1.283. NGUYÊN VÀ CỰU - Mộc Nhân Lê Đức Thịnh

Trang chủ » Khác Nhau Giữa Nguyên Và Cựu » 1.283. NGUYÊN VÀ CỰU - Mộc Nhân Lê Đức Thịnh

Có thể bạn quan tâm

danh sách trang

  • TRANG CHỦ
  • GIỚI THIỆU
  • TẠP CHÍ
  • MN - 2011
  • MN - 2012
  • MN - 2013
  • MN - 2014
  • MN - 2015
  • MN - 2016
  • MN - 2017
  • MN - 2018. A
  • MN - 2018. B
  • MN - 2019. A
  • MN - 2019. B
  • MN - 2020. A
  • MN - 2020. B
  • MN - 2021.A
  • MN - 2021.B
  • MN - 2022. A
  • MN - 2022. B
  • MN - 2023.A
  • MN - 2023.B
  • MN - 2024.A
  • MN - 2024.B
  • HÌNH ẢNH
  • DANH MỤC WEB
  • QUOTES

21/11/18

1.283. NGUYÊN VÀ CỰU

Mộc Nhân Nhân lúc rỗi hơi xúm xít, có mấy ông hỏi khó: hai từ nguyên và cựu trong “tiếp đầu ngữ” (prefix) chỉ người đảm nhiệm chức vụ đã qua khác nhau thế nào ? Bổn Mộc xin góp đôi lời bàn. Trước hết về mặt nghĩa thì “nguyên” có nghĩa là “gốc” với hàm nghĩa: vốn có, ban đầu, trước đây có giữ chức vụ nào đó… còn “cựu” có nghĩa là “cũ”, chức vụ đã qua… Vậy nên xét về nội hàm ngữ nghĩa thì cả hai từ này đều có nghĩa tương tự như nhau nên có thể gọi là đồng nghĩa hay gần nghĩa. Tuy nhiên trong thực tế sử dụng có những khả năng xảy ra như sau: 1. Cả hai từ là đồng nghĩa hoàn toàn. Ví dụ: dùng cựu thủ tướng hay nguyên thủ tướng; cựu giám đốc hay nguyên giám đốc đều đúng… 2. Cả hai từ là đồng nghĩa hoàn toàn tuy nhiên có khi dùng từ này được nhưng khó dùng từ kia do thói quen hay do sự hài hòa về ngữ âm của cụm từ. Ví dụ: dùng cựu học sinh, cựu nhân viên chứ không ai dùng nguyên học sinh, nguyên nhân viên… 3. Có sự phân biệt về hàm nghĩa: a. “Nguyên” dùng trong trường hợp chỉ những người từng đảm nhận các chức vụ, công việc nào đó nay chuyển sang chức vụ khác (chứ chưa nghỉ hưu hoặc đương chức nhưng chuyển sang "ở tù" hoặc bãi nhiệm...). Ví dụ: ông A trước đây làm chủ tịch, nay chuyển sang đảm nhận chức vụ khác (hoặc bị truy tố) thì sẽ được giới thiệu là “nguyên chủ tịch”. b. “Cựu” dùng trong trường hợp chỉ những người từng đảm nhận các chức vụ, công việc nào đó nay đã nghỉ hưu. Ví dụ: ông B trước đây làm chủ tịch, nay đã về hưu thì sẽ được giới thiệu là “cựu chủ tịch”. 4. Có sự phân biệt về số lượng nhiều - ít : a. “Cựu" dùng đối với danh từ chung số nhiều như: cựu sinh viên, cựu chiến binh, cựu quân nhân, cựu thanh niên xung phong... b. “Nguyên” dùng đối với danh từ chung số ít: nguyên giám đốc, nguyên trưởng phòng… 5. Dùng thế nào cũng đúng, cũng chấp nhận, không ai bắt bẻ - điều này có thể thấy rõ trên các phương tiện truyền thông, lúc thế này lúc thế kia mà chứa có sự thống nhất. 6. Đối với tiếng Anh, trong trường hợp này dù là nguyên hay cựu thì chỉ có 1 từ tương đương là “former” mà từ điển dịch sang tiếng Việt là: trước, cũ, xưa, nguyên và đối với những cá nhân ở nước ngoài thì hầu hết các báo tiếng Việt đều dùng "cựu" chứ không khi nào dùng nguyên - bất luận cá nhân ấy còn đương chức hay đã nghỉ hưu. Còn ở Việt Nam, cá nhân có chức vụ cao nay thuộc loại cựu nhưng vẫn được gọi là nguyên để thể hiện sự trân trọng – ý nói dù họ đã về hưu nhưng vẫn không phải là người cũ ! Vậy nên gọi là Nguyên Thủ tưởng hay Cựu Thủ tướng đều được (trong khi tiếng Anh chỉ có 1 từ là Former Prime Minister). Tôi cũng đoan chắc rằng trước 1975, không có sự phân biệt nguyên hay cựu mà hầu như người ta đều dùng từ cựu để chỉ về tất cả các trường hợp nói trên. Tóm lại: * Trong thực tế ngôn ngữ tiếng Việt, "nguyên", "cựu" được dùng không theo quy chuẩn nào. * Các nhà ngôn ngữ học cũng bàn luận nhiều nhưng mỗi người giải nghĩa theo cách hiểu của riêng mình. * Tuy có nhiều diễn giải hợp lý nhưng thực tế sử dụng thì như chúng tôi đã trình bày ở trên. * Việt ngữ là một sinh ngữ nên nó sống động, đa dạng, linh hoạt, phong phú như đời sống và mọi thứ sẽ dần dần ổn định theo thời gian và không gian giao tiếp của nó. By vào lúc tháng 11 21, 2018 Nhãn: Mộc Nhân - LĐT / Văn, Tư liệu

