Bài Ca Dao: Phận Người Nát Giỏ Còn Tre

Có thể bạn quan tâm

Phận người nát giỏ còn tre
Phận người nát giỏ còn tre Phận ta nát gỗ nhánh nè cũng không
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Than thân trách phận
- Thẻ:
  - giàu nghèo
- Người đăng: Nguiễn Sơn
- 25 June,2015

Cùng thể loại:

Khen ai khéo đặt cái nghèo
Khen ai khéo đặt cái nghèo Kém ăn kém mặc, kém điều khôn ngoan Bây giờ chẳng có bạn vàng Cho nên đổ cả khôn ngoan cho người Nhà giàu nói một hay mười Nhà khó nói chẳng được lời nào khôn Nhà nghèo như giỏ thủng trôn Nhà giàu như bạc bỏ hòm xưa nay Nghèo đâu nghèo mãi thế này Mất chúng mất bạn vì nay tội nghèo Bốn bề công nợ eo xèo Chỉ vì một nỗi tội nghèo mà thôi Tôi làm, tôi chẳng có chơi Nghèo sao nghèo mãi, trời ơi hỡi trời
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Than thân trách phận
- Thẻ:
  - giàu nghèo
- Người đăng: Kim Khương
- 26 March,2022
Khổ chi khổ lắm bớ trời
Khổ chi khổ lắm bớ trời Chính giữa đòn gánh, hai đầu hai ki
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Lao động sản xuất
  - Than thân trách phận
- Người đăng: Phan An
- 21 March,2022
Chưa đi chưa biết Cửa Ông
Chưa đi chưa biết Cửa Ông Đến đây mới biết đường không lối về Phu sắng-tẩy ai thuê mà đánh Thẻ than sàng ai bán mà mua Nhà quê còn có ngày mùa Đi nhặt, đi mót hột thừa mà ăn Ở đây rét đói quanh năm Đi câu cá: rủi, đi săn: hổ vồ Khu Bò Đái xương khô rải rác Bến Lò Vôi mấy xác bồng bềnh Lạc loài bể khổ mông mênh Thân vờ xơ xác lênh đênh chét mòn Trót nghe bầu bạn ra đây Lạ thung, lạ thổ, lạ cây, lạ nhà Đồn Cẩm Phả sơn hà bát ngát Huyện Hoành Bồ đá cát mênh mông Ai ơi đứng lại mà trông Kìa khe nước độc, nọ ông hùm già Vui gì mà rủ nhau ra Làm ăn khổ cực nghĩ mà tủi thân.
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Lịch sử
  - Đấu tranh, phản kháng
  - Than thân trách phận
- Thẻ:
  - Hải Phòng
  - thợ mỏ
- Người đăng: Phan An
- 20 March,2022
Tìm vào đến mỏ Hòn Gai
Tìm vào đến mỏ Hòn Gai Xin làm phu mỏ ở ngay dưới hầm Cuộc đời vất vả âm thầm Mông Dương, Cẩm Phả, Hà Lầm đều qua
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Lịch sử
  - Than thân trách phận
- Thẻ:
  - Pháp thuộc
  - Quảng Ninh
  - thợ mỏ
- Người đăng: Phan An
- 18 March,2022
Ba toong đi lại nghênh ngang
Ba toong đi lại nghênh ngang Chậm chân thì gậy nó phang vỡ đầu Công việc khoán nặng, khoán cao Làm mà không được xơi bao mũi giày Mồm quát tháo chân tay đá tát Đánh đập rồi cúp phạt hết lương.
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Đấu tranh, phản kháng
  - Than thân trách phận
- Thẻ:
  - thợ mỏ
- Người đăng: Phan An
- 18 March,2022
Em là con gái tỉnh Nam
Em là con gái tỉnh Nam Chạy tàu vượt biển ra làm Cửa Ông Từ khi mới mở Cửa Ông Đi làm thì ít, đi rông thì nhiều Chị em cực nhục trăm điều Trước làm một lượt đã trèo cầu thang Đặt mình chưa ấm chỗ nằm Đã lại còi tầm hú gọi ra đi Dế kêu, suối chảy rầm rì Bắt cô trói cột não nề ngân nga Đoàn người hay quỷ hay ma Tay mai, tay cuốc, sương sa mịt mù Hai bên gió núi ù ù Tưởng oan hồn của dân phu hiện về.
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Đấu tranh, phản kháng
  - Than thân trách phận
- Thẻ:
  - thợ mỏ
  - Pháp thuộc
  - Quảng Ninh
- Người đăng: Phan An
- 18 March,2022
Hòn Gai có núi Bài Thơ
Hòn Gai có núi Bài Thơ Nhác trông đàn khỉ đu đưa trên cành Đêm nằm nghe vượn cầm canh Khỉ hời, vượn hỡi thấu tình cho chăng?
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Than thân trách phận
- Thẻ:
  - Quảng Ninh
  - thợ mỏ
- Người đăng: Phan An
- 18 March,2022
Ngày ngày anh vẫn đi làm
Ngày ngày anh vẫn đi làm, Đi qua nhà máy nhặt ngầm bù loong Đem về anh bỏ vào hòm, Bắc cân bắc lạng còn non một vài Cẩm Phả xem thợ nào tài, Thì anh kéo nhẫn, hoa tai cho nàng, Người ta kéo bạc kéo vàng, Anh nay kéo xích sắt cho nàng, nàng ơi!
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
  - Trào phúng, phê phán đả kích
  - Than thân trách phận
- Thẻ:
  - thợ mỏ
- Người đăng: Phan An
- 18 March,2022
Tháng lương được có ba hào
Tháng lương được có ba hào, Thúng than trên đầu nặng lắm con ơn!
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Đấu tranh, phản kháng
  - Than thân trách phận
- Thẻ:
  - Pháp thuộc
  - thợ mỏ
- Người đăng: Phan An
- 18 March,2022
Hòn Gai, Cẩm Phả, Đông Triều
Hòn Gai, Cẩm Phả, Đông Triều Cuộc đời phu mỏ đói nghèo đắng cay Giam chân chốn sở than này Thân con ắt bón gốc cây giữa rừng.
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Đấu tranh, phản kháng
  - Than thân trách phận
- Thẻ:
  - Pháp thuộc
  - thợ mỏ
- Người đăng: Phan An
- 18 March,2022

