Bài Ca Dao: Ai Qua Núi Tản Sông Đà

  • Ai qua núi Tản sông Đà

    Ai qua núi Tản sông Đà Ghé qua Tu Vũ mặn mà tình thương

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Quê hương đất nước
    • Thẻ:
      • hòa bình
      • núi Tản Viên
      • Phú Thọ
      • sông Đà
    • Người đăng: Phan An
    • 7 July,2013
  • Bình luận
Cùng thể loại:
  • Ngó lên cái mặt thì lanh

    – Ngó lên cái mặt thì lanh Ngó xuống cái mủng một phanh dây dừa – Anh ơi chớ phụ xơ dừa Xơ dừa đỡ đói từ xưa đến rày

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Quê hương đất nước
    • Thẻ:
      • hát đối
      • Bình Định
      • nghề truyền thống
    • Người đăng: Phan An
    • 12 December,2023
  • Tam Sơn chảy xuống ba Hà

    Tam Sơn chảy xuống ba Hà Qua đình Hà Thượng chảy ra Cánh Hòm

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Quê hương đất nước
    • Thẻ:
      • Quảng Trị
    • Người đăng: Phan An
    • 30 May,2023
  • Hỡi ai đi sớm về trưa

    Hỡi ai đi sớm về trưa Kìa Bát Tốt Lát đón đưa chào mời Hương thơm khói đậm tuyệt vời Hút cho một điếu cho đời thêm tươi

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Quê hương đất nước
      • Lịch sử
    • Thẻ:
      • thuốc lá
    • Người đăng: Phan An
    • 6 May,2023
  • Ai về thăm xóm Lò Nồi

    Ai về thăm xóm Lò Nồi Mà xem cái bát sáng ngời nước men

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Quê hương đất nước
    • Thẻ:
      • nghề truyền thống
      • Hải Phòng
      • gốm sứ
    • Người đăng: Nguiễn Sơn
    • 3 May,2023
  • An Tử có đất trồng chè

    An Tử có đất trồng chè, Chồng gọi, vợ bảo: cái gì hắn kia?

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Quê hương đất nước
    • Thẻ:
      • sản vật
      • Hải Phòng
      • chè xanh
      • An Tử
    • Người đăng: Nguiễn Sơn
    • 3 May,2023
  • Thái Bình có chú Phạm Tuân

    Thái Bình có chú Phạm Tuân Bay vào vũ trụ một tuần về ngay

    Dị bản
    • Hoan hô đồng chí Phạm Tuân Bay vào vũ trũ một tuần về ngay

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Quê hương đất nước
      • Trào phúng, phê phán đả kích
    • Thẻ:
      • Phạm Tuân
      • thái bình
    • Người đăng: Nguiễn Sơn
    • 30 December,2022
  • Thái Bình có cái cầu Bo

    Thái Bình có cái cầu Bo Có nhà máy cháo, có lò đúc muôi

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Quê hương đất nước
    • Thẻ:
      • thái bình
      • cầu Bo
    • Người đăng: Nguiễn Sơn
    • 30 December,2022
  • Sá chi thân phận con quy

    Sá chi thân phận con quy Ngày thì bùn lấm, đêm thì gió sương – Cây khô mấy thuở mọc chồi Cá mại dưới nước mấy đời hóa long

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Quê hương đất nước
    • Thẻ:
      • Quảng Điền
      • Niêm Phò
      • Nguyễn Văn Mại
      • con rùa
      • cá mại
      • Thừa Thiên-Huế
    • Người đăng: Nguiễn Sơn
    • 29 August,2022
  • Cha chài, mẹ lưới bên sông

    Cha chài, mẹ lưới bên sông Đứa con thi đậu làm ông trên bờ

    Dị bản
    • Cha chài, mẹ lưới, con câu Có con hay chữ làm quan trên bờ

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Quê hương đất nước
      • Lịch sử
    • Thẻ:
      • Nguyệt Biều
      • tứ đức
      • Thừa Thiên-Huế
      • Hương Trà
      • Quảng Tế
      • Huỳnh Hữu Thường
    • Người đăng: Nguiễn Sơn
    • 29 August,2022
  • Trông lên hòn núi Tam Thai

