Các Kiểu Khí Chất - Tài Liệu Text - 123doc

1. Trang chủ >
2. Thể loại khác >
3. Tài liệu khác >

Các kiểu khí chất

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (760.14 KB, 157 trang )

TIỂU KẾT SỰ KHÁC NHAU GIỮA TÍNH CÁCH VÀ KHÍ CHẤTTính cách của con người được hình thành từ 2 nhóm nét lớn là trí tuệ,ý chí,cảmxúc(nhóm 1),là thái độ của cá nhân đối với người khác,với bản thân,với laođộng và tâm lý chung của họ (nhóm 2) còn Khí chất của con người gồm 4 chấtsau:máu,nước,chất vàng,chất nhờn,mật đen .Tính cách phụ thuộc vào thế giới quan,niềm tin,lý tưởng,vị trí xã hội còn Khíchất phụ thuộc vào thần kinh con người(hừng thú và ức chế).Tính cách được hình thành trong quá trình sống và hoạt động của con ngườicòn khí chất là bẩm sinh,khi sinh ra con người ít có khí chất.Cấu trúc tính cách:-Hệ thống thái đô-Hệ thống hành vi,cử chỉ,cách nói năng của cá nhân• Cấu trúc khí chất:-Máu ờ tim-Nước nhờn ở bô não-Nước mật vàng ở gan-Nước mật đen ở dạ dày Tính cách được tạo ra trên cơ sở nhân cách,ý chí,tâm lý của cá nhân với quátrình sống và hoạt động của cá nhân đó trong xã hội còn khí chất được tạo ratrên cơ sở 2 quá trình thần kinh cơ bản là hưng phấn và ức chế với 3 thuộc tínhcơ bản:cường độ,tính cân bằng,tính linh hoạt.TỔNG KẾTKhí chất không quy định người đó là tốt hay xấu mà chỉ đưa ra ưu và nhược điểm.Bất kì khí chất nào cũng đều không cản trở sự phát triển của tất cả các đặc tính củaxã hội cần thiết của con người.Song mỗi khí chất lại đòi hỏi những con đường vànhững phương trức hình thành riêng.Sự thành bại đó phụ thuộc lớn vào tính cáchmà khí chất là nền tảng thần kinh của tính cách con người.Theo quan hệ giữa tính cách và khí chất thì khí chất góp phần hình thành tạo điềukiện để phát huy tính cách,còn tính cách thì góp phần che đậy,kìm nén khí chất.Vídụ:1 người to khỏe thường có tính cách dữ tợn,bạo dạn hơn so với những người ốmyếu.Thế nhưng cũng có những người ốm yếu được rèn luyện trong môi trường xãhội (ví dụ như quân đôi),họ trở nên mạnh mẽ và cứng cáp hơn,và có thể che đậyphần nào sự yếu ớt trong khí chất 1 con người.Trong cuộc sống cũng như trong giao tiếp việc nhận biết rõ tính cách và khí chấtgiúp ta có cái nhìn chuẩn xác hơn về một con người để có hành vi ứng xử chothích hợp,tránh đánh giá sai lầm về người khác theo kiểu người xưa có câu”nhìnmặt mà bắt hình dong”Tính cách không phải là yếu tố bẩm sinh nên có thể hay đổi nhờ sự giáo dục116Trong công tác quản lí nắm bắt được tính cách và khí chất của đồng nghiệp, cấptrên, thì dễ dàng hơn trong cách ứng xử, giao tiếp, phân công công việc nhằm đemlại hiệu quả tối ưu nhất.Tính cách và khí chất không phải do yếu tố bẩm sinh nên cần hoc tập rèn luyệntheo xu hướng tích cực để hội nhập và cống hiến,trở thành người có ích cho xã hội.Câu 34: Phân tích các yếu tố và điều kiện hình thành năng lực cá nhân. Nhậnthức đó gì cho anh chị trong cuộc sống và công tác.I. Năng lực là gì?- Là tổ hợp những thuộc tính độc đáo của cá nhân phù hợp với những yêu cầuđặc trưng của một hoạt động nhất định, nhằm bảo đảm việc hoàn thành có kếtquả tốt trong lĩnh vực hoạt động ấy.- Năng lực có 3 mức độ: năng lực, tài năng, thiên tài, năng khiếu.+ Năng lực: chỉ mức độ nhất định, biểu thị sự hoàn thành có kết quả tốt trongmột lĩnh vực hoạt động nào đó.+ Tài năng: là mức độ cao hơn, biểu thị sự hoàn thành một cách có sáng tạohoạt động nào đó.