"Ăn Mặn" Thủ Phạm Gây Tăng Huyết áp Và Bệnh Tim Mạch

Đối với trẻ nhỏ muối có tác dụng giúp cơ thể khỏe mạnh hơn, cải thiện trí nhớ hiệu quả. Tuy nhiên, đối với người cao tuổi nếu hàng ngày tiêu thụ 1 lượng muối bằng lượng muối của trẻ thì sẽ có nguy cơ bị cao huyết áp và các chứng bệnh về tim mạch. Do đó, tùy vào độ tuổi sẽ bổ sung một lượng muối khác nhau, đảm bảo được lượng muối cần thiết, tính vừa đủ đối với nhu cầu của cơ thể.

Người Việt Nam có thói quen ăn mặn

Theo các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo, khi một người trưởng thành thì lượng muối cần thiết cho 1 ngày là khoảng từ 2,3g đến 6g, tùy theo thể trạng và sức khỏe của họ. Nhưng theo kết quả được nghiên cứu trên 170.000 người trưởng thành ở các khu vực châu Âu, châu Á và Bắc Mỹ thì có đến 70% số người bổ sung hơn 10g muối mỗi ngày.

Thói quen ăn mặn của người dân Việt Nam dẫn đến bị tặng huyết áp

Theo thống kê của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, gần 60% người Việt đang sử dụng quá nhiều muối mỗi ngày. Những người sống trong khu vực thành thị sử dụng khoảng 9g muối/người/ngày, tỉ lệ mắc bệnh là 11%; còn ở khu vực nông thôn người dân tiêu thụ khoảng 13g muối/người/ngày, tỉ lệ mắc bệnh là 18% … Như vậy, lượng muối ăn hàng ngày của người Việt Nam đã nhiều gấp 2 - 3 lần so với khuyến cáo. Và đây chính là một trong những nguyên nhân hàng đầu trong việc làm gia tăng tỷ lệ người bị cao huyết áp cùng các bệnh lý tim mạch ở nước ta. Theo thống kê, số người bị cao huyết áp tăng đã từ trên 25% người trưởng thành lên đến trên 47%.

Thói quen ăn mặn và nguy cơ bị tăng huyết áp

1. Tại sao ăn mặn lại bị tăng huyết áp?

Có rất nhiều cuộc nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa muối và bệnh cao huyết áp. Một cuộc khảo sát ở Nhật Bản cho thấy, người dân khu vực phía Bắc Nhật Bản sử dụng 25 - 30g muối mỗi ngày, tỉ lệ dân số bị cao huyết áp lên đến 40%. Trong khi đó, người dân ở khu vực phía Nam ăn 10g muối mỗi ngày thì tỉ lệ mắc bệnh huyết áp cao chỉ có 20%. Tỉ lệ người dân của các bộ lạc ở Châu Phi, người Eskimô bị cao huyết áp rất ít do thói quen ăn nhạt.

Cũng trong một cuộc nghiên cứu khác được trình bày tại Đại học Hoa Kỳ cho thấy những người bị cao huyết áp đã tiêu thụ lượng muối gấp đôi so với lượng muối cho phép. Đặc biệt là ở những người trong độ tuổi trung niên hay người già có thói quen ăn mặn trong nhiều năm.

Muối có tính hút nước và giữ nước cho cơ thể nên khi nạp một lượng muối nhiều thì sẽ dẫn đến làm tặng lượng chất lỏng trong mạch máu, từ đó áp lực vào mạch máu tăng cao. Cụ thể, ăn quá mặn sẽ làm tăng khả năng thẩm thấu của màng tế bào đối với các khoáng chất natri. Khiến cho các ion này chuyển tiếp vào tế bào cơ trơn của thành mạch máu, làm tồn dư nước trong tế bào và tăng sức cản, thúc đẩy lượng máu di chuyển nhanh hơn. Từ đó gây tăng huyết áp, cao huyết áp về sau.

Tiến sĩ Dolmatova, Trường Y khoa Rutgers, New Jersey cũng chỉ ra được mối liên kết giữa muối và ouabain nội sinh, chất này có tác dụng làm cho mạch máu bị co lại. Một nghiên cứu khác cho thấy muối còn liên quan đến angiotensin II cũng làm co mạch máu và tặng huyết áp.

Nguy hiểm hơn, đó chính là những biến chứng của bệnh cao huyết áp như tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, suy tim, suy thận, một số các biến chứng khác về mắt… Nghiêm trọng hơn những người ăn mặn còn có nguy cơ bị đứt mạch máu não, đột quỵ và dẫn đến tử vong. Do vậy, nếu bạn và những người thân đang có thói quen ăn mặn hay có huyết áp không ổn định thì nên hạn chế sử dụng muối để có thể kiểm soát tốt cholesterol cũng như giữ huyết áp được ổn định.

Lượng muối ăn phù hợp với thể trạng của từng đối tượng

2. Giải pháp thay đổi thói quen ăn mặn

Đối với những người có thói quen ăn mặn việc ngay lập tức giảm lượng muối chuyển sang chế độ ăn nhạt thì thật sự là rất khó. Nó ảnh hưởng đến khẩu vị ăn uống, việc hấp thụ chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thế, do đó việc này cần được tiến hành từ từ và cần sử dụng một số phương pháp hỗ trợ trong việc chế biến món ăn hàng ngày.

- Nếu như việc cắt giảm lượng muối ảnh hưởng đến độ đậm đà của món ăn, vị ngon miệng cho người dùng thì có thể thay thế bằng một số gia vị thảo mộc giúp tặng hương vị, giảm cảm giác thẻm mặn như bột nghệ, húng quế, gừng, xô thơm, nhụy nghệ tây, tỏi, quế,.....

- Sử dụng các thực phẩm tươi sống để chế biến món ăn thay cho việc ăn các đồ ăn sẵn, đồ ăn đóng hộp. Vì theo khảo sát Viện Dinh dưỡng Việt Nam đưa ra, trong 100g xúc xích có chứa từ 9 - 10g muối, 100g thịt muối có đến 20g, còn trong thịt xông khói là từ 10 - 16g muối. Do đó, dù cho cuộc sống bận rộn thì cũng nên ăn những món ăn được chế biến từ đồ tươi sống.

- Nếu trong bữa ăn có nước chấm thì nên pha loãng hoặc dùng những loại nước chấm có công thức đặc biệt, giảm lượng muối.

Phương pháp cân bằng ăn uống cho người bệnh cao huyết áp

Ăn mặn có thể bị các bệnh về tim mạch

Ngoài nguy cơ cao về bệnh huyết áp thì những người ăn mặn cũng được các chuyên gia cảnh báo rằng đây là một trong những nguyên nhân gây bệnh tim. Bởi vì khi ăn mặn lượng muối vào cơ thể sẽ nhiều hơn nên tim sẽ phải làm việc nhiều hơn so với bình thường.

Cụ thể, vào năm 2010, các nhà nghiên cứu của Đại học California (Mỹ) đã công bố một nghiên cứu về mối quan hệ giữa việc ăn nhiều muối với bệnh tim như suy tim, nhồi máu cơ tim. Trong 1 triệu bệnh nhân tử vong do thừa muối thì có tới 41% các ca là do đột quỵ, 42% do đau tim, số còn lại là do các bệnh liên quan đến tim mạch. Các bác sỹ cũng cho biết, việc điều chỉnh muối phù hợp trong các bữa ăn sẽ giúp giảm được 17% nguy cơ mắc bệnh tim mạch và 23% nguy cơ đột quỵ ở những người trên tuổi 40.

Nguyễn Phượng Tham vấn: Nguyễn Lân Việt