Bạch Tuộc (Tác Giả, Tóm Tắt, Nội Dung, Nghệ Thuật, HCST, Sơ đồ Tư Duy)

Khái quát Tác giả - tác phẩm: Bạch tuộc bao gồm Giới thiệu tác giả Giuyn Véc-nơ và hoàn cảnh sáng tác, thể loại, bố cục, tóm tắt, giá trị nội dung, đặc sắc nghệ thuật và sơ đồ tư duy tác phẩm Bạch tuộc - SGK Cánh Diều Văn 7

Bạch tuộc - Giuyn Véc-nơ

Mục lục nội dung I. Giới thiệu tác giả Giuyn Véc-nơII. Khái quát tác phẩm Bạch tuộc1. Hoàn cảnh sáng tác2. Thể loại: Truyện khoa học viễn tưởng3. Bố cục4. Giá trị nội dung5. Đặc sắc nghệ thuật 6. Tác phẩm Bạch tuộcIII. Câu hỏi vận dụng kiến thức truyện khoa học viễn tưởng Bạch Tuộc

I. Giới thiệu tác giả Giuyn Véc-nơ

Jules Verne sinh năm 1828 tại thành phố Nantes, Pháp. Verne là anh cả trong số năm người con của ông Pierre Verne, một luật sư và bà Sophie Allote de la Fuÿe Verne, con gái của một gia đình tư sản chuyên làm chủ tàu buôn. Ông có bốn người em là Paul (sinh năm 1829), Anna (1836), Mathilde (1839) và Marie (1842). Jules trải qua thời niên thiếu tại nhà với bố mẹ tại thành phố cảng náo nhiệt Nantes. Vào mùa hè, cả nhà sống ở căn nhà miền quê ở miền ngoại ô thành phố, bên bờ Sông Loire. Cảnh thuyền bè đi lại tấp nập đã gợi mở cho Jules Verne một trí tưởng tượng phong phú như ông đã ghi lại trong truyện ngắn "Souvenirs d'enfance et de jeunesse" (Kỷ niệm thời niên thiếu).

Jules Verne sau đó theo học luật ở Trường Đại học Tổng hợp Paris để trở thành một luật sư giống như cha. Song với tâm hồn bay bổng cộng với trí tưởng tượng phong phú, ông vẫn giành nhiều thời gian để tập tành sáng tác các tác phẩm kịch, thơ văn và dùng ngòi bút của mình để viết lên những chuyến phiêu lưu để thỏa mãn đam mê.

Từ năm 1900, Jules Verne còn mắc thêm chứng đục thủy tinh thể và sau đó là bệnh tiểu đường. Ngày 24 tháng 3 năm 1905, Jules Verne qua đời ở tuổi 77 tại ngôi nhà số 44, đại lộ Longueville (ngày nay được đổi tên thành đại lộ Jules-Verne). Ông được mai táng tại Nghĩa trang La Madeleine ở Amiens.

II. Khái quát tác phẩm Bạch tuộc

1. Hoàn cảnh sáng tác

Trích tiểu thuyết Hai vạn dặm dưới biển (1868), ông tin rằng ước mơ chinh phục đại dương của con người sớm muộn sẽ được thực hiện, và chiếc tài ngầm lí tưởng của ông hoàn toàn không phải là ý tưởng viển vông.- Một vài nét về tiểu thuyết Hai vạn dặm dưới biển

