Các Bước Tiến Hành Trồng Cây Bắp Cải

1. Thời vụ trồng cây bắp cải (dương lịch)

+ Vụ Đông xuân

Ở các tỉnh phía bắc có 3 vụ trồng bắp cải chủ yếu :

- Vụ sớm: gieo cuối tháng 7 đầu tháng 8, trồng cuối tháng 8 và tháng 9 để thu hoạch vào tháng 11, tháng 12.

- Vụ chính: gieo tháng 9-10, trồng giữa tháng 10 đến hết tháng 11 để thu hoạch vào tháng 1-2 năm sau.

- Vụ muộn: gieo tháng 11, trồng vào giữa tháng 12 để thu hoạch vào tháng 2- 3 năm sau.

Ở Tây nguyên, có thể gieo vụ 9-10 và vụ tháng 11

Sơ đồ quy trình sản xuất bắp cải

2. Các giống bắp cải

- Giống bắp cải ở nước ta không phong phú. Nguồn giống chủ yếu nhập nội từ Nhật Bản, Trung Quốc và một số giống địa phương ở Miền Bắc.

- Một số giống bắp cải trồng phổ biến:

• Giống bắp cải Sa Pa:

- Thời gian sinh trưởng 135 - 145 ngày sau gieo

- Bên trong có màu trắng ngà hơi vàng

- Khối lượng trung bình 1,8 - 2 kg

- Năng suất trung bình 20 -27 tấn/ha

Giống bắp cải sa pa

• Giống CB 26:

- Thời gian sinh trưởng 75 - 90 ngày

- Bắp tốt, giòn, kích thước bắp vừa phải,

- Khối lượng trung bình 1,2 - 1,5 kg

- Năng suất trung bình 35 tấn/ha

- Chịu được nhiệt độ cao lúc vào cuốn

- Chống bệnh héo rũ và thối nhũn tốt.

Giống bắp cải CB 26

• Giống bắp tím (C- 05) (Re d ball):

- Thời gian sinh trưởng 75 ngày

- Lá mọc thẳng, bắp có dạng tròn, chắc.

- Khối lượng trung bình 1,2 - 1,4 kg

- Chống chịu tốt trong điều kiện khí hậu ẩm, chống chịu va chạm tốt.

Bắp cải tím

• Giống bắp cải F1 GM - 78

Đây là giống bắp cải chịu nhiệt, cuộn chặt, lá gốc xanh, ăn mềm và ngọt. Bắp có hình cầu dẹt, trọng lượng bắp đạt 1,5 - 2,2 kg. GM - 78 là giống có khả năng kháng bệnh thối nhũn cao.

Giống bắp cải F1 GM - 78

3. Tạo cây bắp cải giống

3.1. Chọn đất, làm đất và lên luống

a. Chọn đất làn vườn ươm

- Đất thịt nhẹ, thoát nước và giữ ẩm tốt

- Độ PH thích hợp 6 - 6,5

- Đất không trồng các loại cây bắp cải ít nhất 2 năm b, Làm đất và lên luống

• Bước 1: Chuẩn bị dụng cụ.

- Máy cày,

- Máy kéo,

- Cuốc,

- Xẻng...

Máy phay đất

• Bước 2: Làm tơi đất

- Dùng bừa, máy phay, cào cuốc... làm đất nhỏ, vụn, tơi xốp

- Làm đất nhỏ 1- 5 cm ở trên mặt luống

Chú ý:

- Lên luống tạo cho lớp đất trên cùng nhỏ hơn ở lớp đất dưới

- Không nên làm đất nhỏ quá sẽ dẫn đến đóng váng trên bề mặt sau khi tưới nước

- Không làm đất quá to ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của bộ rễ

- Trong quá trình làm đất thu gom, nhặt sạch cỏ dại, đặc biệt cỏ thân ngầm

• Bước 3: Lên luống trồng

- Vụ mưa làm luống cao:

+ Độ cao của luống: 20- 25 cm

+ Mặt luống: 90 - 100 cm

+ Rãnh: 35 - 50 cm

- Vụ khô lên làm luống vừa phải:

+ Độ cao của luống: 15 - 20 cm

+ Mặt luống: 90 - 100 cm

+ Rãnh: 30 - 40 cm

Lưu ý: - Vườn ươn nên chia làm các ô nhỏ để dễ chăm sóc

- Chiều dài của luống phụ thuộc vào địa hình, không nên làm luống dài quá 100 m

- Chiều cao của luống không nên cao quá 30 cm

Luống ươm cây giống

• Bước 4: San phẳng mặt luống

- Dùng bừa, cào răng, máy kéo san đất bằng phẳng

San phẳng mặt luống

• Bước 5: Bón lót phân cho cây bắp cải giống

- Lượng phân bón trên1m2:

- 1kg phân chuồng hoai + 15g supe lân + 8g kali.