    Trông lên hòn núi Tam Thai Thấy đôi chim quạ ăn xoài chín cây Quạ kêu ba tiếng quạ bay Để bầy chim én đêm ngày chắt chiu

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Quê hương đất nước
    • Thẻ:
      • chim én
      • Thừa Thiên-Huế
      • tam thai
      • chim quạ
    • Người đăng: Nguiễn Sơn
    • 29 August,2022
Có cùng từ khóa:
  • Nước sông pha lẫn nước đồng

    Nước sông pha lẫn nước đồng Con gái Phú Thọ đánh chồng cả đêm

    Dị bản
    • Nước sông đổ lẫn nước đồng Con gái Kẻ Ngọ gọi chồng bằng em

    • Nước sông đục hơn nước ngòi Con gái Trà Bắc cầm roi dạy chồng

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Quê hương đất nước
      • Trào phúng, phê phán đả kích
    • Thẻ:
      • Trà Lũ
      • con gái
      • Thanh Hóa
      • Nam Định
      • Phú Thọ
      • Kẻ Ngọ
      • Trà Bắc
    • Người đăng: Nguiễn Sơn
    • 21 January,2015
  • Dù ai đi ngược về xuôi

    Dù ai đi ngược về xuôi Váy ngắn quá gối là người Văn Lang

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Quê hương đất nước
    • Thẻ:
      • Phú Thọ
      • Văn Lang
    • Người đăng: Phan An
    • 4 January,2015
  • Văn Lang có một con lươn

    Văn Lang có một con lươn Thịt thì nướng chả còn xương đẽo cày.

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Quê hương đất nước
      • Trào phúng, phê phán đả kích
    • Thẻ:
      • con lươn
      • Phú Thọ
      • nói khoác
      • Văn Lang
    • Người đăng: Phan An
    • 4 January,2015
  • Văn Lang cả làng nói khoác

    Văn Lang cả làng nói khoác

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Quê hương đất nước
    • Thẻ:
      • Phú Thọ
      • nói khoác
      • Văn Lang
    • Người đăng: Phan An
    • 4 January,2015
  • Ở đâu năm cửa nàng ơi

    – Ở đâu năm cửa, nàng ơi? Sông nào sáu khúc nước chảy xuôi một dòng ? Sông nào bên đục bên trong? Núi nào thắt cổ bồng mà có thánh sinh? Đền nào thiêng nhất tỉnh Thanh? Ở đâu lại có cái thành tiên xây? Ở đâu là chín từng mây? Ở đâu lắm nước, ở đâu nhiều vàng? Chùa nào mà lại có hang? Ở đâu lắm gỗ thời nàng biết không? Ai mà xin lấy túi đồng? Ở đâu lại có con sông Ngân Hà? Nước nào dệt gấm thêu hoa? Ai mà sinh cửa, sinh nhà, nàng ơi? Kìa ai đội đá vá trời? Kìa ai trị thủy cho đời được yên? Anh hỏi em trong bấy nhiêu lời Xin em giảng rõ từng nơi từng người. – Thành Hà Nội năm cửa, chàng ơi Sông Lục Đầu sáu khúc nước chảy xuôi một dòng Nước sông Thương bên đục bên trong Núi đức thánh Tản thắt cổ bồng mà lại có thánh sinh Đền Sòng thiêng nhất tỉnh Thanh Ở trên tỉnh Lạng có thành tiên xây Trên trời có chín từng mây Dưới sông lắm nước, núi nay lắm vàng Chùa Hương Tích mà lại ở hang Trên rừng lắm gỗ thời chàng biết không Ông Nguyễn Minh Không xin được túi đồng Trên trời lại có con sông Ngân Hà Nước Tàu dệt gấm thêu hoa Ông Hữu Sào sinh ra cửa, ra nhà, chàng ơi Bà Nữ Oa đội đá vá trời Vua Đại Vũ trị thủy cho đời yên vui Anh hỏi em trong bấy nhiêu lời Em xin giảng rõ từng nơi từng người.

