Bài 14. Chơi Chữ - Ngữ Văn 7 - Nguyễn Văn Thành

Có thể bạn quan tâm

Đăng nhập / Đăng ký Violet

ViOLET.VN
Bài giảng
Giáo án
Đề thi & Kiểm tra
Tư liệu
E-Learning
Kỹ năng CNTT
Trợ giúp

Thư mục

Các ý kiến mới nhất

jjjj...

zvxv...

78WIN mang đến không gian giải...

" Đội Tuyển Bóng Chuyền Nữ – Những Cô Gái Vàng...

MT5 Cd3 NGÀY TẾT TRONG GIA ĐÌNH...

Tuyển tập những bức tranh vẽ chủ đề lễ hội...

Động vật hoang dã ở Châu Phi...

TUẦN 16-BÀI 6 T3 VIẾT TÌM Ý CHO ĐOẠN VĂN...

TUẦN 16-BÀI 6 T2 NÓI VỀ 1 HĐ CỘNG ĐỒNG...

TUẦN 16-BÀI 6 T1 NGÔI NHÀ CHUNG CỦA BUÔN LÀNG...

TUẦN 16-BÀI 5 T4 VIẾT ĐV GT NV PHIM HOẠT...

TUẦN 16-BÀI 5 T3 LUYỆN TẬP VỀ ĐẠI TỪ VÀ...

TUẦN 16-BÀI 5 T1,2 NHỮNG LÁ THƯ...

TUẦN 17-BÀI 51 T2 THỤC HANH VA TRAI NGHIEM...

Thành viên trực tuyến

139 khách và 29 thành viên

Trịnh Thế Anh

Trần Hồng Loan

Bo Thi Kim Tuyet

Bu Thi Tham

Lương Văn Long

Châu Thị Thùy Dung

chau thi hien

Hồ Thị Ngọc Thương

Nguyễn Văn Sung

Nguyễn Thị Mỹ Lệ

Trần Như Quỳnh

Lê Phước Giúp

ksor jo

Huỳnh Thị Bích Chau

vi thi huong

Nguyễn Thanh Hoàng

Tang Thị Nữ

Nguyễn Ngọc Thuỷ Tiên

dương nhâm

Cung Đình Điền

Tìm kiếm theo tiêu đề

Đăng nhập

Tên truy nhập Mật khẩu Ghi nhớ Quên mật khẩu ĐK thành viên

Tin tức cộng đồng

5 điều đơn giản cha mẹ nên làm mỗi ngày để con hạnh phúc hơn

Tìm kiếm hạnh phúc là một nhu cầu lớn và xuất hiện xuyên suốt cuộc đời mỗi con người. Tác giả người Mỹ Stephanie Harrison đã dành ra hơn 10 năm để nghiên cứu về cảm nhận hạnh phúc, bà đã hệ thống các kiến thức ấy trong cuốn New Happy. Bà Harrison khẳng định có những thói quen đơn...

Hà Nội công bố cấu trúc định dạng đề minh họa 7 môn thi lớp 10 năm 2025

23 triệu học sinh cả nước chính thức bước vào năm học đặc biệt

Xem tiếp

Tin tức thư viện

Chức năng Dừng xem quảng cáo trên violet.vn

Kính chào các thầy, cô! Hiện tại, kinh phí duy trì hệ thống dựa chủ yếu vào việc đặt quảng cáo trên hệ thống. Tuy nhiên, đôi khi có gây một số trở ngại đối với thầy, cô khi truy cập. Vì vậy, để thuận tiện trong việc sử dụng thư viện hệ thống đã cung cấp chức năng...

