Cách điều Trị Viêm Mũi Dị ứng Và Chế độ Dinh Dưỡng Cho Người Bệnh

Các triệu chứng như nghẹt mũi, sổ mũi, hắt hơi liên tục… của viêm mũi dị ứng có thể ảnh hưởng xấu đến quá trình học tập, làm việc và cuộc sống của người bệnh. Vậy cách điều trị viêm mũi dị ứng là gì? Người bệnh cần lưu ý gì trong ăn uống để mau bình phục?

Các thắc mắc trên sẽ được giải đáp qua phần chia sẻ của Bác sĩ Trần Phương Thanh, khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội trong bài viết dưới đây.

1. Cách điều trị viêm mũi dị ứng
   1. 1. Điều trị bằng thuốc
   2. 2. Thuốc kháng Histamin
   3. 3. Thuốc thông mũi
   4. 4. Thuốc xịt mũi có chứa corticosteroid
   5. 5. Thuốc ức chế leukotriene
   6. 6. Thuốc xịt mũi trị viêm mũi dị ứng cromolyn natri
   7. 7. Liệu pháp miễn dịch
   8. 8. Chữa viêm mũi dị ứng bằng phẫu thuật
   9. 9. Phương pháp khắc phục viêm mũi dị ứng tại nhà
2. Dinh dưỡng cho người bị viêm mũi dị ứng
   1. Viêm mũi dị ứng nên ăn gì?
   2. Viêm mũi dị ứng kiêng ăn gì?

Cách điều trị viêm mũi dị ứng

Viêm mũi dị ứng có thể được điều trị bằng nhiều phương pháp khác nhau. Tùy vào tình trạng cụ thể của bệnh nhân mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp nhất.

1. Điều trị bằng thuốc

Trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, người bệnh cần thăm khám tại các cơ sở y tế chuyên khoa để xác định rõ tình trạng bệnh và chỉ dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Người bệnh tuyệt đối không nên tự ý mua và dùng thuốc để tránh bệnh kéo dài phức tạp, thậm chí có thể gặp rủi ro do tác dụng phụ hoặc tương tác thuốc.

2. Thuốc kháng Histamin

Có thể được bán kê đơn hoặc không kê đơn. Loại thuốc trị viêm mũi dị ứng này giúp người bệnh giảm các triệu chứng khó chịu bằng cách ngăn tiết Histamin trong các phản ứng dị ứng. Chúng có dạng viên uống, dạng siro, dạng xịt… Có thể kể một số loại sau:

• • Loratadine (Clarityne, Erolin… )
  • Cetirizine (Zyrtec, Arpicet…)
  • Fexofenadine (Telfast, Allegra…)
  • Levocetirizine (Xyzal)
  • Bilastine (Bilaxten, Bilazin…)

Thuốc kháng histamin có thể gây buồn ngủ, thiếu tập trung, ảnh hưởng đến khả năng lái xe. Do đó, người bệnh cần sử dụng thuốc đúng theo hướng dẫn để đảm bảo an toàn khi tham gia giao thông hoặc vận hành máy móc.(2)

3. Thuốc thông mũi

Thuốc thông mũi có tác dụng làm co mạch trong mũi, từ đó làm giảm cảm giác nghẹt mũi và áp lực trong xoang. Tuy nhiên, nếu người bệnh lạm dụng chúng trong thời gian dài thì các triệu chứng này không những không thuyên giảm mà còn trở nên tồi tệ hơn. Do đó,việc tuân thủ thời gian dùng theo hướng dẫn của bác sĩ là rất quan trọng.

Một số loại thuốc thông mũi phổ biến ở các quầy thuốc hay bán như:

• • Oxymetazoline (COLDi-B)
  • Xylometazoline (Otrivin)
  • Phenylephrine (Sudafed PE)

Trường hợp người bệnh có nhịp tim bất thường, bệnh tăng huyết áp, lo âu, đang mang thai hoặc các vấn đề về bàng quang,…. hãy trao đổi với bác sĩ trước khi sử dụng thuốc thông mũi.

4. Thuốc xịt mũi có chứa corticosteroid

Các loại thuốc xịt mũi hoặc thuốc dạng hít có chứa corticosteroid có thể giúp làm giảm viêm và giảm các triệu chứng của bệnh viêm mũi dị ứng. Các loại phổ biến nhất là Meseca, Flixonase, Rhinocort, Nasonex, Avamys,…. Các thuốc này thường có thời gian dùng lâu hơn các thuốc co mạch mũi, tuy nhiên người bệnh có thể gặp tác dụng phụ như khô mũi, ho, chảy máu mũi,… Nếu có các dấu hiệu bất thường khi sử dụng, hãy liên hệ với bác sĩ để được tư vấn.

5. Thuốc ức chế leukotriene

Thuốc ức chế leukotriene (montelukast (Singulair®)) có tác dụng ngăn chặn hoạt động của leukotrienes – một hóa chất do hệ thống miễn dịch tiết ra gây các triệu chứng viêm mũi dị ứng.