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Quê hương đất nước
      • Lịch sử
    • Thẻ:
      • Lạng Sơn
      • chùa Hương Tích
      • sông Thương
      • danh lam
      • núi Tản Viên
      • Tam Hoàng Ngũ Đế
      • truyền thuyết
      • An Nam tứ đại khí
      • núi non
      • địa danh
      • Nữ Oa
      • sông Ngân Hà
      • Đền Sòng
      • Đại Vũ
      • Sông ngòi
      • Hữu Sào
      • Thăng Long - Hà Nội
      • Sông Lục Đầu
      • chín tầng mây
      • Ngân Hà
      • hỏi đáp
      • thành Hà Nội
      • Thanh Hóa
      • chùa chiền
      • cổng thành
    • Người đăng: Mai Huyền Chi
    • 23 May,2014
  • Thương nhau thì cho ăn xôi

    Thương nhau thì cho ăn xôi Ghét nhau rủ đến Kim Bôi, Hạ Bì

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Quê hương đất nước
    • Thẻ:
      • hòa bình
      • bệnh tật
      • Kim Bôi
      • Hạ Bì
      • yêu ghét
    • Người đăng: Nguiễn Sơn
    • 18 April,2014
  • Bắt ốc (hát ghẹo Phú Thọ)

    Em lên rừng Em bứt quả bứa chua Em xuống khe Em bắt cái ốc lặn, cùng cái ốc lội Em tra vào giỏ Em bỏ vào thời Em “vê nó màng” Em mang nó về Em thả vào nồi Em bẵng nó lên Nó sôi sùng sục Nó sủi sình sịch Em đổ nó ra Em xóc chí cha Là cha chí chát Em xơi lên bát Em múc lên loa Em mút chí cha Là cha chí chút Chì chà là chà chì chụt Canh ốc thì ngọt Canh bứa chua loè.

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Khác
    • Thẻ:
      • hát ghẹo
      • Phú Thọ
    • Người đăng: Phan An
    • 15 April,2014
  • Chém cha cái nước sông Bờ

    Chém cha cái nước sông Bờ Tưởng rằng báng nước ai ngờ báng con

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Quê hương đất nước
      • Trào phúng, phê phán đả kích
    • Thẻ:
      • sông Bờ
      • sông Đà
    • Người đăng: Nguiễn Sơn
    • 13 April,2014
  • Mặt vàng đổi lấy mặt xanh

    Mặt vàng đổi lấy mặt xanh Hai tay hai gậy lạy anh sông Bờ

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Quê hương đất nước
      • Trào phúng, phê phán đả kích
    • Thẻ:
      • bệnh tật
      • sông Bờ
      • sông Đà
    • Người đăng: Nguiễn Sơn
    • 12 April,2014
  • Đồng xanh sông Nhị chạy dài

    Đồng xanh sông Nhị chạy dài Mây quang non Tản chiếu ngời Thăng Long

    Thông tin thêm
    • Chủ đề:
      • Quê hương đất nước
    • Thẻ:
      • Thăng Long - Hà Nội
      • sông Hồng
      • núi Tản Viên
    • Người đăng: Phan An
    • 6 April,2014
Chú thích
  1. Tản Viên Tên một ngọn núi nổi tiếng thuộc dãy núi Ba Vì, huyện Ba Vì, Hà Nội. Tản Viên còn có tên gọi khác là Ngọc Tản, Tản Sơn hoặc Phượng Hoàng Sơn. Tản Viên cao 1281m, gần đỉnh thắt lại, đến đỉnh lại xòe ra như chiếc ô nên gọi là Tản (傘). Chân núi này có đền Hạ, lưng chừng núi có đền Trung, đỉnh núi có đền Thượng là nơi thờ Sơn Tinh (Đức Thánh Tản). Núi Tản Viên là nơi gắn với huyền thoại về Sơn Tinh, một trong bốn vị thánh bất tử (tứ bất tử) của người Việt.

