Xơ Hóa Cơ ức đõn Chũm ở Trẻ Em

Cơ ức đòn chũm ?

Ở người, có một cơ người ta gọi là cơ ức đòn chũm, có hình dáng như một dải sợi dày, dài bắt đầu từ sau tai, chạy xuống gần vào đầu trong của xương sườn cùng bên, ngay giữa ngực, tại hõm ức.

 

Nguyên nhân

Nguyên nhân thường do tư thế xấu trong tử cung (ở trẻ sinh ngôi mông, dây nhau choàng cổ…), dẫn đến mạch máu nuôi cơ bị chèn ép làm cho xơ hoá cơ ức đòn chũm hoặc trong các trường hợp sinh khó, mạch máu trong cơ bị đứt gây chảy máu và từ cục máu đông bị xơ hoá làm co rút nhóm cơ này.

 

Dấu hiệu của bệnh

+ Dấu hiệu sớm (Ngay sau sinh - 3 tháng tuổi)

• Khối u ở cơ ức đòn chũm với các tính chất: phát hiện ngay sau sinh, cảm giác to nhanh trong tháng đầu, mật độ từ hơi chắc đến rất chắc; di động nhẹ theo cơ ức đòn chũm; không nóng, đỏ, đau.
• Hạn chế tầm vận động cổ: thường phát hiện muộn hơn, sau khi trẻ xuất hiện khối u này khoảng 2-3 tháng, đầu trẻ nghiêng sang bên có khối xơ, hạn chế nghiêng sang bên lành và xoay hai bên

 

+ Dấu hiệu muộn: Sau 3 tháng tuổi, nếu không được điều trị hoặc điều trị không đúng kĩ thuật:

- Có khối u như trên nhưng mật độ chắc hơn nhiều.

- Vẹo cổ, đầu trẻ nghiêng sang bên có khối u, hạn chế vận động cột sống cổ (hạn chế nghiêng đầu sang bên lành và quay đầu sang hai bên).

-Vẹo cột sống cổ, các đốt sống cổ bị biến dạng.

-Lác mắt

-Teo nửa mặt bên có khối xơ

Cần làm  xét nghiệm gì ?

+ Chọc dò khối u:

• Giai đoạn đầu: có hồng cầu (ít gặp)
• Giai đoạn sau: Tế bào xơ
• Không có bạch cầu đa nhân hoặc tế bào ác tính.

+ Siêu âm: Giai đoạn đầu: là dịch (xuất huyết), ít gặp. Giai đoạn sau: là tổ chức xơ.

+ Chụp Xquang cột sống cổ ngực: Có thể có hình ảnh vẹo cột sống ở trẻ được phát hiện muộn, bị co rút cơ ức đòn chũm có chỉ định phẫu thuật.

Điều trị

Vẹo cổ bẩm sinh là một tình trạng có thể điều chỉnh được một cách hiệu quả. Thường phát hiện khi trẻ được vài tuần tuổi, khi cơ cổ của trẻ đã phát triển hơn và trẻ bắt đầu lúc lắc qua lại nhiều hơn.

 

Nếu không can thiệp sớm sẽ dẫn tới dẹt đầu tư thế, làm cho cơ ức đòn chũm bên bị vẹo co rút lại không hồi phục và phải phẫu thuật.

• Nguyên tắc là giúp cho cơ ức đòn chũm mềm ra, kéo nó dài ra lại. Nếu bị vẹo cổ bên phải, đầu và mặt của bé sẽ hướng về bên trái.
• Kỹ thuật phục hồi chức năng bằng Vận động trị liệu.
• Khi đặt trẻ nằm trên giường, trong cũi, đặt bé nằm sao cho bé phải quay mặt về bên phải để nhìn thấy bạn và người xung quanh.
• Khi ẳm bồng đứng trẻ, nên để đầu trẻ dựa vào vai trái của mình, vì trẻ có xu hướng muốn nhìn về phía bên phải ở tư thế đó
• Khi đặt trẻ nằm ngữa để thay ta, quay mặt và cằm về bên phải, kéo nhẹ nhàng cổ nghiêng về bên trái. Sau mỗi động tác xoay và nghiêng cổ, giữ lại vài giây. Ít nhất 5 lần/ngày.
• Cho bé nằm bụng càng sớm càng tốt, bé tập vướn cổ lên, giữ cổ vững (tập lẫy khi trẻ 3 tháng tuổi).
• Tập càng sớm càng tốt, ngay trong tháng đầu, tập thường xuyên cho đến khi bé hết vẹo cổ hoàn toàn.

 

* Cần lưu ý khi điều trị:

• Cần điều trị từng đợt thực hiện cho đến khi trẻ khỏi hoàn toàn.
• Chỉ thực hiện khi khối u không có nóng, đỏ, đau.
• Kéo dãn nhẹ nhàng, từ từ, không kéo dãn tối đa đột ngột, ngay tức khắc.
• Không thực hiện kỹ thuật khi trẻ khóc, chống đối.
• Tập trước khi cho trẻ ăn.
• Theo dõi nếu thấy trẻ có dấu hiệu khó thở, tím tái thì ngừng tập

*Một năm đầu đời là quãng thời gian tập luyện vật lý trị liệu tốt nhất cho các bé có vấn đề về cơ ức đòn chũm, độ tuổi này các cơ của bé còn mềm mại. Việc tập luyện tuyệt đối phải do nhà chuyên môn chịu trách nhiệm, tránh để bé tổn thương thêm.

*Ngoài vận động trị liệu, biện pháp như: điện trị liệu (trẻ > 3 tháng) nên hoạt động trị liệu không có kết quả. Hoặc phẫu thuật chỉnh hình cho trẻ trên 2 tuổi, vẹo cổ nặng, không quay được cổ sang bên có khối xơ do đó bạn nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế chuyên khoa Nhi gần nhất để được tư vấn về phương pháp phục hồi chức năng chức năng cho trẻ. Trẻ 4 tháng trở đi có vẹo cổ mắc phải, có thể lành tính, nhưng cũng có thể do hậu quả của tình trạng bệnh nguy hiểm hơn nên đi khám để được loại trừ, cũng như được can thiệp điều trị kịp thời.

Khoa Y học cổ truyền