Cách Lên/xuống Dốc, đề Pa Ngang Dốc, đỗ Xe đường Dốc - Ô Tô

Chi tiết cách lái xe lên/xuống dốc, đề pa ngang dốc, đỗ xe đường dốc bằng xe số sàn và số tự động sau đây sẽ giúp bạn lái xe đường dốc an toàn.

Cách lên/xuống dốc xe số sàn

Cách lên dốc

Cách lái xe số sàn lên dốc tuy hơi phức tạp hơn xe số tự động nhưng cũng có thể thực hiện một cách dễ dàng nếu người lái nắm rõ kỹ thuật.

Bước 1: Tăng tốc đều khi đến gần chân dốc

Khi gần đến chân dốc nên cho xe tăng tốc từ từ nhưng cũng chú ý duy trì tốc độ an toàn. Tăng tốc độ đều khi gần đến dốc sẽ tạo đà (quán tính) giúp tránh xe leo dốc yếu. Lưu ý chỉ tăng tốc nhẹ và đều, không nhấn mạnh chân ga, nhất là khi lái xe đường trơn, lái xe đường mưa…

Bước 2: Đạp côn, chuyển dần sang số thấp

Khi gần đến chân dốc, nhả nhẹ bàn ga, đạp chân côn và cho xe lần lượt chuyển về các số thấp. Khi nhả ga để sang số, vòng tua máy sẽ giảm. Do đó cần lưu ý canh vòng tua máy, tốc độ xe phù hợp với số định chuyển. Thông thường ở số 3, vòng tua máy sẽ từ 3.000 – 4.000 vòng/phút hoặc tốc độ từ 45 – 60 km/h. Số 2, vòng tua máy sẽ từ 2.000 – 3.000 vòng/phút hoặc tốc độ 30 – 45 km/h. Ở số 1, tốc độ sẽ từ 15 – 25 km/h.

Xem thêm:

• Cách nổ máy xe ô tô êm ái, tránh hại xe
• Cách xử lý khi xe bị thủng lốp
• Nổ lốp xe phải làm gì đầu tiên?

Bước 3: Nhả côn, đệm ga

Sau khi đã chuyển xe sang số thấp, hãy nhẹ nhàng nhả chân côn và phối hợp đệm chân ga. Vòng tua máy sẽ giảm khi xe ở số thấp. Do đó cần đệm ga mạnh hơn để cân bằng vòng tua máy với tốc độ xe.

Bước 4: Chuyển về số 1 hoặc 2 khi đề pa leo dốc

Tuỳ theo độ đứng của con dốc mà sẽ chọn leo dốc bằng số 1 hoặc số 2. Với dốc thoải có thể leo bằng số 3. Dốc càng có độ đứng cao thì chọn số càng thấp và ngược lại. Khi bắt đầu đề pa lên dốc xe số sàn, hãy nhả ga, đạp côn và chuyển về số phù hợp. Sau đó từ từ nhả chân côn phối hợp đệm mạnh chân ga để xe tiến lên dốc.

*Bước 5: Nếu xe bị hụt hơi thì chuyển về số thấp hơn

Nếu đang lên dốc thấy xe bị kêu gầm gừ nhiều, xe bị hụt ga… thì đây là dấu hiệu cho thấy đã chọn sai số khi lên dốc dẫn đến lực kéo không đủ. Để tránh ép xe, khiến xe bị nóng máy, xe bị chết máy giữa đường, hãy đạp côn rồi chuyển sang số thấp hơn. Sau đó nhả côn và đệm mạnh chân ga.

Cách đề pa ngang dốc

Có nhiều cách đề pa ngang dốc bằng xe số sàn:

Dùng phanh tay

Cách đề pa ngang dốc này tận dụng lực hãm của phanh tay để người lái không cần phải đạp phanh chân. Khi muốn đề pa xe trên dốc, hãy thực hiện các bước đề pa xe như bình thường: đạp côn, vào số, từ từ nhả côn và đệm ga. Tuy nhiên, trong lúc nhả côn thấy vô lăng và cần số hơi rung (dấu hiệu cho biết côn đã chạm nhau) thì mới nhả phanh tay. Do xe đã được đệm ga sẵn nên sẽ không bị tụt dù không đạp chân phanh. Đây kỹ thuật đề pa ngang dốc đơn giản phù hợp với người mới.