Tác dụng phụ thường gặp của thuốc là đau đầu, hiếm hơn gồm phát ban, thay đổi tâm trạng, ảo giác… Nếu người bệnh gặp phải bất kỳ phản ứng bất thường nào khi dùng thuốc, hãy gọi ngay cho bác sĩ để được tư vấn.

6. Thuốc xịt mũi trị viêm mũi dị ứng cromolyn natri

Thuốc xịt mũi cromolyn natri không kê đơn giúp làm giảm nghẹt mũi, chảy nước mũi, ngứa mũi, hắt hơi… bằng cách ổn định dưỡng bào trong cơ thể, ngăn chặn sản xuất các chất gây phản ứng dị ứng như histamine. Thuốc phát huy hiệu quả nhất khi được sử dụng trước lúc tiếp xúc với môi trường có chất gây dị ứng.

7. Liệu pháp miễn dịch

Nếu thuốc điều trị viêm mũi dị ứng không đem lại kết quả khả quan hoặc gây ra quá nhiều tác dụng phụ, bác sĩ có thể đề nghị người bệnh thực hiện liệu pháp miễn dịch (hay còn gọi là tiêm thuốc chống dị ứng). Ở phương pháp này, người bệnh sẽ được tiêm định kỳ một lượng nhỏ chất gây dị ứng vào cơ thể trong vòng 3 – 5 năm. Mục đích là để cơ thể quen dần với các chất gây dị ứng, từ đó giảm dần các triệu chứng và nhu cầu sử dụng thuốc điều trị.(1)

Liệu pháp miễn dịch có thể đặc biệt hiệu quả nếu người bệnh bị dị ứng với lông mèo, mạt bụi hoặc phấn hoa. Ở trẻ em, liệu pháp miễn dịch có thể giúp ngăn ngừa sự phát triển của bệnh hen suyễn.

Ngoài cách tiêm thuốc, liệu pháp miễn dịch cũng có thể được thực hiện bằng cách đặt thuốc chứa một lượng nhỏ chất dị ứng ở dưới lưỡi và để chúng tan trong miệng. Các tác dụng phụ có thể xảy ra bao gồm ngứa trong miệng hoặc kích ứng tai và cổ họng.

8. Chữa viêm mũi dị ứng bằng phẫu thuật

Trường hợp người bệnh trong quá trình thăm khám phát hiện polyp hoặc có các bất thường giải phẫu khác khiến bệnh thêm nặng như lệch vách ngăn, gai vách ngăn… bác sĩ có thể cân nhắc can thiệp phẫu thuật để loại bỏ các yếu tố này.

9. Phương pháp khắc phục viêm mũi dị ứng tại nhà

Các phương pháp chữa viêm mũi dị ứng tại nhà tập trung vào việc giúp người bệnh hạn chế tối đa tiếp xúc với các chất gây dị ứng. Phương pháp cụ thể sẽ tùy thuộc vào chất dị ứng đó là gì, chẳng hạn:

• • Phấn hoa: Tránh ra ngoài trong mùa có lượng phấn hoa cao hoặc những ngày lộng gió; đóng cửa ra vào, cửa sổ và cửa xe hơi để tránh phấn hoa bay vào nhà hoặc xe; sử dụng bộ lọc không khí HEPA trong phòng ngủ và những nơi thường xuyên lui tới; đeo khẩu trang khi lau nhà hoặc làm vườn…
  • Lông thú cưng: Tạo ra những khu vực riêng trong nhà không có thú cưng, không cho thú cưng vào phòng ngủ hoặc lên giường; tắm cho thú cưng thường xuyên.
  • Mạt bụi: Sử dụng lớp phủ chống dị ứng trên nệm, lò xo hộp và gối; giặt ga trải giường và chăn trong nước có nhiệt độ từ 54 độ C trở lên; sử dụng máy hút ẩm hoặc máy điều hòa không khí để giảm độ ẩm trong nhà; hút bụi thảm hàng tuần bằng máy hút bụi được trang bị bộ lọc HEPA…

Ngoài ra, người bệnh cũng cần giữ nhà cửa sạch sẽ, thoáng mát, vệ sinh răng miệng sạch sẽ, bỏ hút thuốc lá, giữ ấm cơ thể, đặc biệt là khi thời tiết giao mùa để tránh bệnh tái phát hoặc trở nặng.

Dinh dưỡng cho người bị viêm mũi dị ứng

Bên cạnh điều trị viêm mũi dị ứng bằng biện pháp y khoa, người bệnh cũng nên chú trọng xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp, tìm hiểu viêm mũi dị ứng nên ăn gì, kiêng ăn gì để bệnh chóng thuyên giảm.

Viêm mũi dị ứng nên ăn gì?

Ăn gì trị viêm mũi dị ứng? Các thực phẩm tốt cho người bệnh viêm mũi dị ứng có thể kể đến:

• Rau, củ quả giàu vitamin C

Vitamin C, có nhiều trong ổi, ớt chuông, bông cải xanh, cherry, bưởi, cam… giúp tăng cường sức đề kháng và củng cố hệ miễn dịch hiệu quả. Hơn nữa, hàm lượng chất chống oxy hóa cao trong các thực phẩm này cũng có tác dụng chống lại viêm mũi dị ứng và hen suyễn.

