Cách Giải Bài Tập Phản ứng Thủy Phân Este đa Chức Hay, Chi Tiết

Cách giải bài tập phản ứng thủy phân ester đa chức (hay, chi tiết)

• Giảm giá 50% sách VietJack đánh giá năng lực các trường trên Shopee Mall

Trang trước Trang sau

Bài viết Cách giải bài tập phản ứng thủy phân ester đa chức với phương pháp giải chi tiết giúp học sinh ôn tập, biết cách làm bài tập Cách giải bài tập phản ứng thủy phân ester đa chức.

• Cách giải bài tập phản ứng thủy phân ester đa chức
• Ví dụ minh họa phản ứng thủy phân ester đa chức
• Bài tập vận dụng phản ứng thủy phân ester đa chức
• Bài tập tự luyện phản ứng thủy phân ester đa chức

Cách giải bài tập phản ứng thủy phân ester đa chức (hay, chi tiết)

Bài giảng: Bài toán thủy phân ester, chất béo - Cô Nguyễn Thị Thu (Giáo viên VietJack)

Phương pháp giải

Các dạng ester đa chức

- ester tạo thành từ axit đơn chức và ancol đa chức (n chức): (RCOO)nR’

(RCOO)nR’ + nNaOH → nRCOONa + R’(OH)n

Có thể là các axit khác nhau.

- ester tạo thành từ axit đa chức (n chức) và ancol đơn chức: R(COOR’)n

- ester tạo thành từ axit đa chức (n chức) và ancol đa chức (m chức): Rm(COOR’)n.mR’n. Khi n = m thành R(COOR’)nR’ → ester vòng

- ester no, 2 chức, mạch hở: CnH2n-2O4

- Trong phản ứng thủy phân ester đa chức thì tỉ lệ:

Nếu T = 2 ⇒ ester có 2 chức, T = 3 ⇒ ester có 3 chức…

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: ester X được tạo thành từ ethylene glycol và hai carboxylic acid đơn chức. Trong phân tử ester, số nguyên tử cacbon nhiều hơn số nguyên tử oxi là 1. Khi cho m gam X tác dụng với dung dịch NaOH (dư) thì lượng NaOH đã phản ứng là 10 gam. Giá trị của m là:

A. 14,5. B. 17,5. C. 15,5. D. 16,5.

Giải

Theo giả thiết ta cho biết X là ester hai chức của ethylene glycol và axit hữu cơ đơn chức; X có 4 nguyên tử O và có 5 nguyên tử C.

Vậy công thức của X là : HCOOC2H4OOCCH3

Phương trình phản ứng :

HCOOC2H4OOCCH3 + 2NaOH → HCOONa + CH3COONa + C2H4(OH)2

Theo giả thiết và (1) ta có :

Vậy mX = 0,125.132 = 16,5 gam.

Ví dụ 2: Cho axit salixylic (o-hydroxybenzoic acid) phản ứng với anhiđrit axetic, thu được acetylsalicylic acid (o-CH3COO–C6H4–COOH) dùng làm thuốc cảm (aspirin). Để phản ứng hoàn toàn với 43,2 gam acetylsalicylic acid cần vừa đủ V lít dung dịch KOH 1M. Giá trị của V là :

A. 0,72. B. 0,48. C. 0,96. D. 0,24.

Giải

o-CH3COO–C6H4–COOH + 3KOH CH3COOK + o-KO–C6H4–COOK + H2O (1)

Ví dụ 3: Xà phòng hóa hoàn toàn 0,01 mol ester E ( có khối lượng 8,9g) cần dùng vừa đủ lượng NaOH có trong 300ml dung dịch NaOH 0,1M thu được 1 rượu và 9,18g muối của axit hữu cơ đơn chức, mạch hở, có mạch cacbon không nhánh. Công thức của E là:

