Ý Nghĩa Của Việc Bỏ Hình Phạt Tử Hình?

Câu hỏi/ Với tư cách là luật sư bào chữa cho thân chủ trong các vụ án, theo luật sư, việc bãi bỏ hình phạt tử hình ở một số tội danh mà BLHS 2015 quy định có ý nghĩa như thế nào đối với bản thân người phạm tội và người thân, gia đình của họ?

Trả lời:

Tử hình là hình phạt nghiêm khắc nhất trong hệ thống hình phạt của Nhà nước, tước đi quyền quan trọng và thiêng liêng nhất của con người, đó là quyền sống. Xuất phát từ quan điểm hình phạt tử hình (cho dù thể thức thi hành nó trong thực tế như thế nào cũng là một hình phạt dã man, phi luân lý, vô ích, không có tác dụng răn đe người phạm tội). Việc duy trì hình phạt này không có tác dụng làm giảm tội phạm, kể cả các tội đặc biệt nghiêm trọng (tình trạng phạm tội đã không tăng lên trong các nước sau khi đã bị xóa bỏ loại hình phạt này).

Xuất phát từ tình hình phát triển kinh tế – xã hội và quá trình hội nhập quốc tế, đồng thời với yêu cầu cải các tư pháp, xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiện nay, đòi hỏi cấp thiết là phải tiếp tục hoàn thiện pháp luật hình sự với việc bảo đảm các quyền con  người, nhân đạo hóa các biện pháp trừng trị hình sự, phù hợp với điều kiện phát triển và đạo đức của người Việt Nam. Vì vậy tôi cho rằng việc bãi bỏ hình phạt tử hình đối với một số tội danh theo BLHS là hoàn toàn phù hợp. Bãi bỏ án tử hình đối với một số tội danh theo BLHS đảm bảo được tính nhân đạo, hợp với quy luật của tự nhiên,. Đồng thời theo quy định của bộ luật hình sự hiện hành của nước ta có quy định: “Hình phạt không chỉ nhằm trừng trị người phạm tội mà còn giáo dục họ trở thành người có ích cho xã hội, có ý thức tuân theo pháp luật và các quy tắc của cuộc sống xã hội chủ nghĩa, ngăn ngừa họ phạm tội mới. Hình phạt còn nhằm giáo dục người khác tôn trọng pháp luật, đấu tranh phòng ngừa và chống tội phạm”. Từ đó có thể suy ra mục đích chính của hình phạt không phải là trừng trị mà là giáo dục cải tạo người phạm tội để họ trở thành người có ích cho xã hội. Vì vậy việc bãi bỏ án tử hình đối với một số tội danh có ý nghĩa rất quan trọng đối với bản thân người phạm tội và người thân, gia đình của họ

Câu hỏi/ Tử hình là hình phạt có tính răn đe, trừng trị nghiêm khắc nhất. Do đó, có nhiều ý kiến cho rằng, việc giảm hình phạt tù hay thu hẹp phạm vi áp dụng án tử hình, thay vào đó là hình phạt tiền hay một số hình phạt khác theo xu hướng nhân đạo theo quy định của Bộ LHS 2015 sẽ làm gia tăng tình trạng phạm tội, nhất là những tội nghiêm trọng? Ý kiến của luật sư về vấn đề này?

Trả lời:

Theo tôi thì việc giảm hình phạt tù hay thu hẹp phạm vi áp dụng án tử hình, thay vào đó là hình phạt tiền hay một số hình phạt khác theo xu hướng nhân đạo theo quy định của Bộ LHS 2015 sẽ không làm gia tăng tội phạm:

Bởi vì, theo tôi thì nguyên nhân làm gia tăng tội phạm là do sự tác động xấu của mặt trái kinh tế thị trường; xu hướng coi trọng kinh tế, vì lợi ích vật chất người ta có thể làm bất cứ việc gì kể cả hành vi phạm pháp; nhân cách, đạo đức con người ngày càng tha hóa, biến chất. Bên cạnh đó, sự tác động của văn hóa phẩm đồi trụy, nhất là phim ảnh mang tính bạo lực mạnh làm cho tính cách của một bộ phận giới trẻ bị ảnh hưởng dẫn đến những hành vi phạm tội. Ngoài ra, công tác quản lý xã hội của một số cơ quan chức năng còn tồn tại nhiều yếu kém; các Ban ngành, đoàn thể chưa phát huy hết vai trò, trách nhiệm của mình trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm nói chung, việc phát hiện, giải quyết những tranh chấp, mâu thuẫn phát sinh trong nhân dân dẫn đến tội phạm ngày càng gia tăng.

Vì vậy, việc giảm hình phạt tù hay thu hẹp phạm vi án dụng án tử hình sẽ không làm gia tăng tình trạng tội phạm, mà việc này thể hiện sự nhân đạo của pháp luật Việt Nam.