Ám Ảnh Sợ Quá Khứ: Dấu Hiệu Và Cách Khắc Phục

Hội chứng ám ảnh quá khứ (Mnemophobia) hay ám ảnh sợ quá khứ là tình trạng bản thân sợ hãi và ám ảnh quá mức về những sự kiện đã xảy ra trong quá khứ. Nỗi ám ảnh quá lớn có thể lấn át những cảm xúc tích cực khiến bệnh nhân rơi vào trạng thái u uất, buồn bã và có xu hướng né tránh những tình huống xã hội gợi nhắc đến sự kiện đã xảy ra.

Hội chứng ám ảnh quá khứ (Mnemophobia) là gì?

Hội chứng ám ảnh quá khứ (Mnemophobia) hay ám ảnh sợ quá khứ là một dạng rối loạn tâm lý. Người mắc hội chứng này thường bị ám ảnh quá mức về những sự kiện đã xảy ra trong quá khứ. Các sự kiện này thường có tính chất nghiêm trọng và để lại tổn thương về mặt tâm lý. Vì bị ám ảnh quá mức và sợ hãi quá khứ, người bệnh có xu hướng né tránh lời nói hoặc những không gian gợi nhắc đến những sự kiện đã xảy ra.

Hội chứng ám ảnh quá khứ chỉ được chẩn đoán khi tình trạng ám ảnh, sợ hãi kéo dài và gây ra những ảnh hưởng đáng kể đối với chất lượng cuộc sống. Ví dụ trẻ từng bị bạo hành, bố mẹ bỏ rơi luôn thường trực nỗi sợ sẽ bị bỏ rơi như trước đây. Trẻ có xu hướng phụ thuộc, bám víu lấy người thân hoặc thờ ơ, không dành nhiều tình cảm cho người chăm sóc hoặc bố mẹ nuôi vì sợ sau này lại tiếp tục bị bỏ rơi.

Thực tế, ám ảnh sợ quá khứ thường bắt nguồn từ những sự kiện có tính chất sang chấn. Tùy theo ngưỡng chịu đựng của não bộ và kinh nghiệm sống của từng người, mức độ ám ảnh về những sự kiện quá khứ sẽ có sự khác biệt rõ rệt. Ngoài ra, cách biểu hiện nỗi sợ hãi về quá khứ ở từng người cũng không giống nhau.

Biểu hiện của hội chứng ám ảnh quá khứ

Người mắc chứng ám ảnh sợ quá khứ (Mnemophobia) thường trực nỗi sợ kéo dài về những sự kiện đã xảy ra. Sự sợ hãi và ám ảnh khiến người bệnh có phản ứng khác thường đối với những tình huống và lời nói gợi nhắc đến những sự kiện này. Như đã đề cập, mỗi bệnh nhân sẽ có cách biểu hiện nỗi sợ hãi và sự ám ảnh hoàn toàn khác biệt.

Các biểu hiện thường gặp ở người mắc hội chứng ám ảnh quá khứ:

• Bản thân luôn chìm đắm trong ký ức về những sự việc đã xảy ra
• Mặc dù sự kiện đã xảy ra khá lâu nhưng người bệnh cảm nhận nỗi đau, sự mất mát và các cảm xúc rõ rệt như sự việc mới chỉ diễn ra trong một thời gian ngắn
• Người bệnh có thể nhớ rõ chi tiết về sự việc đã xảy ra trong quá khứ hoặc quên mất một vài chi tiết quan trọng
• Người bệnh có thể giả vờ vui vẻ nhưng khi ở một mình, thường dành nhiều thời gian để suy nghĩ về những sự kiện đã xảy ra cùng với tâm trạng buồn bã, chán nản, bi quan, uể oải,…
• Tuy nhiên, cũng có một số người bộc lộ nỗi sợ của bản thân khi đối diện với những tình huống gợi nhắc đến sự kiện trong quá khứ. Những trường hợp này thường được những người xung quanh quan tâm, đồng cảm, chia sẻ nên tinh thần thường tốt dần lên theo thời gian. Tuy nhiên, các trường hợp này chiếm tỷ lệ không nhiều.
• Khi đối diện với những tình huống tương tự như sự kiện đã xảy ra, bệnh nhân thường thể hiện nỗi sợ thông qua trạng thái hoảng loạn, sợ hãi, mất bình tĩnh và gần như không thể kiểm soát hành vi hay lời nói. Tuy nhiên, cũng có bệnh nhân gần như không biểu hiện bất cứ cảm xúc nào nhưng trong lòng là sự sợ hãi quá mức, có cảm giác mọi cảm xúc đều bị tê liệt và đóng băng.