A. C3H5(OOCC17H35)3 B. C3H5(OOCC17H33)3

C. C3H5(OOCC17H31)3 D. C3H5(OOCC15H31)3

Giải

Đáp án A

⇒ E là ester 3 chức

(RCOO)3R1 + 3NaOH → 3RCOONa + R1(OH)3

MRCOONa = = 306 ⇒ Muối là: C17H35COONa

⇒ E là C3H5(OOCC17H35)3

Bài tập

Câu 1. Xà phòng hoá hoàn toàn m gam lipid X bằng 200 gam dung dịch NaOH 8% sau phản ứng thu được 9,2 gam glycerol và 94,6 gam chất rắn khan. Công thức cấu tạo của X là :

A. (C17H35COO)3C3H5. B. (C15H31COO)3C3H5.

C. (C17H33COO)3C3H5. D. (C17H31COO)3C3H5.

Lời giải:

Đặt công thức trung bình của lipid X là C3H5(OOCR)3.

C3H5(OOCR)3 + 3NaOH → C3H5(OH)3 + 3RCOONa (1)

Theo giả thiết ta có

⇒ nNaOH = 0.3 mol

Do đó trong 94,6 gam chất rắn có 0,1 mol NaOH dư và 0,3 mol RCOONa.

⇒ 0,1.40 + (R + 67).0,3 = 94,6 R = 235 ⇒ R là C17H31–

Câu 2. Khi thủy phân a gam một ester X thu được 0,92 gam glycerol, 3,02 gam sodium linoleate C17H31COONa và m gam natri oleat C17H33COONa. Tính giá trị của a, m. Viết công thức cấu tạo có thể có của X.

Lời giải:

nC3H5(OH)3 = 0,01mol

nC17H31COONa = 0,01mol

Do nC3H5(OH)3 = nC17H31COONa nên X có 1 gốc C17H31COONa

⇒ X có 2 gốc C17H33COONa.

⇒ X là (C17H33COO)2(C17H31COO)C3H5 (0,01)

mX = a = 882.0,01 = 8,82

nC17H33COONa = 0,02 ⇒ m = 6,08

Câu 3. Hợp chất hữu cơ no, đa chức X có công thức phân tử C7H12O4. Cho 0,1 mol X tác dụng vừa đủ với 100 gam dung dịch NaOH 8% thu được chất hữu cơ Y và 17,8 gam hỗn hợp muối. Công thức cấu tạo thu gọn của X là

A. CH3OOC–(CH2)2–COOC2H5.

B. CH3COO–(CH2)2–COOC2H5.

C. CH3COO–(CH2)2–OOCC2H5.

D. CH3OOC–CH2–COO–C3H7.

Lời giải:

X + NaOH ⇒Hỗn hợp muối nên X là ester 2 chức tạo bởi ancol 2 chức và 2 axit đơn chức

⇒ nRCOONa = 2nX = 0,2 mol

⇒ R = 22

Do hai muối có số mol bằng nhau nên hai gốc muối là CH3- (15) và C2H5- (29)

⇒ X là CH3COO–(CH2)2–OOCC2H5.

Câu 4. Thủy phân hoàn toàn 0,1 mol ester E (mạch hở và chỉ chứa 1 loại nhóm chức) cần dùng vừa đủ 100ml dung dịch NaOH 3M, thu được 24,6g muối của 1 axit hữu cơ và 9,2 g 1 ancol. Công thức của E là:

A. C3H5(COOC2H5)3 B. (HCOO)3C3H5

C. (CH3COO)3C3H5 D. (CH3COO)2C2H4

Lời giải:

nNaOH = 0,3 mol ⇒ ⇒ E là ester 3 chức

Dựa vào đáp án ⇒ E là ester của axit đơn chức và ancol đa chức

(RCOO)nR’ + nNaOH → nRCOONa + R’(OH)n

⇒ nancol = nester = 0,1 mol ⇒ Mancol = = 92g/mol

nmuối = 3.nester = 0,3 mol

⇒ Mmuối = = 82 ⇒ Max = 82 – 22 = 60 ⇒ CH3COOH

Bài tập tự luyện

Câu 1: Chất hữu cơ X mạch hở được tạo ra từ acid no A và ethylene glycol. Biết rằng a gam X ở thể hơi chiếm thể tích bằng thể tích của 6,4 gam oxygen ở cùng điều kiện nhiệt độ và áp suất; a gam X phản ứng hết với xút tạo ra 32,8 gam muối. Nếu cho 200 gam A phản ứng với 50 gam ethylene ta thu được 87,6 gam ester. Tên của X và hiệu suất phản ứng tạo X là