    Tản Viên

    Tản Viên

  2. Sông Đà Còn gọi là sông Bờ, phụ lưu lớn nhất của sông Hồng, bắt nguồn từ tỉnh Vân Nam, Trung Quốc, chảy theo hướng tây bắc - đông nam. Điểm đầu của sông Đà trên nước ta là biên giới Việt Nam - Trung Quốc tại huyện Mường Tè (Lai Châu). Sông chảy qua các tỉnh Tây Bắc là Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Hòa Bình, nhập với sông Hồng ở "ngã ba sông" (Việt Trì, Phú Thọ).

    Sông Đà

    Sông Đà

  3. Tu Vũ Tên một làng nay thuộc xã Tu Vũ, huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ, nằm trên đường từ Hòa Bình đi Phú Thọ.
  4. Mủng Cái thúng (phương ngữ Trung Bộ).
  5. Phanh Khoanh (phương ngữ Trung và Nam Bộ).
  6. Rày Nay, bây giờ (phương ngữ).
  7. Hát đối về nghề làm dây từ xơ dừa ở thôn Chánh Khoan Đông, Mỹ Lợi, Phù Mỹ, Bình Định.
  8. Tam Sơn Chú thích này đang để ngỏ. Nếu bạn có thông tin về Tam Sơn, hãy đóng góp cho chúng tôi.
  9. Ba Hà Tức Hà Thượng, Hà Trung, Hà Hạ (nay là Hà Thanh), ba làng nghề được lập vào cuối thế kỉ 15, nay thuộc địa phận Gio Linh, Quảng Trị.
  10. Cánh Hòm Một con sông trải dài trên diện tích phía đông của huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị, nối liền sông Thạch Hãn ở phía Nam và sông Bến Hải ở phía Bắc.
  11. Bastos Luxe Giới bình dân gọi là "Bát Tốt Lát" hay "Bát Tốt Lút," một nhãn thuốc lá đầu lọc của hãng Juan Bastos phổ biến vào những năm 1960 ở Sài Gòn.
  12. Lò Nồi Tên một xóm xưa thuộc tổng Dưỡng Động, nay là xã Minh Tân, huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng.
  13. An Tử Tên một thôn nay thuộc xã Khởi Nghĩa, huyện Tiên Lãng, thành phố Hải Phòng.
  14. Thái Bình Địa danh nay là một tỉnh ven biển ở đồng bằng Bắc Bộ, cách thủ đô Hà Nội khoảng 110 km. Phần đất thuộc tỉnh Thái Bình ngày nay trước đây thuộc về trấn Sơn Nam. Tới năm Thành Thái thứ hai (1890) tỉnh Thái Bình được thành lập. Tỉnh có nhiều khu du lịch và danh lam thắng cảnh nổi tiếng như bãi biển Đồng Châu, cồn Vành, chùa Keo... Các ngành nghề truyền thống như chạm bạc, làm chiếu ở đây cũng khá phát triển. Ngoài ra, Thái Bình còn được mệnh danh là Quê Lúa.

    Bãi biển Đồng Châu

    Bãi biển Đồng Châu

  15. Cầu Bo Tên dân gian của cầu Độc Lập bắc qua sông Trà Lý, xưa thuộc làng Bo, tỉnh Thái Bình.

    Cầu Bo những năm 1920

  16. Quy Con rùa (từ Hán Việt).
  17. Cá mại Loài cá nước ngọt cùng họ với cá chép, cỡ nhỏ bằng ngón tay cái, thân dẹp và ngắn.