Khắc phục hiện tượng không xuất hiện menu Bộ công cụ Violet trên PowerPoint và Word

Thử nghiệm Hệ thống Kiểm tra Trực tuyến ViOLET Giai đoạn 1

Xem tiếp

Hướng dẫn sử dụng thư viện

Xác thực Thông tin thành viên trên violet.vn

Sau khi đã đăng ký thành công và trở thành thành viên của Thư viện trực tuyến, nếu bạn muốn tạo trang riêng cho Trường, Phòng Giáo dục, Sở Giáo dục, cho cá nhân mình hay bạn muốn soạn thảo bài giảng điện tử trực tuyến bằng công cụ soạn thảo bài giảng ViOLET, bạn...

Bài 4: Quản lí ngân hàng câu hỏi và sinh đề có điều kiện

Bài 3: Tạo đề thi trắc nghiệm trực tuyến dạng chọn một đáp án đúng

Bài 2: Tạo cây thư mục chứa câu hỏi trắc nghiệm đồng bộ với danh mục SGK

Bài 1: Hướng dẫn tạo đề thi trắc nghiệm trực tuyến

Lấy lại Mật khẩu trên violet.vn

Kích hoạt tài khoản (Xác nhận thông tin liên hệ) trên violet.vn

Đăng ký Thành viên trên Thư viện ViOLET

Tạo website Thư viện Giáo dục trên violet.vn

Hỗ trợ trực tuyến trên violet.vn bằng Phần mềm điều khiển máy tính từ xa TeamViewer

Xem tiếp

Hỗ trợ kĩ thuật

(024) 62 930 536
0919 124 899
[email protected]

Liên hệ quảng cáo

(024) 66 745 632
096 181 2005
[email protected]