Có cùng từ khóa:

Nhà giàu mua vải tháng ba
Nhà giàu mua vải tháng ba Bán gạo tháng tám mới ra nhà giàu
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Khác
- Thẻ:
  - giàu nghèo
- Người đăng: Lê Minh Quang
- 26 March,2022
Nhà ngói, cây mít
Nhà ngói, cây mít
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
- Thẻ:
  - giàu nghèo
  - giàu có
- Người đăng: Phan An
- 7 February,2022
Giàu đặng trung đặng hiếu, khó mất thảo mất ngay
Giàu đặng trung, đặng hiếu Khó mất thảo, mất ngay
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Trào phúng, phê phán đả kích
- Thẻ:
  - giàu nghèo
- Người đăng: Nguiễn Sơn
- 18 November,2020
Số giàu mang đến bờ hè
Số giàu mang đến bờ hè Số nghèo con mắt toét loe vẫn nghèo
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
- Thẻ:
  - giàu nghèo
- Người đăng: Nguiễn Sơn
- 3 July,2020
Nhất Sỹ, nhì Phương, tam Xường, tứ Định
Nhất Sỹ, nhì Phương, tam Xường, tứ Định
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Lịch sử
- Thẻ:
  - giàu nghèo
  - phú hộ
- Người đăng: Phan An
- 22 March,2020
Số khó làm chẳng nên giàu
Số khó làm chẳng nên giàu, Bắt ốc nước lớn hái rau lở bờ
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Than thân trách phận
- Thẻ:
  - giàu nghèo
- Người đăng: Phan An
- 12 February,2020
Khó nhịn lời, côi nhịn lẽ
Khó nhịn lời, côi nhịn lẽ
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Khác
- Thẻ:
  - giàu nghèo
  - mồ côi
- Người đăng: Phan An
- 22 December,2018
Bần cư náo thị vô nhân đáo
Bần cư náo thị vô nhân đáo, Phú tại lâm sơn hữu viễn thân, Bấy lâu nay không biểu, anh cũng lại gần, Bấy giờ em sa cơ thất vận, Em biểu mấy lần anh cũng không vô.
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
- Thẻ:
  - giàu nghèo
  - thói đời
- Người đăng: Phan An
- 7 November,2018
Bần cư náo thị vô nhân vấn
Bần cư náo thị vô nhân vấn Phú tại thâm sơn hữu viễn thân Anh với em chút nữa thời gần Tại ba với má bẻ cần tháo dây
Dị bản
- Bần cư náo thị vô nhơn vấn Phú tại thâm sơn hữu khách tầm Anh với em cũng muốn cho gần Tại cha với mẹ buông cần đứt dây.
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
- Thẻ:
  - giàu nghèo
  - thói đời
- Người đăng: Phan An
- 7 November,2018
Nhà quăng dùi đục không mắc
Nhà quăng dùi đục không mắc
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Trào phúng, phê phán đả kích
  - Khác
- Thẻ:
  - giàu nghèo
  - dùi đục
- Người đăng: Phan An
- 20 March,2018