Hội chứng ám ảnh quá khứ (Mnemophobia) gây ra những ảnh hưởng nhất định đối với cuộc sống. Người mắc chứng bệnh này thường né tránh những không gian và tình huống gợi nhắc đến sự kiện đã xảy ra. Chính vì vậy, bản thân người bệnh phải đối mặt với sự đau khổ, buồn bã, bi quan và chất lượng cuộc sống giảm thấp.

Ảnh hưởng của hội chứng ám ảnh quá khứ (Mnemophobia)

Hội chứng ám ảnh quá khứ là một rối loạn tâm lý xảy ra do phải trải qua hoặc chứng kiến những sự kiện có tính chất nghiêm trọng, gây tổn thương về mặt tâm lý và đôi khi có thể ảnh hưởng cả về thể chất. Nỗi ám ảnh quá mức khiến bệnh nhân luôn rơi vào trạng thái lo lắng, sợ hãi, buồn bã, chán nản và thậm chí là bi quan.

Nỗi ám ảnh về những sự kiện đã xảy ra trong quá khứ khiến bệnh nhân né tránh những tình huống xã hội và không gian gợi nhắc đến sự kiện. Điều này khiến quá trình học tập, làm việc và các mối quan hệ cá nhân của bệnh nhân bị ảnh hưởng đáng kể. Ngoài ra, người bị hội chứng ám ảnh quá khứ thường thiếu tự tin về bản thân, tính cách hướng nội, khép kín và khó hòa nhập với cộng đồng.

Người mắc vấn đề này rất ít khi bày tỏ cảm xúc và sự sợ hãi của bản thân nên gần như không nhận được sự chia sẻ, đồng cảm. Đồng thời thường tự cô lập bản thân và dành nhiều thời gian để suy nghĩ về những sự kiện đã xảy ra. Nếu không thoát khỏi sự ám ảnh quá mức, người bệnh rất dễ mắc phải các vấn đề tâm lý như rối loạn lo âu, trầm cảm, hội chứng trầm cảm cười,…

Thậm chí, một số người còn lựa chọn dùng rượu bia và chất gây nghiện để giải tỏa nỗi sợ hãi và những cảm xúc tiêu cực của bản thân. Hội chứng ám ảnh quá khứ là yếu tố làm gia tăng rất nhiều vấn đề tâm lý. Chính vì vậy, nếu nhận thấy bản thân sợ hãi và bị ám ảnh quá mức về những sự kiện đã xảy ra trong quá khứ, cần nỗ lực vượt qua và chủ động tìm gặp bác sĩ trong những trường hợp cần thiết.

Cách vượt qua hội chứng ám ảnh quá khứ

Hội chứng ám ảnh quá khứ là rào cản khiến bản thân chìm đắm trong cảm xúc tiêu cực, đánh mất niềm vui và ý nghĩa trong cuộc sống. Để vượt qua nỗi ám ảnh, bản thân mỗi người cần có sự nỗ lực và quyết tâm. Thay vì chiến đấu một mình, hãy chia sẻ cảm xúc với những người đáng tin cậy để có bạn đồng hành trong chặng đường khó khăn này.

Dưới đây là một số cách bệnh nhân có thể áp dụng để vượt qua nỗi sợ do hội chứng ám ảnh quá khứ gây ra:

1. Buông bỏ và chấp nhận những sự kiện đã xảy ra

Học cách buông bỏ và chấp nhận những sự kiện đã xảy ra trong quá khứ là bước đầu để vượt qua nỗi sợ hãi. Những sự kiện này đã xảy ra nên không thể thay đổi. Điều duy nhất có thể thay đổi là chấp nhận và buông bỏ thay vì cố chấp nghĩ về những sự kiện này và luôn dằn vặt bản thân.

