Xe Lôi – Phương Tiện Di Chuyển Lý Thú ở Miền Tây

Có thể bạn đã nghe đâu đó về từ " xe lôi" nhưng xe lôi là gì ? xe lôi chở gì ? Hay bạn đã thử cảm giác ngồi xe lôi ở miền tây bao giờ chưa . Kiểu như ngồi trong 1 cái thùng có bánh xe rồi người ta kéo đi chẳng hạn . Nghĩ cũng phiêu phiêu nhỉ ?

Xe lôi là gì ?

Xe lôi được hiểu đơn giản là loại xe thông thường nhưng được ráp thêm một bộ phận chở hàng hoặc chở người . Bộ phận được lắp thêm sẽ được kéo hay "lôi" bởi chính động năng được sản sinh của chiếc xe nó gắn vào. Nếu người miền bắc sẽ có người gọi là xe kéo . Nếu hiểu như vậy thì xe container cũng có thể gọi là 1 loại xe lôi đó "hihi".

Xe lôi chở gì ?

Như đã nói ở trên . Xe lôi là phương tiện mở rộng được bố trí để chở người hoặc chở hàng hóa . Do đó có thể nói xe lôi chở được mọi thứ nhé mọi người chẳng hạn như bạn hay gặp :

• Ở vùng nông thôn miền núi họ thường gắn vào xe máy 1 cái xe có bánh để chở hàng hóa , hoa màu thu hoạch được....
• Ở thành phố , nhất là những khu vực đông đúc dân cư họ hay có những bà bán rau , những cô bán thit... chế chiếc xe máy thành xe lôi cho tiện luồn lách....
• Ở miền tây thì họ chế xe đạp thành xe lôi để chở người , chở khách du lịch .

Xe lôi ở miền tây

Ở đây tôi chủ yếu đề cập đến loại xe lôi ở miền tây - loại xe đạp được chế để chở khách du lịch đi thăm quan . Đây là 1 trải nghiệm hấp dẫn khi đi du lịch miền tây . Cảm giác vi vu ngắm cảnh và tận hưởng sự chậm rãi và êm đềm của người dân địa phương thật tuyệt vời. Những chiếc xe lôi nhẹ nhàng di chuyển , không ồn ào tiếng máy . Lâu lâu có tiếng ting tong của anh đạp xe lôi để xin đường nghe thật vui tại . Cái tiếng chuông xe đạp ting tong gợi cho chúng ta cảm giác như trở về tuổi thơ , cái thời đạp xe đạp hàng cây số đến trường mỗi ngày.

Nguồn gốc của xe lôi

Xe lôi là một loại phương tiện được sử dụng rộng rãi ở Việt Nam từ giữa thế kỉ 20 cho đến nay. Xe Lôi là loại xe giống xe xích lô nhưng người chở thì ngồi phía trước, đạp xe kéo đi. Trên thực tế, đây vẫn là một dòng xe mang tính chất tự chế nên đến nay người ta vẫn chưa xác định được chiếc xe lôi đầu tiên ra đời năm nào và do ai sáng chế.

Trong cuốn Chasing Rickshaws, tác giả Tony Wheeler viết rằng xe lôi có mặt tại Singapore vào thập niên 1920. Riêng tại thủ đô Dhaka của Bangladesh, xe lôi bùng nổ từ đầu thập niên 40 và hiện nay vẫn còn đến 400,000 chiếc hoạt động tại đô thị đông dân này.

Sự xuất hiện của xe lôi ở giai đoạn đầu được xem là một kiểu dáng xe văn minh nhất thay thế xe kéo “người ngựa”. Dòng xe này có thể chở đến hai người hoặc hàng hoá cồng kềnh. Tại Việt Nam, xe lôi gắn liền với quá trình thuộc địa của người Pháp. Xe lôi đạp có mặt khắp nơi tại các tỉnh miền Nam với số lượng còn nhiều hơn giữa thập niên 40.

Cấu tạo của xe lôi

Xe lôi được thiết kế giữa trên ý tưởng cải tiến của chiếc xíc lô. Do không phải là dòng xe sản xuất công nghiệp nên hình dáng và thiết kế của mỗi chiếc xe lôi là khác nhau. Tại nhiều tỉnh, chiếc xe lôi có hình dạng thùng xe khá đa dạng. Có thùng nhỏ, có thùng to bề ngang, có thùng dài thùng ngắn. Xe lôi đạp có thùng xe thấp, lòng thùng hẹp chở được chừng hai người. Dầu vậy thùng xe được chế thêm miếng ván dày đặt ngang phía đối diện để tiện chở hàng cho các bà buôn bán trái cây rau quả miệt vườn hoặc chở thêm người. Một số thùng xe không có mui kéo tấm vải bạt che mưa, số khác lại có tấm bạt che sau lưng cho người ngồi sau, người ngồi băng trước đối diện đành chịu hứng nắng mưa.

