Bí Ngô – Wikipedia Tiếng Việt

Bí ngô hay bí đỏ (phương ngữ Nam bộ gọi là bí rợ) là một loại cây dây thuộc chi Cucurbita, họ Bầu bí (Cucurbitaceae).[1] Đây là tên thông dụng để chỉ các loại cây thuộc các loài: Cucurbita pepo, Cucurbita mixta, Cucurbita maxima, và Cucurbita moschata.

Nguồn gốc của bí ngô chưa được xác định tuy nhiên nhiều người cho rằng bí ngô có nguồn gốc ở Bắc Mỹ. Bằng chứng cổ nhất là các hạt bí ngô có trong niên đại từ năm 7000 đến 5500 trước Công nguyên đã được tìm thấy ở Mexico.[2][3] Đây là loại quả lớn nhất trên thế giới.

Miêu tả

[sửa | sửa mã nguồn]

Bí ngô cân nặng từ 0,45 kg trở lên và có thể nặng đến hơn 450 kg, như trường hợp một nông dân người Anh trồng một quả đạt 608,3 kg[4]. Bí có hình cầu hoặc hình trụ, chín thì màu vàng cam,[5] Bên ngoài có khía chia thành từng múi. Ruột bí có nhiều hột. Hạt dẹp, hình bầu dục có chứa nhiều dầu. Quả bí nặng nhất hiện nay được cân vào năm 2014, nặng 1054 kg [6]

Thực phẩm

[sửa | sửa mã nguồn]

Cây bí ngô được dùng làm thức ăn ngoài quả bí thì nụ, hoa, ngọn và lá non cũng được thu hoạch. Thịt bí ngô chứa nhiều sinh tố và khoáng chất, cũng là một vị thuốc nam trị nhiều bệnh.

Giá trị dinh dưỡng

[sửa | sửa mã nguồn]

Trong các loại quả chứa hàm lượng dinh dưỡng cao, bí đỏ được xếp ở vị trí đầu tiên. Trong bí đỏ có chứa sắt, kali, phosphor, nước, protein thực vật, gluxit,.. các axit béo linoleic, cùng các vitamin C, vitamin B1, B2, B5, B6, PP. Ăn bí đỏ rất tốt cho não bộ, làm tăng cường miễn dịch, giúp tim khỏe mạnh, mắt sáng, cho giấc ngủ ngon hơn và hỗ trợ cho việc chăm sóc da cũng như làm đẹp, giúp giảm cân...

Quả bí đỏ giàu beta caroten tiền vitamin A, chứa 85 - 91% nước, chất đạm 0,8 - 2 g, chất béo 0,1 - 0,5 g, chất bột đường 3,3 - 11 g, năng lượng 85 -170 kJ/100 g.[7]

Văn hóa

[sửa | sửa mã nguồn]

Lễ hội

[sửa | sửa mã nguồn]

Bí ngô xuất trong các lễ hội như Halloween (Jack-O-Lantern), Chunking, các lễ hội và cuộc thi về bí ngô

Văn học

[sửa | sửa mã nguồn]

Truyện cổ tích Cô bé Lọ Lem, quả bí ngô sẽ được bà tiên đỡ đầu biến thành xe ngựa để giúp Lọ Lem đi dự lễ hội

Âm nhạc

[sửa | sửa mã nguồn]

Bài hát dân ca Nam Bộ thiếu nhi Việt Nam "Bắc Kim Thang" có nhắc đến loại bí này:

Bắt kim thang cà lang bí rợ

Cột qua kèo là kèo qua cột

Chú bán dầu qua cầu mà té

Chú bán ếch ở lại làm chi

Con le le đánh trống thổi kèn

Con bìm bịp thổi tò tí te tò te

Hình ảnh

[sửa | sửa mã nguồn]

• 
• 
• 

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ Integrated Taxonomic Information System
2. ^ “Pumpkin Patch”. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 2 năm 2019.
3. ^ “Where Are You From?”. Truy cập 5 tháng 10 năm 2015.
4. ^ “Quả bí ngô nặng hơn 600 kg”. Bản gốc lưu trữ ngày 3 tháng 10 năm 2008. Truy cập ngày 22 tháng 10 năm 2008.
5. ^ “Ag Alternatives (Penn State Extension)” (PDF). Ag Alternatives (Penn State Extension). Truy cập 5 tháng 10 năm 2015.
6. ^ Tại sao có những trái cây khổng lồ? , bbc, 15 tháng 2 năm 2015
7. ^ “Kĩ thuật trồng bí đỏ”. Bản gốc lưu trữ ngày 24 tháng 10 năm 2013. Truy cập ngày 10 tháng 7 năm 2013.

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn] Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Bí ngô.

• Squash Display at Missouri Botanical Garden — Pics of 150 varieties from The Great Pumpkin Patch, Arthur, IL Lưu trữ 2014-01-08 tại Wayback Machine

Bài viết Họ Bầu bí này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. x t s