Xét Nghiệm Hormone Tăng Trưởng (HGH)

Tên khác : GH; Human Growth Hormone; HGH; Somatotropin

Tên chính : Growth Hormone

Xét nghiệm liên quan : IGF-1 (Insulin-like growth factor 1, also called Somatomedin C); GHRH (Growth Hormone Releasing Hormone); Glucose Tolerance Test; Cortisol; ACTH; TSH; Glucose; Prolactin; IGF BP- 3 (Insulin-like growth factor binding protein 3)

Xét nghiệm này đo lượng hormone tăng trưởng (GH) trong máu. GH là một hormone được sản xuất bởi tuyến yên, một tuyến có kích thước nhỏnằm ở đáynào,sàn não thất ba, trong hố yên của thân xương bướm. Nó được tiết vào trong máuvới nồng độ dao độngsuốt cả ngày và đêm với đỉnh xảy ra chủ yếu là vào ban đêm.

Hormone tăng trưởng cần thiết cho sự tăng trưởng,phát triển bình thường của một đứa trẻ và thúc đẩy tăng trưởng xươngtươngthíchtăng dần theo tuổitừ lúc mới sinh đến tuổi dậy thì.Với những trẻkhông sản xuấtđủGH,phát triển chậm hơn và cótầm vócnhỏ hơn so với tuổi. Dư thừa GH thường nhấtlàdo một khối u tuyến yên tiết raGH(thường là lành tính). Quá nhiều GH có thể làm cho xươngcủa trẻ em tiếp tục phát triểndài ravượt quá tuổi dậy thì, kết quả là khổng lồ với chiều cao từ 7 feet( 2.1 m ). Những người có dư thừa GH cũng có thể cókhuông mặt đày lên,sức khoẻ yếu, tuổi dậy thì bị trì hoãn, và nhức đầu. Khổng lồ là mộttình trạngcực kỳ hiếm.Mặc dù GH khônggâytác độngở người lớn, nó đóng một vai trò trong việc điều chỉnh mật độ xương, khối lượng cơ, và chuyển hóa lipid. Thiếu hụt có thể dẫn đến giảm mật độ xương, khối lượng cơ ít hơn, và mức độ lipid thay đổi. Tuy nhiên, thử nghiệm cho sự thiếu hụt GH không phải là thường làmở người lớn đã giảm mật độ xương và / hoặc sức mạnh cơ bắpgiảmhoặc tăng lipid.Thiếu GH chỉ là một nguyên nhân rất hiếm hoi của những rối loạn này.Dư thừa GH ở người lớn có thể dẫn đếnbệnh to cực, dấuhiệukhông phải kéo dài xương nhưnglàmxương dày lên.Các triệu chứng như da dày lên, đổ mồ hôi, mệt mỏi, nhức đầu, và đau khớplà những triệu chứngcó thểkhó thấylúc đầu, mức độ GHtăngcó thể dẫn đến bàn tay và bàn chânto, xương mặtlớn, hội chứng ống cổ tay, và các cơ quan nội tạng bất thường. Dư thừa GH cũng có thể gây ra các khối u đường ruột. Nếu không điều trị,bệnh to cực và khổng lồ có thể dẫn đến các biến chứng như tiểu đường type 2, tăng nguy cơ bệnh tim mạch, cao huyết áp, viêm khớp, và nói chung,tuổi thọ giảm đáng kể.Thử nghiệmkích thích và ức chế GH thườngđược sử dụngnhấtđể chẩn đoán bất thường GH.Hormone tăng trưởng được phóng thíchbởi tuyến yên theo nhịp bùng lêntrong suốt cả ngày,nênđo cácnồng độGH ngẫu nhiên không phải làcóíchcholâm sàng.