+ Thiên tài: là mức độ cao nhất, đến mức hoàn hảo.+ Năng khiếu: là một loạt năng lực quy định sự thành công đặc biệt ở hoạtđộng nào đó của con người nào đó, mà thông qua đó làm cho người này khácvới người khác cũng hoạt động trong những điều kiện như vậy.- Các loại năng lực: tiềm tàng, hiện thực, tự nhiên, xã hội.- Cũng có thể chia năng lực thành 2 loại:+ Năng lực chung: dùng cho nhiều hoạt đồng khác nhau.+ Năng lực riêng: dùng đáp ứng cho mọi loại hoạt động, một lĩnh vực riêngbiệt.II.Các yếu tố và điều kiện hình thành năng lực cá nhân1. Tư chất:- Là đặc điểm riêng của cá nhân về giải phẩusinh lý và những chức năng củachúng được biểu hiện trong những hoạt động đầu tiên của con người. Muốn tạođiều kiện phát triển năng lực trong cuộc sống có tri thức, kỹ năng, kỹ xảo tronglĩnh vực hoạt động đó.- Sinh lý bẩm sinh của bộ não, của hệ thần kinh, của cơ quan phân tích, tạonên sự khác biệt giữa con người với nhau.Ví dụ: Người có tính nhạy cảm về màu sắc là nhờ chức năng đặc biệt của đôimắt có bộ máy phân tích thị giác tốt.- Là một trong những điều kiện hình thành năng lực nhưng không quy địnhtrước sự phát triển của năng lực. Nó là điều kiện cần nhưng không là điều kiệnđủ của sự phát triển năng lực.117Ngoài các yếu tố bẩm sinh, di truyền, tư chất còn chứa đựng sự tư tạo trongcuộc sống có được bảo tồn và thể hiện ở thế hệ sau hay không, ở mức độ nào làdo hoàn cảnh sống của cơ sở đó, nó hình thành các năng lực khác nhau.2. Tri thức: là toàn bộ những hiểu biết của con người, là kết quả của quá trìnhnhận thức, là sự tái tạo lại hình ảnh của đối tượng dưới dạng các loại ngôn ngữ.Ví dụ: Kiến thức đã được học in sâu trong đầu óc.Tri thức có được thông qua các quá trình nhận thức phức tạp: quá trình tri giác,quá trình học tập, quá trình tiếp thu, quá trình giao tiếp, quá trình tranh luận,quá trình lý luận, hay kết hợp các quá trình này với nhau.Có một tri thức tốt cá nhân sẽ có một năng lực đáng kể.3. Cùng với tri thức thì kỹ năng, kỹ xảo thích hợp cũng cần thiết cho việc thựchiện có kết quả một hoạt động. Có tri thức, kỹ năng, kỹ xảo trong một lĩnh vựcnào đó là điều kiện cần thiết có năng lực trong lĩnh vực này.Tuy không đồng nhất năng lực nhưng chúng có quan hệ mật thiết với nhau.Năng lực sẽ góp phần làm cho tri thức hình thành kỹ năng, kỹ xảo tương ứngvới lĩnh vực của năng lực đó một cách nhanh chóng hơn.Năng lực của một người dựa trên cơ sở tư chất nhưng chủ yếu là năng lực hìnhthành, thể hiện trong hoạt động tích cực của con người qua tác động của rènluyện, giáo dục, dạy học xu hướng mãnh liệt của con người đối với hoạt độngnào đó có thể được coi là hiệu quả của những năng lực đang được hình thành.Ví dụ: Năng lực âm nhạc không chỉ do cảm nhận âm nhạc tốt không là đủ.III. Các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực Xu hướng:1.Định nghĩa- Xu hướng là sự hướng tới một mục tiêu, một đối tượng nào đó.- Xu hướng nhân cách là hệ thống động cơ thúc đẩy, quy định tính lựa chọn củacác thái độ và tính tích cực của con người.2.Vai trò- Nó nói lên chiều hướng phát triển của nhân cách theo một mục tiêu nhất định.- Xu hướng quy định nội dung giá trị đạo đức, giá trị xã hội của nhân cách. Tính cách1.