Cho dù là lỗi của bất cứ ai thì những sự kiện này đều đã xảy ra theo cách mà không ai mong muốn. Tuy nhiên, cuộc sống luôn có lỗi lầm và sống tích cực hơn chính là cách duy nhất để sửa chữa những sai lầm trong quá khứ. Việc buông bỏ quá khứ mất khá nhiều thời gian nhưng cách hiệu quả nhất đó là thay đổi suy nghĩ của bản thân. Khi suy nghĩ thay đổi, cả cảm xúc và hành vi sẽ có sự chuyển biến tích cực.

2. Tha thứ cho bản thân

Khi trải qua những sự kiện gây sang chấn, tâm lý chung của tất cả mỗi người là tự đổ lỗi cho bản thân và đặt ra hàng loạt câu hỏi “giá như”. Những sự kiện xảy ra không theo chủ đích đều không do lỗi lầm của bất cứ ai. Vì vậy, thay vì tự dằn vặt và luôn mặc cảm tội lỗi, hãy tha thứ cho bản thân dù có lỗi hay không.

Tha thứ cho bản thân chính là liều thuốc giúp xóa tan nỗi ám ảnh về quá khứ. Đồng thời mang đến cho bản thân thêm một cơ hội để sống và trải nghiệm cuộc sống một cách trọn vẹn hơn.

3. Tập trung vào công việc để quên đi quá khứ

Với những người bị hội chứng ám ảnh quá khứ, bản thân thường dành nhiều thời gian để suy ngẫm về những chuyện đã qua. Tuy nhiên, sự chồng chéo của các dòng suy nghĩ với những sự kiện đã xảy ra tạo nên một vòng tròn luẩn quẩn, bệnh nhân chìm đắm trong mặc cảm tội lỗi, tự ti và bi quan về cuộc sống.

Để bản thân không có nhiều thời gian nghĩ về những sự kiện đã xảy ra, người bệnh nên tập trung vào công việc và học tập. Khi say mê làm việc, bản thân sẽ quên dần đi cảm giác đau khổ, tuyệt vọng và sự ám ảnh về quá khứ. Hơn nữa, tập trung vào việc học và công việc cũng giúp bản thân tạo ra thành tựu, ổn định tài chính và dần cải thiện chất lượng cuộc sống.

4. Học cách chia sẻ với những người xung quanh

Nếu không thể tự mình vượt qua nỗi ám ảnh và sợ hãi, hãy chia sẻ với những người đáng tin cậy như bạn đời, người thân, bạn bè, đồng nghiệp thân thiết,… Khi được lắng nghe và chia sẻ, những cảm xúc kìm nén sẽ được bộc lộc. Người bệnh sẽ cảm thấy nhẹ nhàng và dễ chịu hơn.

Ngoài ra những người ngoài cuộc sẽ giúp bệnh nhân có cái nhìn khách quan hơn về sự kiện đã xảy ra, từ đó giúp điều chỉnh cách nhìn nhận và thôi đổ lỗi cho bản thân. Sự hỗ trợ và quan tâm từ những người xung quanh sẽ là “liều thuốc” giúp bản thân người bệnh vượt qua mặc cảm tội lỗi và nhận ra giá trị đích thực của cuộc sống.

5. Nỗ lực để nâng cao giá trị bản thân

Người bị hội chứng ám ảnh quá khứ luôn tự tin về bản thân và cho rằng bản thân không tốt mới gặp phải những sự việc không mong muốn. Do đó, ngoài học cách buông bỏ và chấp nhận, cần nỗ lực để nâng cao giá trị của mình.

Trước tiên, cần làm tốt công việc và những nhiệm vụ được giao. Dành thời gian rảnh rỗi để học những kỹ năng cần thiết phục vụ cho công việc và cuộc sống. Nếu có thời gian, có thể tham gia những khóa học chuyên sâu để trau dồi chuyên môn, kỹ năng.

