Bài 15: Vi Phạm Pháp Luật Và Trách Nhiệm Pháp Lí Của Công Dân

A. Kiến thức trọng tâm

I. Đặt vấn đề

Gợi ý trả lời câu hỏi:

a) Em hãy nhận xét các hành vi trên và cho biết người thực hiện từng hành vi mắc lỗi gì?

• Hành vi (1): Xây nhà cao tầng, không giấy phép -> Xây nhà trái phép; đổ phế thải xuống cống thoát nước.
• Hành vi (2): Đua xe, vượt đèn đỏ -> Vi phạm Luật An toàn giao thông
• Hành vi (3): Tâm thần, đập phá -> Mắc lỗi nhưng không vi phạm pháp luật
• Hành vi (4): Cướp giật dây chuyền, túi xách -> Tội trộm, cướp.
• Hành vi (5): Vay tiền dây dưa không trả -> Xâm phạm tài sản của người khác.
• Hành vi (6): Chặt cây, tỉa cành không đặt điểm báo -> Vi phạm nội quy an toàn lao động.

b) Những hành vi đó đã gây hậu quả gì ?

Hành vi (1): Xây nhà cao tầng, không giấy phép, đổ phế thải xuống cống thoát nước -> Gây tắc cống, ngập nước, vi phạm quy định về xây dựng.

• Hành vi (2): Đua xe, vượt đèn đỏ -> Gây thiệt hại về người và của.
• Hành vi (3): Tâm thần, đập phá -> Làm hỏng mất tài sản quý.
• Hành vi (4): Cướp giật dây chuyền, túi xách -> Gây tổn thất tài chính cho người khác.
• Hành vi (5): Vay tiền dây dưa không trả -> Gây tổn thất tiền bạc của người khác.
• Hành vi (6): Chặt cây, tỉa cành không đặt điểm báo -> Làm cho người đi đường bị thương.

c) Theo em, người thực hiện hành vi trên sẽ phải chịu trách nhiệm gì đối với hậu quả gây ra ?

• Các hành vi trên (trừ hành vi (3) phải chịu trách nhiệm pháp lí về hành vi của mình.

II. Nội dung bài học

1. Vi phạm pháp luật là hành vi trái pháp luật, có lỗi, do người có năng lực trách nhiệm pháp lí thực hiện, xâm hại đến các quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ.

2. Các loại vi phạm pháp luật:

• Vi phạm pháp luật hình sự
• Vi phạm pháp luật dân sự
• Vi phạm pháp luật hành chính
• Vi phạm kỉ luật

3. Trách nhiệm pháp lí là nghĩa vụ mà các cá nhân, tổ chức vi phạm pháp luật phải chấp hành những biện pháp bắt buộc do nhà nước quy định.

4. Các loại trách nhiệm pháp lí:

• Trách nhiệm hình sự
• Trách nhiệm dân sự
• Trách nhiệm hành chính
• Trách nhiệm kỉ luật

5. Ý nghĩa trách nhiệm pháp lí

• Trừng phạt, ngăn ngừa, cải tạo, giáo dục người vi phạm pháp luật
• Giáo dục ý thức tôn trọng và chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật
• Bồi dưỡng lòng tin vào pháp luật và công lí trong nhân dân.

6. Trách nhiệm công dân

• Chấp hành nghiêm chỉnh Hiến pháp và pháp luật
• Đấu tranh với các hành vi việc làm vi phạm pháp luật.