Xuất Xứ điển Tích độc Lạ Đừng đánh Trống Lảng Nữa - Kiến Thức

Giải mã Xuất xứ điển tích độc – lạ: Đừng “đánh trống lảng” nữa!

(Kiến Thức) - Điển tích “đánh trống lảng” xuất phát từ một câu chuyện đàn ca có xuất xứ từ Trung Quốc.

Phong Lâm 25/08/2015 09:15 Điển tích “đánh trống lảng” xuất phát từ một câu chuyện đàn ca có xuất xứ từ Trung Quốc. Anh nghệ sĩ vụng chèo "Đánh trống lảng" là một thành ngữ gồm ba âm tiết, khá quen thuộc trong tiếng Việt. Khi muốn nói về hành động của ai đó cố tình nói lảng, nói tránh đi sang một chuyện khác mà chính người đó đang rơi vào một tình huống khó nói hoặc không muốn nói. Ví dụ: "Vừa nghe ông Khản nói đến chuyện cô Lạt tơ tình này nọ, Hoàn liền lấy điếu cày hút một hơi dài rồi cười cười nói nói, cố tình đánh trống lảng, tránh cặp mắt của mọi người" (Tổng tập Văn học Việt Nam); hoặc "Thôi đừng đánh trống lảng nữa. Chuyện rõ như ban ngày thì chối làm gì"... Anh chàng nào đó mà có hành động cố tình lơ đi chuyện bất lợi có liên quan đến mình thì đều có thể sử dụng thành ngữ "đánh trống lảng" này để ám chỉ. "Trống" là một loại nhạc khí rỗng, thường có hình trụ, thân bằng gỗ hay bằng kim loại, có một hoặc hai mặt được bịt da căng, khi đánh dùng dùi hay tay đập vào mặt da này để tạo ra âm thanh to và vang. Còn "lảng" là "bỏ đi, tránh đi chỗ khác một cách lặng lẽ, không muốn cho người khác nhận thấy" hoặc "chuyển sang chuyện khác, nhằm tránh vấn đề nào đó". PGS.TS Phạm Văn Tình, Viện Từ điển học và Bách khoa thư Việt Nam cho biết, xuất xứ của thành ngữ này dựa trên câu chuyện dân gian sưu tầm ở vùng Liễu Đôi (Hà Nam, Trung Quốc). Có một anh chàng tên là Điển, được tham gia vào phường bát âm (dàn nhạc có 8 nhạc khí) trong một gánh hát. Anh ta chơi đàn nhị. Nhưng trong một buổi diễn xướng tại một chiếu chèo, anh kéo nhị thế nào sai phách sai tông hết cả. Bị nhắc nhở, lẽ ra anh ta phải sửa sai chơi cho đúng nhạc, đằng này anh ta lại vớ ngay cái trống bên cạnh rồi cứ thế vỗ liên hồi kỳ trận. Kết quả là tạo nên một mớ âm thanh hỗn tạp, không ra thể thống gì cả. Nhị không ra nhị, trống chẳng ra trống. Đúng là "quân hồi vô phèng". Chàng Điển năm xưa quả là người giấu dốt, thiếu tinh thần cầu thị. Có lẽ từ chuyện này mà hình thành nên thành ngữ "đánh trống lảng" mà dân gian quen dùng cho đến ngày nay: Nhị kia thì bỏ một nơi/Trống thì lại đánh vô hồi, buồn thay...

Ảnh minh họa.