- Trải đều phân lên mặt luống, đảo đều phân với đất, sau đó vét đất ở rãnh phủ lên mặt luống dầy 1,5 - 2cm.

3.2. Xử lý hạt giống bắp cải

a. Tiêu chuẩn lựa chọn và phương pháp

- Hạt giống phải mang tính đặc trưng của giống

- Hạt không có màu nâu đỏ, vỏ hạt không nhẵn

- Hạt không có mầm mống sâu bệnh

- Tỷ lệ nẩy mầm cao > 90 %

- Không lẫn tạp, cỏ dại

- Lượng hạt gieo 1,5 - 2 g/ m2

Hạt giống bắp cải

b. Xử lý hạt giống trước khi gieo

- Có 2 lý do để xử lý hạt giống

+ Trừ bệnh hại có thể bám trên hạt hoặc bên trong hạt

+ Ngăn không cho các bệnh hại trong đất tấn công vào hạt, các rễ mới

- Thời điểm xử lý

+ Trước khi gieo hạt

- Cách xử lý

• Bước 1: Ngâm nước nóng nhiệt độ 30 - 35oC (2 sôi + 3 lạnh)
• Bước 2: Thời gian ngâm: 15 phút
• Bước 3: Vớt hạt rau, đại sạch, loại bỏ hạt lép
• Bước 4: Ngâm nước lạnh từ 8-10 giờ trước khi gieo

Lưu ý: Những nơi thường xuyên bị khô hạn, không chủ động được nước tưới thì không nên xử lý

3.3. Gieo hạt bắp cải

• Bước 1: Xác định lượng hạt

- Lượng hạt gieo 1,5 - 2 g/m2

• Bước 2: Gieo hạt

- Gieo hạt theo hàng

+ Hàng cách hành 3 cm

+ Cây cách cây 2,5 cm

- Gieo vãi: Vãi hạt giống đều trên luống, rải móng

Gieo hạt rau theo hành

• Bước 3: Lấp hạt

- Hạt được lấp ở độ sâu: 1,5 - 2 cm

- Gieo hạt xong cào nhẹ hoặc dùng tay xoa nhẹ đều trên mặt luống cho đất phủ kín hạt

- Sau khi lấp hạt xong dùng

+ Trấu

+ Rơm rạ băm ngắn 3- 4 cm phủ lên luống

Phủ luống bằng rơm

• Bước 5: Tưới nước

- Dùng vòi hoa sen tưới nước đủ ẩm

- Tưới vào buổi sáng và buổi chiều mát

Tưới nước cho rau

Lưu ý: - Không lấp đầy dầy quá thời gian nẩy mầm kéo dài

- Lấp đất mỏng 1 cm cây mọc lên sẽ bị yếu

- Chia hạt làm 2 lượt để hạt phân bố đều trên mặt luống ( khi gieo trộn hạt với đất bột)

3.4. Chăm sóc cây bắp cải giống

a. Làm giàn che:

- Chiều cao 0,5 cm làm bằng phên hoặc cót...

- Chỉ che khi trời có mưa to

b. Tưới nước

- Dùng ô doa tưới đều trên mặt luống

- Tưới phun mưa bằng hệ thống máy bơm

- Trời nắng nóng, độ ẩm thấp đất khô hanh

+ Tưới 2 lần/ngày

+ Tưới vào lúc sáng sớm hoặc chiều mát

- Trời rét tùy độ ẩm đất

+ Tưới 1 lần/ngày hoặc 2 lần/ngày

+ Tưới vào lúc 10 - 11 giờ sáng hoặc 3- 4 giờ chiều

c. Bỏ rơm rạ ra khỏi luống

- Thời điểm bỏ rơm ra ra:

+ Thời gian mọc mầm ( 1- 2 lá mầm)

+ Gieo khoảng 2 - 3 ngày

Kiểm tra độ nẩy mầm của hạt rau

Lưu ý: Bỏ rơm rạ phải nhẹ nhàng vào lúc lặng gió tránh gió to, sau khi bỏ rơm rạ cần tưới 1 lần để bộ rễ không bị ảnh hưởng

- Trong trường hợp phủ bằng trấu thì không cần giở trấu ra và có thể bổ sung thêm 1 lớp đất mịn để giữ chặt gốc, nếu gieo với mât độ vừa phải cây cứng cáp thì không cần phủ thê m đất.

