thành lập phường, xã, thị trấn thuộc thành phố Long Xuyên và các huyện Tịnh Biên, An Phú, Thoại Sơn, Tân Châu, tỉnh An Giang]
10. ^ Nghị quyết số 1654/NQ-UBTVQH15 về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh An Giang 2025

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]

Bài viết liên quan đến tỉnh An Giang, Việt Nam này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.

• x
• t
• s

x t s Các đơn vị hành chính thuộc tỉnh An Giang
Phường (14), xã (85), đặc khu (3)
Phường (14)	Rạch Giá · Bình Đức · Châu Đốc · Chi Lăng · Hà Tiên · Long Phú · Long Xuyên · Mỹ Thới · Tân Châu · Thới Sơn · Tịnh Biên · Tô Châu · Vĩnh Tế · Vĩnh Thông
Xã (85)	An Biên · An Châu · An Cư · An Minh · An Phú · Ba Chúc · Bình An · Bình Giang · Bình Hòa · Bình Mỹ · Bình Sơn · Bình Thạnh Đông · Cần Đăng · Châu Phong · Châu Phú · Châu Thành · Chợ Mới · Chợ Vàm · Cô Tô · Cù Lao Giêng · Định Hòa · Định Mỹ · Đông Hòa · Đông Hưng · Đông Thái · Giang Thành · Giồng Riềng · Gò Quao · Hòa Điền · Hòa Hưng · Hòa Lạc · Hòa Thuận · Hội An · Hòn Đất · Hòn Nghệ · Khánh Bình · Kiên Lương · Long Điền · Long Kiến · Long Thạnh · Mỹ Đức · Mỹ Hòa Hưng · Mỹ Thuận · Ngọc Chúc · Nhơn Hội · Nhơn Mỹ · Núi Cấm · Ô Lâm · Óc Eo · Phú An · Phú Hòa · Phú Hữu · Phú Lâm · Phú Tân · Sơn Hải · Sơn Kiên · Tân An · Tân Hiệp · Tân Hội · Tân Thạnh · Tây Phú · Tây Yên · Thạnh Đông · Thạnh Hưng · Thạnh Lộc · Thạnh Mỹ Tây · Thoại Sơn · Tiên Hải · Tri Tôn · U Minh Thượng · Vân Khánh · Vĩnh An · Vĩnh Bình · Vĩnh Điều · Vĩnh Gia · Vĩnh Hanh · Vĩnh Hậu · Vĩnh Hòa · Vĩnh Hòa Hưng · Vĩnh Phong · Vĩnh Thạnh Trung · Vĩnh Thuận · Vĩnh Trạch · Vĩnh Tuy · Vĩnh Xương
Đặc khu (3)	Kiên Hải · Phú Quốc · Thổ Châu
Nguồn: Nghị quyết số 1654/NQ-UBTVQH15