Tìm kiếm Bài giảng

Đưa bài giảng lên Gốc > THCS (Chương trình cũ) > Ngữ văn > Ngữ văn 7 >

bài giảng ngữ văn 7 chơi chữ
Cùng tác giả
Lịch sử tải về

Bài 14. Chơi chữ

0 / 0

Tham khảo cùng nội dung: Bài giảng, Giáo án, E-learning, Bài mẫu, Sách giáo khoa, ... Nhấn vào đây để tải về Báo tài liệu có sai sót Nhắn tin cho tác giả (Tài liệu chưa được thẩm định) Nguồn: Người gửi: Nguyễn Văn Thành Ngày gửi: 09h:52' 30-11-2017 Dung lượng: 2.8 MB Số lượt tải: 903 Số lượt thích: 0 người 1Nhiệt liệt chào mừng quý thầy cô giáo và các em học sinh về dự tiết học Ngữ văn 7Giáo viên thực hiện: Luương Thị Lệ Oanhtiết 59ChơI chữ Bà già đi chợ Cầu Đông,Bói xem một quẻ lấy chồng lợi chăng? Thầy bói xem quẻ nói rằng:Lợi thì có lợi nhưng răng không còn.Lợi2 Hiện tượng Đồng âm Tác dụng: Tạo sắc thái dí dỏm, hài hước,... làm cho bài ca dao thêm hấp dẫn, thú vị lợi1 lợi3Lợi 1:( Tính từ) lợi lộc, lợi íchLợi 2,3:(Danh từ) Phần thịt bao quanh chân răngI. Thế nào là chơi chữ ?1. Ví dụChơi chữ: Là lợi dụng đặc sắc về âm,về nghĩa của từ ngữ để tạo sắc thái dí dỏm,hài hước… làm câu văn hấp dẫn và thú vị.Ví dụ 1 : Sánh với Na-va“ranh tướng” Pháp. Tiếng tăm nồng nặc ở Đông Dương (Tú Mỡ)Ví dụ 2: Mênh mông muôn mẫu một màu mưa. Mỏi mắt miên man mãi mịt mờ. (Tú Mỡ)Ví dụ 3: Con cá đối bỏ trong cối đá.Con mèo cái nằm trên mái kèo,Trách cha mẹ em nghèo, anh nỡ phụ duyên em. (Ca dao)Ví dụ 4 : Ngọt thơm sau lớp vỏ gai,Quả ngon lớn mãi cho ai đẹp lòng. Mời cô, mời bác ăn cùng,Sầu riêng mà hoá vui chung trăm nhà ( Phạm Hổ).II. Các lối chơi chữ:Ví dụ 5:Chuồng gà kê sát chuồng vịt.Ví dụ 6:Trời mưa đất thịt trơn nhơ mỡ, dò đến hang nem chả muốn ăn Sánh với Na-va “ranh tướng” Pháp Tiếng tăm nồng nặc ở Đông Dương. (Tú Mỡ)Ranh tướng – danh tướngRanh tướng: tên tướng ranh mãnh, tên nhãi ranhVí dụ 1Danh tướng: danh tiếng uy danh của một vị tướngTác dụng: giễu cợt, châm biếm, đả kích tên tướng Pháp (Na-va).Dùng nối nói trại âm (gần âm) Ví dụ 1 : Sánh với Na-va Pháp. Tiếng tăm nồng nặc ở Đông Dương Ví dụ 2: Mênh mông muôn mẫu một màu mưa. Mỏi mắt miên man mãi mịt mờ. Ví dụ 3: Con cá đối bỏ trong cối đá.Con mèo cái nằm trên mái kèo,Trách cha mẹ em nghèo, anh nỡ phụ duyên em. Ví dụ 4 :Ngọt thơm sau lớp vỏ gai,Quả ngon lớn mãi cho ai đẹp lòng. Mời cô, mời bác ăn cùng,Sầu riêng mà hoá vui chung trăm nhà II. Các lối chơi chữ:Ví dụ 5:Chuồng gà kê sát chuồng vịt.Ví dụ 6:Trời mưa đất thịt trơn như mỡ, dò đến hang nem chả muốn ăn"ranh tướng" Dùng nối nói trại âm (gần âm) Ví dụ 2:Mênh mông muôn mẫu một màu mưa,Mỏi mắt miên man mãi mịt mờ. (Tú Mỡ)MmmmMmmmmmmmmm- Giống nhau phụ âm đầu: mTác dụng: Tạo sự đặc sắc về ngữ âm cho câu thơ.Hiện tượng này gọi là điệp âmCâu 1 : Sánh với Na-va Pháp. Tiếng tăm