Bệnh Đốm Trắng Ở Cá Koi - Nguyên Nhân Và Cách Điều Trị

Bệnh Đốm Trắng Ở Cá Koi Là Gì ?

Bệnh đốm trắng ở cá koi là loại bệnh phổ biến nhất của cá và của hầu hết các loài thủy hải sản nuôi trồng. Bệnh do ký sinh trùng hình quả dưa có tên là Ichthyophthirius multifiliis (tạm gọi là Ich) gây ra, vì thế bệnh này còn có tên gọi là bệnh Ich. Ban đầu xuất hiện những đốm trắng nhỏ ở vây ngực và đầu,... Khi bệnh trở nên nghiêm trọng, da cá sẽ bị bong tróc. Khi mắc bệnh, tình trạng bệnh sẽ lây lan rất nhanh và khả năng truyền nhiễm cao nên đây là một trong những bệnh cần phải đề phòng nhất.

Nguyên nhân gây ra bệnh đốm trắng ở cá koi

Bệnh đốm trắng ở cá koi thường là do vi khuẩn của bệnh xâm nhập vào ao từ cá và nước mới, do đó khi thả cá vào ao và cho tham gia cuộc thi cần phải xử lý vi khuẩn này triệt để. Bên cạnh đó, những bào tử của nấm trong bể cá Koi thường phát triển mạnh vào thời điểm nhiệt độ môi trường xuống thấp và độ ẩm không khí cao cũng là nguyên nhân lây nhiễm nguồn nấm đến bể cá của bạn, những bào tử này sẽ xâm nhập vào cá và gây bệnh cho cá khi cá bị căng thẳng (stress), bị thương hoặc bị bệnh nào đó. Chất lượng nước kém cũng có thể là nguyên nhân làm tăng sự lây nhiễm nấm đối với cá trong bể.

Kí sinh trùng gây bệnh đốm trắng ở cá koi

Vòng đời của ký sinh trùng gây bệnh đốm trắng ở cá koi

Vi khuẩn đốm trắng ký sinh ngay dưới lớp biểu bì nên rất khó để tiêu diệt trực tiếp, vậy nên nếu hiểu rõ về vòng đời của chúng thì bạn có thể xử lý bệnh đốm trắng ở cá koi một cách hiệu quả.

Giai đoạn khi Ich ký sinh vào cá gọi là giai đoạn ký sinh dinh dưỡng. Tiếp đó là giai đoạn trưởng thành khi chúng rời cơ thể cá và di chuyển trong nước bằng tiêm mao. Ngay khi chúng chìm xuống đáy hồ, tiêm mao sẽ biến mất và bên ngoài chúng được bao bọc bởi một lớp màng dày. Lúc này được gọi là giai đoạn bào nang.

Ở giai đoạn bào nang, vi khuẩn sẽ ngừng di chuyển, trong bào nang bắt đầu quá trình phân bào. Tuổi thọ của ấu trùng khoảng 1 ngày nên chúng không tìm được cơ thể ký sinh trong thời gian này, chúng sẽ chết.

Ở giai đoạn ký sinh dinh dưỡng và giai đoạn bào nang, việc tiêu diệt chúng bằng thuốc hầu như không có tác dụng. Vì thế, thời điểm tiêu diệt chúng thích hợp nhất là giai đoạn chúng rời khỏi cơ thể cá, bơi vào trong nước và giai đoạn ấu trùng trước khi ký sinh vào vật chủ.

Dấu hiệu nhận biết cá koi bị bệnh đốm trắng

Bệnh đốm trắng ở cá koi được nhận biết như sau: thời kỳ đầu xuất hiện những đốm trắng nhỏ giống như hạt cây anh túc ở những vùng như đầu, vây ngực, tiếp đó lan rộng ra toàn thân, sờ vào thấy giống như hạt cát. Bắt gặp cá có hành vi như cọ xát cơ thể dưới đáy ao, chán ăn, cơ thể suy yếu, thích tập trung ở đầu nguồn nước, thường ngoi lên mặt nước hoặc bất động dưới đáy. Ngoài ra, cá cũng có khi có những hành vi bất thường khác.

Dấu hiệu cá koi bị bệnh

Khi triệu chứng lan rộng, những vùng bị ký sinh sẽ tiết ra một lượng lớn chất nhầy, vẩn đục. Khuẩn đốm trắng có xu hướng ký sinh nhiều ở phần thân, đặc biệt là phần lưng hơn là ở phần đầu, kết quả gây xuất huyết da. Khi bệnh trạng nặng hơn, cá có xu hướng cọ xát vào những nơi như thành bể và hậu quả nghiêm trọng là lớp vây bị tróc ra, gây lở loét, làm mất đi tính thẩm mỹ của koi.

Ngoài ra, nếu chúng ký sinh ở mang, có thể nhận biết qua một lượng lớn chất nhầy được tiết ra ở phần nang, cá sẽ có hành vi như bỏ ăn, thích tập trung ở đầu nguồn nước. Khi khuẩn đốm trắng bám vào mang cá sẽ trở nên thiếu oxy nghiêm trọng, kể cả cá lớn cũng có khả năng bị giết chết.

Cách điều trị bệnh đốm trắng ở cá koi an toàn và hiệu quả nhanh nhất

Thời gian từ lúc vi khuẩn đốm trắng ký sinh phát triển đến khi tách khỏi cơ thể cá mất khoảng 1 tuần nếu nhiệt độ nước là 20oC, 14oC là khoảng 2 tuần và 7oC là khoảng 3 tuần. Nếu phát hiện bệnh ở cá koi sớm nên loại trừ bằng thuốc sát trùng và môi trường nước nhiệt độ cao.

Điều trị bệnh cho cá koi

1. Tắm dược liệu bằng thuốc sát trùng: liều lượng 1~2g Xanh Methylen trên 1 tấn nước hoặc 0.1~0.2g Xanh Methylen trên 1 tấn nước, tắm trong vài ngày.

2. Kết hợp sử dụng thuốc sát trùng và Formalin: sử dụng với liều lượng 2g Xanh Methylen và 30ml Formalin trên 1 tấn nước, tắm trong vài ngày. Đối với thuốc sát trùng thì sau khi sử dụng chúng sẽ được hấp thụ bởi vật liệu lọc. Nếu sử dụng Formalin cần để phân hủy tự nhiên và tránh để thoát nước trong vài ngày.

3. Tầng nhiệt độ nước lên trên 28oC: đây là phương pháp điều trị tự nhiên giúp kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn đốm trắng. Để việc điều trị diễn ra hiệu quả, sau khi phun thuốc nên thay 1/2 đến 1/3 lượng nước và nhớ phun thêm trước khi thuốc hết tác dụng. Lặp lại nhiều lần có thể giúp tiêu diệt hầu như hoàn toàn khuẩn đốm trắng.

Ngoài ra nếu nước ao nhiễm bẩn hay sức đề kháng cá suy giảm thì vi khuẩn đốm trắng sẽ phát triển mạnh. Vậy nên cần làm sạch ao thường xuyên để phòng ngừa vi khuẩn này. Lưu ý khi sử dụng các loại thuốc cho cá koi nên sử dụng theo đúng liều lượng và hướng dẫn sử dụng được khuyến cáo.