Định nghĩa2.Tính cách là sự kết hợp độc đáo các đặc điểm tâm lý ổn định của cá nhân.Những đặc điểm tâm lý này quy định hành vi của cá nhân.3. Đặc điểm- Tính ổn định và tính linh hoạt• Tính ổn định: những thái độ, hành vi ổn định, nhất quán trong mọi hoàn cảnh.• Tính linh hoạt: tính cách mang tính ổn định nhưng không bất biến, nó luôn biếnđổi trong mọi hoàn cảnh.- Tính điển hình và độc đáo118• Tính điển hình: những người sống trong cùng một điều kiện xã hội, lịch sử đềucó nét tính các điển hình, đặc trưng cho điều kiện xã hội, lịch sử đó.• Tính độc đáo: tính cách mỗi người mỗi vẻ mang đặc điểm riêng biệt của ngườiđó.Tính cách là sự kết hợp thống nhất biện chứng giữa cái điển hình và cái độc đáo.Tính cách – đó là hệ thống thái độ đã được củng cố trong hệ thống hành vi quenthuộc. hệ thống thái độ và hệ thống hành vi trong tính cách không tách rời nhau,chúng có quan hệ thống nhất hữu cơ với nhau. hệ thống thái độ là mặt chủ đạomang tính chất quyết định, hệ thống hành vi là mặt biểu hiện ra bên ngoài.Ví dụ: “khẩu phật tâm xà”, “miệng nam mô, bụng bồ dao găm”…Yếu tố môi trường1.Định nghĩaMôi trường là những gì tồn tại xung quanh chúng ta, đó có thể là vật thể hay phivật thể mà chủ yếu là môi trường vật chất. Xung quanh mỗi con người chúng tađều có một môi trường nhất định và không ai giống ai. Môi trường này có thể thayđổi khi con người lớn lên và nó ảnh hưởng trực tiếp tới con người sống trong môitrường đó. Chúng ta có thể chia môi trường thành hai loại như sau.Tóm lạiCả hai môi trường đều có ảnh hưởng tớ sự hình thành và phát triển năng lực tuynhiên môi trường vi mô: gia đình, bạn bè, nhà trường… thì có ảnh hưởng nhiềuhơn và quan trọng hơn. Cần tạo một môi trường tốt vì môi trường là yếu tố quantrọng ảnh hưởng tối sự hình thành và phát triển năng lực, nó không chỉ ảnh hưởnglúc nhỏ mà còn ảnh hưởng cả đời tuy nhiên giai đoạn cần thiết nhất là lúc trẻ.Các bạn sinh viên cần phải nổ lực nhiều hơn nửa để có thể làm cho xã hội ngàycàng tốt đẹp và làm cho thế hệ sau có năng lực tốt hơn.IV. Trong cuộc sống cũng như trong công tác năng lực rất cần thiết:Một người không có năng lực hoặc năng lực kém sẽ khó khăn trong việc giảiquyết những vấn đề xảy ra xung quanh mình cũng như trong công việc.Cá nhân tích cực học tập, rèn luyện sẽ có một năng lực đang kể.Không phải bất cứ ai cũng có năng lực tốt, ngoài các yếu tố bẩm sinh di truyền thìhoàn cảnh môi trường sống, làm việc cũng là cơ sở để hình thành nên năng lựccủa một cá nhân.Chúng ta phải rèn luyện tích cực, hoạt động được nhiều thì sẽ có thêm được nhiềunăng lực phục vụ các hoạt động khác.Ví dụ: một tiếp viên hàng không, tính chất công việc đòi hỏi cần phải có trình độanh văn cao, năng lực, khả năng giao tiếp bằng ngoại ngữ.Giám đốc của một cty lớn thì cần phải có năng lực giải quyết các vấn đề liên quanđến công việc vì không có năng lực thì khó có thể điều hành một cty lớn được.119Kỹ năng, kỹ xảo là điều kiện để có năng lực vì vậy bản thân con người cần phảixác định các kỹ năng, kỹ xảo cần có trong cuộc sống và công việc sau này và mỗingười phải tự trang bị các kỹ năng, kỹ xảo đó.Ví dụ: kỹ năng thuyết trình, làm việc nhóm, các kỹ năng giao tiếp,…Câu 35.phân tích khái niệm nhân cách.I)Đặt vấn đề:Khi nghiên cứu về phản ánh tâm lý thông qua hoạt động và giao tiếp, khoahọc không chỉ quan tâm dến quá trình đó mà còn quan tâm đến chủ thể của nó nữa,và đó chính là nhân cách. Vậy nhân cách là gì? Vì sao nhân cách đóng vai trò