- Trường hợp có làm mái che thì phải dỡ mái che cho cây đủ ánh sáng (cây khỏe, cứng cáp, mau hồi xanh bén rễ khi cấy ra ruộng). Trong thời gian cây mới mọc 2 lá thật chú ý che mưa cho cây.

d. Nhổ cỏ

- Tiến hành thường xuyên bằng tay

- Một số cỏ thường gặp: Cỏ gấu, cỏ mần trầu, ....

- Nhỏ cỏ phải lấp đất bù vào chổ hổng tránh đọng nước e, Bón phân thúc

- Vườn ươm không cần bón nhiều phân thúc

- Trường hợp bón phân thúc khi cây sinh trưởng phát triển kém:

+ Phân đạm 0,1 % pha với nước sạch

+ Bón thúc tối đa 2 lần ( lần 1 khi cây có 2 -3 lá thật, lần 2 sau lần 1 khoảng 7 - 10 ngày)

Lưu ý: Trước khi nhỏ đi trồng 10 ngày không được bón thúc

- Không nên bón thúc nhiều lần làm cây con quá tốt, non, khả năng chống chịu kém, khi trồng ra ruộng sản xuất tỷ lệ sống kém

e. Tỉa cây

- Lần 1: Khi cây có 1 lá thật

- Lần 2: Khi cây có 3 lá thật để khoảng cách cây cách cây 5- 6 cm e, Quản lý sâu bệnh hại

* Bệnh hại:

- Ở giai đoạn vườn ươm thường xuất hiện các bệnh sau:

+ Bệnh lở cổ rễ

+ Bệnh sương mai

- Phòng bệnh bằng cách:

+ Mật độ gieo không quá dày

+ Sử dụng phân chuồng hoai mục để bón lót

+ Làm giàn che để tránh mưa, gió nắng..

- Xuất hiện bệnh nên phun thuốc: Niclosat 4SL, Ridomil Gold 68 WP, ...

* Sâu hại

- Giai đoạn vườn ươm thường xuất hiện các loại sâu sau:

+ Dế

+ Kiến

+ Sâu tơ

+ Sâu xanh

- Biện pháp phòng

+ Phơi ải đất, bón vôi trước khi gieo

+ Luân canh cây trồng nước

- Biện pháp trừ: Tungatin 1.8 EC, Vertimec 0,84 SL....

3.5. Tiêu chuẩn cây bắp cải đem trồng

- Kiểm tra cây con:

+ Kiểm tra số lượng, chất lượng

+ Sâu bệnh hại

+ Sau khi cây gieo được 30 - 40 ngày hay có 5 - 6 lá thật

- Cây đem ra trồng

+ Cây khỏe, to, mập, cứng cáp, rễ thẳng,

+ Không bị sâu bệnh và dập nát

- Huấn luyện cây con trước khi đem trồng

+ Tuyệt đối không tưới nước cho cây con 4 - 7 ngày trước khi nhổ đi trồng ra ruộng sản xuất

+ Trước khi nhổ đi 4 - 5 giờ, phải tưới đẫm nước cho đất mềm, nhổ cây không bị đất rễ hoặc hỏng cây

Tiêu chuẩn cây con khi xuất vườn

4. Trồng cây bắp cải ra ruộng sản xuất

4.1. Chuẩn bị đất trồng

• Bước 1: Dụng cụ làm đất

- Máy kéo,

- Máy cày,

- Cày bằng trâu bò,

- Cào, cuốc, xẻng

Máy cày

• Bước 2:Cày đất

- Dùng các dụng cụ làm đất để tách đất, lật đất thành tảng, cục đất to

Cày đất

• Bước 3: Làm đất nhỏ

- Đất nhỏ, vụn, tơi xốp,

- Đường kính viên đất ở lớp đất mặt thích hợp từ 2 - 3 cm,

Làm đất nhỏ

• Bước 4: Lên luống

- Vụ mưa làm luống cao:

+ Độ cao của luống: 20- 25 cm

+ Mặt luống: 1- 1,2 cm

+ Rãnh: 35 - 50 cm

- Vụ khô lên làm luống vừa phải:

+ Độ cao của luống: 15 - 20 cm

+ Mặt luống: 1 - 1,2 cm

+ Rãnh: 30 - 40 cm

Mặt luống 1 - 1,2 m

Độ cao 15 - 25 cm Rãnh( 30- 40 cm)