Xem thêm:

• Những kinh nghiệm lái xe cho tài mới
• Các lưu ý quan trọng khi lái xe trong thành phố
• Những điều cần biết khi lái xe qua hầm

Điều khiển phanh và ga bằng mũi và gót chân phải

Kỹ thuật đề pa ngang dốc này thường chỉ áp dụng với những người có kinh nghiệm, có thể cùng lúc dùng mũi chân phải để đạp phanh và gót chân phải để đạp ga. Hướng dẫn đề pa ngang dốc theo cách này như sau.

Đầu tiên đạp côn, vào số để khởi động xe như bình thường. Sau đó đạp phanh để nhả phanh tay. Tiếp đến vẫn giữ mũi chân phải nhấn bàn đạp phanh, nhưng hãy từ từ xoay gót chân phải sang bàn đạp ga. Trong lúc từ từ nhả chân côn thì gót chân phải bắt đầu đệm ga. Khi xe lăn bánh tiến lên thì nhả mũi chân phải khỏi bàn đạp phanh, tập trung đạp ga để xe leo lên dốc.

Nhả phanh khi đến điểm côn

Cách đề pa lên dốc xe số sàn này hơi khó, đòi hỏi cần có nhiều kinh nghiệm trong việc nhận biết điểm côn. Với cách này, đầu tiên đạp côn, vào số để khởi động xe như bình thường. Sau đó chân trái vẫn đạp côn, chân phải đạp phanh để nhả phanh tay. Tiếp đến chân trái từ từ nhả côn để dò điểm côn. Đến khi thấy vô lăng và cần số rung lên thì chân phải nhả phanh chuyển sang đệm ga. Khi này chân trái từ từ nhả hết chân côn cùng lúc chân phải cũng đạp ga sâu hơn để xe tiến lên.

Cách xuống dốc

Cách xuống dốc xe số sàn cũng không quá khó. Khi xe gần đến đỉnh dốc thì bắt đầu giảm tốc độ từ từ để chuẩn bị xuống dốc. Đồng thời cho xe dần dần chuyển sang các số thấp. Để biết số phù hợp để xuống dốc người lái chỉ cần áp dụng nguyên tắc “leo số nào thì xuống số đó”. Tuy nhiên cũng nên linh hoạt chọn số theo từng tình huống. Số càng nhỏ thì độ hãm càng lớn, tốc độ càng chậm.

Xem thêm:

• Những cách tiết kiệm xăng hiệu quả
• Hướng dẫn chỉnh ghế lái xe ô tô đúng cách
• Cách xử lý kính lái bị mờ khi trời mưa

Cách lên/xuống dốc xe số tự động

Cách lên dốc

Cách lái xe số tự động lên dốc đơn giản hơn xe số sàn. Bởi xe đã tự động tính toán chuyển số phù hợp, người lái không cần can thiệp đến. Khi lên dốc, cần số chỉ cần để ở chế độ D (Drive – số tiến) như bình thường.

Khi gần đến chân dốc nên bắt đầu tăng tốc từ từ để tạo đà sớm. Khi leo dốc, lực đạp ga sẽ tuỳ theo độ đứng của con dốc. Không nên đạp ga quá mạnh dễ làm xe bị giật, phóng nhanh nguy hiểm. Cũng không đạp ga quá yếu khiến xe không đủ sức leo dốc.

Trong trường hợp dốc đứng, xe tải nặng, người lái muốn kiểm soát xe tốt hơn khi leo dốc thì có thể chuyển xe về chế độ số tay. Đầu tiên giảm chân ga, sau đó chuyển xe về số thấp thông qua lẫy chuyển số trên vô lăng (-) hoặc cần số (chuyển về M-, L/L1 hoặc D3/D2/D1). Dốc càng đứng thì số càng nhỏ để tạo lực kéo lớn.