A. Ethylene glycol diacetate; 74,4%.

B. Ethylene glycol diformate; 74,4%.

C. Ethylene glycol diacetate; 36,3%.

D. Ethylene glycol diformate; 36,6%.

Câu 2: Cho 0,1 mol ester tạo bởi acid 2 lần acid (acid hai chức) và alcohol một lần alcohol (alcohol đơn chức) tác dụng hoàn toàn với NaOH thu được 6,4 gam alcohol và một lượng muối có khối lượng nhiều hơn lượng ester là 13,56%. Công thức cấu tạo của ester là

A. C2H5OOC−COOCH3.

B. CH3OOC−COOCH3.

C. C2H5OOC−COOC2H5.

D. CH3OOC−CH2−COOCH3.

Câu 3: Đun nóng 0,1 mol X với dung dịch NaOH (đủ), thu được 13,4 gam muối của acid đa chức và 9,2 gam alcohol đơn chức, có thể tích 8,32 lít (ở 127℃, 600 mmHg). X có công thức là

A. CH(COOCH3)3.

B. C2H4(COOC2H5)2.

C. (COOC2H5)2.

D. (COOC3H5)2.

Câu 4: Xà phòng hoá hoàn toàn 0,1 mol ester X (chỉ chứa 1 loại nhóm chức) cần 0,3 mol NaOH, thu 9,2 gam alcohol Y và 20,4 gam một muối Z (cho biết 1 trong 2 chất Y hoặc Z là đơn chức). Công thức của X là

A. CH3CH2OOC–COOCH2CH3.

B. C3H5(OOCH)3.

C. C3H5(COOCH3)3.

D. C3H5(COOCH3)3.

Câu 5: Thủy phân 0,01 mol ester của 1 alcohol đa chức với 1 acid đơn chức tiêu tốn hết 1,2 gam NaOH. Mặt khác khi thủy phân 6,35 gam ester đó thì tiêu tốn hết 3 gam NaOH và thu được 7,05 gam muối. Công thức cấu tạo của ester là

A. (CH3COO)3C3H5.

B. (C2H3COO)3C3H5.

C. C3H5(COOCH3)3.

D. C3H5(COOC2H3)3.

Bài giảng: Tổng hợp bài tập ester - lipid - Cô Nguyễn Thị Thu (Giáo viên VietJack)

Xem thêm các dạng bài tập Hóa học lớp 12 có trong đề thi Tốt nghiệp THPT khác:

• Dạng bài tập phản ứng thủy phân ester
• Dạng bài tập phản ứng ester hóa
• Dạng bài tập phản ứng khử ester
• Phương pháp điều chế và ứng dụng của ester
• Bài tập về ester đa chức
• Tìm công thức phân tử của ester dựa vào phản ứng đốt cháy
• Tìm công thức phân tử của ester dựa vào phản ứng xà phòng hóa

• Tài liệu cho giáo viên: Giáo án, powerpoint, đề thi giữa kì cuối kì, đánh giá năng lực, thi thử THPT, HSG, chuyên đề, bài tập cuối tuần..... độc quyền VietJack, giá hợp lí

Sách VietJack thi THPT quốc gia 2025 cho học sinh 2k7:

• 30 đề toán, lý hóa, anh, văn 2025 (100-170k/1 cuốn)
• 30 đề Đánh giá năng lực đại học quốc gia HN 2025 (cho 2k7)
• 30 đề Đánh giá năng lực đại học quốc gia tp. Hồ Chí Minh 2025 (cho 2k7)

ĐỀ THI, GIÁO ÁN, GÓI THI ONLINE DÀNH CHO GIÁO VIÊN VÀ PHỤ HUYNH LỚP 12

Bộ giáo án, đề thi, bài giảng powerpoint, khóa học dành cho các thầy cô và học sinh lớp 12, đẩy đủ các bộ sách cánh diều, kết nối tri thức, chân trời sáng tạo tại https://tailieugiaovien.com.vn/ . Hỗ trợ zalo VietJack Official

Giáo án, bài giảng powerpoint Văn, Toán, Lí, Hóa....

4.5 (243)

799,000đs

199,000 VNĐ

1000 Đề thi bản word THPT quốc gia cá trường 2023 Toán, Lí, Hóa....

4.5 (243)

799,000đ

199,000 VNĐ

Đề thi thử DGNL (bản word) các trường 2023

4.5 (243)

799,000đ

199,000 VNĐ

xem tất cả Trang trước Trang sau este-lipit.jsp Giải bài tập lớp 12 sách mới các môn học

• Giải Tiếng Anh 12 Global Success
• Giải sgk Tiếng Anh 12 Smart World
• Giải sgk Tiếng Anh 12 Friends Global
• Lớp 12 Kết nối tri thức
• Soạn văn 12 (hay nhất) - KNTT
• Soạn văn 12 (ngắn nhất) - KNTT
• Giải sgk Toán 12 - KNTT
• Giải sgk Vật Lí 12 - KNTT
• Giải sgk Hóa học 12 - KNTT
• Giải sgk Sinh học 12 - KNTT
• Giải sgk Lịch Sử 12 - KNTT
• Giải sgk Địa Lí 12 - KNTT
• Giải sgk Giáo dục KTPL 12 - KNTT
• Giải sgk Tin học 12 - KNTT
• Giải sgk Công nghệ 12 - KNTT
• Giải sgk Hoạt động trải nghiệm 12 - KNTT
• Giải sgk Giáo dục quốc phòng 12 - KNTT
• Giải sgk Âm nhạc 12 - KNTT
• Giải sgk Mĩ thuật 12 - KNTT
• Lớp 12 Chân trời sáng tạo
• Soạn văn 12 (hay nhất) - CTST
• Soạn văn 12 (ngắn nhất) - CTST
• Giải sgk Toán 12 - CTST
• Giải sgk Vật Lí 12 - CTST
• Giải sgk Hóa học 12 - CTST
• Giải sgk Sinh học 12 - CTST
• Giải sgk Lịch Sử 12 - CTST
• Giải sgk Địa Lí 12 - CTST
• Giải sgk Giáo dục KTPL 12 - CTST
• Giải sgk Tin học 12 - CTST
• Giải sgk Hoạt động trải nghiệm 12 - CTST
• Giải sgk Âm nhạc 12 - CTST
• Lớp 12 Cánh diều
• Soạn văn 12 Cánh diều (hay nhất)
• Soạn văn 12 Cánh diều (ngắn nhất)
• Giải sgk Toán 12 Cánh diều
• Giải sgk Vật Lí 12 - Cánh diều
• Giải sgk Hóa học 12 - Cánh diều
• Giải sgk Sinh học 12 - Cánh diều
• Giải sgk Lịch Sử 12 - Cánh diều
• Giải sgk Địa Lí 12 - Cánh diều
• Giải sgk Giáo dục KTPL 12 - Cánh diều
• Giải sgk Tin học 12 - Cánh diều
• Giải sgk Công nghệ 12 - Cánh diều
• Giải sgk Hoạt động trải nghiệm 12 - Cánh diều
• Giải sgk Giáo dục quốc phòng 12 - Cánh diều
• Giải sgk Âm nhạc 12 - Cánh diều