    Cá mại nấu canh chua

    Cá mại nấu canh chua

  18. Cá hóa long Cá hóa rồng. Theo truyền thuyết phương Đông, cá chép có thể vượt vũ môn và hóa thành rồng. Nghĩa bóng chỉ việc học hành đỗ đạt, có công danh.
  19. Đây được cho là hai câu hát mỉa mai nhau của hai nhà họ Nguyễn và họ Hồ, đều là bá hộ làng Niêm Phò ngày trước (nay thuộc huyện Quảng Điền, Thừa Thiên-Huế). Họ Hồ có cô con gái tên Qui, họ Nguyễn có người con trai tên Mại. Hai ông chồng đều muốn làm sui với nhau nhưng hai bà vợ không chịu nên mới có câu hát đối đáp nhau như thế. Nguyễn Văn Mại sau này đỗ đạt cao, làm đến quan nhất phẩm triều Nguyễn. (Theo sách Cố đô Huế của Thái Văn Kiểm)
  20. Theo sách Cố đô Huế của Thái Văn Kiểm: Theo cụ Tùng Lâm, câu này do đám dân chài làng Quảng Tế, huyện Hương Trà đặt ra để nhắc lại sự tích ông Huỳnh Hữu Thường, con một ngư phủ, mà biết chăm lo việc học hành, thi đỗ Cử nhân, rồi đỗ Hoàng giáp, làm quan đến Thượng thư. Vua Tự Đức rất mến ông, nhận thấy làng ông không có đất đai chi cả, bèn hạ chỉ cắt 20 mẫu đất làng Nguyệt Biều giao cho làng Quảng Tế để có đất cho dân cư ngụ, trồng trỉa và xây cất đền chùa.
  21. Tam Thai Còn gọi là Tả Phụ Sơn, tên một ngọn núi thấp thuộc phường An Cựu (Huế). Tam Thai nằm cạnh núi Ngự Bình, cùng với núi Bân (Hữu Bật Sơn) tạo nên thế "Đệ nhất án sơn" cho kinh thành Huế.
  22. Phú Thọ Một tỉnh miền núi, trung du thuộc vùng Đông Bắc nước ta, giáp với các tỉnh Tuyên Quang, Yên Bái, Vĩnh Phúc, Hà Nội, Sơn La; có tỉnh lỵ là thành phố Việt Trì. Phú Thọ được coi là vùng đất tổ, tương truyền tại nơi đây các vua Hùng đã dựng nhà nước Văn Lang, với kinh đô là Phong Châu, tức xung quanh thành phố Việt Trì ngày nay. Đây là vùng đất có nhiều lễ hội, đáng kể nhất là lễ hội Giỗ Tổ Hùng Vương.

    Cảnh đẹp đầm Ao Châu (Hạ Hòa, Phú Thọ)

    Cảnh đẹp đầm Ao Châu (Hạ Hòa, Phú Thọ)

  23. Kẻ Ngọ Địa danh cũ nay thuộc xã Tiến Lộc, huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa.
  24. Ngòi Đường nước nhỏ chảy thông với sông hoặc đầm, hồ.
  25. Ba làng Trà Lũ Ba làng Trà Trung, Trà Bắc và Trà Đoài (ba thôn Trung, Bắc, Nam) thuộc huyện Giao Thủy, xã Xuân Trường, trấn Nam Định, nay là xã Trà Lũ, huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định. Đây là nơi nghĩa quân của Phan Bá Vành rút về cố thủ khi bị quân triều đình đàn áp.
  26. Văn Lang Tên một làng nay thuộc xã Văn Lương, huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ. Người dân Văn Lang nổi tiếng với tài nói khoác, sáng tác và kể chuyện cười.
  27. Thắt cổ bồng Eo thót ở giữa như cổ trống bồng.
  28. Thanh Hóa Một tỉnh nằm ở Bắc Trung Bộ, là một trong những cái nôi của người Việt. Cư dân Việt từ xa xưa đã sinh sống trên đồng bằng các sông lớn như sông Mã hay sông Chu. Nền văn minh Đông Sơn được coi là sớm nhất của người Việt cũng thuộc tỉnh này.

    Trong lịch sử, đã có giai đoạn Thanh Hóa được gọi là Thanh Hoa. Nhưng đến thời nhà Nguyễn, do kị húy với tên vương phi Hồ Thị Hoa mà tên tỉnh được đổi thành Thanh Hóa cho đến nay.