nồng nặc ở Đông Dương Câu 2: Mênh mông muôn mẫu một màu mưa. Mỏi mắt miên man mãi mịt mờ. Câu 3: Con cá đối bỏ trong cối đá.Con mèo cái nằm trên mái kèo,Trách cha mẹ em nghèo, anh nỡ phụ duyên em. Câu 4 :Ngọt thơm sau lớp vỏ gai,Quả ngon lớn mãi cho ai đẹp lòng. Mời cô, mời bác ăn cùng,Sầu riêng mà hoá vui chung trăm nhà II. Các lối chơi chữ:Câu 5:Chuồng gà kê sát chuồng vịt.Câu 6:Trời mưa đất thịt trơn như mỡ, dò đến hang nem chả muốn ăn"ranh tướng" Dùng nối nói trại âm (gần âm) Dùng cách điệp âmCon cá đối bỏ trong cối đá,Con mèo cái nằm trên mái kèo,Trách cha mẹ em nghèo, anh nỡ phụ duyên em. (Ca dao) Sau khi đảo vị trí các vần tạo được từ mới, nghĩa mới  chỉ sự vật khác. Hiện tượng nói lái Ví dụ 4:Đảo lại từCá đốiMèo cáiCối đáMái kèoNhận xét về nghĩaCâu 1 : Sánh với Na-va Pháp. Tiếng tăm nồng nặc ở Đông Dương Câu 2: Mênh mông muôn mẫu một màu mưa. Mỏi mắt miên man mãi mịt mờ. Câu 3: Con cá đối bỏ trong cối đá.Con mèo cái nằm trên mái kèo,Trách cha mẹ em nghèo, anh nỡ phụ duyên em. Câu 4 :Ngọt thơm sau lớp vỏ gai,Quả ngon lớn mãi cho ai đẹp lòng. Mời cô, mời bác ăn cùng,Sầu riêng mà hoá vui chung trăm nhà II. Các lối chơi chữ:Câu 5:Chuồng gà kê sát chuồng vịt.Câu 6:Trời mưa đất thịt trơn như mỡ, dò đến hang nem chả muốn ăn"ranh tướng" Dùng nối nói trại âm (gần âm) Dùng cách điệp âmDùng cách nói lái Ngọt thơm sau lớp vỏ gai,Quả ngon lớn mãi cho ai đẹp lòng. Mời cô, mời bác ăn cùng,Sầu riêng mà hoá vui chung trăm nhà.- Sầu riêng:danh từ chỉ một loại trái cây ở Nam Bộ Hiện tượng từ trái nghĩa Ví dụ 5:Sầu riêng- Sầu riêng:Tính từ chỉ trạng thái tâm lí buồn của cá nhân.Đồng âmSầu riêng – vui chungCâu 1 : Sánh với Na-va Pháp. Tiếng tăm nồng nặc ở Đông Dương Câu 2: Mênh mông muôn mẫu một màu mưa. Mỏi mắt miên man mãi mịt mờ. Câu 3: Con cá đối bỏ trong cối đá.Con mèo cái nằm trên mái kèo,Trách cha mẹ em nghèo, anh nỡ phụ duyên em. Câu 4 :Ngọt thơm sau lớp vỏ gai,Quả ngon lớn mãi cho ai đẹp lòng. Mời cô, mời bác ăn cùng,Sầu riêng mà hoá vui chung trăm nhà II. Các lối chơi chữ:Câu 5:Chuồng gà kê sát chuồng vịt.Câu 6:Trời mưa đất thịt trơn như mỡ, dò đến hang nem chả muốn ăn"ranh tướng" Dùng nối nói trại âm (gần âm) Dùng cách điệp âmDùng cách nói láiDùng từ đồng âm, từ trái nghĩaChuồng gà kê sát chuồng vịt.Nghĩa của từ: “Kê” Ví dụ 6:GàTừ Hán ViệtTừ đồng nghĩaCâu 1 : Sánh với Na-va Pháp. Tiếng tăm nồng nặc ở Đông Dương Câu 2: Mênh mông muôn mẫu một màu mưa. Mỏi mắt miên man mãi mịt mờ. Câu 3: Con cá đối bỏ trong cối đá.Con mèo cái nằm trên mái kèo,Trách cha mẹ em nghèo, anh nỡ phụ duyên em. Câu 4 :Ngọt thơm sau lớp vỏ gai,Quả ngon lớn mãi cho ai đẹp lòng. Mời cô, mời bác ăn cùng,Sầu riêng mà hoá vui chung trăm nhà II. Các lối chơi chữ:Câu 5:Chuồng