quantrọng như vây? Trươc hết, ta cần hiêu rõ khái niệm nhân cách. Là một con người aicũng có nhân cách riêng nhưng để hiểu một cách cụ thể, rõ ràng về khái niệm nhâncách lại là một quá trình tư duy sâu sắc và tinh tế.II)Nội dung:1)Khái niệm nhân cách theo nghĩa thông thường:Dịch theo phương pháp chiết tự: Nhân là người,cách là tính cách.Nhân cách nghĩa là những gì thuộc về conngười thể hiện ra ngoài.Nhân là người, cách là phương thức. Nhân cách nghĩa là phẩm chất conngười.Theo từ điển bách khoa toàn thư: Nhân cách là hệ thống những phẩm giá của 1 người được đánh giá từ quan hệqua lại của người đó với những người khác, với tập thể, với XH và cả với thế giớitự nhiên xung quanh trong mọi cái nhìn xuyên suốt quá khứ, hiện tại và tương lai. Nhân cách là một thứ giá trị được xây dựng và hình thành trong toàn bộ thờigian con người tồn tại trong xã hội, nó đặc trưng cho mỗi con người, thể hiệnnhững phẩm chất bên trong con người nhưng lại mang tính xã hội sâu sắc.2)Khái niệm nhân cách trong tâm lý học:Nhân cách là tổ hợp những đặc điểm, những thuộc tính tâm lý của cá nhânquy định bản sắc và giá trị xã hội của loài người.2.1) Phân tích các thuật ngữ trong khái niệm:a)Đặc điểm :Theo từ điển Tiếng Việt, đặc điểm có nghĩa là điểm đặc biệt, chỗ đáng chú ý.Ví dụ: hình ảnh Chí Phèo.Bằng ngòi bút tài năng của mình. Nam Cao đã khắchọa hình ảnh Chí Phèo với đặc điểm những vết sẹo ngang dọc, đầu tóc rối bù…suốt ngày đi khắp cả làng chửi bới, đã trở thành con quỷ dữ của làng Vũ Đại.b)Thuộc tính tâm lý: là những HT tâm lý tương đối ổn định, khó hình thành vàkhó mất đi, tạo thành những nét riêng của nhân cách. Người ta thường nói đến 4nhóm thuộc tính tâm lý cá nhân: xu hướng, tính cách, khí chất và năng lực. Xu hướng: Nhu cầu120 Hứng thú Lí tưởng Niềm tin Thế giới quan Tính cách: Tự tin, tự ti, thẳng thắn, bộc trực… Khí chất: hăng hái, nóng nảy, ưu tư, bình thản Năng lựcc) Bản sắc:Bản sắc( bản:của mình, sắc dung mạo): theo từ điển Tiếng Việt có nghĩa là tínhchất đặc biệt vốn có, tạo thành phẩm cách riêng.Ví dụ: _Xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc._Hình ảnh chiếc áo dài mang đậm bản sắc truyền thống, văn hóa riêngbiệt của dân tộc ta._Hình ảnh tập thể lớp KS11-KĐT dù đến từ những miền đất khác nhau,mỗi người mang một bản sắc khác nhau nhưng đều hội tụ trong “mái nhà” KS11KĐT,tạo thành bản sắc lớp KT đoàn kết và vui vẻ.d) Giá trị:theo từ điển Tiếng Việt có nghĩa- Cái mà người ta dựa vào để xem xét một người đáng quý đến mức nào về mặtđạo đức, trí tuệ, nghề nghiệp, tài năng…Ví dụ: Giá trị của người nông dân là làm ra lúa gạo,cung cấp lương thực cho XH.-Những quan niệm và thực tại về cái đẹp, sự thật và điều kiện của một xã hội.Ví dụ: Giá trị đạo đức “Uống nước nhớ nguồn”, thăm viếng, thắp hương, dọn dẹp,tu sửa nghĩa trang liệt sĩ, thăm hỏi, động viên, giúp đỡ các bà mẹ VN anh hùng…2.2) Phân tích khái niệm_Nhân cách không phải là tất cả các đặc điểm cá thể của con người mà chỉ baohàm những đặc điểm quy định con người như là một thành viên của xã hội, nói lênbộ mặt tâm lý xã hội, gía trị và cốt cách làm người của mỗi cá nhân._Nhân cách không phải là một nét, một phẩm chất tâm lý riêng lẻ mà là một cấutạo tâm lý mới.Không phải con người sinh ra đã có nhân cách.Nhân cách đượchình thành dần trong quá trình tham gia mối quan hệ của con người.Nhân