Trong trường hợp kỹ năng xã hội kém, nên tham gia các khóa học rèn luyện khả năng giao tiếp, làm việc nhóm, kỹ năng lãnh đạo,… để tự tin hơn trong công việc cũng như cuộc sống. Khi giá trị của bản thân được nâng cao, người bệnh sẽ được những người xung quanh công nhận và dần thay đổi suy nghĩ bản thân yếu kém, xóa bỏ tâm lý tự ti và bi quan.

6. Xây dựng lối sống lành mạnh

Xây dựng lối sống lành mạnh cũng là cách để vượt qua hội chứng ám ảnh quá khứ. Lối sống khoa học giúp cải thiện sức khỏe thể chất và tinh thần, giảm dần những cảm xúc tiêu cực như buồn bã, bi quan, chán nản, tự ti,…

Lối sống lành mạnh giúp vượt qua hội chứng ám ảnh quá khứ:

• Đảm bảo thời gian ngủ nghỉ, học tập và làm việc cân đối. Tránh tình trạng học tập, làm việc quá 8 giờ/ ngày khiến cơ thể bị suy nhược và mệt mỏi.
• Mở rộng các mối quan hệ bằng cách tham gia các câu lạc bộ hoặc các khóa học. Những khóa học này vừa giúp bạn gia tăng mối quan hệ vừa trang bị những kiến thức và kỹ năng cần thiết để phục vụ cho cuộc sống lẫn công việc.
• Thực hiện các biện pháp thư giãn như thiền định, tắm nước ấm, liệu pháp mùi hương, âm nhạc trị liệu,… để giải tỏa phiền muộn và căng thẳng trong cuộc sống. Ngoài ra, những biện pháp này cũng giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ và giảm một số triệu chứng thể chất do nỗi ám ảnh sợ quá khứ gây ra.
• Dành 30 phút mỗi ngày để tập thể dục thể thao nhằm giải tỏa những cảm xúc tiêu cực. Bên cạnh đó, hoạt động thể chất còn giúp nâng cao sức khỏe thể chất và tinh thần.
• Hạn chế dùng rượu bia, thuốc lá và đồ uống chứa caffeine. Các thói quen này có thể gia tăng mức độ lo âu, căng thẳng và khiến hội chứng ám ảnh quá khứ kéo dài dai dẳng.

7. Tìm gặp các chuyên gia tâm lý trị liệu

Nếu không thể tự mình khắc phục được hoặc tình trạng tâm lý của bạn trở nên trầm trọng hơn, bạn có thể tìm gặp một chuyên gia tâm lý trị liệu. Họ sẽ trò chuyện để tìm hiểu vấn đề của bạn và hướng dẫn, hỗ trợ, đồng hành giúp bạn vượt qua sự sợ hãi, ám ảnh quá khứ.

Tâm lý trị liệu là một giải pháp hiệu quả cho những vấn đề liên quan đến tâm lý, tâm trí của con người, trong đó có hội chứng ám ảnh quá khứ. Hiện nay, ở các nước tiên tiến trên thế giới như Nhật Bản, Mỹ, Anh, Hàn… , tâm lý trị liệu được sử dụng một cách phổ biến để chữa trị các chứng bệnh như trầm cảm, rối loạn lo âu, rối loạn cảm xúc, hòa hợp các mối quan hệ hay giúp một người từ bỏ thói quen xấu (nghiện game, rượu bia, chất kích thích… ).

Hội chứng ám ảnh quá khứ (Mnemophobia) khiến cuộc sống gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, nó hoàn toàn có thể vượt qua được nếu bạn có sự quyết tâm. Hãy mở lòng và bắt đầu đối diện với nó, nếu gặp bất kỳ khó khăn gì, hãy liên hệ với các chuyên gia tâm lý để được hỗ trợ tốt nhất.

Có thể bạn quan tâm:

• Rối loạn ám ảnh sợ chuyên biệt: Nguyên nhân và cách khắc phục
• Nỗi sợ hãi là gì? Nguyên nhân và cách vượt qua nỗi sợ hãi