Xét Nghiệm Hsv1,2 Trong Các Bệnh Mụn Rộp

Tác giả: Ths.Bs.Hà Thị Thảo Mai

Theo số liệu thống kê gần nhất của WHO (Tổ chức Y tế Thế giới) - 3,7 triệu <50 (67%) nhiễm HSV-1 491 triệu người 15-49 (13%) nhiễm HSV-2. - Hầu hết trường hợp nhiễm herpes miệng và sinh dục: không triệu chứng - Triệu chứng: mụn rộp hoặc loét - Bệnh dễ lây khi biểu hiện triệu chứng nhưng vẫn lây khi không có triệu chứng - Nhiễm HSV-2 tăng nguy cơ mắc và lây HIV

I. Herpes Simplex Virus (HSV)

HSV gây nên bệnh mụn rộp hay bệnh Herpes

Biểu hiện triệu chứng là các mụn nước trên nền hồng ban gây đau hoặc các vết loét. Các triệu chứng kèm theo có thể bao gồm châm chích, ngứa, bỏng rát.

HSV type 1 hay viết tắt là HSV1 gây sang thương phần trên cơ thể chủ yếu ở mắt, môi, miệng… và cả ở phần dưới cơ thể, chủ yếu ở bộ phận sinh dục.

Hình 1: Sang thương ở môi của bệnh mụn rộp gây nên bởi HSV1. Nguồn: StatPearls – Pubmed (2020)

HSV type 2 hay viết tắt là HSV2 gây sang thương phần dưới cơ thể, chủ yếu ở bộ phận sinh dục

Hình 2: bệnh mụn rộp trên bộ phận sinh dục gây nên bởi HSV1.

Nếu không được chẩn đoán và điều trị sớm, HSV có thể gây nên những ảnh hưởng đến sức khỏe, thẩm mỹ và giảm tự tin trong giao tiếp.

Sau khi xâm nhập vào cơ thể, HSV sống ở hạch thần kinh

Khi gặp điều kiện thuận lợi, HSV chuyển tới da, niêm mạc. Lúc này biểu hiện triệu chứng và cũng là thời điểm có thể thực hiện xét nghiệm.

Bệnh sẽ tái phát nhiều lần trong đời người nhiễm

* Đường lây nhiễm

Bệnh lây qua nhiều con đường

Chủ yếu qua tiếp xúc da-da

Đặc biệt khi có tiếp xúc máu-dịch ở vùng da có vết thương hở từ người bệnh

Mẹ sang con (ở mẹ mang thai mắc bệnh Herpes)

* Đối tượng nguy cơ cao

Tình dục không an toàn, nhiều bạn tình

Sức khỏe kém, suy giảm miễn dịch

Đối tượng thường xuyên tiếp xúc, sống với người bệnh. Do đó, nếu sống với người mắc Herpes nên xét nghiệm để bảo vệ sức khỏe

II. Xét nghiệm HSV

* Mục đích xét nghiệm

Phát hiện 1 người có nhiễm HSV hay không

Khi có biểu hiện triệu chứng, cần được xét nghiệm nhằm xác định tình trạng bệnh

* Các phương pháp xét nghiệm có thể được thực hiện

PCR Soi mẫu mô/kính hiển vi điện tử Xét nghiệm máu

* Xét nghiệm máu tại Bệnh viện Da liễu TP. Cần Thơ

- Xét nghiệm máu HSV là xét nghiệm được thực hiện theo phương pháp miễn dịch đảm bảo độ chính xác cao và kết quả nhanh chóng

- Trên 1 xét nghiệm tích hợp xét nghiệm cả 2 type HSV 1 và 2 viết tắt là HSV1,2

- Sau khi virus xâm nhập, cơ thể tạo ra kháng thể (IgG và IgM) chống lại virus. Xét nghiệm tìm kháng thể hiện diện trong máu mang tên HSV1,2 IgM và HSV1,2 IgG là dấu hiệu chỉ điểm tình trạng nhiễm virus.

- Có 4 trường hợp có thể xảy ra khi thực hiện xét nghiệm HSV1,2:

• HSV1,2 IgG dương tính, HSV1,2 IgM âm tính: từng lây nhiễm HSV, hiện tại không có triệu chứng, virus đang ẩn
• HSV1,2 IgG dương tính, HSV1,2 IgM dương tính: đã nhiễm HSV, đang trong giai đoạn phát triển
• HSV1,2 IgG âm tính, HSV1,2 IgM dương tính: chưa từng nhiễm HSV, đang lây nhiễm HSV cấp tính
• HSV1,2 IgG âm tính, HSV1,2 IgM âm tính: chưa nhiễm HSV

Tóm lại, bệnh mụn rộp có thể lây lan trực tiếp và gián tiếp thậm chí qua các vật dụng có dính dịch tiết như nước bọt. Bệnh vẫn có thể lây lan ngay cả khi không có biểu hiện triệu chứng nên một trong các biện pháp ngăn ngừa sự lây bệnh có ý nghĩa quan trọng như tiêm chủng (không phổ biến), dùng bao cao su...Trong đó, xét nghiệm HSV là biện pháp nhanh chóng, dễ thực hiện, đặc biệt ở các đối tượng nguy cơ cao như quan hệ tình dục không an toàn, người phụ nữ mang thai có biểu hiện triệu chứng, những đối tượng sống chung với người bệnh Herpes…

Tài liệu tham khảo:

1. Salvatore Crimi et al (2019), “Herpes Virus, Oral Clinical Signs and QoL: Systematic Review of Recent Data”, Viruses, 11(5): 463.

2. A. Sauerbrei (2016), “Herpes Genitalis: Diagnosis, Treatment and Prevention”, Geburtshilfe Frauenheilkd, 76(12): 1310–1317.

3. Sewon Kang et al (2019), “Fitzpatrick’s Dermatology”, McGraw Hill Education, America.

4. WHO (2020), Herpes Simplex Virus.