Bản Vẽ Sơ đồ Nguyên Lý Hệ Thống Báo Cháy Chi Tiết - GTECO

Hệ thống báo cháy đóng vai trò cực kỳ quan trọng giúp chúng ta tránh được những mối nguy hiểm do hỏa hoạn gây ra. Đặc biệt, nếu hiểu và biết cách đọc bản vẽ sơ đồ nguyên lý hệ thống báo cháy thì người dùng có thể dễ dàng xử lý sự cố khi có hỏa hoạn xảy ra. Vậy bản vẽ này sẽ bao gồm các thành phần như thế nào? Bài viết sau đây sẽ giúp bạn làm rõ hơn về chủ đề này nhé!

Mục Lục

• 1. Hệ thống báo cháy là gì? Nhiệm vụ của hệ thống báo cháy như thế nào?
• 2. Hệ thống báo cháy gồm những thành phần gì?
• 3. Nguyên lý hệ thống báo cháy
• 4. Bản vẽ sơ đồ nguyên lý hệ thống báo cháy
  • 4.1 Bản vẽ sơ đồ nguyên lý hệ thống báo cháy thường
  • 4.2 Bản vẽ sơ đồ nguyên lý hệ thống báo cháy địa chỉ
• 5. Cách lắp đặt hệ thống báo cháy theo sơ đồ nguyên lý 
• 6. Hướng dẫn đọc bản vẽ sơ đồ nguyên lý hệ thống báo cháy

1. Hệ thống báo cháy là gì? Nhiệm vụ của hệ thống báo cháy như thế nào?

Trước khi tìm hiểu về bản vẽ sơ đồ nguyên lý hệ thống báo cháy thì chúng ta cần nắm được hệ thống báo cháy là gì? Và nhiệm vụ của hệ thống này như thế nào?

Hệ thống báo cháy được hiểu là hệ thống thiết bị tự động phát hiện và thông báo địa điểm cháy (theo tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 5738-2001). 

Hệ thống này có nhiệm vụ quan trọng đối với công tác phòng cháy chữa cháy. Cụ thể:

• Tự động phát hiện ra hỏa hoạn một cách nhanh chóng, chính xác và kịp thời trong vùng hệ thống đang bảo vệ.
• Tự động phát ra các tín hiệu báo động, chỉ thị và các tín hiệu điều khiển thiết bị ngoại vi của hệ thống báo cháy để con người phát hiện được có hỏa hoạn xảy ra.
• Đặc biệt, với hệ thống báo cháy sử dụng đầu báo cháy khói thì chúng còn có nhiệm vụ quan trọng hơn là “cảnh báo”, tức là phát hiện và thông báo sự sắp cháy, sự cháy âm ỉ chưa có ngọn lửa.

2. Hệ thống báo cháy gồm những thành phần gì?

Thực tế, một hệ thống báo cháy cơ bản thì sẽ được cấu thành từ 3 thành phần sau:

• Trung tâm điều khiển báo cháy: trung tâm này thường được thiết kế dưới dạng tủ với các thiết bị chính là: màn hình, mainboard, bo mạch, acquy và bộ nguồn.
• Thiết bị báo cháy đầu vào: bao gồm công tắc nút nhấn khẩn cấp và các đầu báo cháy. Các đầu báo cháy có thể là đầu báo khói, đầu báo nhiệt, báo gas, đầu báo khói quang, báo lửa,…
• Thiết bị báo cháy đầu ra: bao gồm các thiết bị: chuông và còi báo động, màn hình LCD, đèn exit,…

3. Nguyên lý hệ thống báo cháy

Quy trình hoạt động của hệ thống báo cháy là một quy trình khép kín. Cụ thể:

1. Khi có các hiện tượng về sự cháy như: nhiệt độ gia tăng đột ngột, xuất hiện khói hoặc các tia lửa,…. thì các thiết bị đầu vào như: đầu báo, công tắc khẩn,… sẽ nhận được tín hiệu và truyền thông tin của sự cố đến với trung tâm báo cháy. 
2. Tại đây, trung tâm báo cháy sẽ xử lý toàn bộ thông tin nhận được, xác định vị trí xảy ra sự cố về cháy nổ thông qua các zone và truyền tin đến cho các thiết bị đầu ra như: bảng hiển thị phụ, chuông, còi hoặc đèn. 
3. Các thiết bị này sẽ đồng thời phát ra những tín hiệu âm thanh, ánh sáng để con người có thể nhận biết được khu vực đang gặp sự cố cháy nổ. Bên cạnh đó, trung tâm điều khiển hệ thống vòi phun sẽ xử lý sự cố kịp thời.

Xem thêm:  Quạt tăng áp cầu thang

4. Bản vẽ sơ đồ nguyên lý hệ thống báo cháy

Hiện nay, có 2 bản vẽ sơ đồ hệ thống báo cháy được ứng dụng phổ biến nhất là: sơ đồ nguyên lý hệ thống báo cháy thường và sơ đồ hệ thống báo cháy địa chỉ. Cụ thể:

4.1 Bản vẽ sơ đồ nguyên lý hệ thống báo cháy thường

Hệ thống báo cháy thường hay còn được gọi là hệ thống báo cháy qui ước (zone). Trong hệ thống này sẽ gồm nhiều thiết bị nằm trên một đường dây tín hiệu. Khi xảy ra báo cháy thì chúng ta chỉ biết được là khu vực nào báo mà không biết được vị trí chính xác.