Tác phẩm gồm 2 phần và 47 chương. Câu chuyện kể về 3 nhân vật: Giáo sư Arorak, trợ lý của ông Kongsai và Net Len, người Canada, một người săn cá voi trên con tàu Lincoln và vô tình xuất hiện trên con tàu Nauti-Lux. Cảnh sát trưởng Nemo. Nauti-Lux là một ngọn đèn mờ giữa biển khơi, là hình ảnh bí ẩn trên bìa sách. Đây là loại tàu ngầm hình cá voi siêu hiện đại từng gây xôn xao dư luận lúc bấy giờ. NautiLux có thể lặn xuống đáy biển rất nhanh và ở đó rất lâu, nó cũng có thể trồi lên mặt nước với tốc độ lớn để bổ sung không khí trong tàu. Thuyền trưởng Nemo là một người bí ẩn, nhưng vô cùng tài năng, có tầm nhìn rộng và hiểu biết rộng. Bằng chứng là anh ấy nói được tiếng Pháp, tiếng Anh, tiếng Đức và tiếng Latinh, anh ấy có một thư viện 20.000 cuốn sách quý, một phòng trưng bày các bức tranh mà anh ấy đã vẽ và một cây đàn piano để chơi. Những lúc mệt mỏi vào bếp có thể tạo ra hàng nghìn món ăn độc đáo, thơm ngon từ sinh vật biển,… đặc biệt, anh đã sáng chế ra con tàu xuất sắc Nauti-Lux. Mọi thứ trong tàu đều chạy bằng động cơ điện, tàu được thiết kế rất hiện đại đáp ứng mọi nhu cầu của người bình thường. Nemo chắc hẳn là một người có đầu óc vô cùng nhạy bén, anh đã tận dụng sự ban tặng của thiên nhiên biển cả để chế biến ra những món ăn ngon nhất chưa từng có ở bất kỳ nơi nào khác, để làm ra những bộ quần áo không đâu vào đó, những món đồ trang sức lấp lánh. , anh ta đang sở hữu một bảo vật quý giá, vô giá. Mỗi lần đi và cả ba nhân vật đều để lại những cảm xúc riêng, con tàu chở người đi khắp các đại dương, chứng kiến bao điều kỳ lạ, thú vị.

 

2. Thể loại: Truyện khoa học viễn tưởng

Khoa học viễn tưởng là một thể loại tiểu thuyết hư cấu mang các yếu tố khoa học. Nó còn được gọi là "văn học về ý tưởng" và thường khám phá hoặc dự đoán những hệ quả, hậu quả tiềm tàng của những đổi mới trong khoa học, xã hội và công nghệ. 

3. Bố cục

Truyện được chia thành 2 phần : 

- Phần 1 (từ đầu đến "Đèn trên trần bật sáng"): Hình ảnh con bạch tuộc khổng lồ

- Phần 2 (còn lại): Cuộc chiến với bạch tuộc khổng lồ

4. Giá trị nội dung

Đoạn trích Bạch tuộc kể lại sự kiện tàu No-ti-lớt gặp và chiến đấu với những con quái vật bạch tuộc khổng lồ ở quần đảo Lu-cai. Đồng thời câu chuyện tiếp thêm dũng khí, bài học về lòng dũng cảm, kiên cường và tinh thần đồng đội khi gặp những tình huống khó khăn thử thách trong cuộc sống. Chỉ cần kiên trì và đoàn kết cùng chiến đấu, chúng ta sẽ có sức mạnh phi thường để vượt qua hoạn nạn.

5. Đặc sắc nghệ thuật 

- Lối kể chuyện hấp dẫn, lôi cuốn

- Yếu tố viễn tưởng thú vị, thể hiện sự am hiểu khoa học của tác giả

6. Tác phẩm Bạch tuộc

[...] Tàu No-ti-lớt lăn xuống sâu hai, ba ngàn mét và ngày 20 tháng 4 lại nỏi lên cách mặt biển một ngàn năm. Từ nhan đề Bạch tuộc, trăm mét. Gần chúng tôi nhất là quản đảo Lu-cai (Lucayes). Từ đáy biển nổi lên những mỏm đá lớn dựng đứng, phủ đầy những loài tảo” không lồ. Khoảng 11 giờ trưa, Nét Len lưu ý tôi giữa đám tảo đỏ có một con vật gỉ đó rất đáng sợ. Tôi nói