Chú thích

Nhánh nè Tấm rào của nhà nghèo, thường làm bằng tre, gỗ. Mỗi khi đi vắng, chủ nhà lấy nhánh nè rấp cửa ngõ lại. Còn gọi cửa nè.
Bạn vàng Bạn thân, bạn quý. Thường dùng để chỉ người yêu.
Trôn Mông, đít, đáy (thô tục).
Ki Một loại giỏ đan bằng nan tre (tương tự như cần xé) thường gặp ở Trung và Nam Bộ, dùng để đựng trái cây, nông sản.
Cửa Ông Địa danh nay là phường Cửa Ông, thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh. Tại đây có đền Cửa Ông, được xem là một trong những ngôi đền đẹp nhất Việt Nam, thờ Hưng Nhượng Đại Vương Trần Quốc Tảng cùng nhiều nhân vật lịch sử thời Trần.

Đền Cửa Ông
Phu sắng-tẩy Phu chuyên việc san gạt than trong hầm chứa của tàu.
Công việc san gạt than trong hầm chứa và than sàng thường phải có quen biết, móc nối mới có và phải chia chác nhiều, không dễ tới tay người cu li.
Bò Đái, Lò Vôi: Hai địa danh có từ thời Pháp khai mỏ, vẫn còn dùng tới ngày nay.
Vờ Còn gọi là con vờ vờ, con phù du, một loại côn trùng có cánh chỉ sống trong khoảng vài phút tới vài ngày sau khi đã trưởng thành và chết ngay sau giao phối và đẻ trứng xong. Điều đáng ngạc nhiên là ấu trùng vờ lại thường mất cả năm dài sống trong môi trường nước ngọt để có thể trưởng thành. Khi chết, xác vờ phơi trên các bãi sông hoặc trên mặt nước, bị các loài cá ăn thịt. Từ đó có thành ngữ "Xác như (xác) vờ, xơ như (xơ) nhộng" để chỉ sự rách nát, cùng kiệt.

Con vờ
Thung Vùng đất rộng.
Cẩm Phả Một địa danh nay là thành phố thuộc tỉnh Quảng Ninh. Tại đây từ xưa đã nổi tiếng với ngành khai thác than đá. Cẩm Phả cũng có nghề khai thác hải sản với hơn 50 km bờ biển, nhưng chủ yếu là đánh bắt gần bờ, sản lượng thấp.

Cẩm Phả về đêm
Hoành Bồ Địa danh nay là một huyện thuộc tỉnh Quảng Ninh. Hoành Bồ là một huyện miền núi, khá biệt lập với bên ngoài, cuộc sống người dân lam lũ, vất vả.

Xã Dân Chủ, huyện Hoành Bồ
Hồng Gai Cũng gọi là Hòn Gai, tên cũ là Bang Gai hoặc Áng Gai, nay là một phường thuộc thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh. Cuối thế kỷ 19 trở về trước, đây là một vùng vắng vẻ, cư dân thưa thớt, vốn chỉ là vũng biển đậu thuyền. Tại đây có mỏ Hòn Gai, một mỏ than đã được đưa vào khai thác từ thời Pháp thuộc.

Một góc mỏ than Hòn Gai thời Pháp thuộc
Mông Dương Địa danh nay là tên một phường thuộc thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh. Đây là nơi có mỏ than Mông Dương, một trong những mỏ thang có trữ lượng lớn và chất lượng tốt nhất từ thời Pháp thuộc.

Khai thác than ở mỏ Mông Dương
Hà Lầm Địa danh nay là một phường thuộc thành phố Hạ Long. Tại đây có mỏ Hà Lầm, một mỏ than đã được đưa vào khai thác từ thời Pháp thuộc.
Ba toong Gậy chống, thường cong một đầu để làm tay cầm. Từ này có gốc từ tiếng Pháp bâton. Các viên chức, trí thức dưới thời Pháp thuộc thường mang theo gậy này.
Khoán Giao ước làm xong công việc mới được lấy tiền.
Cúp Cắt (đọc theo âm tiếng Pháp của couper).
Còi tầm Còi báo bắt đầu hoặc kết thúc giờ làm việc các xưởng, mỏ, công trường, nhà máy…
Bắt cô trói cột Một loài chim thuộc họ Cu cu, chim trưởng thành nửa thân trên có màu trắng, nửa dưới có nhiều vạch trắng đen. Tiếng chim kêu nghe như "Bắt cô trói cột" nên dân gian lấy làm tên, sinh sống hầu như trên khắp nước ta. Nghe tiếng chim bắt cô trói cột.