gà kê sát chuồng vịt.Câu 6:Trời mưa đất thịt trơn như mỡ, dò đến hang nem chả muốn ăn"ranh tướng" Dùng nối nói trại âm (gần âm) Dùng cách điệp âmDùng cách nói láiDùng từ đồng âm, từ trái nghĩaDùng từ đồng nghĩa Ví dụ 7:Các loại thức ăn làm bằng chất liệu thịtChỉ sự vật gần gũi, cùng trường nghĩaCâu 6:Trời mưa đất thịt trơn như mỡ, dò đến hang nem chả muốn ănCâu 1 : Sánh với Na-va Pháp. Tiếng tăm nồng nặc ở Đông Dương Câu 2: Mênh mông muôn mẫu một màu mưa. Mỏi mắt miên man mãi mịt mờ. Câu 3: Con cá đối bỏ trong cối đá.Con mèo cái nằm trên mái kèo,Trách cha mẹ em nghèo, anh nỡ phụ duyên em. Câu 4 :Ngọt thơm sau lớp vỏ gai,Quả ngon lớn mãi cho ai đẹp lòng. Mời cô, mời bác ăn cùng,Sầu riêng mà hoá vui chung trăm nhà II. Các lối chơi chữ:Câu 5:Chuồng gà kê sát chuồng vịt.Câu 6:Trời mưa đất thịt trơn như mỡ, dò đến hang nem chả muốn ăn"ranh tướng" Dùng nối nói trại âm (gần âm) Dùng cách điệp âmDùng cách nói láiDùng từ đồng âm, từ trái nghĩaDùng từ đồng nghĩaDùng từ gần nghĩa, cùng trường nghĩaIII. Sử dụng chơi chữ: VD 1: Bà già đi chợ Cầu Đông, Bói xem một quẻ lấy chồng lợi chăng? Thầy bói xem quẻ nói rằng: Lợi thì có lợi nhưng răng không còn. VD 2:Sánh với Na-va “ranh tướng” Pháp, Tiếng tăm nồng nặc ở Đông Dương. (Tú Mỡ)VD 3: Ngọt thơm sau lớp vỏ gai, Quả ngon lớn mãi cho ai đẹp lòng. Mời cô, mời bác ăn cùng, Sầu riêng mà hoá vui chung trăm nhà. (Phạm Hổ) VD 4:Tối ba mươi co cẳng đạp thằng bần ra cửa Sáng mùng một mở cửa bế ông phúc vào nhà VD 5: Càng to càng nhỏ (Là con gì) VD 6: Con ruồi đậu mâm xôi đậu Ca dao Thơ Thơ Câu đối Câu đố Trong cuộc sống hằng ngày Các lối chơi chữ:Dùng từ ngữ đồng âm. Dùng lối nói trại âm (gần âm).- Dùng cách điệp âm. Dùng lối nói láiDùng từ trái nghĩa, đồng nghĩa, gần nghĩaGhi nhớCách sử dụng: -Chơi chữ được sử dụng trong đời sống thường ngày,Trong văn thơ, đặc biệt là trong thơ văn trào phúng, câu đối, câu đố…. 19CHƠI CHỮKhái niệmChơi chữ là lợi dụng đặc sắc về âm , về nghĩa của từ ngữ để tạo sắc thái dí dỏm , hài hước ,., làm câu văn hấp dẫn và thú vị.Các lối chơi chữSử dụng :Dùng từ đồng âmDùng từ trại âmDùng từ điệp âmDùng lối nói láiDùng từ đồng nghĩa, trái nghĩa, gần nghĩatrong cuộc sống thường ngày , trong văn thơ, đặc biệt là trong thơ văn trào phúng, trong câu đối, câu đố.SƠ ĐỒ TƯ DUYChẳng phải liu điu vẫn giống nhà,Rắn đầu biếng học chẳng ai tha.Thẹn đèn hổ lửa đau lòng mẹ,Nay thét mai gầm rát cổ cha.Ráo mép chỉ quen tuồng nói dối,Lằn lưng cam chịu dấu roi tra.Từ nay Trâu Lỗ (a) chăm nghề học,Kẻo hổ mang danh tiếng thế gia. ( Lê Quý Đôn)Dùng từ gần nghĩaBài 1. Tác giả sử dụng từ ngữ nào để chơi chữ trong bài thơ sau :liu điuRắnhổ lửamai gầmRáoLằn roiTrâu Lỗhổ mangliu điu, rắn , hổ lửa, mai