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

Bài đăng Mới hơn Bài đăng Cũ hơn Trang chủ Đăng ký: Đăng Nhận xét (Atom)

Tìm kiếm Blog này

Mộc Nhân - LĐT

Mộc Nhân - LĐT

LƯỢT TRUY CẬP

BÀI ĐĂNG TRONG THÁNG

  • ▼  2018 (275)
    • ▼  tháng 11 (30)
      • 1.292. MOTHER NATURE'S SON
      • 1.291. BLACKBIRD
      • 1.290. LADY MADONNA
      • 1.289. VỀ BÀI THƠ “BA TIÊU” CỦA NGUYỄN TRÃI
      • 1.288. CAN'T HELP FALLING IN LOVE
      • 1.287. NHỊ NGUYÊN
      • 1.286. HAPPINESS IS A WARM GUN
      • 1.285. DANCING QUEEN
      • 1.284. THE WINNER TAKES IT ALL
      • 1.283. NGUYÊN VÀ CỰU
      • 1.282. NGÀY CỦA CHÚNG TA
      • 1.281. ĐỐ AI
      • 1.280. HỌC TRÒ
      • 1.279. TEACH ME HOW TO DREAM
      • 1.278. NGỌN GIÓ KÝ ỨC
      • 1.277. KHIẾM KHUYẾT CỦA ĐÀN BÀ
      • 1.276. KHÚC PRELUDE CHO THÁC LŨ
      • 1.275. VIẾT DƯỚI TÁN RỪNG
      • 1.274. KHI MÊ - NGỘ
      • 1.273. NHẬT KÝ TÔI
      • 1.272. THÂN EM NHƯ TẤM LỤA ĐÀO
      • 1.271. NGĂN KẺ DỐT LÀM THẦY
      • 1.270. NỤ CƯỜI DI CĂN
      • 1.269. NGẪU KHÚC CÙNG BẠN
      • 1.268. NGẪU KHÚC
      • 1.267. THRILLER
      • 1.266. THƯ GIÃN CUỐI TUẦN
      • 1.265. MA KHÚC
      • 1.264. NHẬT KÝ
      • 1.263. BÀI THƠ THÁNG MƯỜI MỘT