- Đúng, ở đây có nhiêu hang thích hợp với bạch tuộc. Nêu có gặp những quái vật đó ở đây, tôi cũng. chẳng ngạc nhiên chút nào. [...] Năm 1861, vẻ phía tây bắc Tê-nê-rip (Tenerife), cũng ở khoảng vĩ độ nảy, thuỷ thủ tàu A- lếch-tơn (Alecton) phát hiện ra một con bạch tuộc không lô đang bơi cùng tuyến đường. Thuyền trưởng Bu-ghê (Bouguer) cho tàu chạy sát con vật và dùng các loại súng bắn nhưng vô hiệu vì lao nhọn và đạn đều xuyên qua thân bạch tuộc như qua một khối thịt đông. Sau máy lần thất bại, cảnh thuỷ thủ bèn dùng thòng lọng để bắt. Thòng lọng mắc vào thân bạch tuộc nhưng tới vây đuôi mới thắt lại được. Lúc đó, mọi người cô sức kéo con vật lên tàu nhưng nó nặng quá, đến nỗi đuôi bạch tuộc bị đứt ra. Thế là nó lặn xuống, biến mắt

- Thế nó dài bao nhiêu? - Nét hỏi

- Có phải chừng sáu mét không? - Công-xây hỏi. Anh ta đứng bên cửa sổ và nhìn vào các hốc đá

- Đúng vậy. - Tôi trả lời

Công-xây hỏi tiếp:

- Có phải trên đầu nó có tám vòi, ngọ ngoạy trong nước biển như một bầy rắn không?

- Đúng vậy, Công-xây ạ

- Có phải hai hàm của nó rất giống mỏ vẹt, nhưng lớn hơn nhiều không?

- Rất đúng.

- Thế thì, thưa giáo sư, có phải nó kia không ạ?

Tôi nhìn Công:

- Con vật khủng khiếp quá! - Nét la lên

Tôi cũng đưa mắt nhìn qua ô cửa và bất giác lùi lại. Trước mắt tôi, một quái vật đương bơi tới. Đó là một con tuộc qua miêu tả của bạch tuộc dài chừng tám mét. Nó bơi lùi rất nhanh về phía tàu. Mắt nó màu xanh xám, nhìn thẳng không động đậy. Tám cánh tay, hay đúng hơn, tám chân từ đâu mọc ra dài gấp đôi thân và luôn luôn uốn cong. Nhìn thấy rõ hai trăm rưỡi cái giác ở phía trong vòi. Hai hàm răng bạch tuộc giống cái mỏ vẹt bằng sừng, luôn luôn mở ra, khép lại. Lưỡi nó cũng bằng chất sừng, hàm răng nhọn, rung lên bản bật mỗi khi thò ra khỏi mồm. Thân nó hình thoi phình ở giữa, là một khỏi thịt năng chừng hai mươi, hai lăm tân. Màu sắc nỏ thay đổi rất nhanh từ màu xám chỉ sang màu nâu đỏ.

Vì sao con bạch tuộc tức giận? Hẳn là vì sự xuất hiện của tàu No-ti-lớt to lớn hơn nó vả vỉ vôi cũng như hai hàm răng của nỏ chẳng làm nên chuyện gì

Được gặp một con bạch tuộc như thế này đối với tôi thật là dịp may hiếm có, nên tôi không muốn bỏ lỡ cơ hội nghiên cứu nó cặn kẽ. Tôi cô nén sự sợ hãi mà cầm bút chì vẽ nó.

- Có lẽ đây chính là con bạch tuộc mà tàu A-lếch-tơn đã gặp? - Công-xây hỏi

- Không, - Nét trả lời - con này còn nguyên vẹn, còn con kia đã mắt đuôi.

- Không phải thế đâu. - Tôi phản đối - Vòi và đuôi bạch tuộc có khả năng mọc lại. [...]

Tàu No-ti-lớt bỗng dừng lại, toàn thân tàu rung lên

- Chẳng lẽ chúng ta lại vấp phải cái gì? - Tôi hỏi

Nét trả lời

- Dù có vấp phải cái gì, ta cũng không ngại vì tàu đang đồ ở chỗ nước trong con tàu?

Đúng là tàu đang đỗ ở chỗ nước trong, nhưng đứng yên không nhúc nhích chân vịt không quay nữa rồi. Một phút trôi qua. Thuyền trưởng Nê-mô và viên thuyền phó bước vào phòng khách. Đã mấy hôm nay tôi không gặp Nê-mỏ. Ông ta không nói chuyện với chúng tôi, có lẽ chẳng nhìn thấy chúng tôi nữa. Ông ta bước tới cửa sổ, nhìn lũ bạch tuộc rồi nói máy câu với thuyền phó. Ông này đi ra. Cửa sổ lập tức đóng lại. Đèn trên trần bật sáng.