gầm, ráo,lằn, roi, trâu lỗ, hổ mang dùng từ gọi tên các loài rắnIV: Luyện tậpDùng từ đồng âmLiu điu- Tên một loại rắn nhỏ( danh từ)- tính chất nhẹ chậm yếu( tính từRắn- Chỉ chung các loại rắn( danh từ)- Chỉ tính chất cứng( tính từ)Hổ lửa- Tên một loại rắn( danh từ)- Hổ- tự cảm thấy mình xấu, kém cỏi( tính từ)Mai gầm- Tên một loại rắn( danh từ)Mai chỉ thời gian(tính từ)Gầm: tiếng hét thể hiện sự bực bộiRáo- Tên một loại rắn( danh từ)- Khô không ngập nước( tính từ)Lằn- Tên một loại rắn( danh từ)- Vật dài in hoặc nổi trên bề mặt của một vật khác do tác động nào đó ( danh từ)Trâu Lỗ- Tên một loại rắn( danh từ)Quê hương của Khổng Tử ( danh từ)Hổ mang- Tên một loại rắn( danh từ)- Hổ- tự cảm thấy mình xấu, kém cỏi( tính từ)Bài 2. Mỗi câu sau có những tiếng nào chỉ các sự vật gần gũi nhau? Cách nói này có phải là chơi chữ không?Trời mưa đất thịt trơn như mỡ, dò đến hàng nem chả muốn ăn.Bà đồ Nứa, đi võng đòn tre, đến khóm trúc, thở dài hi hóp. - Thịt, mỡ, nem, chả,dò=> Chơi chữ theo lối dùng từ gần nghĩa (cùng trường nghĩa). Những tiếng chỉ sự vật gần gũi lối chơi chữ: có chung trường nghĩa với từ thịt chung trường nghĩa: họ tre nứa - Nứa, tre, trúc, hópBài 4. Bác Hồ đã dùng lối chơi chữ nào trong bài thơ sau: Cảm ơn bà biếu gói camNhận thì không đúng, từ làm sao đây? Ăn quả nhớ kẻ trồng cây,Phải chăng khổ tận đến ngày cam lai ? - Từ cam1:=> lối chơi chữ: dùng từ ngữ đồng âm giữa từ thuần Việt và từ Hán Việt.cam1cam2- Từ cam 2:quả cam.(danh từ):sự ngọt ngào, hạnh phúc.(tính từ):Bài 3. Sưu tầm một số cách chơi chữ trong sách báo?* Còn trời, còn nước, còn non, Còn cô bán rượu anh còn say sưa (Ca dao) Chơi chữ theo lối dùng từ nhiều nghĩa Chơi chữ theo lối nói lái  chơi chữ theo lối dùng từ đồng âm  chơi chữ theo lối điệp âm* Cồn Cỏ có con cá đua là con cua đá ( Lời hát Con cua đá của Ngọc Cừ)* Ruồi đậu mâm xôi, mâm xôi đậu * Đông đi đâu đó, đứng đợi đèn đỏ -Đi tu phật bắt ăn chay Thịt chó ăn được thịt cầy thì không. DÙNG TỪ ĐỒNG NGHĨA -Nửa đêm, giờ tí, canh baVợ tôi, con gái, đàn bà, nữ nhi. -Chị Hươu đi chợ Đồng NaiBước qua Bến Nghé ngồi nhai thịt bò. -Đến cồn hến hát nghêu ngao. -Đến xứ Nghệ, ghé quán hành uống rượu gừng nói cà riềng cà tỏi. DÙNG TỪ GẦN NGHĨA - Da trắng vỗ bì bạch,. (Câu đối) - Da trắng vỗ bì bạch, Rừng sâu mưa lâm thâm. (Câu đối)Bì bạchLâm thâmDùng từ đồng nghĩa.Bì bạchLâm thâmDa trắngTiếng vỗRừng sâuMưa nhỏ,mau hạt,kéo dàiDùng từ ngữ đồng âm.Da trắngRừng sâuHÁN VIỆTTHUẦN VIỆTDa trắngbì bạchlâm thâmRừng sâu HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ:HỌC THUỘC GHI NHỚ2. HOÀN CHỈNH BÀI TẬP CÒN LẠI3. VIẾT MỘT ĐOẠN VĂN NGẮN TỪ 4- 5 DÒNG CÓ SỬ DỤNG HIỆN TƯỢNG CHƠI CHỮ.4. SOẠN BÀI “LÀM THƠ LỤC BÁT”CHÀO TẠM BIỆT ↓ ↓ Gửi ý kiến