Bước nhanh chậm trong lễ tế Một cách lý giải khác về điển tích “đánh trống lảng” cũng được nhiều người công nhận là xuất phát từ trong các buổi tế lễ. TS Đinh Đức Thành, Viện Hán Nôm cho rằng, khi tiến rượu, các tế viên (ông mạnh, ông bồi) phải đi khoan thai, từng bước một, theo điệu nhạc và nhịp trống từ ngoài sân vào trong cung. Khi ở trong cung trở ra, các tế viên phải bước rất nhanh theo nhịp trống dồn nhập gọi là trống lảng (tiếng giục để lảng ra cho nhanh). Sự trái ngược của các hồi trống vào – ra khiến người ta liên tưởng đến hình ảnh một người mượn cái này để “lờ” đi cái kia. Sau này, thành ngữ đánh trống lảng được dùng với nghĩa: Một người nào đó đang nghe chuyện này thì nói lảng ra chuyện khác, hoặc lảng ra chỗ khác để tránh điều bất lợi cho mình. Điệu trống lảng trong các cuộc tế lễ rất phổ biến, loạt trống khi các quan tế đi ra được gọi là trống lảng, ý là lảng ra cho mau mau chóng chóng. Cách hiểu “lái sang chuyện khác một cách cố ý, lờ đi chuyện không muốn nói đến” thể hiện cách vận dụng linh hoạt, hình ảnh ví von gần gũi của dân gian chê bai, lên án kẻ lái đi câu chuyện để tránh đi sự bất lợi cho mình. Cũng có thể do dân gian ghép từ “lảng tránh” vào đó để tạo nên từ “đánh trống lảng” cho nó có vần có điệu với nhau. Ví dụ như “dốt đặc cán mai” không có nghĩa là cái mai dốt. Cách ghép thành ngữ này khá phổ biến trong văn hóa dân gian Việt Nam. “Lảng tránh” là tránh đi không muốn gặp, tránh đi không muốn nói đến. Trong văn hóa làng xã Việt Nam, những buổi tế lễ thường thu hút cả cộng đồng dân cư tham dự, hình thức cúng tế, trống chiêng là những hình ảnh thân quen, nên việc sử dụng sự ví von này tạo ra sự thân thuộc, dễ hiểu, dễ nhớ. Một trò chơi Đánh trống lảng còn là một trò chơi phản ứng ngược rèn luyện tư duy, trí nhớ. Người điều khiển trò chơi hỏi trực tiếp một người chơi nào đó mà nội dung câu trả lời “có” hoặc “không” thì người được hỏi phải trả lời đúng câu hỏi bằng động tác lắc hoặc gật nhưng ngược với câu trả lời đúng, có thì lắc đầu, không thì gật đầu. Khi người điều khiển hỏi câu không có từ “có” hoặc “không” thì người chơi phải tìm câu trả lời không ăn nhập với câu hỏi (đánh trống lảng) để trả lời người điều khiển. Ví dụ, khi người điều khiển nói: “Hôm nay trời nắng nhỉ” thì trả lời “tôi mệt quá”. Cứ như vậy, người điều khiển thay đổi câu hỏi và người được hỏi phải thực hiện đúng yêu cầu quy định, ai trả lời sai sẽ bị phạt. Bản chất của trò chơi này cũng giống như từ đánh trống lảng, lái sang câu chuyện khác. Đây là một trò chơi tập thể khá phổ biến. Có một số ý kiến cho rằng, “lảng” là tên của một loại trống, một làng làm trống hoặc một nghề đánh trống là không đúng và không có cơ sở. Trong văn hóa dân gian, có nhiều cách để lý giải nguồn gốc một câu chuyện, một phong tục, một thành ngữ, không có cách lý giải nào là duy nhất đúng. Tùy vào quan niệm, sự hiểu biết của từng người mà chấp nhận cách lý giải nào. Dù vào cách nhìn nhận thế nào, được sử dụng trong văn cảnh nào thì ngữ nghĩa của thành ngữ vẫn không thay đổi và được chấp nhận. Ngoài “đánh trống lảng” còn có “đánh trống lấp”. Trong lễ tế thần, khi đọc văn tế, vì kiêng tên húy của thần nên người đọc văn chỉ đọc lẩm nhẩm trong miệng. Tuy vậy, vẫn sợ người ngoài biết tên húy nên khi đọc đến tên và chức tước của thần, người đánh trống còn điểm mấy tiếng trống để làm lấp tiếng người đọc. Đánh trống lúc đó gọi là trống lấp. Ngày nay, thành ngữ này thường dùng để chỉ việc kể lể lôi thôi nhằm lấp liếm câu chuyện chính hoặc che đậy lỗi lầm của mình. #đánh trống lảng #điển tích đánh trống lảng #thành ngữ đánh trống lảng #thành ngữ tục ngữ việt nam