Cách đề pa ngang dốc

Cách đề pa ngang dốc ở xe số tự động đơn giản hơn xe số sàn. Đầu tiên đạp phanh, khởi động xe và nhả phanh tay. Tiếp đến chuyển số về D, nhả chân phanh chuyển sang đạp ga để xe từ từ tiến lên. Người lái không cần quá lo lắng khi nhả chân phanh. Do xe hộp số tự động thường sẽ tự hãm xe trong 2 – 3 giây nên hiếm khi bị tụt dốc nhanh và cũng không dễ chết máy. Chỉ cần vừa nhả phanh thì lập tức đạp ga là xe sẽ tiến lên phía trước.

Cách xuống dốc

Kỹ thuật lái xe xuống dốc xe số tự động hơi phức tạp hơn khi lên dốc. Bởi nếu lên dốc có thể phó mặt cho xe tự động chuyển số thì khi xuống dốc cao nên sử dụng chế độ chuyển số tay nếu gặp dốc đứng. Đây là lời khuyên của phần lớn bác tài có nhiều kinh nghiệm lái xe xuống dốc, kinh nghiệm lái xe đường đèo… Bởi khi sử dụng chế độ số tay, người lái sẽ chủ động hơn trong việc kiểm soát tốc độ xe, hạn chế sử dụng phanh nhiều.

Xem chi tiết:

• Ý nghĩa các ký hiệu số tự động
• Những lưu ý khi dùng lẫy chuyển số trên vô lăng

Tuỳ theo độ đứng của con dốc mà chọn chế độ số tay phù hợp. Dốc càng đứng thì số càng thấp. Chọn được số phù hợp là khi xuống dốc người lái không cần sử dụng phanh nhiều. Bởi khi này xe đã được hãm bằng động cơ. Trong trường hợp đã chuyển về số thấp mà tốc độ xe vẫn cao, cần rà phanh thì hãy chuyển số thấp hơn nữa. Với những con dốc đứng thì nên chọn số thấp nhất là D1 hoặc số thấp L.

Cách đỗ xe đường dốc

Khi đỗ xe trên đường dốc, lưu ý không đỗ ở khúc cua, đoạn đường hẹp, chỗ bị khuất tầm nhìn… Cố gắng chọn những nơi đỗ càng xa đường chạy xe càng tốt.

Đỗ xe lên dốc có vỉa hè: Nếu dốc có vỉa hè, đầu tiên cho xe cách lề tầm 20 – 30 cm. Sau đó đánh vô lăng sang trái rồi nhẹ nhàng cho xe lùi để bánh trước chèn lên bệ đường và không cần trả thẳng lái. Lưu ý đỗ xe đường dốc theo cách này không cần đánh hết lái bởi dễ gây hại xe.

Đỗ xe lên dốc không có vỉa hè: Nếu dốc không có vỉa hè, đầu tiên đưa xe về vị trí đỗ song song với mép đường. Sau đó đánh hết lái sang phải để lốp xe trước hướng ra ngoài. Điều này phòng trường hợp nếu xe bị trôi thì bánh trước cũng lăn vào trong lề.

Đỗ xe xuống dốc có/không có vỉa hè: Khi đỗ xe xuống dốc nên đánh vô lăng hết lái về bên phải để lốp trước hướng ra ngoài đường hoặc đỗ sao cho bánh xe chèn vào gờ cao.

Sau khi đỗ xe với xe số tự động thì phanh tay, về P và tắt máy. Với xe hộp số sàn thì về số 1 và kết hợp phanh tay. Trước khi rời khỏi đừng quên tìm cục đá, cục gạch, thanh gỗ… để chèn vào bánh xe.

