Ý Nghĩa Bánh Chưng Bánh Giày – Vì Sao Ngày Tết Lại Có Bánh Chưng?

Tại sao ngày Tết lại có bánh chưng? Ý nghĩa của bánh chưng bánh dày? Tìm hiểu nguồn gốc và ý nghĩa sâu sắc của món ăn truyền thống này trong ngày Tết Nguyên Đán.

1. Tại sao ngày tết lại có bánh Chưng?

Mỗi dịp Tết đến Xuân về, người Việt Nam dù ở bất cứ đâu cũng không thể thiếu bánh chưng, bánh tét trên mâm cỗ cúng gia tiên. Bánh chưng, bánh tét không chỉ là món ăn mà còn là truyền thống, tinh thần, biểu tượng của Tết Nguyên Đán. Hương thơm của bánh gợi nhắc về mùa xuân và sự sum vầy.

Những khoảnh khắc sum họp gia đình bên nồi bánh chưng đang sôi, với mùi khói bếp, hơi nước ấm nóng, là kỷ niệm khó quên đối với nhiều người con xa quê.

2. Nguồn gốc bánh Chưng – Sự tích bánh Chưng bánh dày

Nguồn gốc bánh chưng gắn liền với sự tích bánh chưng bánh dày. Truyện kể rằng, thời Vua Hùng Vương thứ 6, các lang phải tìm thức ăn ngon để dâng cúng. Lang Liêu, nhờ giấc mơ thấy thần mách bảo, đã dùng gạo nếp làm bánh hình vuông (bánh chưng, tượng trưng cho đất) và bánh hình tròn (bánh dày, tượng trưng cho trời).

Vua Hùng Vương rất hài lòng và truyền ngôi cho Lang Liêu. Từ đó, bánh chưng, bánh dày trở thành món ăn truyền thống trong ngày Tết.

3. Nguồn gốc bánh Tét

3.1. Câu chuyện vua Quang Trung đánh bại nhà Thanh

Có truyền thuyết cho rằng, Tết Kỷ Dậu 1789, để đảm bảo lương thực cho quân lính trong chiến dịch đánh đuổi quân Thanh, vua Quang Trung đã cho làm bánh chưng với hình dạng tiện lợi hơn, giống bánh tét ngày nay.

Một truyền thuyết khác kể về một người lính được vợ gửi bánh tét, khiến vua Quang Trung cảm động và ra lệnh làm loại bánh này để ăn Tết.

3.2. Theo các nghiên cứu về văn hóa

Một giả thuyết khác cho rằng bánh tét là sản phẩm giao lưu văn hóa Việt - Chăm, mang hình dạng tượng trưng cho Linga của thần Siva.

Hình tượng Linga của thần Siva trong tín ngưỡng người Chăm

4. Ý nghĩa của bánh chưng, bánh tét trong ngày Tết

4.1. Ý nghĩa bánh chưng ngày Tết

4.1.1. Biểu tượng cho Đất

Bánh chưng hình vuông tượng trưng cho đất, âm, đối lập với bánh dày hình tròn tượng trưng cho trời, dương. Hai loại bánh thể hiện triết lý Âm Dương.

4.1.2. Ý nghĩa tưởng nhớ cội nguồn

Bánh chưng (âm) tượng trưng cho mẹ, bánh dày (dương) tượng trưng cho cha. Cả hai thể hiện truyền thống hiếu thảo, uống nước nhớ nguồn.

4.1.3. Biểu tượng của tinh thần đoàn kết, đùm bọc và yêu thương

Lớp lá bọc ngoài, nhân bên trong tượng trưng cho sự đùm bọc, yêu thương.

4.1.4. Biểu tượng của nền văn minh lúa nước

Nguyên liệu của bánh chưng (gạo nếp, đậu xanh, thịt mỡ, lá dong) là đặc sản Việt Nam, thể hiện nền văn minh lúa nước.

4.1.5. Mang khát vọng về cuộc sống no đủ và sung túc

Bánh chưng với đầy đủ nguyên liệu tượng trưng cho mùa màng bội thu và cuộc sống no đủ, ấm no.

4.2. Ý nghĩa bánh tét trong ngày Tết

4.2.1. Biểu tượng của thuyết âm dương, tam tài, ngũ hành

Năm màu sắc trong bánh tét (xanh lá, vàng đậu xanh, đỏ, trắng thịt, đen tiêu) tượng trưng cho ngũ hành.

4.2.2. Thể hiện truyền thống dân tộc

Bánh tét gắn liền với lịch sử, thể hiện tinh thần kiên cường của dân tộc.

4.2.3. Văn hóa bao bọc và yêu thương

Lớp bánh bao bọc nhau tượng trưng cho tình cảm gia đình, đùm bọc, yêu thương.

4.2.4. Ước mong về sự ấm no, hạnh phúc

Nguyên liệu của bánh tét thể hiện ước muốn cuộc sống no đủ, hạnh phúc.

Những chiếc bánh bình dị nhưng cao quý này sẽ luôn là truyền thống ngàn đời của dân tộc ta.

Xem thêm:

• Top 20 món ăn ngon ngày tết miền trung không thể thiếu 2020
• Tổng hợp 15 món ăn truyền thống mâm cơm ngày tết cổ truyền Việt Nam
• Làm mới thực đơn với 12 món ăn giúp đỡ ngấy dịp Tết Nguyên Đán 2021