Xét Nghiệm ASLO Giúp Chẩn đoán Bệnh Do Vi Khuẩn Liên Cầu Tan Máu

1. Xét nghiệm ASLO là gì?

Vi khuẩn liên cầu tan máu beta nhóm A khi xâm nhập vào cơ thể sẽ tiết ra một loại enzyme đặc trưng là Streptolysin - O. Hệ miễn dịch cơ thể phát hiện ra Streptolysin - O sẽ sản xuất ra kháng thể ASLO chống lại, các kháng thể này xuất hiện từ 7 - 10 ngày sau khi nhiễm trùng. Nồng độ kháng thể tiếp tục tăng, đạt giới hạn trong vòng từ 2 - 4 tuần.

Trong vòng 6 - 12 tháng sau khi nhiễm trùng, nồng độ kháng thể ASLO sẽ giảm xuống. Như vậy, Xét nghiệm ASLO là xét nghiệm định lượng kháng thể Anti - Streptolysin O xuất hiện trong máu người bệnh. Ngoài ASLO, cơ thể còn sản xuất nhiều loại kháng thể khác chống lại chất độc streptolysin O, điển hình như anti DNase B.

Liên cầu khuẩn nhóm A là khuẩn gây viêm họng liên cầu, hầu hết trường hợp người bệnh bị nhiễm trùng Strep, có thể điều trị hiệu quả bằng thuốc kháng sinh. Nhiễm trùng Strep có thể không gây triệu chứng, không rõ nguyên nhân nên dễ không được điều trị hoặc điều trị không hiệu quả, dẫn tới trường hợp bị biến chứng sau nhiễm liên cầu (viêm cầu thận, sốt thấp khớp).

Vi khuẩn liên cầu A có thể gây viêm cầu thận

Nhiễm khuẩn liên cầu nhóm A có thể gây các triệu chứng như: khó thở, giảm nước tiểu, mệt mỏi, sốt, nước tiểu có máu. Biến chứng có thể gây ra như viêm tim, rối loạn chứng năng thận cấp tính, huyết áp cao, sưng chân,… Xét nghiệm này là cần thiết để xác định nguyên nhân khiến bệnh nhân bị nhiễm trùng Strep và điều trị hiệu quả.

Liên cầu khuẩn nhóm A Streptococcus là nguyên nhân gây ra các bệnh lý như: thấp khớp, viêm khớp, thấp tim, nhiễm trùng liên cầu, viêm nội tâm mạc, sốt tinh hồng nhiệt, viêm vi cầu thận cấp,… Xét nghiệm ASLO là cần thiết để phát hiện nhiễm trùng và các bệnh liên quan do nhiễm vi khuẩn Streptococcus nhóm A.

2. Ưu điểm và hạn chế của xét nghiệm ASLO

Vai trò của xét nghiệm ASLO là không thể phủ nhận, nó cho phép nhận diện và định lượng kháng thể chống streptolysin O trong cơ thể người bệnh. Với sự phát hiện kháng thể này giúp chứng minh người bệnh đang hoặc đã từng nhiễm trùng do liên cầu.

Kết quả xét nghiệm cũng cho thấy, loại kháng thể chống lại enzyme độc streptolysin O sẽ xuất hiện trong máu sau khi nhiễm khuẩn từ 7 - 10 ngày. Lượng kháng thể tăng tiếp tục trong vòng 2 - 4 tuần sau đó. Ngoài ra, xét nghiệm ASLO cũng hữu ích để xác định đúng tình trạng viêm cầu thận, đau khớp do liên cầu khuẩn nhóm A hay nguyên nhân khác.

Xét nghiệm giúp phát hiện và điều trị bệnh sớm do khuẩn liên cầu A gây ra

Tuy nhiên, xét nghiệm này còn một vài hạn chế như:

• Chỉ phát hiện được khoảng 75 - 85% các trường hợp nhiễm trùng do liên cầu.

• Xét nghiệm chỉ phát hiện, không có khả năng báo trước hậu quả có thể xảy ra do nhiễm trùng liên cầu cũng như mức độ nhiễm trùng nặng hay nhẹ.