Xét nghiệmđược sử dụng như thế nào?Thử nghiệm GH không được khuyến cáo tầm soát chung. Nó chủ yếu được chỉ địnhchonhững người có các triệu chứng bất thường về hormone tăng trưởng,đểtheo dõi kết quả kiểm tra nội tiết tố bất thường khác, hoặc để giúp đánh giá chức năng tuyến yên.Thử nghiệmhormone tăng trưởng được sử dụng để giúp xác địnhsự tănghoặc giảm sút sản xuất GH và cung cấp các thông tinchobác sĩbiếtmức độ nghiêm trọngvềtình trạngbệnhcủa một người.GHlà một phần củabộ thử nghiệmchẩn đoán cần thiết để tìm một nguyên nhân chosựsản xuất hormone bất thường. Ngoài ra, GH có thể được đo để đánh giá sự thành công của điều trị chobệnh to cực hay khổng lồ.Thử nghiệmIGF-1 (Insulin-like Growth Factor - 1)thườngđược chỉ địnhcùng với GH. IGF-1làgươngphản ảnh mức độGH tăngvàgiảm, nhưng mức độ củaIGF-1ổn định trong suốt cả ngày, nên IGF-1làmột chỉ số hữu íchphản ảnhcácmứctrung bìnhcủaGH.Thử nghiệm để chẩn đoán GH bất thường,thường liên quan đến hoặc là một thử nghiệm kích thích GH hoặcức chếGH. Chúng được sử dụng để đánh giáhoạt động củatuyến yên và những thay đổimức độ GH. Xét nghiệm kích thích GH giúp chẩn đoán thiếu GHdosuy tuyến yên. Đối với mộtthử nghiệmsự kích thích, một mẫu máu được rút ratừ10-12 giờsauăn . Sau đó, dưới sự giám sát y tế chặt chẽ,ngườiđóđược truyền tĩnh mạch insulin hoặc arginine.Các mẫu máu sau đó đượclấytheo thời gian, và GH đượcđotrong mỗilần lấy máu,nếu tuyến yên được kích thích bởi insulin (hoặc arginine)sẽtạo ramộtlượng GHmong đợi. Chất kích thích GH khác bao gồm clonidine và glucagon. Xét nghiệm ức chếGH giúp chẩn đoántăngGH, ngoài các xét nghiệm máu,quét hình ảnh có thể giúpchẩn đoánvà xác định vị trí khối u tuyến yên. Đối vớithử nghiệm ức chế, một mẫu máu được rút ratừ10-12 giờsauăn.sauđócho uống một dung dịchglucose chuẩn. Các mẫu máu đượclấy ratheo thời gian và mức độGH đượcđotrongmỗi lần lấy máu,nếuchức năngtuyến yênbình thường, sẽbịức chếbởi liều lượng glucose.Thường thì các xét nghiệm máu khác phản ánh chức năng tuyến yên, chẳng hạn như T4tự do, TSH, FSH, cortisol, LH, và testosterone (ở nam giới), cũngđược chỉ định. Những xét nghiệm này thường được thực hiện trước khi thử nghiệm GH để đảm bảo rằngcác xét nghiệmđóbình thường và / hoặcđiều trịbằng thuốc trước khi thử nghiệm GH được thực hiện. Ví dụ, hypothryoidism phải đượcđiều trịtrước khi thử nghiệm cho sự thiếu hụt GH ở trẻ em, nếu không, một kết quả GH sai thấp có thể được nhìn thấy. Mức độ glucose đượcđotrên các mẫu thu thập được trong quá trình thử nghiệm ức chế GH, cả hai,để theo dõi mức độ glucose và để đảm bảo rằng hệ thống của một ngườilà bình thường chịu đượcthách thức bởi cácnghiệmpháp glucose.Tập thể dục thường gây ra một sự gia tăng tạm thời nồng độ GH, một số bác sĩ có thể thực hiện một đánh giá ban đầu của sự thiếu hụt hormone tăng trưởng bằng cách đo GH sau khi tập thể dục mạnh mẽkéo dài trongmột khoảng thời gian.