Bài liên quan

Điển tích độc lạ “ăn hại đái nát” bắt nguồn từ đâu?

“Truy” nguồn gốc điển tích độc lạ: Dốt đặc cán mai

Ba con giáp được quý nhân phù trợ nhiều nhất trong tháng cô hồn

Giải mã Điển tích độc lạ “ăn hại đái nát” bắt nguồn từ đâu?

(Kiến Thức) - Mắng một người vô tích sự, chẳng được việc gì, người ta thường dùng câu “ăn hại đái nát”. Nhưng ít ai biết thành ngữ “đái nát” liên quan đến việc đi đòi nợ.

Mắng một người vô tích sự, vô dụng chẳng được việc gì, người ta thường dùng câu “ăn hại đái nát”. Ăn hại thì ai cũng biết, nhưng ít ai biết “đái nát” liên quan đến việc đi đòi nợ. Mắng người vô tích sự Xem chi tiết Giải mã “Truy” nguồn gốc điển tích độc lạ: Dốt đặc cán mai

(Kiến Thức) - Không phải ai cũng biết vì sao lại gọi là “dốt đặc cán mai”. Dốt thì ai cũng biết nhưng cán mai thì là cái gì? Thành ngữ này xuất phát từ đâu?

Không phải ai cũng biết vì sao lại gọi là “dốt đặc cán mai”. Dốt thì ai cũng biết nhưng cán mai thì là cái gì. Trong cuộc sống trước đây, mai – là một dụng cụ dùng để đào đất. Cán mai thường được làm bằng gỗ táu, là thứ gỗ rất đanh (cứng), đông đặc. Ngày nay, cái mai không còn nhiều trong đời sống và từ “dốt đặc cán mai” cũng ngày càng ít xuất hiện. Đầu óc đặc sệt như cán mai Xem chi tiết Giải mã Ba con giáp được quý nhân phù trợ nhiều nhất trong tháng cô hồn

(Kiến Thức) - Tháng cô hồn, người dân thường kiêng đủ thứ, nhất là chuyện làm ăn. Tuy nhiên 3 con giáp dưới đây lại gặp rất nhiều vận may, càng kinh doanh càng thuận lợi.

Tháng cô hồn sẽ đánh dấu bước ngoặt trong chuyện tình cảm của người tuổi Thân. Con giáp này gặp may từ việc kết giao bạn mới, cho tới tình yêu thêm bền chặt.

Đặc biệt, họ sẽ gặp được nhiều “quý nhân” phù trợ, giúp sức cho sự nghiệp của họ sau này. Bên cạnh đó, người tuổi Thân biết cách nắm bắt mọi cơ hội, các mối quan hệ vì ở một hoàn cảnh nào đó, chúng sẽ mang lại lợi ích.

Vận may trong tháng 7 âm còn đến với người tuổi Thân qua các ý tưởng độc đáo. Nhiều dự định của họ sẽ trở thành hiện thực. Đó được xem là động lực để họ tiến xa hơn về đường công danh và thu lại nguồn lợi nhất định.

Vận may của người tuổi Dậu năm nay chủ yếu thuộc về phương diện tài chính. Cho dù đầu tư vào bất kỳ đâu, nhỏ hay lớn, con giáp này đều bội thu. Đặc biệt, thời điểm này rất thích hợp để bạn phô diễn khả năng kinh doanh thiên bẩm của mình.

