Amoni Nitrat – Wikipedia Tiếng Việt

Bài viết này cần thêm chú thích nguồn gốc để kiểm chứng thông tin. Mời bạn giúp hoàn thiện bài viết này bằng cách bổ sung chú thích tới các nguồn đáng tin cậy. Các nội dung không có nguồn có thể bị nghi ngờ và xóa bỏ.

Ammonium nitrate
General
Tên hoá học	Ammonium nitrate
Công thức hóa học	NH4NO3
Khối lượng mol	80.04336 g/mol
Bề ngoài	rắn trắng
CAS number	6484-52-2
Properties
Tỷ trọng và phase	1.73 g/cm³, rắn
Độ hòa tan trong nước	119 g/100 ml (0 °C)190 g/100 ml (20 °C)286 g/100 ml (40 °C)421 g/100 ml (60 °C)630 g/100 ml (80 °C)1024 g/100 ml (100 °C)
Điểm nóng chảy	169 °C
Điểm sôi	khoảng. 210 °C decomp
Tốc độ nổ	5,270 m/s
Critical relative humidity	78% (0 °C)65% (20 °C)58.5% (30 °C)52.5% (40 °C)46.5% (50 °C)41% (60 °C)
Hàm lượng nitơ	34.5%N
Structure
Coordinationgeometry	?
Crystal structure	trigonal
Hazards
MSDS	External MSDS
EU classification	not listed
RTECS number	BR9050000
Supplementary data page
Structure andproperties	n, εr, etc.
Thermodynamicdata	Phase behaviourSolid, liquid, gas
Spectral data	UV, IR, NMR, MS
Related compounds
Other anions	Amoni nitritAmoni perchlorat
Other cations	Natri nitratKali nitratHydroxylammonium nitrat
Related compounds	Nitrous oxide
Except where noted otherwise, data are given for materials in their standard state (at 25 °C, 100 kPa)Infobox disclaimer and references

Amoni nitrat là một hợp chất hóa học, là nitrat của amonia với công thức hóa học NH4NO3, là một chất bột màu trắng tại nhiệt độ phòng và áp suất tiêu chuẩn. Chất này thường được dùng trong nông nghiệp làm phân bón[1] và cũng được sử dụng làm chất oxy hóa trong thuốc nổ, đặc biệt là các thiết bị nổ tự tạo.

Sử dụng làm chất nổ

[sửa | sửa mã nguồn]

Là một chất oxy hóa mạnh, nitrat amoni tạo thành một hỗn hợp nổ khi kết hợp với nhiên liệu như hydro, thường là dầu diesel (dầu) hoặc đôi khi dầu hòa. Do amoni nitrat và dầu nhiên liệu (ANFO) thường có sẵn, hỗn hợp ANFO trong nhiều trường hợp được sử dụng trong các bom tức thì, ví dụ như vụ đánh bom Thành phố Oklahoma vào năm 1995 tại Mỹ

Nitrat amoni được sử dụng trong các thuốc nổ quân sự như bom daisy cutter và là một thành phần của amatol. Các hỗn hợp sử dụng trong quân sự thường pha ~20% bột nhôm nữa để tăng sức nổ. Một ví dụ là Ammonal, có chứa amoni nitrat, trinitrotoluene(TNT), nhôm và lượng ít than củi

Ngày 4 tháng 8 năm 2020, Vụ nổ nhà kho tại Beirut do amoni nitrat với sức công phá ngang ~1200 tấn TNT, vụ nổ kho chứa 2.750 tấn amoni nitrat ở cảng Beirut, thủ đô Liban, đã làm chết ít nhất 159 người và hơn 6000 người bị thương.