Đo lường GH và IGF-1định kỳ có thể được thực hiện trên trẻ em đã được điều trịhệ thống thần kinh trung ương bằng bức xạ hoặc chiếu xạ toàn bộ cơ thể trước khi ghép tế bào gốc. Điều này là phổ biến trong bệnh bạch cầu lymphoblastic cấp tính (ALL), chiếu xạ não có thể ảnh hưởng đến vùng dưới đồi và tuyến yên, làm ảnh hưởng đến tăng trưởng.Khi nàođược chỉ định?Thử nghiệm kích thích GH đượcchỉ địnhkhi một đứa trẻ có các triệu chứng của thiếu hụt hormone tăng trưởng (GHD), chẳng hạn như: -Tốc độ tăng trưởng chậm lại trong thời thơ ấu và đứa trẻthấphơn đáng kểso với nhữngtrẻkhác ở cùng độ tuổi; - Thử nghiệmtuyến giáp (ví dụ, T4tự do) cho thấy rằng đứa trẻ không phải là suy giáp (mức tuyến giáp thấp cũng có thể gây ra tăng trưởng chậm lại); - X-quang cho thấy phát triển xương bị trì hoãn; -Bác sĩ nghi ngờ tuyến yên của một đứa trẻ hoạt độngkém.Thử nghiệm kích thích có thể đượcchỉ địnhchomột người lớn khi ông có triệu chứng củathiếuGH và / hoặc suy tuyến yên, chẳng hạn như giảm mật độ xương, mệt mỏi, thay đổi lipid bất lợi, vàsức chịu đựngtập thể dục giảm. Các thử nghiệm hormone khác thường được thực hiện đầu tiên để loại trừ cáctình trạngkhác có thể gây ra các triệu chứng tương tự.Thiếu hụt GH là hiếm gặp ở trẻ em và người lớn.Ởngười lớn thiếu hụt GHcó thểđược chẩn đoán ởthời còntrẻhoặc có một lịch sử của bệnh vùng dưới đồi hoặc tuyến yên.Thử nghiệmức chếGH được thực hiện khi trẻ có dấu hiệu khổng lồ hoặc khi người lớn cho thấy dấu hiệu của bệnh to cực. Thử nghiệmức chếcó thể được thực hiện khi nghi ngờcómột khối u tuyến yên và đôi khi có thể được sử dụng cùng với IGF-1 và mức độ hormone khácđểtheo dõi hiệu quả điều trị cho nhữngtình trạngnày.Thử nghiệm của GH và IGF-1 có thể đượcthực hiệntại các khoảng thời gian thường xuyên trong nhiều năm để theo dõi sự tái phát của các bất thường trong trường hợp GH vượt quá.Kết quả xét nghiệm cóýnghĩa là gì?Giá trị tham khảo bình thường: GH = 0.5 – 17 ng/mLPhảicẩn thận khithực hiện giải thích kết quả các xét nghiệm GH. GH được phóng thíchbởi tuyến yên theo nhịp bùng phát,nên đomức độ GH ngẫu nhiên không phải là rất hữu ích. Có quá nhiều sự chồng chéo giữa các kết quả bất thường và sự biến đổigiá trị bình thường trongngày . Mức độ GH sẽ cao hơn vào buổi sáng và sẽ tăng với tập thể dục và căng thẳng.Để GH hữu ích hơn làso sánh các kết quả GH vớikết quảIGF-1và đánh giá phản ứng kích thích hoặc ức chế GH.Thử nghiệm kích thích GH