Bài đọc nhiều

  • 3.371. TỰ KHÚC 17 - SONG OF MYSELF 17 – by Whitman
  • 3.370. TỰ KHÚC 16 - SONG OF MYSELF 16 – by Whitman
  • 3.368. TỰ KHÚC 14 - SONG OF MYSELF 14 – by Whitman
  • 223. TÌM HIỂU MỘT BÀI CA DAO TRỮ TÌNH DƯỚI GÓC NHÌN TỰ SỰ
  • 62. MÀN ĐOÀN VIÊN CỦA KIỀU
  • 3.367. TỰ KHÚC 13 - SONG OF MYSELF 13 – by Whitman
  • 3.369. TỰ KHÚC 15 - SONG OF MYSELF 15 – by Whitman
  • 3.366. TỰ KHÚC 12 - SONG OF MYSELF 12 – by Whitman
  • 3.374. TỰ KHÚC 20 - SONG OF MYSELF 20 – by Whitman
  • 114. TẢN MẠN THÁNG GIÊNG

Nhãn

  • Dịch (1176)
  • Mộc Nhân - LĐT / Thơ (910)
  • Music (624)
  • Mộc Nhân - LĐT / Văn (540)
  • Thơ nước ngoài (535)
  • Tư liệu (294)
  • Kí ức vụn (163)
  • Louise Glück (161)
  • Tạp bút (139)
  • The Beatles (123)
  • Bạn văn (111)
  • Heinrich Heine (104)
  • Lục bát (100)
  • Bob Dylan (96)
  • Thư giãn (94)
  • Nobel Văn chương (89)
  • Báo&Tạp chí (88)
  • Nhật ký (75)
  • Mộc Nhân - LĐT / Chuyên Môn (63)
  • Gia đình (56)
  • Bee Gees (49)
  • Hình ảnh (45)
  • LSB (43)
  • Tercets (32)
  • Nhà giáo&Học trò (31)
  • quotes (31)
  • Chuyên môn (30)
  • Walt Whitman (28)
  • Thời sự (27)
  • Kahlil Gibran (24)
  • Cu Bom (22)
  • Naomi Nye (19)
  • CLB Nam Trân (16)
  • Eagles (16)
  • Inaugural poems (14)
  • Nhạc Pháp (14)
  • StandWithUkraine (13)
  • ABBA (11)
  • Iya Kiva (11)
  • Jacques Prévert (11)
  • Nguyễn Giúp (11)
  • Robert Frost (11)
  • Cựu Ước (10)
  • Jon Fosse (10)
  • Hafez (9)
  • Han Kang (9)
  • Trịnh Công Sơn (9)
  • Eric Clapton (8)
  • Maya Angelou (8)
  • Nhạc kịch (8)
  • Bùi Giáng (7)
  • Carpenters (7)
  • Elton John (7)
  • Lobo (7)
  • Norah Jones (7)
  • Michael Jackson (6)
  • Nhạc Việt (6)
  • Whitney Houston (6)
  • Đinh Công Tôn (6)
  • Amanda Gorman (5)
  • Celine Dion (5)
  • Christina Rossetti (5)
  • Taylor Swift (5)
  • Tôn Giáo (5)
  • W.B.Yeats (5)
  • Barbra Streisand (4)
  • John Ashbery (4)
  • Langston Hughes (4)
  • Leonard Cohen (4)
  • Phil Collins (4)
  • Phạm Duy (4)
  • Sara Teasdale (4)
  • Smokie (4)
  • Sức khỏe (4)
  • Văn học DG (4)
  • Westlife (4)
  • Adele (3)
  • Aerosmith (3)
  • George Michael (3)
  • Linda Hogan (3)
  • Lionel Richie (3)
  • Nhạc không lời (3)
  • Rod Stewart (3)
  • Roxette (3)
  • Sting (3)
  • Tanka (3)
  • The Rolling Stones (3)
  • Vanessa Williams (3)
  • Bryan Adams (2)
  • Diana Ross (2)
  • Europe (2)
  • John Donne (2)
  • M.L.T.Rock (2)
  • Mae Barizo (2)
  • Michael Bolton (2)
  • Nat King Cole (2)
  • Paul Simon (2)
  • Price (2)
  • Selena Gomez (2)
  • Air Supply (1)
  • Alison Krauss (1)
  • Avril Lavigne (1)
  • Bon Jovi (1)
  • Dionne Warwick (1)
  • Emily Dickinson (1)
  • Foreigner (1)
  • K.81 (1)
  • Katy Perry (1)
  • M2M (1)
  • Nguyễn Huy Thiệp (1)
  • Thiếu nhi (1)
  • Thơ thiếu nhi (1)

Từ khóa » Khác Nhau Giữa Nguyên Và Cựu