Kích thước luống trồng bắp cải

• Bước 4: San phẳng mặt luống

- Tạo cho mặt luống được phẳng để tránh đọng nước khi trời mưa

- Tạo điều kiện tốt cho cây sinh trưởng phát triển tốt

San phẳng mặt luống trồng rau

Bước 6: Cuốc hố bón phân lót

- Khoảng cách hố

+ Vụ hè thu: 35 - 40 cm

+ Vụ đông xuân: 40 - 45 cm

Cuốc hố bón phân lót

- Loại phân được dùng để bón lót

Lần bón	Loại phân	Lượng (kg/360m2)	Cách bón
Bón lót (trước khi trồng 3 - 7 ngày)	- Phân chuồng ủ - Lân Supe Lâm Thao - Kali Clorua	400 - 500 15 3	Trộn đều bón hốc hoặc bón rành
- Phân chuồng ủ - NPK	400 - 500 20 - 30

Lượng phân bón lót cho cây bắp cải

Bón phân lót

Lưu ý:

- Đất trồng rau tốt nhất phải được để ải 5- 7 ngày

- Cần bón vôi xử lý đất để trừ các nguồn bệnh

4.2. Mật độ, khoảng cách trồng cây bắp cải

Trồng đúng mật độ (900 - 1200 cây/ sào Bắc bộ hay 25.000 - 33.000 cây/ha).

Khoảng cách cây và hàng:

+ Vụ hè thu: Cây cách cây 35 cm - Hàng cách hàng 40 cm

+ Vụ đông xuân: Cây cách cây 40 cm - Hàng cách hàng 45 cm

4.3. Trồng cây bắp cải

- Trồng cây ra ruộng lúc chiều muộn hoặc buổi tối

- Sau khi trồng cần tưới nước đẫm nước

Trồng cây bắp cải

4.4. Phân bón cho cây bắp cải

4.4.1. Các loại phân dùng để bón cho rau bắp cải

- Phân hữu cơ: phân chuồng (Phân bò, trâu, gà.. đã được ủ xử lý)

- Phân hóa học:

+ Phân đạm: Thường sử dụng phân đạm Ure có hàm lượng đạm nguyên chất 46% (Đạm Urea)

+ Phân kali: Thường dùng phân kali đỏ (kali clorua có hàm lượng kali nguyên chất là 60%)

+ Phân lân: Có 2 loại phân lân

- Lân nung chảy (14-16% P2O5)

- Lân super (16-18% P2O5)

+ Phân hữu cơ vi sinh: BioGro có 2 loại:

- BioGro bón qua rễ:

+ Có khả năng thay thế ít nhất 50% phân đạm và lân hóa học

+ Làm cây khỏe, tăng khả năng chống chịu sâu bệnh

+ Làm giảm lượng nitrat (chất gây ung thư) tồn tại trong rau

+ Cải tạo đất

+ Phân hữu cơ vi sinh: BioGro có 2 loại:

- BioGro bón qua lá: được chiết rút từ sản phẩm do vi sinh vật tạo ra:

- Có tác dụng nhanh hơn bón qua rễ ( 5 -7 ngày)

- Có khả năng cung cấp vitamin, các chất kích thích sinh trưởng mà rễ không hấp thụ

- Không gây độc hại

Phân BioGro bón qua lá

4.4.2. Lượng phân bón cho cây bắp cải

Lần bón	Loại phân	Lượng (kg/sào Bắc Bộ)	Cách bón
Bón thúc lần 1 (sau khi cấy 3 ngày)	Vi sinh BiOGro	30 - 40	Bón xung quanh gốc rồi lấp đất
Bón thúc lần 2 (sau khi cấy 10 - 15 ngày)	Phân đạm	1	Hòa với nước tưới vào gốc
Bón thúc lần 3 (khi cây sắp trải lá bàng)	Kali	3 - 5	Hòa với nước rồi tưới vào gốc
Bón thúc lần 4 (khi cây bắt đầu cuộn)	Phân đạm	1,5	Hòa với nước rồi tưới vào gốc
Bón thúc bằng phân vi sinh Biogro qua lá	Sau trồng 5 ngày, 20 ngày, 35 ngày		Liều lượng theo hướng dẫn

Bảng lượng phân bón thúc cho cây bắp cải

(đơn vị tính cho 1 sào Bắc bộ = 360 m2)

4.4.3. Cách sử dụng phân bóncho cây bắp cải theo nguyên tắc 4 đúng:

Đúng loại phân:

- Sử dụng phân chuồng, phân lân dùng để bón lót

- Phân đạm, phân kaly, phân BioGro dùng để bón thúc

Đúng liều lượng:

- Phân đạm

+ Bón thúc lần 2: 1 kg đạm/ sào Bắc bộ

+ Bón thúc lần 4: 1,5 kg đạm/ sào Bắc bộ

- Phân Kaly:

