Cảnh Giác Với Bệnh Lý Nguy Hiểm Hiếm Gặp: Viêm Ruột Hoại Tử

"Đau bụng, chướng bụng, rối loạn đại tiện…là các triệu chứng thường gặp của rất nhiều bệnh lý đường tiêu hoá, kể cả chứng viêm ruột hoại tử nguy hiểm. Bệnh nhân không nên chủ quan và cần đến bệnh viện uy tín để thăm khám, chẩn đoán chính xác và điều trị đúng cách, kịp thời, tránh dẫn đến nhiều hệ luỵ nghiêm trọng như thủng ruột, áp xe ổ bụng, viêm phúc mạc..."-ThS. BS. Nguyễn Thế Toàn - Trưởng khoa Ngoại, Bệnh viện Gia An 115 (Q. Bình Tân, TP. HCM) chia sẻ.

Chẩn đoán chính xác bệnh là yếu tố tiên quyết

Viêm ruột hoại tử là tình trạng hồi tràng (đoạn cuối ruột non) bị viêm nhiễm, tổn thương từ lớp niêm mạc lan đến lớp thanh mạc dẫn đến hoại tử ruột, vi khuẩn và độc chất vào máu gây nhiễm trùng, nhiễm độc. Đây là bệnh lý hiếm gặp, khó điều trị, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như, thủng ruột, áp xe ổ bụng, viêm phúc mạc, nhiễm khuẩn huyết, sốc nhiễm trùng, nhiễm độc, suy đa tạng, tử vong…. Các triệu chứng của bệnh thường khó phát hiện chính xác ngay từ đầu.

BS.Toàn cho hay, Bệnh viện Gia An 115 vừa qua đã phẫu thuật và điều trị thành công cho một bệnh nhân (BN) có các triệu chứng đau khắp bụng, đau nhiều vùng thượng vị, bụng chướng. BN là L.Q.S (87 tuổi, ngụ Quận 10, TP. HCM), tiền căn mắc đái tháo đường (ĐTĐ) tuýp 2, tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim cấp, suy thận mạn giai đoạn 4. Theo người nhà cho biết, ba ngày trước khi nhập viện, bệnh nhân đau bụng âm ỉ quanh rốn, tiêu chảy đi phân màu vàng nâu, cơn đau càng lúc càng nhiều, người nhà cho nhập viện địa phương. Tại đây, các bác sĩ chẩn đoán BN bị viêm tuỵ cấp và cho chuyển tuyến điều trị.

Tuy nhiên, khi tiếp nhận, các bác sĩ Bệnh viện Gia An 115 cho tiến hành thực hiện các xét nghiệm và CT bụng thì kết quả về các chỉ số lại không cho thấy tình trạng viêm tuỵ cấp, nhưng các quai ruột giãn nhẹ, vùng hồi tràng có dấu hiệu viêm gây tụ dịch, nghi ngờ hoại tử.

Sau những cuộc hội chẩn căng thẳng nhiều giờ với các chuyên khoa liên quan để cân nhắc tình trạng bệnh nhân, BS. Toàn quyết định sẽ phẫu thuật cắt đoạn ruột non hoại tử đưa hai đầu ruột ra ngoài thành bụng làm hậu môn nhân tạo.

Quyết định phẫu thuật là chưa đủ, sự phối hợp nhiều chuyên khoa mới là yếu tố quan trọng

Việc mổ cấp cứu BN đã quá lớn tuổi có nhiều bệnh nền (ĐTĐ, tăng huyết áp, suy thận mạn độ 4…), nhồi máu cơ tim, thể trạng suy nhược, ngoài ra còn bị nhiễm trùng huyết là một bài toán cực kỳ khó. Cuộc hội chẩn toàn viện khẩn trương được triệu tập với sự tham gia của tất cả các chuyên khoa Tim mạch, Nội tiết, Hồi sức tích cực - Chống độc, Gây mê hồi sức, Chẩn đoán hình ảnh và Ngoại tổng quát. Sau khi cân nhắc và tính toán các yếu tố nguy cơ một cách chi tiết nhất, ca mổ ngay lập tức được tiến hành với tất cả sự cẩn trọng và kinh nghiệm dày dặn về Ngoại tiêu hóa của ekip Ngoại khoa tại Bệnh viện Gia An 115 do BS Nguyễn Thế Toàn chỉ đạo. Trong quá trình phẫu thuật, các bác sĩ nhận định phần ruột non của bệnh nhân thực sự đã hoại tử 60 cm, là nguyên nhân chính gây ra tình trạng trở nặng nhanh chóng khiến bệnh nhân càng ngày càng đau bụng dữ dội đến mức suy kiệt.

Ngay lập tức, các bác sĩ Ngoại tiêu hóa nhanh chóng tiến hành cắt bỏ đoạn ruột non hoại tử, đưa hai đầu ruột ra ngoài làm hậu môn nhân tạo cho bệnh nhân.

Nguyên nhân gây bệnh hiếm thấy

Kết quả mẫu bệnh phẩm cho thấy BN hoại tử ruột do nhiễm nấm Candida albicans . BS. Toàn cho biết: "Đây là một trường hợp ít thấy trong y khoa. Vì nấm ít khi gây bệnh trên người có hệ miễn dịch bình thường và cũng hiếm khi gây loét hoại tử hồi tràng như tình trạng của BN S. Thông thường chỉ phát hiện ở bệnh nhân suy giảm miễn dịch mắc phải như suy kiệt do bệnh K, dùng corticoid kéo dài, lớn tuổi suy kiệt nặng, rối loạn hệ miễn dịch, hoặc dùng thuốc PPI kéo dài từ 6 tuần trở lên, HIV-AIDS,…"

Với kết quả giải phẫu bệnh của BN S, việc lựa chọn phác đồ điều trị kháng nấm kịp thời là một khó khăn vì bệnh nhân này có bệnh nền đái tháo đường và suy thận độ 4. Sau khi hội chẩn nhiều lần để cân nhắc tình trạng tổng thể và khả năng phục hồi của Bệnh nhân sau ca mổ, các bác sĩ khoa Hồi sức tích cực - Chống độc của Bệnh viện Gia An 115 đã quyết định sử dụng ngay phác đồ điều trị kháng nấm trong 2 tuần cho bệnh nhân. Nhờ việc lựa chọn phương pháp điều trị kịp thời và đưa ra quyết định hợp lý khi áp dụng phác đồ kháng nấm chỉ sau 2 ngày phẫu thuật, Bệnh nhân đã đáp ứng tốt, bình phục và xuất viện sau 26 ngày phẫu thuật và điều trị.

BS. Nguyễn Thế Toàn khuyến cáo, viêm ruột hoại tử là một bệnh lý nguy hiểm nhưng có triệu chứng rất dễ nhầm lẫn với các bệnh lý đường tiêu hoá khác. Chính vì vậy người bệnh không nên chủ quan, cần chú ý thăm khám ở cơ sở uy tín.

PV