Ăn Gạo Lứt Muối Mè Phòng Trị Ung Thư? - Người Đô Thị

Bữa ăn gạo lứt muối mè. Ảnh: TL

Mỗi loại thức ăn có vai trò cung cấp một vài loại chất dinh dưỡng nhất định cho cơ thể, đừng bắt nó phải gánh thêm nhiệm vụ khác, như hạt gạo chẳng hạn.

Gạo lứt là món ăn truyền thống có từ thời xa xưa từ khi con người biết đến việc trồng lúa.

Có 2 loại gạo, gạo lứt (brown rice) và gạo trắng (white rice) phân biệt bởi màu sắc. Nguồn gốc của chúng đều từ hạt thóc, chỉ là khác nhau ở cách xay sát, gạo lứt sau khi bỏ lớp trấu bên ngoài thì giữ lại lớp vỏ ngoài màu nâu đỏ mỏng tang cùng mầm gạo (còn gọi là cám gạo), còn gạo trắng thì bỏ nốt lớp vỏ này rồi được đánh bóng (còn gọi là hạt gạo).

Như vậy, cám gạo trong gạo lứt là thành phần duy nhất mà gạo trắng không có. Cám gạo chiếm 7-8% thành phần hạt, có chứa nhiều chất xơ, vitamin B, một số khoáng chất như Mg, Mn, P và có nhiều hơn đến 40% Protein so với gạo trắng. Tuy nhiên, gạo chủ yếu là để cung cấp carbonhydrat. Ngoài ra, cám gạo còn có nhiều chất béo đặc biệt là gamma-Oryzanol, là loại acid béo không no có tính chống oxy hóa cao (gấp 4 lần vitamin E) tốt cho tim mạch, làm giảm cholesterol máu. Rõ ràng là gạo lứt tốt hơn gạo trắng.

Nhưng, các vi chất vừa kể ra ấy nó nằm trong chiếc áo mỏng tang bao quanh hạt gạo chỉ chiếm 7-8%, số lượng khá nhỏ. Gần 200g gạo nấu lên mới có 80-85mg Mg (ăn được 200g gạo này trong một bữa rất khó), trong khi một bát cải xoăn đã có 150mg rồi. Các thứ khác tương tự, hàm lượng ít hoàn toàn có thể thay thế bằng các món ăn khác có hàm lượng vi chất cao hơn.

Như vậy, một bữa ăn cân bằng các loại thức ăn gồm tinh bột, rau xanh và thịt là tốt nhất cho sức khỏe.

Gạo lứt còn có thêm acid Phytic, acid này vốn dĩ không có cách nào cơ thể chống lại được nó, nó gắn với các vi chất làm giảm hấp thu chúng. Bên cạnh đó, 100g gạo trắng có 6g protein, gạo lứt nhiều hơn 40% thì 100g cũng chỉ có khoảng 8g mà thôi. Đáng tiếc, về mặt khoa học thì sự hấp thu protein từ gạo lứt không cao hơn gạo trắng, trong khi một miếng thịt cũng đủ cho bộ máy tiêu hóa thay vì làm việc quần quật để hấp thu chút đạm ít ỏi ấy...

Để tận dụng được cám gạo, chúng ta không thể đem nấu ăn rồi chờ hệ tiêu hóa hấp thu dần dần. Vì cám lẫn trấu chỉ có vài loài động vật nhai lại không phải con người mới tiêu hóa được, chúng có hệ enzym tiêu hóa riêng (lợn, trâu bò...chẳng hạn).

Như vậy, việc thực dưỡng, nó mang ý nghĩa thanh lọc và tinh thần là chính, không có giá trị nào khác ngoài việc đó. Và cám gạo, muốn tận dụng được nó thì chỉ có cách ép thành dầu gạo, một thứ thực phẩm người Nhật nhiều năm nay hay dùng trong công nghiệp làm đẹp và đương nhiên, trong cả các bữa ăn thay cho nhiều loại dầu thực vật khác vì nó chứa nhiều vitamin, acid béo không no ở tỉ lệ khá cân bằng.

Gạo lứt, khi nấu lên và ăn nó, nhai hết sức khủng khiếp và mỏi răng. Lời khuyên nhai kỹ trước khi nuốt.

Như vậy, sau hàng bao nhiêu thế kỷ từ khi loài người biết đến cây lúa, họ lại chọn gạo trắng làm thức ăn chính chứ không phải gạo đỏ.

Muốn sống khỏe, chúng ta hãy ăn sạch, điều độ, tập thể dục. Tiêu hóa muốn tốt, thì ăn gạo trắng, còn muốn ăn cám thì thêm dầu gạo, vậy là đủ. Việc cân bằng các yếu tố dinh dưỡng trong bữa ăn là rất cần thiết. Mỗi bữa ăn cần đầy đủ chất đạm, đường và chất béo theo tỷ lệ nhất định. Việc kiêng khem phiến diện bất kể chất nào cũng có nguy cơ gây mất cân bằng cho cơ thể, từ đó khởi phát nhiều hệ lụy bệnh tật.

BS-CK2. Nguyễn Văn Tiến

(Trưởng khoa Ngoại 1, Bệnh viện ung bướu TP.HCM)