Các ứng dụng khác

[sửa | sửa mã nguồn]

Ứng dụng phổ biến nhất của nitrat amoni là làm phân bón. Ứng dụng này là do nó có chứa nhiều ni tơ (cần thiết cho cây trồng vì cây cần ni tơ để tạo ra các protein) và được sản xuất công nghiệp với giá không đắt. Nitrat Amoni cũng được sử dụng trong các túi lạnh nhanh (instant cold pack). Trong ứng dụng này, nitrat amoni được trộn với nước trong một phản ứng thu nhiệt, với nhiệt lượng 26,2 kilojun mỗi mol chất phản ứng. Các sản phẩm của các phản ứng nitrat amoni được ứng dụng trong các túi khí. Chất azit natri (NaN3) là hóa chất được sử dụng trong các túi khí và nó phân hủy tạo ra natri (Na) và nitơ (N2).

Nitrat amoni được ứng dụng trong việc xử lý các quặng titanium.

Nitrat amoni được sử dụng trong việc việc điều chế chất Dinito monoxide (N2O):

NH4NO3(aq) -> N2O(g) + 2H2O(l)

Nitrat amoni có thể được sử dụng để điều chế amonia khan, một hóa chất thường được sử dụng trong việc sản xuất methamphetamine.

Sản xuất nitrat amoni

[sửa | sửa mã nguồn]

Việc sản xuất nitrat amoni công nghiệp thì đơn giản về mặt hóa học dù về công nghệ thì đầy thách thức. Phản ứng trung hòa của amonia với acid nitric tạo ra một dung dịch nitrat amoni: HNO3(aq) + NH3(g) → NH4NO3(aq). Để sản xuất quy mô công nghiệp, phản ứng này được thực hiện bằng cách sử dụng khí amonia khan và acid nitric đậm đặc. Phản ứng này xảy ra mãnh liệt và tỏa nhiệt. Người không chuyên nghiệp và không có thiết bị chuẩn bị sẵn không nên thử nghiệm với khí khan và acid đặc như thế này, dù với sự pha loãng lớn bởi nước, không nên xem thí nghiệm kiểu này là dễ. Sau khi dung dịch muối được tạo ra, thường thì có nồng độ khoảng 83%, lượng nước dư được làm khô đến mức nitrat amoni có nồng độ 95 - 99,9% (nitrat amoni chảy), tùy theo mức độ.

NFPA 704"Biểu đồ cháy"
2 3

Chú thích

[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ Karl-Heinz Zapp "Ammonium Compounds" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry 2012, Wiley-VCH, Weinheim. doi:10.1002/14356007.a02_243

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]

• "Storing and Handling Ammonium Nitrate", UK Health and Safety Executive publication INDG230 (1986)
• Properties: UNIDO and International Fertilizer Development Center (1998), Fertilizer Manual, Kluwer Academic Publishers, ISBN 0-7923-5032-4.

x t s Hợp chất nitơ
AgN3 AlN BN Ba(N3)2 NBr3 C2N2 Ca3N2 Ca(NO3)2 Ca(NO2)2 CeN NH4Cl NH4F NH4Br Ce(NO3)3 Cl3N CsN3 CuN6 Cu(NO3)2 DyN ErN NH4HF2 Fe(NO3)2 Fe(NO3)3 F3N GaN Ge3N4 NH3 HfN HoN Co(NO3)2 Cr(NO3)3 CsNH2 KNH2 KN3 CsNO3 IN3 I3N LiN3 LiNH2 Li3N LiNO3 NbN NO HNO3 NH4I NO2 PrN TaN UN VN N2O HNO2 N2O3 N2O4 N2O5 NaN3 N4S4 PuN TlN3 AgNO2 AgNO3 Cd(NO3)2 B3H6N3 BiNO4 BrNO ClNO FNO BrCN CClN CuCN HCN N2CH2 CH4N2 KCN NaCN C2CuN2 C3H3N3 ND3 CIN C2CaN2 Ca(N3)2 C2CdN2 C2CoN2 C2H3N Hg(CN)2 Ni(CN)2 Pb(CN)2 Pb(N3)2 Pd(CN)2 Pt(CN)2 Zn(CN)2 C3F5N C3H4N2 C4H12N2 CH3(CH2)3CN (CH3)2CHNHC2H5 C6Br4N3 C8H17N Be(NO3)2 NaNH2 (NH4)2OsBr6 (NH4)3PO4 Y(NO3)3 C13H9Li2N5O9S2 RbNO3 Sr(NO3)2 Al(NO3)3 Ba(NO3)2 Ga(NO3)3 Gd(NO3)3 TlNO3 Yb(NO3)3 Zr(NO3)4 Nd(NO3)3 Tm(NO3)3 Th(NO3)4 U2(NO3)2 C3H5N3O9 C6H8(NO3)6 N2H4O3 15NH4NO3 C3H6N6 C4H5N C5H3N3 C5H5N C6H5NH2 C6H10N6 C6H15N5 C8H6N2 C8H9N C9H7N C9H9N C9H9N5 C9H19N C10H12N2 C10H26N4 C12H8N2 C13H11N3 C20H19N3 C3H7NO C2N14 C6H12N2S3 C6H5(CN) NH4HF2 NH4N3 BrNO3 RbCN INO3 Pu(NO3)4 HAu(NO3)4 Ra(NO3)2 N3CN NH4Al(SO4)2 C6H7NO3S C9H9N3O2 ClN3 C2H5NO2
Công thức hóa họcCổng thông tin: Hóa học