Tôi đến chỗ Nê-mô.

- Thật là một “bộ sưu tập” bạch tuộc thú vị. -Tôi nói 

- Vâng, thưa nhà tự nhiên học, giờ đây chúng ta sắp “giáp chiến"  với chúng.

Tôi hoang mang nhìn Nê-mô. Tôi cho rằng mình không hiểu ý ông ta

- Giáp chiến ạ? - Tôi hỏi lại

- Vâng.

Chân vịt đang ngừng quay. Tôi đoán rằng hàm răng bằng sửng của một con bạch tuộc đã mắc vào cánh chân vịt làm tàu không chạy được nữa

- Thể ngài định làm thế nào?

- Cho tàu nổi lên mặt nước rồi tiêu diệt sạch lũ quỷ này.

- Khó đây.

- Đúng là khó. Những viên đạn có điện khi xuyên vào thân bạch tuộc mềm không thể nỗ được vì không gặp đủ sức cản. Nhưng ta sẽ tiền công bằng rìu

- Và bằng dao nhọn, thưa ngài thuyền trưởng, - Nét bổ sung - nấu ngài không từ chối sự giúp đỡ của tôi.

- Xin đồng ý với ông

- Chúng tôi cũng sẽ giúp ngài một tay.

Tôi nói rồi cùng đi với Nê-mô đến cầu thang trung tâm. Ở đó đã tập hợp chừng hai mươi người cằm rìu sẵn sảng chiến đâu. Nét cầm lấy dao nhọn, còn tôi và Công-xây thì dùng rìu. Tàu No-ti-lớt đã nỗi lên mặt nước. Một thuỷ thủ vừa vặn ê-cu ra thì nắp tàu đã bật lên rất mạnh, rõ ràng là do sức trút của một con bạch tuộc nào đó. Lập tức, một cái vòi dài trườn xuống dưới thang như một con rắn, còn độ hai chục vòi nữa thì ngoằn ngoèo ở phía trên. Thuyền trưởng Nẻ-mô lấy rìu chặt đứt phăng cái vòi khủng khiếp đó khiến nó lặn xuống. Trong khi chúng tôi cô mở đường lên boong thì hai cái vòi khác lao tới một thuỷ thủ đứng trước Nê-mô rồi nhắc bổng anh ta lên. Thuyền trưởng vừa kêu vừa nhảy vọt ra ngoài. Chúng tôi vội lao theo. Cảnh tượng thật đáng. sợ! Người thuỷ thủ khôn khổ bị vòi bạch tuộc quân chặt, đang chới với trên không. Anh ta bị nghẹt thở, kêu lên: “Cứu tôi với! Cứu tôi với!”. [...]

Nhưng Nê-mô đã xông đến và chặt đứt luôn cái vòi. Viên thuyền phó, các thuỷ thủ và ba người chúng tôi cũng dùng vũ khí chiến đấu quyết liệt với những con bạch tuộc khác đang bò trên thành tàu. Thật là khủng khiếp! Có lúc, tôi tưởng người bị nạn sắp được cứu thoát khỏi sức hút của vòi bạch tuộc. Con quái vật có tám vòi thì bảy vòi đã bị chặt đứt. Cải vòi còn lại vân quấn chặt người thuỷ thủ vả ngoe nguấy trên không. Khi Nê-mô vả viên thuyền phó vừa lao tới thì quái vật liền phun ra một chất lỏng màu đen. Chúng tôi lập tức bị tôi tăm mặt mũi chẳng nhìn thấy gì. Khi đám “mây” đen tan đi thì quái vật đã biến mất, mang theo cả người đồng hương xâu số của tôi!