Bạn không nên ngần ngại tháng cô hồn mà lưỡng lự chuyện kiếm tiền.

Tuy nhiên, bạn cần thận trọng các mối quan hệ đối tác hoặc khách hàng vì dễ xảy ra hiểu lầm. Bạn cần chút khéo léo và kiên nhẫn, thay vì “bất chấp tất cả”. Vận may cũng giúp ích để bạn vượt qua những rắc rối.

Người tuổi Hợi sẽ phát huy được tài ăn nói khéo léo của mình để thu phục nhiều mối quan hệ phức tạp. Hơn nữa, trong tháng này, quý nhân phù trợ sẽ giúp người cầm tinh con lợn sẽ gặp nhiều chuyện suôn sẻ để giải quyết những trắc trở của tháng trước.

Xem chi tiết

Đọc nhiều nhất

Khả năng bí ẩn của loại nấm ở vùng thảm họa hạt nhân Chernobyl

Các nhà khoa học thông báo đã phát hiện một loại nấm đen phát triển mạnh mẽ ở vùng thảm họa hạt nhân Chernobyl. Thậm chí, loại nấm này có khả năng đặc biệt.

Tử vi 12 cung hoàng đạo ngày 15/12: Nhân Mã vào nhịp kiếm tiền, đừng do dự

Theo tử vi 12 cung hoàng đạo ngày 15/12, Nhân Mã tài lộc sáng, hiện đã vào nhịp kiếm tiền. Song Tử học cách khéo léo hơn sẽ bớt chuyện phải lo.

Bính Ngọ 2026, 5 con giáp hết sạch nợ nần... phát tài rực rỡ

Năm 2026, 5 con giáp này từ khó khăn lội ngược dòng, gặt hái thành công, tài lộc dồi dào và vận trình thăng hoa bất ngờ.

Dự đoán ngày mới 16/12/2025 cho 12 con giáp: Dậu no đủ

Xem tử vi hàng ngày, tử vi 12 con giáp hôm nay cho thấy tuổi Dậu có thể thuận lợi vượt qua thử thách, cuộc sống no đủ, không phải lo cơm áo gạo tiền.

3 con giáp làm ăn gặp thời, kiếm bộn tiền nửa cuối tháng 12

Nửa cuối tháng 12, ba con giáp này đón nhận cơ hội thăng tiến, mở rộng thu nhập và gặt hái thành công trong công việc cuối năm, chuẩn bị đón Tết sung túc.

2 cây quý gọi Thần Tài ghé thăm, con cháu 3 đời sung túc

Hai loại cây này không chỉ mang ý nghĩa phong thủy mà còn thể hiện mong ước về sức khỏe, thịnh vượng và sự bảo vệ gia đình.

Sinh vật được coi là 'ông tổ' của mọi loài động vật có xương sống

Pikaia là một trong những mắt xích đầu tiên trên hành trình tiến hóa của động vật có xương sống.

Sự thật khó tin về loài chim to nhất châu Úc

Là loài chim biểu tượng của nước Úc, đà điểu emu (Dromaius novaehollandiae) mang nhiều đặc điểm khiến chúng trở thành gương mặt nổi bật trong thế giới chim.

Tận thấy loài cua kỳ dị nhất thế giới, ngụy trang cực đỉnh

Cua đầu gai Panama (Stenorhynchus debilis) sở hữu hình dạng khác thường và lối sống đặc biệt, khiến chúng trở thành sinh vật có 1-0-2 dưới đáy biển.

Tuổi Tý hóa giải xung khắc với Thái Tuế năm 2026 như thế nào?

Bước sang năm 2026, người tuổi Tý sẽ đối đầu với Thái Tuế, chuẩn bị tinh thần chiến đấu để những ngày tháng này không quá khó khăn.