Nếu nồng độ GH không đángchú ý khithực hiện thử nghiệmkích thích GH( GH thấp hơn )và người có triệu chứng củagiảmGH và một mức độ IGF-1 thấp,người ấycó khả năng có một sự thiếu hụt GH bác sĩ có thể điều trị . Nếu mức TSH của người thấp, thì phải được giải quyết đầu tiênvìthiếu hụtTSHcó thể gây ra các triệu chứng tương tự nhưthiếuGH. Một người cũng có thể có suy tuyến yên và / hoặc chức năng tuyến yêngiảm toàn bộ.Thử nghiệm GH cho sự thiếu hụt GH không nên được thực hiện cho đến khi chức năng tuyến giáp của một người đã được đánh giá. Nếucóhypothryoidism,cầnphảiđược điều trị và đánh giá tốc độ tăng trưởng của trẻ em trước khi thử nghiệm GH.Nếu một người thực hiệntập thể dụcmạnhmàkhônglàmgia tăng nồng độ GH,người ấycó thể có một sự thiếu hụt GH. Phát hiện này cần phải được theo dõibằngcác thử nghiệm khác.Thử nghiệmức chếGH

Nếu nồng độ GH không đángchú ý khithực hiện thử nghiệmức chếGH( GHcao hơn)và người có các triệu chứng của khổng lồ hoặcbệnh to cực và một mức độ IGF-1 cao,người ấy cókhả năng sản xuất quá nhiều GH. Nếu hiệndiện hình ảnh một khối trênchụp X-quang, CT scan hoặc MRI, đócó thểlà một khối u tuyến yên (thường là lành tính). Nếu một người nào đó đang được theo dõi cho một khối uđã điều trị,nếuGH tăng lên có thể chỉ ra một sự tái phát.Điều gì kháccần biết?Khối u tuyến yên là nguyên nhân phổ biến nhất của sản xuất GH dư thừa nhưng cũng có thể gây thiếu hụt. Sự hiện diện của một khối u tuyến yên không chỉ có thể ảnh hưởng đến sản xuất GH, nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến sản xuất của hormone tuyến yên khác, chẳng hạn như ACTH (hội chứng Cushing) hoặc prolactin (galactorrhea). Nếu khối utương đối lớn, nó có thể ức chế sản xuất tất cả các hormone tuyến yên và gâychèn épcho các mô xung quanh.Các yếu tố có thể gây nhiễu với thử nghiệm GH bao gồm: - Các loại thuốc có thể làm tăng GH (ví dụ, amphetamines, arginine, dopamine, estrogen,glucagon, histamine, insulin, levodopa, methyldopa, và acid nicotinic) - Các loại thuốc có thể làm giảm nồng độ GH (ví dụ, corticosteroid và các phenothiazin) - Quét phóng xạ trong vòng một tuầntrướcthử nghiệm (với một số phương pháp thửnghiệm)Nồng độ GHbất thường,thường có thể được sửa đổi một khi các nguyên nhân được xác định. Điều trị bằng GH tổng hợp để giảm bớt sự thiếu hụt ở trẻ em (điều trịGH giảm ởngười lớn làđiềugây nhiều tranh cãi). Sự kết hợp của phẫu thuật, thuốc men, và bức xạ có thể được sử dụng để điều trị các khối u tuyến yên được gây ra sản xuất dư thừa GH. Điều quan trọng là xác định các bất thường GH càng sớm càng tốtđể điều trịđạt hiệu quả tốt. Tăng trưởng xương thay đổi liên quan đến khổng lồ và Bệnh to cực là vĩnh viễn, và nếu thiếu GH không được chữa trị, vóc người thấp bé concũngsẽtồn tại.Có thể có các biến chứng lâu dài từ bất thường GH. Bệnh to cực, ví dụ, có thể gây ra các polyp đại tràng (tăng nguy cơ của một người phát triển ung thư ruột kết), bệnh tiểu đường, huyết áp cao, và rối loạn thị giác. Nếu một khối u tuyến yêngâythiệt hại vĩnh viễn các tế bào tuyến yên,dùngnhiều hormone thay thế có thể là cần thiết. Tăng sự phát triển xương cũng có thể dẫn đến các dây thần kinh bị mắc kẹt (hội chứng ống cổ tay), viêm khớp và xương yếu.Cần lưu ý rằng hầu hết các trường hợp vóc người thấp bé không phải là do thiếu hụt GH. Họ cũng có thểcóliên quan đến đặc điểm gia đình, một loạt các bệnh, cáctình trạng, và các rối loạn di truyền khác.Hiếm khi, một người có thể có những triệu chứng liên quan đến thiếu hụt GH nhưngtrong trường hợpkháng GHdodi truyềnnồng độ GHbình thường hoặc tăng . Trong trường hợp kháng GH,thìmức độ GH cao, nồng độ IGF-1 là thấp.