Xe lôi chở khách ở các tỉnh miền tây

Xe lôi gắn máy ở Sóc Trăng và Cần Thơ có hình dạng thùng xe giống nhau. Thùng bầu giống thùng xe xích lô, có mui vải cong trùm che nắng mưa chuyên chở hành khách mà người ta gọi là “xe vua” chở hai người. Xe lôi thùng dài có mui bằng chở bảy tám người hoặc hàng hóa của dân buôn thường thấy ở vùng biên giới Tri Tôn, Tịnh Biên thuộc tỉnh An Giang. Xe lôi có mặt ở hầu hết tại các tỉnh miền Nam, riêng đặc biệt tại vùng sông rạch Cà Mau không có xe lôi vì phương tiện di chuyển chính vẫn là ghe thuyền, vỏ lãi.

Có lẽ xe gắn máy ngày càng nhiều trong mỗi gia đình nên dùng xe lôi làm phương tiện cũng giảm bớt. Hơn nữa các phương tiện văn minh hơn như taxi cũng phổ biến, xe lôi càng bị thu hẹp lại chỉ là hình ảnh thân yêu trong ký ức.

Chuyện thùng xe chế tạo rộng ra chỉ với mục đích chở thêm người dành cho xe lôi gắn máy. Từ thập niên 50 của thế kỉ 20, xuất hiện các loại xe gắn máy của Ðức, máy chạy mạnh như Goebel, Puch, người ta dùng gắn vào thùng xe lôi và cả xe ba gác đạp thành ba gác máy để vận chuyển hàng hóa nhiều hơn nhanh hơn. Sau này có thêm xe lôi gắn máy các loại xe Honda của Nhật.

Xe lôi ở các tỉnh miền Tây Nam bộ có thùng bầu giống thùng xe xích lô, có mui vải cong trùm che nắng mưa chuyên chở hành khách mà người ta gọi là “xe vua” chở hai người. Xe lôi thùng dài có mui bằng chở bảy tám người hoặc hàng hóa.

Các dòng xe lôi ở Việt Nam

Có thể điểm qua một vài dòng xe lôi phổ biến tại Việt Nam hiện nay như:

Xe lôi miền Tây:

Có cấu tạo à một chiếc xe đạp gắn theo sau một thùng xe đơn giản có 2 bánh xe nhưng lại rất hữu dụng, xe có thể chở được một lúc cả người và đồ đạc cồng kềnh.

Xe lôi trẻ em:

Xe lôi trẻ em được cấu tạo nhỏ gọn bền, đẹp, chắn chắn và an toàn. Với cấu tạo phần khung sườn được gia công kiên cố, nhiều thanh chịu lực; Đèn led nhấp nháy 7 màu được trang trí 2 bên dè và phía trước xe.

Xe lôi ba bánh:

Với cấu tạo gần giống như xe ba gác tự chế, gồm phần đầu (xe gắn máy) và phần chở hàng, trọng tải từ 300 - 450 kg và về tổng thể thì xe này được xem là biến thể của xe lôi có trong danh sách bị cấm.

Trải nghiệm đi xe lôi ở miền tây

Trước đây xe lôi chở kháchcó khắp miền Tây nhưng giờ đây nó chỉ có duy nhất ở thành phố Châu Đốc, tỉnh An Giang. Xe lôi có phần đầu là chiếc xe đạp giống ngang như xe Thống Nhất nam được chế thêm phần chở khách phía sau với hai bánh, cao lênh khênh. Một xe lôi có thể chở tối đa 4 khách. Để giảm thiểu sức nặng cũng như an toàn thì đa phần các loại xe đạp chế xe lôi hiện nay đều có tăng xích để thay đổi số vòng cũng như mô men khi đạp.

Với khoảng 100 nghìn đồng cho cuốc xe chở hai người với thời gian chừng 45 phút xe lôi sẽ chở khách đi vòng khắp Châu Đốc. Xe lôi sẽ đưa du khách đi các điểm đáng kể ở thành phố Châu Đốc:

• Đình thờ ông Thoại Ngọc Hầu - người đã chỉ đạo đào con kênh Vĩnh Tế nối từ đầu nguồn sông Hậu đến tít tận Hà Tiên, song song với biên giới VN - CPC
• tượng đài cá ba sa ở công viên 30-4 ghi dấu thứ sản vật giúp đổi đời nhiều số phận ở An Giang nói riêng và đồng bằng sông Cửu Long nói chung
• gốc bồ đề được lấy giống từ cây bồ đề đức Phật ngồi hành thiền và đắc đạo hạ chưởng tại trung tâm thành phố từ năm 1952
• các điểm ăn quà vặt nổi tiếng của thành phố biên giới Tây Nam đất nước.

Về miền Tây Nam Bộ những tháng gần Tết, có khi chúng ta sẽ bắt gặp những đám cưới rước dâu bằng xe lôi trông rất dễ thương, mang đấy chất hồn hậu của người dân vùng đất này. Nếu về miền tây đừng bỏ lỡ cơ hội trải nghiệm đi xe lôi nhé.

Tags: văn hóa du lịch