• Xét nghiệm không phải làm 1 lần, mà phải thực hiện lại sau 10 - 14 ngày để so sánh với kết quả ban đầu. Việc này giúp theo dõi thấy nồng độ kháng thể trong máu có tăng hay không.

3. Xét nghiệm ASLO được chỉ định thế nào?

Xét nghiệm này có thể được chỉ định riêng biệt hoặc kết hợp với xét nghiệm Anti DNase B, nhằm xác định người bệnh có nhiễm liên cầu trùng gần đây không. Nhiễm trùng Strep có thể có hoặc không có triệu chứng, vì thế những trường hợp không có triệu chứng thường không được điều trị, một số phát triển biến chứng.

Vì thế, người bệnh có triệu chứng viêm cầu thận hoặc sốt thấp khớp hoặc có tiền sử đau họng, nhiễm trùng da gần đây, nguy cơ lây nhiễm liên cầu khuẩn cao thì sẽ được chỉ định xét nghiệm ASLO. Xét nghiệm ASLO thường chỉ định 2 lần trong khoảng 10 - 14 ngày, nhằm xác định mức độ kháng thể tăng, giảm hay không thay đổi.

Sốt thấp khớp với triệu chứng sưng đau các khớp

Triệu chứng của sốt thấp khớp có thể gồm:

• Sốt.

• Sưng và đau ở nhiều khớp, nhất là mắt cá chân, khuỷu tay và cổ tay, đầu gối, đôi khi đau di chuyển từ khớp này sang khớp khác.

• Chuyển động giật (chứng múa giật Sydenham).

• Có nốt sần nhỏ, không gây đau dưới da.

• Phát ban da.

• Viêm tim có thể không có triệu chứng, hoặc có thể có triệu chứng khó thở, đau ngực, tim đập nhanh.

Triệu chứng của viêm cầu thận có thể gồm

• Mệt mỏi.

• Phát ban.

• Giảm lượng nước tiểu.

• Sưng (phù nề).

• Nước tiểu có máu.

• Đau khớp.

• Cao huyết áp.

Những triệu chứng này không điển hình mà có thể do các bệnh lý khác gây ra.

4. Ý nghĩa của kết quả xét nghiệm ASLO

Giá trị xét nghiệm với kết quả bình thường tham khảo như sau:

• ASLO định lượng = < 200 U/mL

• ASLO định tính = âm tính

Kháng thể ASLO sản xuất sau khoảng 1 tuần đến 1 tháng, sau khi nhiễm trùng Strep. Mức ASLO tăng tới đỉnh điểm khoảng 4 - 6 tuần sau khi bị bệnh, và vẫn duy trì ở mức cao sau khi điều trị nhiễm trùng Strep thành công một vài tháng.

Nhiễm trùng Strep khiến kháng thể ASLO tăng đột ngột

Nếu kết quả xét nghiệm cho thấy ASLO hiện diện với nồng độ rất thấp, hoặc là âm tính thì nghĩa là bệnh nhân có thể không nhiễm trùng Strep trong thời gian gần đây. Để khẳng định chắc chắn thì cả lần xét nghiệm lại sau 10 - 14 ngày cũng cho kết quả tương tự, thử nghiệm Anti-Dnase B cũng là âm tính. Nhưng vẫn có tỉ lệ nhỏ người bệnh có 1 biến chứng sau liên cầu khuẩn, nhưng ASLO âm tính hoặc không cao.

Nếu kết quả xét nghiệm ASLO đang tăng lên hoặc cao thì khả năng người bệnh bị nhiễm trùng Strep gần đây. Mức độ ASLO cao, sau đó bình thường trở lại thì nghĩa là nhiễm trùng đã từng xuất hiện nhưng đã được giải quyết.

Xét nghiệm ASLO chỉ có ý nghĩa phát hiện, định lượng kháng thể, cho biết người bệnh có mang kháng thể kháng vi khuẩn liên cầu nhóm A hay không. Không thể dự đoán các biến chứng xảy ra, cũng như mức độ nghiêm trọng của bệnh qua xét nghiệm này.

Để được tư vấn chi tiết hơn, liên hệ MEDLATEC để được hỗ trợ.