Trong hệ thống này có thể lắp đặt đầu báo khói báo nhiệt nút nhấn. Khi có hỏa hoạn xảy ra thì các thiết bị đầu ra sẽ hoạt động như còi, chuông, đèn báo.

4.2 Bản vẽ sơ đồ nguyên lý hệ thống báo cháy địa chỉ

Hệ thống báo cháy địa chỉ là hệ thống bao gồm các thiết bị được lắp trên một đường tín hiệu có những địa chỉ khác nhau. Trên một đường tín hiệu việc có thể lắp được bao nhiêu thiết bị sẽ phải phụ thuộc vào loại tủ báo cháy hỗ trợ được số lượng thiết bị như thế nào.

Hệ thống báo cháy địa chỉ hoạt động linh hoạt hơn hệ thống báo cháy loại thường. Đặc biệt, chúng ta sẽ biết chính xác được khu vực nào xảy ra cháy bởi vì mỗi đầu báo khói, nhiệt hoặc nút nhấn đều mang một địa chỉ riêng.

Đối với hệ thống này thì có thể lập trình các thiết bị ngõ ra theo ý muốn bởi phần mềm lập trình.

Hệ thống báo cháy địa chỉ có thể kết nối với máy tính để giám sát hoạt động của thiết bị.

Có thể kết nối được nhiều tủ báo cháy lại với nhau để cùng quản lý trên một máy tính. Với tính năng linh hoạt giúp lập trình tùy biến hệ thống báo cháy hệ địa chỉ để thích hợp sử dụng cho các dự án lớn với số lượng thiết bị nhiều.

Đối với hệ báo cháy địa chỉ thì khi một ngõ vào bị tác động chúng ta có thể lập trình cho bất kỳ thiết bị điều khiển nào hoạt động tùy theo nhu cầu. Từ đó giúp giám sát hoạt động của thiết bị trên máy tính mà không cần phải đi tới tủ. Lúc này phần mềm trên máy tính sẽ giúp chúng ta kết nối trực tiếp tới tủ báo cháy và thao tác như trên tủ thật.

Xem thêm: Quạt hút khói hành lang

5. Cách lắp đặt hệ thống báo cháy theo sơ đồ nguyên lý 

Từ bản vẽ sơ đồ nguyên lý hệ thống báo cháy bạn cần tiến hành lắp đặt theo những bước hướng dẫn sau đây:

Bước 1: Đấu dây đế đầu báo

Dự theo các vị trí đấu nối trên đế đầu báo, cần đấu dây đúng cực tính của đế đầu báo và điện trở.  Trên đế đầu báo có chân 1, 2 và 5, 6. Trong đó chân số 1 và số 6 là chân đến còn chân số 2 và số 5 là chân đi đến các thiết bị.

Bước 2: Kết nối đế đầu báo và nút báo cháy bằng tay với trung tâm báo cháy Hochiki HCV-8

Kết nối đầu báo với tủ báo cháy trung tâm. Tiếp đó tiếp tục đấu nối nút ấn báo cháy và đấu điện trở cuối đầu dây và xoắn điện trở vào hai đầu dây.

Nút ấn báo cháy bằng tay có thể đấu cùng với zone đầu báo hoặc được đấu độc lập trên một kênh riêng biệt. Các zone tiếp theo thì sẽ làm tương tự đối với zone 1.

Bước 3: Lắp đầu báo vào đế đầu báo

Trên thân đầu báo và đế đều có 1 gạch nhỏ. Khi lắp đặt mọi người cần lưu ý để 2 gạch này nối với nhau và tạo nên 1 đường thẳng.

Bước 4: Kết nối chuông và đèn vào trung tâm báo cháy Hochiki HCV-8

Khi nối vào trung tâm báo cháy Hochiki HCV-8, cần phải tiến hành phân cực cho chuông vì chuông này không phân cực. Thực hiện bằng cách lắp thêm một điốt phân cực và lắp điện trở cuối đường dây cho đường chuông (phải dùng đúng điện trở có trị số 10K). Dây chuông đấu vào đường dây S1 có phân cực + và –.

Đèn báo vị trí là đèn báo không phân cực nên khi đấu đèn báo vị trí Hochiki TL-14D, đèn được kết nối với dây điện theo kiểu chân cắm, dây đèn báo vị trí được nối vào các chân AUX + và ROV.

Bước 5: Kết nối nguồn điện lưới 220VAC và nguồn dự phòng 24VDC vào trung tâm báo cháy

Sau khi hoàn thiện các bước từ 1 đến 4, cần phải kiểm tra lại một lần để đảm bảo các dây được đấu đúng yêu cầu kỹ thuật trước khi cấp nguồn cho hệ thống.