cách không có sẵn bằng cách bộc lộ dần các bản năng nguyên thủy, mànhân cách là các cấu tạo tâm lý mới được hình thành trong quá trình sống- giaotiếp, vui chơi, học tập, lao động… A.N.Leonchiev đã chỉ ra rằng: nhân cách conngười không phải được đẻ ra mà là được hình thành.Xuất phát từ bản chất của con người với tư cách là tổng hòa các mối quan hệ xãhội. Nhân cách là nhân cách của con người do đó nó mang tính xã hội, không thểcó nhân cách tồn tại riêng lẻ mà tồn tại bên ngoài xã hội cũng giống như không thểcó con người tồn tại bên ngoài xã hội được.121Bản thân nhân cách không phải là những gì có sẵn thuộc về mỗi cá nhân conngười mà nhân cách phải được hinh thành và chỉ có thể hình thành dần trong cácquá trình tham gia các mối quan hệ xã hội của con người.Như C.Mác đã nói: “Nếu như con người có bẩm sinh đã là sinh vật có tính xãhội thì do đó con người chỉ có thể phát triển bản tính của mình trong xã hội và cầnphải phán đoán lực lượng bản tính của anh ta, không phải con người căn cứ vào lựclượng bản tính của anh ta, không phải căn cứ vào lực lượng của cá nhân riêng lẻmà là căn cứ của toàn xã hội.”Ví dụ: Những đứa trẻ bị lạc khỏi môi trường xã hội, không được tiếp xúc vớiloài người, không hình thành các quan hệ xã hội nên không thể hình thành nhâncách của một con người với nguyên nghĩa của nó.Cô bé Rơ Châm H’Pnhiên, mộtViệt kiều ở Campuchia lạc vào rừng sau 18 năm giờ này phải học lại tất cả mọi thứcủa cuộc sống con người._Nhân cách quy định bản sắc, cái riêng của cá nhân trong sự thống nhất biệnchứng với cái chung, cái phổ biến của cộng đồng mà cá nhân đó là đại biểu.Đặc điểm này xuất phát từ bản chất, bản thân cá nhân một con người trong xãhội của nó không phải là một cá nhân riêng lẻ mà là con người của gia đình, củagiai cấp, của tầng lớp nhất định hay lớn hơn là con người của quốc gia, dân tộc.Ví dụ:Nhân cách của chủ tịch Hồ chí Minh ngoài những nét độc đáo riêng cócòn là nhân cách điển hình của một con người Việt Nam yêu nước, nhân cách củamột chiến sĩ cách mạng, nhân cách của một đại biểu vô sản quốc tế._Nhân cách biểu hiện trên 3 cấp độ: Ở cấp độ thứ nhất: nhân cách bên trong cá nhân Nhân cách được thể hiện dưới dạng cá nhân, ở tính không đồng nhất, ở sựkhác biệt với mọi người, với cái chung. Giá trị nhân cách ở cấp độ này là tính tích cực trong việc khắc phục nhữnghạn chế của hoàn cảnh và bản thân. Phân tích nhân cách ở cấp độ bên trong cá nhân là xem xét nhân cách từbên trong bản thân như là một đại diện của toàn xã hội.Ví dụ:Nick Vujicic (Nicholas James Vujicic được sinh ra vào ngày 04 tháng12 năm 1982) khi được sinh ra đã không có tay và chân. Bằng nghị lực phi thường,được sự giúp đỡ tận tình của bà mẹ, gia đình và cộng đồng, Nick đã vươn lên trongcuộc sống. Anh đã tốt nghiệp đại học, trở thành một diễn giả nổi tiếng về chủ đềlàm chủ cuộc sống. Ở cấp độ thứ hai: nhân cách liên cá nhân Nhân cách được thể hiện trong các mối quan hệ, liên hệ với nhân cáchkhác. Giá trị nhân cách ở cấp độ này được thể hiện trong các hành vi ứng xử xãhội của chủ thể.122 Phân tích nhân cách ở cấp độ liên cá nhân là đã tách nhân cách ra thành cácmức độ trong nhóm của nó(trong giai cấp, trong nhóm, trong tập thể).Ví dụ: Giúp đỡ bạn vươn lên học tập, tiến bộ vượt bậc;thăm hỏi, động viên,giúp đỡ các em có hoàn cảnh khó khăn, cơ nhỡ ở các mái ấm… Ở cấp độ cao nhất: nhân cách siêu cá nhân Nhân cách được xem xét như là một chủ thể đang tích cực hoạt động vàgây ra những biến đổi ở người khác. Giá trị nhân cách ở cấp độ này được xác định ở những hành động của nhâncách này có ảnh hưởng như thế nào đến nhân cách khác. Ví dụ: Nhân cách, đạo đức chủ tịch Hồ Chí Minh là tấm gương để thế hệtrẻ học tập và noi theo. Cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức chủtịch Hồ Chí Minh đã nhận được sự hưởng ứng của đông đảo mọi người.3) Rèn luyện nhân cách như thế nào: Giáo dục có thể uốn nắn những sai lệch nhân cách,làm cho nó phát triển theomong muốn của xã hội. Giáo dục giữ vai trò chủ đạo, quyết định sự hình thành vàphát triển nhân cách nên để rèn luyện nhân cách cần ra sức học tập, tu dưỡng đạođức, xây dựng ý thức, kỷ luật, tuân thủ nội quy, pháp luật.Hoạt động của con người luôn có tính mục đích, tính xã hội và mỗi hoạtđộng đều có những yêu cầu ở con người những phẩm chất và năng lực nhất định.Quá trình tham gia hoạt động là cho con người hình thành và phát triển nhữngphẩm chất và năng lực đó. Nhân cách của họ do đó được hình thành và phát triển.Vì vậy để rèn luyện nhân cách cần tích cực và chủ động tham gia các hoạt độngnhiều hoạt động bổ ích,tích cực tham gia vào các chương trình tình nguyện, côngtác hoạt động xã hội. Giao tiếp cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc hình thành và pháttriển nhân cách. Bằng giao tiếp, con người gia nhập vào các quan hệ xã hội, lĩnhhội nền văn hóa xã hội, các chuẩn mực xã hội và “tổng hòa các quan hệ xã hội”thành bản chất con người. Do đó, cần chủ động, chú ý trong quan hệ giao tiếp vớimọi người để hình thành một nhân cách tốt đẹp. Để có được nhân cách tốt nênsống chan hòa, yêu thương, giúp đỡ mọi người… Trong cuốn “Rèn nhân cách”của tác giả Hoàng Xuân Việt ở đó tác giả nêu ranhững đức tính mà con người cần rèn luyện đại ý cốt yếu là:1. Lòng dũng cảm và sự can đảm2. Đức lạc quan, lòng tin tưởng vào cuộc sống cùng suy nghĩ tích cực3. Đức tự chủ điều khiển hành vi của con người4. Tính điềm đạm , bình tĩnh trước khó khăn của cuộc sống5. Trí tuệ khả năng nhận biết tự nhiên và xã hội một cách khoa học6. Đức thu tâm đối xử tình cảm , cao thượng với mọi người Ðức Mạnh Tử dạy chúng ta ba tiêu chuẩn để rèn luyện nhân cách. Ngài nóirằng:123"Phú quý bất năng dâm,Bần tiện bất năng di,Oai vũ bất năng khuất."Nghĩa là:Lúc mình giàu có phú quí, thì phải giữ qui củ, không được dâm loạn,Lúc mình nghèo hèn thì đừng thay đổi chí khí tức là không bị hoàn cảnh làmcho thay đổi chí hướng,Lúc mình bị thế lực chèn ép khuất phục, không đầu hàng, tức là không bị lợilộc, vật chất làm cho mất hết danh tiết.3)Tổng kết: Con người không thể tách rời khỏi xã hội, con người của xã hội, tham giavào các mối quan hệ xã hội, sống trong môi trường xã hội, lịch sử cụ thể; Do đó khi đánh giá, nhìn nhận nhân cách của một người cần phải tìm hiểu,nghiên cứu hoàn cảnh, điều kiện sống, xã hội-lịch sử của người đó và các mối quanhệ xã hội mà người đó tham gia. Thông qua các hoạt động, hành động, cử chỉ, lời nói có ý thức của mộtngười có thể đánh giá được phần nào về nhân cách của người đó. Cần ra sức rèn luyện nhân cách tốt đẹp qua việc tham gia các hoạt động, chủđộng xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với tất cả mọi người.Câu 36:Anh (chị) hiểu như thế nào về nhân