    Thanh Hóa có nhiều danh lam thắng cảnh và lịch sử nổi tiếng như Vườn quốc gia Bến En, suối cá thần Cẩm Lương, bãi biển Sầm Sơn, khu di tích Lam Kinh, cầu Hàm Rồng... Đây cũng là nơi địa linh nhân kiệt, là quê hương của các nhân vật lịch sử nổi tiếng như Dương Đình Nghệ, Lê Hoàn, Lê Lợi, các chúa Trịnh, Nguyễn...

    Suối cá thần Cẩm Lương

    Suối cá thần Cẩm Lương

  29. Ngân Hà Tên gọi của thiên hà bao gồm Trái Đất của chúng ta. Trên bầu trời đêm, Ngân Hà trông như một dải sáng trắng vắt ngang bầu trời, nên được hình tượng hóa thành một dòng sông trên thượng giới. Trong thần thoại Trung Quốc, Ngưu Lang và Chức Nữ bị sông Ngân Hà chia cách, nên sông Ngân còn tượng trưng cho sự ngăn cách lứa đôi.

    Nguồn: Rick Whitacre.

    Dải Ngân Hà. Nguồn: Rick Whitacre.

  30. Trị thủy Cải tạo sông ngòi và điều tiết dòng chảy để sử dụng sức nước và ngăn ngừa lũ lụt.
  31. Các cửa ô Hà Nội Theo sách Bắc thành dư địa chí soạn hồi đầu thế kỷ 19, Hà Nội có 21 cửa ô. Bản đồ Tòa thành Hà Nội (thành đất) dựng năm 1831 có ghi vị trí và tên 16 cửa ô. Bản đồ Tỉnh thành Hà Nội vẽ năm 1866 đời Tự Đức chỉ còn 15 cửa ô. Đến thế kỷ 20, trên sách vở, báo chí, trong các tác phẩm thi ca, người ta chỉ còn nhắc đến Hà Nội 5 cửa ô.

    Thời xưa, các cửa ô là cửa ra vào kinh thành, có cổng ba cửa, có vọng lầu, xây bằng gạch vồ nâu đỏ. Đến nay, chỉ sót lại duy nhất Ô Quan Chưởng là giữ được hình tích cũ. Các cửa ô còn lại chỉ còn là địa danh của một số phố phường.

    Ô Quan Chưởng thời Pháp thuộc

    Ô Quan Chưởng thời Pháp thuộc

  32. Sông Lục Đầu Còn được gọi là Lục Đầu Giang, tên cũ là sông Phù Lan, quãng sông tạo thành bởi hợp lưu của sáu con sông: Cầu, Thương, Lục Nam, Đuống, Kinh Thầy và Thái Bình, nay là vùng Vạn Yên, huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương. Phong thủy gọi đây là thế đất “lục long tranh châu” (sáu con rồng tranh nhau hòn ngọc). Giặc ngoại xâm nhiều lần theo đường thủy vào cửa Bạch Đằng, vào sông Kinh Thầy, tập kết ở Lục Đầu Giang để tấn công vào Thăng Long. Tại đây đã diễn ra nhiều cuộc thủy chiến dữ dội, mà lớn nhất là cuộc chiến năm 1285 giữa quân nhà Trần (Đại Việt) với giặc Nguyên Mông.

    Ngày nay, trong lễ hội tháng tám âm lịch ở đền Kiếp Bạc, người dân vẫn tổ chức nghi lễ rước thủy trên sông Lục Đầu để tôn vinh Đức Thánh Trần (Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn) và tái hiện chiến thắng Vạn Kiếp năm 1285.

    Khám phá Lục Đầu Giang - Phóng sự của kênh truyền hình VTC10

  33. Sông Thương Còn có tên là sông Nhật Đức, xưa còn gọi là sông Nam Bình, sông Lạng Giang, sông Long Nhỡn, một con sông lớn ở miền Bắc. Sông bắt nguồn từ dãy núi Na Pa Phước, làng Man, xã Vân Thuỷ, huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn, chảy qua các tỉnh Lạng Sơn, Bắc Giang, Hải Dương rồi đổ vào sông Thái Bình. Sông Thương có hiện tượng "nước chảy đôi dòng" do hiện tượng nhập giang của sông Sim mang nhiều phù sa đục vào dòng chính trong xanh, tạo thành hai dòng chảy song song không hòa với nhau.

    Nghe ca khúc Con thuyền không bến của nhạc sĩ Đặng Thế Phong, có nhắc đến sông Thương.

    Sông Thương đoạn chảy qua thành phố Bắc Giang

    Sông Thương đoạn chảy qua thành phố Bắc Giang

  34. Đền Sòng Sơn Gọi tắt là đền Sòng, một ngôi đền xưa thuộc trang Cổ Đam, Phú Dương, Phủ Tống, Thanh Hoá, nay thuộc phường Bắc Sơn, thị xã Bỉm Sơn, tỉnh Thanh Hoá. Đền thờ Mẫu Liễu Hạnh - một trong Tứ bất tử của người Việt. Lễ hội Đền Sòng thường diễn ra từ ngày mùng 10 đến 26 tháng 2 âm lịch hàng năm, trong đó ngày 25 là chính hội, đó là ngày Thánh Mẫu hạ giới. Vào ngày 15 tháng 3 hàng năm tại đền lại diễn ra lễ hội tưởng nhớ bà Chúa Liễu Hạnh, có nhiều du khách thập phương tham dự.
  35. Lạng Sơn Còn gọi là xứ Lạng, một tỉnh ở vùng Đông Bắc nước ta. Lạng Sơn có nhiều thắng cảnh nổi tiếng như động Nhị Thanh, chùa Tam Thanh, ải Chi Lăng, núi Tô Thị...

    Phong cảnh Lạng Sơn

    Phong cảnh Lạng Sơn

  36. Động Hương Tích Tên một hang động rất đẹp thuộc quần thể di tích Hương Sơn thuộc huyện Mỹ Đức, tỉnh Hà Tây (nay là Hà Nội). Tháng ba năm Canh Dần (1770), Chúa Trịnh Sâm từng tham quan động và đặt tên cho động là "Nam Thiên đệ nhất động" tức "động đẹp nhất trời Nam." Trong động có pho tượng Phật bà Quan Âm làm bằng đá xanh tạc thời Tây Sơn và hàng vạn nhũ đá nhấp nhô đẹp mắt.

    Động Hương Tích

    Động Hương Tích

  37. Lý Quốc Sư (1065-1141) Tên thật là Nguyễn Chí Thành, tên hiệu Nguyễn Minh Không, đạo hiệu Không Lộ, được nhân dân tôn là Đức thánh Nguyễn. Ông sinh tại xã Đàm Xá, phủ Tràng An (nay thuộc Gia Viễn, Ninh Bình), là một vị cao tăng đứng đầu tổ chức phật giáo thời nhà Lý. Ông đã dựng tới 500 ngôi chùa trên đất Đại Việt, đồng thời là người sưu tầm và phục hưng nghề đúc đồng, được suy tôn là ông tổ nghề đúc đồng. Lý Quốc Sư là người đúc tượng Phật chùa Quỳnh Lâm ở Quảng Ninh và đỉnh đồng trên tháp Báo Thiên ở Thăng Long, hai trong số bốn báu vật nổi tiếng gọi là "An Nam Tứ đại khí” của nước Đại Việt thời Lý - Trần (hai báu vật còn lại là chuông Quy Điền và vạc Phổ Minh).

    Tháp Báo Thiên

    Tháp Báo Thiên

  38. Hữu Sào Một vị vua huyền thoại trong Tam Hoàng Ngũ Đế của Trung Quốc.

  39. Nữ Oa Tên một vị nữ thần khổng lồ có mặt trong cả trong thần thoại Trung Quốc và Việt Nam với tích "Nữ Oa đội đá vá trời." Theo đó, trước đây bầu trời được chống bởi một ngọn núi cao (gọi là trụ trời). Một hôm trụ trời bị gãy sụp, trời thủng, khắp nơi hỗn độn, trăm họ rơi vào cảnh lầm than. Không nỡ nhìn nhân dân lâm vào cảnh cực khổ, bà Nữ Oa bèn bay khắp nơi tìm đá ngũ sắc, vá lại bầu trời.