• x
• t
• s

Hợp chất chứa ion nitrat

HNO3

He

LiNO3

Be(NO3)2

B(NO3)−4

C

NO−3, NH4NO3

O

FNO3

Ne

NaNO3

Mg(NO3)2

Al(NO3)3

Si

P

S

ClNO3

Ar

KNO3

Ca(NO3)2

Sc(NO3)3

Ti(NO3)4, TiO(NO3)2

V(NO3)2, V(NO3)3, VO(NO3)2, VO(NO3)3, VO2NO3

Cr(NO3)2, Cr(NO3)3, CrO2(NO3)2

Mn(NO3)2, Mn(NO3)3

Fe(NO3)2, Fe(NO3)3

Co(NO3)2, Co(NO3)3

Ni(NO3)2

CuNO3, Cu(NO3)2

Zn(NO3)2

Ga(NO3)3

Ge

As

Se

BrNO3

Kr

RbNO3

Sr(NO3)2

Y(NO3)3

Zr(NO3)4, ZrO(NO3)2

Nb

Mo(NO3)2, Mo(NO3)3, Mo(NO3)4, Mo(NO3)6

Tc

Ru(NO3)3

Rh(NO3)3

Pd(NO3)2, Pd(NO3)4

AgNO3, Ag(NO3)2

Cd(NO3)2

In(NO3)3

Sn(NO3)2, Sn(NO3)4

Sb(NO3)3

Te

INO3

Xe(NO3)2

CsNO3

Ba(NO3)2

Hf(NO3)4, HfO(NO3)2

Ta

W(NO3)6

ReO3NO3

Os(NO3)2

Ir3O(NO3)10

Pt(NO3)2, Pt(NO3)4

HAu(NO3)4

Hg2(NO3)2, Hg(NO3)2

TlNO3, Tl(NO3)3

Pb(NO3)2

Bi(NO3)3,BiO(NO3)

Po(NO3)2,Po(NO3)4

At

Rn

FrNO3

Ra(NO3)2

Rf

Db

Sg

Bh

Hs

Mt

Ds

Rg

Cn

Nh

Fl

Mc

Lv

Ts

Og

↓

La(NO3)3

Ce(NO3)3, Ce(NO3)4

Pr(NO3)3

Nd(NO3)3

Pm(NO3)2, Pm(NO3)3

Sm(NO3)3

Eu(NO3)3

Gd(NO3)3

Tb(NO3)3

Dy(NO3)3

Ho(NO3)3

Er(NO3)3

Tm(NO3)3

Yb(NO3)3

Lu(NO3)3

Ac(NO3)3

Th(NO3)4

PaO(NO3)3

U(NO3)4, UO2(NO3)2

Np(NO3)4

Pu(NO3)4, PuO2(NO3)2

Am(NO3)3

Cm(NO3)3

Bk(NO3)3

Cf(NO3)3

Es

Fm

Md

No

Lr

Tiêu đề chuẩn	BNF: cb12132922h (data) LCCN: sh86006302 NDL: 00576059