cách cá nhân?sự hiểu biết đó giúpích gì trong cuộc sống và công tác của anh(chị)I.khái niệmA)Khái niệm:Nhân cách là tổ hợp những đặc điểm,những thuộc tính tâm lí của cá nhân quy địnhbản sắc và giá trị xã hội của con người.Nhân cách cá nhân chính là đạo đức ,lối sống của cá nhân đó.Trước hết, nhân cách không phải là tất cả đặc điểm cá thể của con người mà chỉbao hàm những đặc điểm quy định con người như là một cá thể, một thành viêncủa xã hội, nói lên bộ mặt tâm lí xã hội, giá trị và cốt cách làm người của mỗi cánhân. Những thuộc tính tâm lí tạo thành nhân cách thường biểu hiện trên ba cấpđộ: cấp độ bên trong cá nhân , cấp độ liên cá nhân và cấp độ biểu hiện ra bằngnhoạt động và các sản phẩm của nó.Ở cấp độ thứ nhất, nhân cách được thể hiện dưới dạng cá nhân,ở tính không đồngnhất,ở sự khác biệt với mọi người,với cái chung.Chính vì vậy giá trị nhân cách ởcấp độ này là tính tích cực của nó trong việc khắc phục những hạn chế của hoàncảnh và những hạn chế của bản thân.Có thể nói phân tích nhân cách ở cấp độ bêntrong cá nhân là xem xét nhân cách ở bên trong cá nhân mình như một đại diện củatoàn xã hội.Thí dụ:việc sinh viên đi dạy kèm với mục đích là kiếm thêm tiền phụ một phầncho gia đình hay là đi dạy thêm với mong muốn bản thân mình trở nên chủ động124hơn trong cuộc sống.Đây là những đức tính tùy vào mục đích của mỗi người,quamỗi việc làm thể hiện nhân cách riêng biệt của cá nhân.Ở cấp độ thứ hai, nhân cách được thể hiện trong các mối quan hệ, liên hệ với nhâncách khác. Nhân cách nằm trong mối quan hệ liên nhân cách, tạo nên đặc trưng củamỗi nhân cách. Giá trị của nhân cách ở cấp độ này được thể hiện trong các hành viứng xử xã hội của chủ thể. Như vậy phân tích ở cấp độ liên cá nhân là đã tách nhâncách ra thành các mức độ trong nhóm của nó(nhân cách lệ thuộc,nhân cách bềtrên..)Thí dụ:khi có 2 người nói chuyện với nhau,thì khi nói chuyện tính cách của mỗingười cũng được thể hiện ra một phần,họ ảnh hưởng lẫn nhau.ví dụ:trong mộtphòng kí túc xá,tất cả các bạn còn lại đều ở sạch sẽ,chỉ có một bạn vốn lôithôi,lười biếng,không thích dọn dẹp phòng.Nhưng dần bạn đó cũng phải thích nghivới môi trường xung quanh,với tập thể thì bạn đó đã phải dọn phòng và giữ vệsinh chung.Ở cấp độ cao nhất, cấp độ siêu cá nhân, nhân cách được xem xét như là một chủthể đang tích cực hoạt động và gây ra những biến đổi ở người khác. Ở cấp độ này,giá trị nhân cách được xác định ở những hành động và hoạt động của nhân cáchnày có ảnh hưởng tới nhân cách khác. Như một tấm gương để người khác học tậpnoi theo.Thí dụ:chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ là tấm gương sáng cho mọi người noi theomà còn là nhân cách lớn của nhân dân Việt Nam và toàn thế giới.Nhân cách không phải là một nét, một phẩm chất tâm lí riêng lẻ mà là một cấu tạotâm lí mới. Nói cách khác, Nhân cách là tổng hợp những đặc điểm tâm lí đặc trưngvới một cơ cấu xác định. Do đó không phải con người sinh ra là đã có nhân cách.Nhân cách được hình thành dần trong quá trình tham gia các mối quan hệ xã hộicủa con người.Nhân cách quy định bản sắc, cái riêng của cá nhân trong sự thống nhất biện chứngvới cái chung, cái phổ biến của cộng đồng mà cá nhân đó là đại biểu.thí dụ:mỗisinh viên Việt Nam đều là nhân cách duy nhất với tất cả những đặc điểm của riêngmình,song đều có cái chung của con người Việt