    Nữ Oa còn là một nhân vật huyền thoại trong Tam Hoàng Ngũ Đế của Trung Quốc.

  40. Hạ Vũ Tên khai sinh là Tự Văn Mệnh, thường được gọi là Đại Vũ, sinh vào khoảng năm 2205 - 2200 TCN, mất khoảng 2198 - 2100 TCN. Ông là người sáng lập ra triều đại nhà Hạ, là một vị vua huyền thoại ở Trung Quốc cổ đại, được nhớ tới nhiều nhất bởi đã có công phát triển kỹ thuật trị thủy chinh phục các sông ngòi Trung Quốc.

  41. Kim Bôi Trước có tên là Lương Thủy, một huyện miền núi thuộc tỉnh Hòa Bình. Đây là đầu nguồn của sông Bôi, một phụ lưu chính của sông Đáy, thuộc hệ thống sông Hồng.

    Suối nước khoáng Kim Bôi

    Suối nước khoáng Kim Bôi

  42. Hạ Bì Một xã thuộc huyện Kim Bôi, tỉnh Hòa Bình.
  43. Kim Bôi, Hạ Bì ngày trước là vùng rừng thiêng nước độc.
  44. Bứa Một loài cây có cành đâm ngang, lá có chất chua nên thường được dùng làm rau gia vị hoặc nấu canh chua, quả ăn được.

    Quả bứa

    Quả bứa

  45. Thời Cái giỏ cá (phương ngữ).
  46. Bẵng Bắc nồi lên bếp (phương ngữ Bắc Trung Bộ).
  47. Có bản chép: Đốt lửa đun sôi.
  48. Bát loa Loại bát nông, gần giống đĩa, vành rộng. Có nơi cũng gọi là bát ô tô.

    Bát loa

    Bát loa

  49. Báng nước Hiện tượng bụng trướng căng, rốn lồi, một triệu chứng của những bệnh xơ gan, suy tim phải, viêm đa màng, hội chứng thận hư...
  50. Sông Đà ngày trước khét tiếng về bệnh sốt rét.
  51. Nhị Hà Tên gọi trước đây của đoạn sông Hồng chảy qua địa phận Hà Nội, tính từ đoạn sông huyện Từ Liêm (hữu ngạn) và Đông Anh (tả ngạn) chảy qua phía Nam huyện Thanh Trì. Có thuyết nói rằng, đoạn sông này chảy uốn khúc như cái vòng đeo tai, nên có tên gọi là Nhị Hà (chữ Hán nhị 珥 là vòng đeo tai). Sông còn có tên khác là Phù Luông vì nước sông chảy cuốn theo phù sa sắc đỏ như son, đến mùa thu nước mới trong trở lại.
  52. Thăng Long Tên cũ của Hà Nội từ năm 1010 - 1788. Tương truyền Lý Thái Tổ khi rời kinh đô từ Hoa Lư đến đất Đại La thì thấy rồng bay lên nên mới gọi kinh đô mới là Thăng Long (rồng bay lên). Ngày nay, tên Thăng Long vẫn được dùng nhiều trong văn chương và là niềm tự hào của người dân Hà Nội.

    Ai về xứ Bắc ta đi với Thăm lại non sông giống Lạc Hồng Từ độ mang gươm đi mở cõi Trời Nam thương nhớ đất Thăng Long (Huỳnh Văn Nghệ)

    Trong thơ văn cổ, Thăng Long cũng được gọi là Long Thành (kinh thành Thăng Long), ví dụ tác phẩm Long Thành cầm giả ca (Bài ca về người gảy đàn ở Thăng Long) của Nguyễn Du.

    Thăng Long - Kẻ Chợ qua nét vẽ của thương nhân người Hà Lan Samuel Baron (1865)

    Thăng Long - Kẻ Chợ qua nét vẽ của thương nhân người Hà Lan Samuel Baron (1865)

Từ khóa » Ca Dao Về Sông đà