Câu hỏi thường gặp1.Những tình trạng cầnđược điều trị bằng liệu pháp hormone tăng trưởng?Trẻ em có thểđượcđiều trịthiếu hụthormone tăng trưởng (GHD),bằnghormone tăng trưởngthay thếnếu trẻ có: -Bệnhsuy thậnmãntính -Hội chứng PraderWilli - Hội chứng TurnerĐiều trịbằng GHthay thế cho trẻ em cótầm vóc thấpnhưng không có thiếu hụtGHlàgây tranh cãi.Điều này cũng đúngở người lớn,dù có hoặc khôngcódẫn chứng bằngtư liệuthiếuGH.Các thuốccó liên quan vớicác rủi ro, tác dụng phụvà rất tốn kém.Hơn nữa,khôngcóđủ dữ liệu đểchứng minhcác lợi ích của nó.GH thay thếthỉnh thoảng được dùngchonhững người bịHIV / AIDS liên quan đến sự hao mòn dần(mất khối lượng cơ bắp) để giúpduytrìtrọng lượng cơ thể.2.Tại saocác vận động viênsẽđược kiểm tra GH?Bởi vìGHthúcđẩytăng trưởng cơ bắpở người lớn,GHcó thểđược dùng bởimột số người lớnvới mục đích làmnâng cao hiệu suất hoạt động.Các vận động viêncó thểđượcthửnghiệm GHhoặcIGF-1để phát hiệnhọđangdùng cácloạithuốctăng cườnghiệusuất.3.Xét nghiệm nào kháccóthểđược chỉ địnhđể đánh giá sản xuất GH ?Mặc dù GHkhôngthường được chỉ định,các xét nghiệmkhác,chẳng hạn nhưinsulin-like growth factor binding protein-3 (IGFBP-3),đôi khi đượcchỉ địnhđể giúp đánh giá sản xuất GH.

4. Thử nghiệm IGF – 1 là gì ?

Thử nghiệmInsulin-like Growth Factor – 1(IGF-1) là mộtphươngpháp gián tiếpxác địnhsốlượngtrung bình của hormone tăng trưởng (GH) được sản xuất bởi cơ thể. IGF-1 và GH là hormone polypeptide, protein nhỏ rất quan trọng cho tăng trưởng và phát triển xương và mô bình thường. GH được sản xuất bởi tuyến yên, một tuyến có kích thước nho nằm ở đáy não. GH được tiết vàotrongmáutheo nhịp dao độngtrong suốt cả ngày và đêm với đỉnh xảy ra chủ yếu là vào ban đêm. IGF-1 được sản xuất ở gan và cơ xương cũng như các mô khácđể đáp ứngvớisựkích thíchcủaGH. IGF-1 làm trung gian chocáctác dụngcủa GH, kích thích sự tăng trưởng của xương và các mô khác và thúc đẩy việc sản xuất khối lượng cơbắp. IGF-1làgươngphản ánh của sự sản xuấtthái quáhaythiếuhụtGH, nhưng mức độ củaIGF-1ổn định trong suốt cả ngày, nênnó một chỉ số hữu íchđể phản ánhcácmứctrung bình GH.

Nguồn: https://labtestsonline.org/