+ Bón thúc lần 3: 3 - 5 kg kali / sào Bắc bộ

- Phân BioGro bón qua rễ:

+ Bón thúc lần 1: 30 - 40 kg/ sào Bắc bộ

Đúng thời điểm:

- Phân đạm:

Bón thúc lần 2: Vào thời điểm sau khi cấy 10 -15 ngày sau trồng

Bón thúc lần 4: Khi cây bắp đầu cuốn

- Phân Kaly: Bón thúc lần 3 vào thời điểm khi cây sắp trải lá bàng

Đúng cách bón:

Phân đạm, phân kali được hòa với nước rồi tưới vào gốc cây Phân Biogro được bón xung quanh gốc rồi lấp đất

Chú ý:

- Ngừng bón phân đạm ít nhất 21 ngày trước khi thu hoạch

4.5. Chăm sóc cây bắp cải

Chăm sóc theo thời kỳ sinh trưởng của cây 4.5.1. Chăm sóc thời kỳ trồng - hồi xanh

Các công việc thực hiện:

- Tưới nước: Tưới ngay và duy trì đến khi cây hồi xanh

- Xới phá váng: Khi xuất hiện trên mặt luống rau thành váng gặp khi trời mưa, tưới nhiều nước cho cây rau

- Dặm cây chết: Sau 3 ngày thấy cây nào bị chết cần bổ xung cây bắp cải khác

- Xới sâu và giộng để làm tơi xốp và trừ cỏ dại

- Bón thúc phân lần 1 và phân lần 2

Tưới nước bằng hệ thống phun mưa tự động

Cây bắp cải vào thời kỳ hồi xanh

4.5.2. Chăm sóc thời kỳ hồi xanh - trải lá (trải lá bàng)

Thời kỳ này cây cần nhiều nước, dinh dưỡng cây trồng (phân bón), các công việc cần phải làm:

- Tưới nước:

Tưới rãnh: 7 - 10 ngày tưới 1 lần

Tưới phun mưa: 2 lần/ngày vào mùa khô, 1 lần/ngày vào mùa mưa

Lưu ý: Việc tưới n ước phụ thuộc vào thời tiết nếu trời mưa nhiều không cần phải tưới nước

- Bón phân: Bón phân kai cho cây, hòa tan với nước, tưới vào gốc cây

- Xới đất: Xới hẹp, xới nông, vun nhẹ đất vào gốc

Cây bắp cải vào thời kỳ trải là bàng

4.5.3. Chăm sóc thời kỳ trải lá (trải lá bàng) - vào cuốn

- Đây là thời kỳ quan trọng cây bắp cải yêu cầu cao về

+ Nước

+ Phân bón

- Công việc phải thực hiện:

+ Tưới nước: tưới thường xuyên luôn duy trì độ ẩm cho đất, có 2 hình thức tưới phổ biến thường được áp dụng

- Tưới rãnh: Những nơi trồng chủ động được nước tưới

- Tưới phun mưa: bằng hệ thống máy bơm

+ Vun gốc: Vun cao để tạo diện tích dinh dưỡng, chống cỏ dại cạnh tranh

+ Bón phân thúc lần 3: chủ yếu là phân kaly lượng bón 3 -5 kg/sào

+ Kiểm tra theo dõi tình hình sâu bệnh

Cây bắp cải vào thời kỳ vào cuốn

4.5.4. Chăm sóc thời kỳ cuốn - Thu hoạch

- Công việc phải làm:

+ Tưới nước

+ Tưới phân thúc bằng phân đạm 1,5 kg/sào Bắc bộ hòa với nước rồi tưới vào gốc

+ Vun gốc kết hợp với làm cỏ

Cây bắp cải vào thời kỳ thu hoạch

4.6. Quản lý cỏ dại

4.6.1 Các loại cỏ thường gặp ở trên ruộng

Cỏ gà Hình - Cỏ gấu

Cỏ tranh - Rau rền cơm

4.6.2. Phương pháp diệt cỏ

- Để giảm bớt chi phí cho công làm cỏ sử dụng một số biện pháp sau:

+ Dùng hóa chất diệt cỏ phun trước khi trồng

+ Che phủ mặt luống bằng rơm rạ chỉ để hở hốc cho cây phát triển

+ Trồng xen, trồng lẫn

Xem các loại Sâu bệnh hại Cây bắp cải

Nguồn: Giáo trình trồng rau nhóm ăn lá - Bộ NN&PT NT Xem thêm chủ đề: cây bắp cải, nhân giống bắp cải, xử lý hạt giống bắp cải, tưới nước cho bắp cải, bón phân cho bắp cải FLC Sầm Sơn