• Kết nối nguồn điện lưới 220VAC vào phiến đấu dây

• Kết nối nguồn điện ắc quy dự phòng

Các tiêu chuẩn áp dụng cho hệ thống báo cháy

• Hệ thống báo cháy được thiết kế và lắp đặt phù hợp với tiêu chuẩn, TCXD 218 – 1998 hoặc những tiêu chuẩn có thể áp dụng khác và tuân thủ hoàn toàn với quy tắc, quy định của Bộ xây dựng, Phòng Cảnh Sát PCCC và những đơn vị quản lý nhà nước liên quan.
• Tất cả các thiết bị chính dùng cho hệ thống phải phải được sản xuất đồng bộ bởi chính hãng và có chứng nhận quản lý chất ISO-9001, tuân thủ theo NFPA 72, EN54 và chứng nhận UL, FM.
• Công tác lắp đặt hệ thống báo cháy phải bao gồm tất cả các phần cứng và phần mềm để hoàn thành một hệ thống có thể hoạt động được phù hợp với các đòi hỏi trong yêu cầu kỹ thuật. Đồng thời, việc cài đặt hệ thống phải được thực hiện bởi chuyên gia được hãng sản xuất cấp chứng chỉ đào tạo.
• Hệ thống phải có khả năng lập trình theo cả hai cách từ PC hoặc tại tủ thông qua các phím chức năng.
• Tủ điều khiển, đầu báo cháy, nút ấn của hệ thống phải được được sản xuất đồng bộ của một hãng.  Không chấp nhận một trong những sản thiết bị này của các hãng khác nhau hoặc được cung cấp từ một hãng không có nhà máy sản xuất mà chỉ mua bán thương mại, mua hàng OEM.
• Toàn bộ hệ thống là loại có vi xử lý. Toàn bộ hệ thống dò báo cháy sẽ được thiết kế như là hệ thống xử lý và thông tin liên lạc dữ liệu trung tâm. Nó cho phép quan sát theo dõi và kiểm soát toàn bộ hệ thống từ các phòng trực kỹ thuật của tòa nhà và các bảng hiển thị phụ đặt tại hành lang các tầng.
• Hệ thống phải cung ứng sự thông minh phân bố cao cấp để đảm bảo sao cho tất cả các đầu báo cháy, bảng hiển thị báo cháy phụ, tủ báo cháy chính, bộ điều hành hiển thị chính, bộ hóa mã và giải mã v.v… khi được nối vào mạng xử lý thông tin phải có thể hoạt động một mình và sự hỏng hóc của bất kỳ một bộ phận nào sẽ không ảnh hưởng đến sự hoạt động của những bộ phận khác

6. Hướng dẫn đọc bản vẽ sơ đồ nguyên lý hệ thống báo cháy

Bản vẽ sơ đồ nguyên lý hệ thống báo cháy thường được thiết kế theo tiêu chuẩn VN TCVN 5738 – 2001 & TCVN 3890 – 200. Trong đó: 

• Trung tâm báo cháy: có nhiệm vụ nhận tín hiệu từ các đầu báo cháy và xử lý tín hiệu, điều khiển thiết bị đầu ra như: chuông đèn, van xả khí,…
• Các vùng báo cháy: được hiển thị thông qua kênh đã được cài đặt từ trước và các vùng đã hiển thị trên màn hình LCD của trung tâm điều khiển.
• Đầu báo: là loại đầu báo khói, nhiệt,… có tác dụng chuyển thông tin về trung tâm xử lý khi có cháy.
• Thiết bị báo động trong hệ thống: là các loại còi, đèn chớp, chuông,… Các loại thiết bị này sẽ phát ra âm thanh, ánh sáng chớp khi có lệnh từ trung tâm xử lý thông tin.
• Công tắc khẩn: gồm 2 loại trong đó 1 loại tác dụng kích hoạt hệ thống báo cháy bằng tay.
• Các thiết bị xuất hiện trong sơ đồ nguyên lý hệ thống báo cháy được kết nối với nhau bằng cáp đi trong ống tráng kẽm.
• Nguồn điện cho trung tâm 220VAC khi mất điện trung tâm sẽ tự động chuyển hóa sang chế độ lấy nguồn điện dự phòng từ ắc quy.
• Trung tâm điều khiển (4,8,16… kênh, 2,4,8 Loop…) được đặt tại nhà bảo vệ
• Đầu báo nhiệt cố định chống nổ được nhà thiết kế đáp ứng phạm vi bảo vệ tòa nhà.
• Còi đèn chớp và nút nhấn được sắp xếp tại khu vực dễ quan sát giúp người dùng có thể dễ dàng thao tác.                     

Trên đây là những thông tin về bản vẽ sơ đồ nguyên lý hệ thống báo cháy mà chúng tôi muốn cung cấp đến các bạn. Hy vọng, thông qua bài viết này, mọi người có thể dễ dàng đọc sơ đồ hệ thống báo cháy và giải quyết các sự cố cháy nổ một cách kịp thời.