Đừng bỏ lỡ

Lợi ích tuyệt vời của tôm đồng đối với sức khỏe

Quyết định nhân sự Bộ Chính trị, Ban Bí thư tại Hội nghị Trung ương 15

Khả năng bí ẩn của loại nấm ở vùng thảm họa hạt nhân Chernobyl

Chiếc vòng cổ bí ẩn tiết lộ đời sống trung đoàn La Mã

Chân dung đầu tiên của vua Maya Pakal được phát hiện

TIÊU ĐIỂM

TUYỂN SINH ĐẠI HỌC 2025

Chuyên gia đề nghị không bỏ xét học bạ, siết chặt đầu ra

Chuyên gia lý giải sai sót trong tuyển sinh đại học năm 2025

Điểm chuẩn kịch trần 30/30, bất cập từ cơ chế cộng điểm?

AN TOÀN THỰC PHẨM

Top thực phẩm để lâu trong tủ lạnh có thể biến thành cực độc

15 người ở Quảng Ngãi ngộ độc nghi do ăn bánh mì

Nam thanh niên ở Quảng Ninh bị ngộ độc nguy kịch do ăn cá nóc

LỪA ĐẢO CÔNG NGHỆ

Xuất hiện chiêu lừa online mới... dụ nạn nhân thản nhiên giao mật khẩu

Bất cẩn cài đặt ứng dụng này, coi chừng bay sạch tiền tài khoản

Thấy 8 số điện thoại này, tuyệt đối không bắt máy kẻo dính bẫy lừa

Kiến thức cần biết

Cách làm lẩu bò nhúng giấm chua thanh, thịt mềm ngọt không dai

Lợi ích tuyệt vời của tôm đồng đối với sức khỏe

Gừng tốt cho sức khỏe nhưng cần dùng đúng cách

Lợi ích của việc đi ngủ đúng giờ đối với huyết áp, tim mạch

Tập tạ sai cách nguy cơ gây chèn ép dây thần kinh

Tin mới

Khủng long kỳ dị nhất hành tinh, gai cổ mọc dựng đứng

Loài khủng long Amargasaurus gây chú ý đặc biệt nhờ cặp gai kép chạy dọc sau cổ, tạo nên một ngoại hình độc đáo không giống bất kỳ loài khủng long nào khác.

Dự đoán ngày mới 16/12/2025 cho 12 con giáp: Dậu no đủ

Xem tử vi hàng ngày, tử vi 12 con giáp hôm nay cho thấy tuổi Dậu có thể thuận lợi vượt qua thử thách, cuộc sống no đủ, không phải lo cơm áo gạo tiền.

Sự thật khó tin về loài chim to nhất châu Úc

Là loài chim biểu tượng của nước Úc, đà điểu emu (Dromaius novaehollandiae) mang nhiều đặc điểm khiến chúng trở thành gương mặt nổi bật trong thế giới chim.

Khả năng bí ẩn của loại nấm ở vùng thảm họa hạt nhân Chernobyl

Các nhà khoa học thông báo đã phát hiện một loại nấm đen phát triển mạnh mẽ ở vùng thảm họa hạt nhân Chernobyl. Thậm chí, loại nấm này có khả năng đặc biệt.

Tuổi Tý hóa giải xung khắc với Thái Tuế năm 2026 như thế nào?

Bước sang năm 2026, người tuổi Tý sẽ đối đầu với Thái Tuế, chuẩn bị tinh thần chiến đấu để những ngày tháng này không quá khó khăn.

3 con giáp làm ăn gặp thời, kiếm bộn tiền nửa cuối tháng 12

Nửa cuối tháng 12, ba con giáp này đón nhận cơ hội thăng tiến, mở rộng thu nhập và gặt hái thành công trong công việc cuối năm, chuẩn bị đón Tết sung túc.

Tận thấy loài cua kỳ dị nhất thế giới, ngụy trang cực đỉnh

Cua đầu gai Panama (Stenorhynchus debilis) sở hữu hình dạng khác thường và lối sống đặc biệt, khiến chúng trở thành sinh vật có 1-0-2 dưới đáy biển.