• Món ăn giàu Omega-3

Các thực phẩm giàu Omega-3 như cá hồi, cá mòi, cá nục… giúp giảm sưng tấy ở đường hô hấp. Do vậy, người bệnh nên bổ sung các thực phẩm này vào khẩu phần ăn.

• Thực phẩm có tính ấm

Một số loại gia vị có tính ấm, chứa nhiều chất kháng sinh tự nhiên như hành, gừng, tỏi… có khả năng phòng ngừa viêm mũi và viêm xoang hiệu quả. Ngoài ra, người bệnh cũng nên dùng thêm một số món ăn có công dụng bổ phế âm như gạo nếp, táo tàu, củ từ, đường đỏ, nhãn… để hỗ trợ giảm triệu chứng và phòng ngừa bệnh.

• Một số cây gia vị

Người bệnh có thể bổ sung thêm một số loại cây gia vị có tinh dầu, như rau mùi, bạc hà… để tăng hương vị cho món ăn, đồng thời giúp giảm triệu chứng.

• Thực phẩm nhiều kẽm

Kẽm có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch và giảm viêm rất tốt cho người bệnh viêm mũi dị ứng. Do đó, người bệnh nên bổ sung các thực phẩm giàu kẽm từ rau củ, đậu, ngũ cốc… vào khẩu phần ăn.

Viêm mũi dị ứng kiêng ăn gì?

Bệnh nhân viêm mũi dị ứng nên hạn chế tối đa việc tiêu thụ các thực phẩm sau:

• Đồ ăn cay nóng

Đồ ăn cay nóng, chứa nhiều ớt, tiêu, mù tạt sẽ khiến các triệu chứng như ngứa mũi, hắt xì, chảy nước mũi, nước mắt… thêm nghiêm trọng. Bên cạnh đó, những thực phẩm này cũng làm tăng nguy cơ trào ngược axit dạ dày, ảnh hưởng xấu đến tai – mũi – họng.

• Đồ uống có cồn

Đồ uống có cồn không chỉ gây mất nước, làm đặc chất nhầy trong mũi mà còn ảnh hưởng đến hệ miễn dịch và sức khỏe tổng thể của người bệnh. Do đó, bệnh nhân viêm mũi dị ứng cần kiêng ngay bia, rượu, cà phê… để không làm nặng thêm triệu chứng.

• Các loại thực phẩm dễ gây dị ứng

Các loại hạt có thể kích thích cơn ngứa họng và gây ho, do đó người bệnh nên cẩn thận khi ăn chúng. Đậu phộng, nấm, đào, cần tây, hải sản, nhộng tằm… cũng là những thực phẩm dễ gây dị ứng mà người bệnh cần tránh sử dụng.

• Sữa và các chế phẩm từ sữa

Sữa và các chế phẩm từ sữa làm tăng tiết chất nhầy, tăng ẩm ướt, tạo điều kiện cho các vi khuẩn phát triển, khiến bệnh trở nên nặng nề hơn.

• Chất phụ gia

Một số chất phụ gia thực phẩm như mì chính, FD & C nhuộm màu vàng số 5, Benzaldehyde có thể làm trầm trọng thêm tình trạng viêm mũi dị ứng. Do đó, tốt nhất là không nên tiêu thụ các loại thực phẩm có chứa chất phụ gia, chất bảo quản mà ưu tiên các thực phẩm tươi, sạch để chế biến món ăn cho người bệnh.

Để đặt lịch hẹn khám viêm mũi dị ứng với các chuyên gia Tai Mũi Họng của chúng tôi, quý khách vui lòng liên hệ:

HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH

• Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội:
  • 108 Hoàng Như Tiếp, P.Bồ Đề, Q.Long Biên, Hà Nội
  • Hotline: 024 3872 3872 – 024 7106 6858
• Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM:
  • 2B Phổ Quang, P.2, Q.Tân Bình, TP.HCM
  • Hotline: 093 180 6858 – 0287 102 6789
• Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh – Quận 8:
  • 316C Phạm Hùng, P.5, Q.8, TP.HCM
  • Hotline: 093 180 6858 – 0287 102 6789
• Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7:
  • 25 Nguyễn Hữu Thọ, P.Tân Hưng, Q.7, TP.HCM
  • Hotline: 093 180 6858 – 0287 102 6789
• Fanpage: https://www.facebook.com/benhvientamanh/
• Website: https://tamanhhospital.vn

Chữa viêm mũi dị ứng ngoài sử dụng các loại thuốc mà bác sĩ kê đơn thì người bệnh cần tuân thủ các biện pháp phòng ngừa bệnh tái phát. Cũng như thực hiện chế độ dinh dưỡng giúp cải thiện bệnh, và giúp phòng được các bệnh lý tai mũi họng khác.