Chúng tôi xông đến lũ bạch tuộc. Ai nấy đều sôi sục cằm thù! Trên boong tàu và ở thảnh tàu có độ mười, mười hai con. Chúng bị chém đứt và quần quại trong máu xanh và “mực” đen. Nét Len phóng lao nhọn vào những cái mắt xanh xảm của lũ quái vật, lần nào cũng trúng đích. Tuy vậy, khi anh bạn dũng cảm của tôi chưa kịp quay lại thì đã bị một đối thủ dùng vòi quật ngã. Cái mỏ đáng sợ của quái vật đã há hốc ra ở phía trên Nét. Tôi lao tới cửu anh ta. Nhưng Nê-mô đã đến trước tôi. Lưỡi rìu của Nê-mô cắm phập vào mồm quái vật. Nét thoát chết liền đứng dậy và phóng ngập mũi lao vào tim kẻ thù.

- Tôi cỏ bổn phận trả ơn ông! - Nê-mô bão Nét. Nét chỉ nghiêng mình đáp lại

Cuộc chiến đấu kéo dài mười lăm phút. Lũ bạch tuộc chiến bại, phần bị chết, phần bị thương, cuối cùng phải bỏ chiến trường mà lần xuống biển sâu. Thuyền trưởng Nê-mô, mình nhuốm đầy máu, đứng lặng người bên chiếc đèn pha mà nhìn xuống biển cả vừa nuốt mắt một người đồng hương của mình. Mắt Nê-mô ứa lệ

(Hai vạn dặm dưới đáy biển, ĐỒ CA SƠN dịch.

NXB Kim Đồng, Hà Nội, 1976)

III. Câu hỏi vận dụng kiến thức truyện khoa học viễn tưởng Bạch Tuộc

Câu hỏi 1: Đọc trước đoạn trích Bạch tuộc và tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Giuyn Véc-nơ, một trong những người được coi là “cha đẻ” của thể loại truyện khoa học viễn tưởng.

Lời giải:

- Giuyn Véc-nơ (8/2/1828 - 24/3/1905), là nhà văn người Pháp nổi tiếng.

- Phong cách sáng tác: đi tiên phong trong thể loại văn học Khoa học viễn tưởng và được coi là một trong những “Cha đẻ” của thể loại này

- Tác phẩm tiêu biểu: Hành trình vào tâm Trái Đất (1864), Hai vạn dặm dưới biển (1870), Vòng quanh thế giới trong 80 ngày (1873)

Câu hỏi 2: Tác giả viết về ai, về sự kiện (đề tài) gì?

Lời giải:

Tác giả viết về cuộc chiến giữa những người trên tàu No-ti-lớt và bạch tuộc dưới đáy đại dương

Câu hỏi 3: Những yếu tố nào của văn bản cho biết tính chất tưởng tượng về một tương lai rất xa so với thời điểm tác phẩm ra đời?

Lời giải:

Yếu tố của văn bản cho biết tính chất tưởng tượng về một tương lai rất xa so với thời điểm tác phẩm ra đời là con tàu No-ti-lớt có khả năng lặn sâu tới đáy biển và những tiện nghi có trong con tàu.

Câu hỏi 4: Những yếu tố nào của văn bản cho biết tính chất tưởng tượng về một tương lai rất xa so với thời điểm tác phẩm ra đời?

Lời giải:

Yếu tố của văn bản cho biết tính chất tưởng tượng về một tương lai rất xa so với thời điểm tác phẩm ra đời là con tàu No-ti-lớt có khả năng lặn sâu tới đáy biển và những tiện nghi có trong con tàu.

Câu hỏi 5: Từ câu chuyện trên, em rút ra bài học gì khi gặp những tình huống khó khăn và thử thách nguy hiểm trong cuộc sống?

Lời giải:

Câu chuyện tiếp thêm dũng khí, dạy em bài học về lòng dũng cảm, kiên cường và tinh thần đồng đội khi gặp những tình huống khó khăn thử thách trong cuộc sống. Chỉ cần kiên trì và đoàn kết cùng chiến đấu, chúng ta sẽ có sức mạnh phi thường để vượt qua hoạn nạn.

>>> Xem trọn bộ: Tác giả - Tác phẩm Văn 7 Cánh diều

-----------------------------

Trên đây Top lời giải đã cùng các bạn Khái quát về Tác giả - tác phẩm: Bạch tuộc trong bộ SGK Cánh diều theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Top lời giải đã có đầy đủ các bài giới thiệu về tác giả tác phẩm các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Top lời giải để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!