Nam là tình yêu quê hương,đấtnước của mình.II.CÁC ĐẶC ĐIỂM CƠ BẢN CỦA NHÂN CÁCHa) Tính thống nhất của nhân cáchNhân cách là một chỉnh thể thống nhất giữa phẩm chất và năng lực , giữa đức vàtài của con người. trong nhân cách có sự thống nhất hài hoài giữa các cấp độ: cấpđộ bên trong cá nhân , cấp đọ liên cá nhân , cấp độ siêu cá nhân.Thí dụ : mộtngười được gọi là nhà giáo ưu tú thì người đó chắc chắn không chỉ giỏi về chuyênmôn mà về đạo đức,ứng xử,lối sống cũng phải tốt,cống hiến nhiều thành tích chosự nghiệp trồng người thì mới được vinh danh là nhà giáo ưu tú.125Nhân cách là một chỉnh thể thống nhất,không thể chia ra từng phần để giáodục.Khi giáo dục một thuộc tính này thì đồng thời cũng phải chú ý tới thuộc tínhkhác.Trong mỗi phẩm chất,thuộc tính này đều có phẩm chất, thuộc tính khác.Vídụ:trong tình yêu tổ quốc,có yêu lao động,trách nhiệm , lương tâm…b) Tính ổn định của nhân cáchNhân cách là tổ hợp các thuộc tính tâm lí tương đối ổn định,tiềm tàng trong mỗicá nhân, những đặc điểm tâm lí nói lên đặc điểm tâm lí xã hội của cá nhân, quiđịnh giá trị xã hội làm người của mỗi cá nhân. Vì thế các đặc điểm nhân cách, cácphẩm chất nhân cách tương đối khó hình thành và cũng khó mất đi. Ví dụ :mộtngười lúc trước hay đi lừa tiền người khác, có vay không trả. Sau một thời giandài,dù anh ta không làm việc đó nữa. nhưng khi anh ta hỏi mượn tiền thì chúng tavẫn khó tin tưởng nên không cho mượn.trong thực tế,từng nét nhân cách (cá tính ,phẩm chất)có thể bị thay đổi do cuộc sống,nhưng nhìn một cách tổng thể thìchúng vẫn tạo thành một cấu trúc trọn vẹn,tương đối ổn định.Vì thế, một người đang tốt không thể xấu ngay được, ngược lại một người đangxấu không thể tốt ngay được.Trong giáo dục, cần kiên trì nhẫn nại, không nên đốtcháy giai đoạn.Chúng ta cần một thời gian dài để thay đổi một nét nhân cách chophù hợp với yêu cầu xã hội.c) Tính tích cực của nhân cáchNhân cách là chủ thể của hoạt động giao tiếp,là sản phẩm của xã hội.Vì thế nhâncách mang tính tích cực. Một cá nhân được thừa nhận là một nhân cách khi nàoanh ta hoạt động tích cực trong những hình thức đa dạng của nó,nhờ vào việcnhận thức,cải tạo, sáng tạo ra thế giới và đồng thời cải tạo chính bản thân mình.thídụ:tính tích cực của học trò,học tập chính là có thái độ cải tạo sự vật,hiện tượngtrong thế giới khách quan. Chính thái độ mong muốn cải tạo thế giới mới giúp chocon người không ngừng học tập để chinh phục thiên nhiên,đưa xã hội ngày càngphát triển.Cụ thể là người học sinh phải xác định rõ mục đích học tập,nắm vữngbiện pháp để đạt được mục tiêu đó.Học sinh phải tự giác, chủ động và độc lậptrong học tập, có nhu cầu nhận thức cao.Trong giáo dục cần phát huy vai trò tự giác,tích cực chủ động của học sinh trên cơsở có sự tổ chức của giáo dục.Tạo điều kiện cho học sinh làm chủ quá trình vàhoạt động và giao tiếp của mình, hướng học sinh vào các hoạt động có mục đíchGiá trị đích thực của nhân cách, chức năng xã hội và cốt cách làm người của cánhân thể hiện rõ nét ở tính tích cực của cá nhân.d) Tính giao tiếp của nhân cách126

Xem Thêm

Tài liệu liên quan

• tron bo tra loi cau hoi tam ly hoc pptx
  • 157
  • 12,069
  • 289

Tải bản đầy đủ (.doc) (157 trang)

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về

(1.47 MB) - tron bo tra loi cau hoi tam ly hoc pptx-157 (trang) Tải bản đầy đủ ngay ×