Tử vi 12 cung hoàng đạo ngày 15/12: Nhân Mã vào nhịp kiếm tiền, đừng do dự

Theo tử vi 12 cung hoàng đạo ngày 15/12, Nhân Mã tài lộc sáng, hiện đã vào nhịp kiếm tiền. Song Tử học cách khéo léo hơn sẽ bớt chuyện phải lo.

2 cây quý gọi Thần Tài ghé thăm, con cháu 3 đời sung túc

Hai loại cây này không chỉ mang ý nghĩa phong thủy mà còn thể hiện mong ước về sức khỏe, thịnh vượng và sự bảo vệ gia đình.

Bính Ngọ 2026, 5 con giáp hết sạch nợ nần... phát tài rực rỡ

Năm 2026, 5 con giáp này từ khó khăn lội ngược dòng, gặt hái thành công, tài lộc dồi dào và vận trình thăng hoa bất ngờ.

Sinh vật được coi là 'ông tổ' của mọi loài động vật có xương sống

Pikaia là một trong những mắt xích đầu tiên trên hành trình tiến hóa của động vật có xương sống.

[INFOGRAPHIC] Khám phá Khu Dự trữ thiên nhiên Động Châu - Khe Nước Trong

Khu Dự trữ thiên nhiên Động Châu - Khe Nước Trong ở tỉnh Quảng Trị là nơi sinh sống của nhiều loài động vật quý hiếm như chà vá chân nâu, vượn siki, mang lớn...

Dự đoán ngày mới 15/12/2025 cho 12 con giáp: Dần vui vẻ

Xem tử vi hàng ngày, tử vi 12 con giáp hôm nay cho thấy tuổi Dần có tính cách vui vẻ, mang tới nhiều tiếng cười cho mọi người, làm việc hăng say.

Lịm tim 7 khoảnh khắc hoang dã đẹp nhất năm

Những khoảnh khắc hoang dã đẹp đến nghẹt thở được National Geographic chọn lọc, phơi bày vẻ hùng vĩ, mong manh và đầy bất ngờ của thiên nhiên thế giới.

Chiêm ngưỡng khoáng vật cam – đỏ chói lọi, hiếm nhất thế giới

Khoáng vật crocoite nổi tiếng vì màu cam – đỏ rực rỡ, thường được xem là một trong những khoáng vật đẹp nhất và hiếm nhất thế giới.

Ông bà dặn kỹ, 4 món đồ cũ giữ tài lộc tuyệt đối không vứt

Ông bà truyền lại 4 món tuyệt đối đừng vứt, vì đó là biểu tượng giữ phúc, giữ tài, ảnh hưởng vận khí cả nhà.

Tử vi tuần mới (15 - 21/12): 3 con giáp có vận may tăng vọt

Trong tuần mới, 3 con giáp được dự đoán gặp vận may lớn, mọi việc trôi chảy, cơ hội tự tìm đến. Đường công danh, tài vận của họ đều có tin vui.

Vết đen mặt trời có thể gây ra thảm họa gì cho Trái đất?

Một cụm vết đen mặt trời khổng lồ, tên gọi AR 4294-4296, khiến các nhà thiên lo ngại vì có thể gây ra thảm họa tồi tệ cho Trái đất trong tương lai.

Bão ngầm đại dương có thể nhấn chìm nhiều thành phố ven biển

Theo các chuyên gia, những cơn bão ngầm dưới đáy đại dương đang tấn công dữ dội và làm tan chảy mạnh mẽ các thềm băng của 2 sông băng ở Nam Cực.

Dự đoán ngày mới 14/12/2025 cho 12 con giáp: Ngọ cầu toàn

Xem tử vi hàng ngày, tử vi 12 con giáp hôm nay cho thấy tuổi Ngọ làm việc với tinh thần cầu toàn, tiết kiệm tiền để mua nhà...