Bắt cô trói cột
Dân phu Người dân lao động phải làm những công việc nặng nhọc trong chế độ cũ (phu xe, phu mỏ, phu đồn điền).
Núi Bài Thơ Một ngọn núi đá vôi cao trên 200m, nay thuộc địa phận phường Hồng Gai, thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh. Có tên như vậy vì trên núi còn lưu lại bài thơ chữ Hán của vua Lê Thánh Tông (1468) và chúa Trịnh Cương (1729).

Núi Bài Thơ
Bù loong Cũng gọi là bu lông (từ tiếng Pháp boulon), một sản phẩm cơ khí dạng hình thanh trụ tròn, tiện ren, dùng để lắp ráp, ghép nối, liên kết các chi tiết rời rạc thành một hệ thống hoàn chỉnh.

Bù loong
Hào Một trong các đơn vị tiền tệ (hào, xu, chinh, cắc) bắt đầu xuất hiện ở nước ta từ thời Pháp thuộc. Mười xu bằng một hào, mười hào bằng một đồng.

Tiền giấy năm hào
Đông Triều Tên một huyện thuộc tỉnh Quảng Ninh, là vùng đất cổ có từ thời Bắc thuộc, ghi đậm nhiều dấu ấn lịch sử và văn hóa. Đây cũng là nơi phát hiện ra than đá đầu tiên ở Việt Nam, và than đá Đông Triều đã được khai thác từ rất sớm – từ những năm 1820.

Lăng mộ vua Trần ở đập Trại Lốc
Tháng ba thì giá vải rẻ, mua về bán sẽ dễ có lời.
Nhà ngói, cây mít Nhà lợp ngói thì bền, ít phải sửa chữa, cây mít thì trồng một lần được ăn quả nhiều lần. Chỉ nhà giàu có, có cơ sở vững chắc.
Nhất Sỹ, nhì Phương, tam Xường, tứ Định Bốn người được cho là giàu nhất Sài Gòn (cũng như cả Nam Kỳ lục tỉnh và toàn cõi Đông Dương) vào cuối thể kỉ 19, đầu thế kỉ 20:

- Huyện Sỹ: Tên thật là Lê Phát Đạt (1841-1900), tên khai sinh là Lê Nhứt Sỹ, quê ở Long An. Ông là ông ngoại của Nam Phương hoàng hậu, vợ vua Bảo Đại. - Tổng đốc Phương: Tên thật là Đỗ Hữu Phương (1841-1914), một cộng sự đắc lực của thực dân Pháp. - Bá hộ Xường: Tên thật là Lý Tường Quan (1842-1896), người gốc Hoa. - Bá hộ Định: Tên thật là Trần Hữu Định, làm hộ trưởng ở Chợ Lớn.

Về vị trí thứ 4, câu này có một số dị bản: tứ Trạch (Trần Trinh Trạch, dân gian còn gọi là Hội đồng Trạch), tứ Hỏa (Hui Bon Hoa hay Huỳnh Văn Hoa, dân gian còn gọi là chú Hỏa) hoặc tứ Bưởi (Bạch Thái Bưởi).
Mồ côi.
Khó nhịn lời, côi nhịn lẽ “Người nghèo khổ thì phải nhịn không dám cãi lại người ta vì mình không có tiền; trẻ mồ côi thì phải nhịn, không dám tranh lấy phải mà đành phải chịu rằng mình trái lẽ, vì không có thế lực.” (Tục ngữ lược giải – Lê Văn Hòe)
Bần cư náo thị vô nhân vấn, phú tại thâm sơn hữu viễn thân Tạm dịch: Nghèo giữa chợ đông ai thèm hỏi, giàu tại rừng sâu lắm kẻ thăm. Tùy theo dị bản mà trong câu này chữ "vấn" có thể thành chữ "đáo," "thâm sơn" thành "lâm sơn," "hữu viễn thân" thành "hữu khách tầm" vân vân.
Biểu Bảo (phương ngữ Trung và Nam Bộ).
Sa cơ thất vận Cũng như Thất cơ lỡ vận.
Thời Thì. Xưa vì kị húy vua Tự Đức (Nguyễn Phúc Thì) nên chữ này được đọc chạnh đi thành "thời."
Dùi đục Còn gọi là đục, dụng cụ gồm một thanh thép có chuôi cầm, đầu có lưỡi sắc, dùng để tạo những chỗ lõm hoặc những lỗ trên các vật rắn như gỗ, đá, kim loại.

Sử dụng dùi đục
Nhà quăng dùi đục không mắc Nhà nghèo, trống trải, không có đồ đạc của nả gì.