Ý NGHĨA CHỈ SỐ SCC MÁU - BỆNH VIỆN ĐA KHOA ĐỨC GIANG

1. Chỉ số SCC là gì?

Kháng nguyên ung thư biểu mô tế bào vảy (squamous cell carcinoma antigen: SCCA hay SCC) là một nhóm các glycoprotein, thuộc nhóm các chất ức chế serine/ cysteine protease, được sản xuất bởi các tế bào vảy. SCC có thời gian bán hủy (half-life) trong máu là khoảng 2,2 giờ.

SCC được chỉ định cho những đối tượng nào?

SCC được chỉ định cho những người có nguy cơ cao bị ung thư tế bào vảy, bao gồm:

- Người thường xuyên ở môi trường tiếp xúc bức xạ mặt trời.

- Tiền sử gia đình có người bị ung thư da.

- Hút thuốc lá, thuốc lào, và các chế phẩm tương tự

- Người tiếp xúc môi trường hóa chất độc hại, môi trường bức xạ

- Người bị nhiễm HPV, Epsteins Bar virus,

1.1. Loại mẫu:

- Huyết thanh (ống không có chất chống đông), Huyết tương (potassium EDTA,

sodium sodium heparin, sodium EDTA).

- Các chất chống đông lỏng có thể gây pha loãng dẫn đến làm nồng độ mẫu người bệnh thấp.

1.2. Điều kiện mẫu:

- Không sử dụng các mẫu sau: bị bất hoạt do nhiệt, bị tán huyết (> 500 mg/dL), có thể thấy nhiễm khuẩn, mẫu lấy từ tử thi hay các dịch cơ thể khác.

Để có kết quả xác thực: mẫu huyết thanh và huyết tương không nên có fibrin, hồng cầu hay các vật thể lạ khác. Nếu mẫu được ly tâm trước khi quá trình hình thành cục máu đông kết thúc hoàn toàn thì sự hiện diện của fibrin có thể gây ra sai số trong kết quả Đối với những mẫu mới rã đông khuyến cáo chuyển mẫu sang ống ly tâm và ly tâm ở ≥ 10.000 RCF (Relative Centrifugal Force) trong 10 phút trước khi xét nghiệm. Sau đó hút phần dịch trong sang cup đựng mẫu để chạy xét nghiệm.

- Để có kết quả tối ưu, cần kiểm tra bọt khí trong mẫu bằng mắt. Loại bỏ bọt khí trước khi xét nghiệm. Mỗi xét nghiệm dùng một que riêng để tránh nhiễm chéo.

1.3. Nhận định kết quả

Ung thư cổ tử cung là một trong những ung thư sinh dục nữ hay gặp nhất trên phạm vi toàn cầu.

Khoảng 80% đến 90% ung thư cổ tử cung là ung thư tế bào vảy . Sự thay đổi nồng độ kháng nguyên ung thư biểu mô tế bào vảy (SCCA) cũng tỷ lệ với tiến trình của bệnh. Do vậy định lượng nồng độ kháng nguyên này rất hữu ích trong việc chẩn đoán, theo dõi điều trị bệnh.

1. Bình thường: Nồng độ SCCA <1,5 ng/mL

SCC tăng trong các bệnh ác tính sau đây

- Ung thư da

- Ung thư cổ tử cung

- Ung thư phổi

- Ung thư vòm họng, ung thư thực quản

- Ung thư bàng quang, dương vật

SCC tăng trong các bệnh lành tính: xơ gan, viêm tụy cấp và mạn, suy thận mạn, viêm phế quản,.......

2. Cụ thể khi SCC tăng sẽ dẫn đến ung thư như sau

-Ung thư cổ tử cung

-Các ung thư cơ quan sinh dục nữ khác

Độ nhạy lâm sàng của SCC ở ung thư vú là 0-10%, ở ung thư niêm mạc tử cung là 8-30%, ở ung thư tử cung 30%, ở ung thư buồng trứng là 4-20%, ở ung thư âm hộ là 19-42% và ở ung thư âm đạo là 17%.

-Ung thư phổi

-Ung thư vùng đầu và cổ

-Ung thư thực quản

-Các bệnh lành tính

Nồng độ SCC huyết tương có thể tăng nhẹ (<3ng/mL) trong các bệnh lành tính với tỷ lệ tăng trong tổng số bệnh nhân ở mỗi bệnh như sau:

- Xơ gan (6-10% số bệnh nhân);

- Viêm tụy (6-10% số bệnh nhân);

- Suy thận (44-78% số bệnh nhân), mức độ SCC tăng tương quan thuận với mức độ tăng creatinin huyết tương;

- Các bệnh phổi lành tính (viêm phế quản mạn, tắc nghẽn phổi mạn tính, lao) (0-40% số bệnh nhân);

- Các bệnh phụ khoa (3-37% số bệnh nhân), riêng viêm cơ tử cung 3-8%;

- Các bệnh ENT (21% số bệnh nhân);

- Các khối u lành tính (46% số bệnh nhân);