Các Chế Phẩm Máu Hồng Cầu, Tiểu Cầu

Máu toàn phần có đầy đủ các thành phần của máu, hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu và các thành phần của huyết tương.

1. Khối hồng cầu

Khối hồng cầu là máu toàn phần đã được ly tâm và tách phần huyết tương sang một túi khác, sao cho dung tích hồng cầu còn 70%.

Tuỳ cách sản xuất mà có các loại khối hồng cầu sau: Khối hồng cầu đậm đặc; Khối hồng cầu nghèo bạch cầu; Khối hồng cầu rửa; Khối hồng cầu lọc bạch cầu và khối hồng cầu chiếu xạ. Khối hồng cầu sử dụng trong 24 giờ hoặc dung dịch bảo quản. Hạn sử dung trong 42 ngày. Lượng Hb không được dưới 10g/100ml.

Truyền khối hồng cầu được chỉ định với mục đích làm tăng khả năng vận chuyển ô xy của máu, tức là làm tăng nồng độ hemoglobin trong máu. Mỗi đơn vị khối hồng cầu chuẩn có khả năng làm tăng nồng độ Hb lên thêm 10g/l hoặc tăng Hct lên thêm 3%. Chỉ định cho bệnh nhân thiếu máu, dùng với dung dịch truyền như Ringer, dextrose 5% trong trường hợp mất máu cấp, khôi phục lượng huyết cầu tố, thiếu máu mãn tính do thiếu sắt.

Chống chỉ định: Không truyền hồng cầu khối trong dung dịch bảo quản cho bệnh nhân thay máu sơ sinh mà thay vào đó là dung dịch truyền như albumin, nước muối sinh lý, adenin trong dịch bảo quản có thể gây suy thận.

Các phân loại khối hồng cầu khác nhau sẽ có những ưu điểm và dành cho các đối tượng khác nhau. Ví dụ hồng cầu rửa chứa ít bạch cầu, tiểu cầu nên truyền cho những người được truyền máu nhiều lần tốt hơn. Chứa ít huyết tương nên tránh được phản ứng gây ra do chất đạm trong huyết tương (IgA).

Hồng cầu nghèo bạch cầu đặc biệt dùng truyền cho bệnh nhân truyền máu nhiều lần để tránh được gây ra hiện tượng phản ứng do kháng thể chống bạch cầu. Ngoài ra còn được truyền cho bệnh nhân chuẩn bị ghép thận, nhằm giảm bớt hiện tượng miễn nhiễm do bạch cầu tạo ra.

2. Khối tiểu cầu

Là chế phẩm máu được điều chế từ một đơn vị máu toàn phần qua 2 lần ly tâm túi máu toàn phần: ly tâm nhẹ thu hoạch huyết tương giàu tiểu cầu, ly tâm mạnh thu hoạch khối tiểu cầu (một đơn vị tiểu cầu đơn với các chỉ số như sau 50-60 ml plasma, tối thiểu: 5,5*109 tiểu cầu, dưới 1,2*109 hồng cầu, dưới 0,12 bạch cầu. Gồm 2 loại:

 

 

Khối tiểu cầu tách từ máu toàn phần:

Bằng ly tâm các túi máu toàn phần, gạn lấy lớp Buffy coast rồi ly tâm tách lấy tiểu cầu. Thường từ 3-4 đơn vị máu toàn phần cùng nhóm ABO có thể chuẩn bị (sản xuất) được 1 đơn vị pool tiểu cầu (tập hợp tiểu cầu từ nhiều người cho máu).

Bảo quản: Nếu chưa pooled (chưa trộn) để  22°C, lắc liên tục 3-5 ngày. Nếu đã pooled  (trộn) qua hệ thống hở để không quá 24 giờ. Chỉ định: Các bệnh gây giảm tiểu cầu, đặc biệt giảm tiểu cầu sau điều trị bệnh ác tính.

Khối tiểu cầu tách chiết (apheresis):

Dùng máy tách tế bào với bộ kit (dụng cụ) chuyên dụng để lấy tiểu cầu từ một người cho. Thành phần có từ 3,0 x 1011 tiểu cầu/đơn vị, có ít bạch cầu. Bảo quản 22°C trong máy lắc liên tục, tối đa được 5 ngày.

Chỉ định: Các bệnh giảm tiểu cầu nặng; sốt xuất huyết có giảm tiểu cầu nặng, giảm tiểu cầu sau điều trị hóa chất, trong các bệnh suy tủy, rối loạn sinh tủy. Đối với xuất huyết giảm tiểu cầu miễn dịch, chỉ định khối tiểu cầu khi xuất huyết, nguy cơ xuất huyết nặng, hoặc số lượng tiểu cầu thấp (dưới 20.109/l).

Khối tiểu cầu không chỉ định thường qui cho bệnh nhân ngoại khoa điều trị dự phòng chảy máu, trừ khi đã biết bệnh nhân có giảm tiểu cầu đáng kể trước cuộc mổ. Bệnh nhân xuất huyết giảm tiểu cầu tự miễn vô căn; Giảm tiểu cầu do tắc mạch; Đông máu rải rác lòng mạch chưa điều trị; Giảm tiểu cầu kèm theo nhiễm trùng huyết cho đến khi bệnh nhân được điều trị hoặc trong những trường hợp cường lách.

Liều dùng:

Một đơn vị tiểu cầu đơn cho 10 kg cân nặng, người lớn 60-70kg: một đơn vị tiểu cầu pooled từ 4-6 đơn vị tiểu cầu đơn sẽ làm tăng khoảng 20-40*109 tiểu cầu/L. Sau khi truyền tiểu cầu tăng ít nếu như bệnh nhân bị lách to, đông máu rải rác lòng mạch, nhiễm trùng huyết.

Những điểm cần chú ý khi thực hiện cuộc truyền khối tiểu cầu

Sau khi được pooled (trộn) lại thì các đơn vị tiểu cầu đơn được truyền ngay trong vòng 4 giờ vì nguy cơ nhiễm khuẩn rất cao. Không được cất các đơn vị tiểu cầu vào tủ lạnh trước khi truyền vì nhiệt độ thấp trong tủ lạnh làm giảm chức năng tiều cầu.

Khi truyền 4-6 đơn vị tiểu cầu cho người lớn có thể pooled hoặc không nhưng chỉ cần một bộ dây truyền máu mới đủ tiêu chuẩn. Không yêu cầu bộ dây truyền đặc biệt cho tiểu cầu. Tiểu cầu nên truyền chỉ trong vòng 30 phút. Phù hợp hệ nhóm ABO.

Nguồn : nhatkybe.vn