Bài Học Vỡ Lòng - Thầy Phải Biết Thương Trò

Thầy giáo Nguyễn Văn Lực (trường THCS Trịnh Phong, Diên Khánh, Khánh Hòa) chia sẻ câu chuyện về việc ứng xử với học trò.

Đã 32 năm trôi qua, tôi vẫn nhớ mãi và có lẽ không bao giờ quên được lời nhắn gửi của một phụ huynh học sinh ngày nào. Nó như một bài học vỡ lòng cho tôi khi mới vào nghề dạy học.

Năm 1986, tốt nghiệp Cao đẳng Sư phạm Nha Trang (Khánh Hòa), tôi nhận quyết định về giảng dạy Lịch sử - Công dân ở trường cấp I, II Diên Tân (Diên Khánh, Khánh Hòa), một xã kinh tế mới của huyện Diên Khánh lúc bấy giờ mà nhiều người nói là vùng "khỉ ho cò gáy".

Đời sống người dân nơi đây rất khó khăn, hàng ngày họ chỉ biết vào rừng chặt củi về bán để sống qua ngày. Nhiều học sinh sáng đến trường, chiều theo cha mẹ vào rừng chặt củi. Đồng ruộng thì khô cằn chỉ canh tác được một vụ vào tháng 10 âm lịch khi bắt đầu có mưa.

Một hôm thấy nhiều học sinh lớp 7A đi chân không vào lớp, tôi liền nói: "Các em ở trên này nên giống người dân tộc hết". Ý tôi muốn nói các em đi chân không dép như người dân tộc họ không đi dép vậy (vì ở xã Diên Tân lúc bấy giờ có nhiều người dân tộc Raglai sinh sống).

Không ngờ tối hôm ấy có ba phụ huynh đến khu tập thể gặp tôi để hỏi chuyện. Thật sự tôi không biết phụ huynh gặp nói chuyện gì. Một người hỏi: "Tại sao thầy nói con tôi giống người dân tộc?". Lúc này tôi mới hiểu rằng sáng nay mình nói học sinh giống người dân tộc đã gây ra sự không hài lòng của phụ huynh.

Tôi cũng hơi hoang mang, vì lần đầu tiên tiếp phụ huynh không biết họ có hiểu ý tốt của tôi không, họ muốn gì ở tôi? Tôi đúng hay sai? Phải trả lời họ thế nào đây? Hàng loạt câu hỏi tôi tự đặt ra trong đầu. Thật sự tôi hơi run vì mới ra trường chưa có kinh nghiệm gì trong giao tiếp với phụ huynh.

Tôi cố bình tĩnh trả lời phụ huynh: "Ý tôi muốn nói các em phải đi dép, không nên đi chân không lỡ không may đạp phải đinh, gai rất nguy hiểm". Một phụ huynh khác lên tiếng: "Con tôi làm gì có dép để đi?!".

Lúc này tôi thật sự hối hận vì không biết được phụ huynh rất nghèo, không có tiền để mua cho con đôi dép đi học. Tôi chỉ biết nói xin lỗi phụ huynh vì không biết các em không có dép. Rất may sau khi tôi giải thích phụ huynh cũng hiểu và thông cảm về lời nói của tôi. Khi ra về một phụ huynh nói một câu mà tôi nhớ mãi: "Thầy phải biết thương học trò".

Tôi rất buồn và tự trách mình chưa tìm hiểu vì sao nhiều em không có dép mà vội nói như vậy. Việc đó cũng cho tôi thêm kinh nghiệm sống: Hãy thận trọng trước khi nói, nhất là đối với học sinh phải thật chuẩn mực.

Kể câu chuyện này tôi mong đồng nghiệp hãy hiểu rằng ở những nơi học sinh còn nhiều thiếu thốn, nếu không thể giúp được các em thì cũng nên thông cảm. Đừng bắt học sinh phải theo những quy định do thầy cô đặt ra, vô tình làm khó các em như: phải có thắt lưng, không được đi dép không có quai hậu, phải mặc đồng phục, phải có cặp đựng sách vở... mà đầu năm các trường thường hay quy định, nếu không thực hiện thì Đội Sao đỏ trừ điểm thi đua. 

Nguyễn Văn Lực