Nhiều người thắc mắc đỗ xe trên dốc có ảnh hưởng gì không. Theo một số người nhiều kinh nghiệm chia sẻ, nếu thỉnh thoảng đỗ xe thì sẽ không ảnh hưởng gì. Còn nếu đỗ xe ngang dốc thường xuyên thì sẽ có ảnh hưởng nhất định đến hệ thống treo, hệ thống phanh và lốp xe. Bởi khi đỗ xe trên dốc tỉ lệ phân bố trọng lượng của xe sẽ không đều, phần thấp chịu nhiều áp lực lớn hơn.

Kinh nghiệm lái xe lên/xuống dốc cao

Chỉ xuống dốc bằng số thấp

Khi xuống dốc xe chịu lực quán tính rất lớn nên tốc độ sẽ tăng cao. Do đó chỉ xuống dốc bằng số thấp. Điều này giúp xe được hãm bằng động cơ. Nhờ đó người lái dễ dàng kiểm soát tốc độ xe, không cần sử dụng phanh nhiều. Tuyệt đối không chuyển số về N khi xuống dốc. Vì xe sẽ rơi vào trạng thái tự do, không được hãm bởi động cơ nên rất khó kiểm soát.

Không rà phanh

Tuyệt đối không rà phanh suốt quãng đường dài khi xuống dốc. Bởi xe xuống dốc, lực quán tính lớn sẽ khiến hệ thống phanh chịu áp lực cao. Nếu rà phanh liên tục, phanh sẽ bị nóng, má phanh và đĩa phanh bị mòn, bị cháy, dễ dẫn đến tình trạng phanh không ăn hay xe mất phanh. Do đó thay vì rà phanh để giảm tốc xe thì hãy chuyển xe về số thấp để tận dụng lực hãm từ động cơ. Trong trường hợp cần đạp phanh thì hãy đạp phanh dứt khoát.

Giữ khoảng cách an toàn

Dù lên dốc hay xuống dốc cũng cần giữ khoảng cách an toàn với xe phía trước. Theo kinh nghiệm lái xe lên dốc, xuống dốc của các bác tài già, nên giữ khoảng cách với xe phía trước từ 4 – 10 giây.  Nếu con dốc đứng, đường trơn trượt nhiều thì nên giữ khoảng cách với xe trước tối thiểu 10 giây. Khi leo dốc, tuyệt đối không bám sát đuôi xe phía trước, nhất là các xe lớn như xe khách, xe tải, đầu kéo, container… Bởi khi leo dốc sẽ cần nhiều thời gian để xử lý các tình huống bất ngờ hơn, việc bám đuôi rất nguy hiểm nếu chẳng may xe phía trước gặp sự cố.

Không vượt xe khi leo dốc

Tuyệt đối không vượt xe khi leo dốc ngoài trừ trường hợp khẩn cấp. Bởi sẽ rất nguy hiểm. Trong Luật Giao thông cũng quy định không được phép vượt xe khi ở đầu dốc, các vị trí tầm nhìn hạn chế, đường không bảo đảm an toàn để vượt…

Nên tắt các thiết bị không cần thiết

Trong trường hợp xe tải nặng, leo dốc cao thì cần dồn toàn bộ “sức lực” của động cơ để leo dốc nhằm tránh trường hợp xe bị hụt ga, mất đà giữa chừng. Do đó nên tạm thời tắt các thiết bị điện không cần thiết kế trên xe như điều hoà xe, màn hình xe, loa… để giảm tải cho động cơ, tránh động cơ quá tải, xe bị nóng máy.

Nhường đường cho xe lên dốc

Theo quy định trong Luật Giao thông đường bộ, xe xuống dốc phải nhường đường cho xe lên dốc. Vì xe lên dốc cần nhiều đà hơn, làm việc vất vả hơn. Nếu xe phải dừng rồi đề pa lại ngang dốc thì sẽ càng chịu áp lực lớn hơn do bị mất đà. Trường hợp xử lý sai cách có thể khiến xe bị tụt dốc. Trong khi xe xuống dốc chỉ cần kiểm soát tốt tốc độ bằng hộp số và phanh. Do đó theo nguyên tắc, xe xuống dốc phải nhường đường cho xe lên dốc.

Khải Nguyễn