CẤU Tạo Và CHỨC NĂNG Của Tế Bào VI KHUẨN - 123doc

CẤU tạo và CHỨC NĂNG của tế bào VI KHUẨN 29 8,8K 11 TẢI XUỐNG 11

Đang tải... (xem toàn văn)

XEM THÊM TẢI XUỐNG 11

Tài liệu hạn chế xem trước, để xem đầy đủ mời bạn chọn Tải xuống

1 / 29 trang TẢI XUỐNG 11

THÔNG TIN TÀI LIỆU

Thông tin cơ bản

Định dạng
Số trang	29
Dung lượng	0,94 MB

Nội dung

CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CỦA TẾ BÀO VI KHUẨN MỤC LỤC MỤC LỤC PHẦN I: MỞ ĐẦU I LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI .3 PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU HÌNH DẠNG, KÍCH THƯỚC I.1 Hình dạng I.2.Kích thước CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CÁC THÀNH PHẦN CỦA TẾ BÀO VI KHUẨN II.1.Cấu tạo, chức thành TBVK ( cấu trúc bắt buộc) .7 II.2.Màng sinh chất( cấu trúc bắt buộc) 11 III MỘT SỐ NHÓM VK ĐẶC BIỆT .14 III.1.Xạ khuẩn ( Vi khuẩn hình tia) 14 III.2.Vi khuẩn lam( vi khuẩn quang tự dưỡng giống TV) .15 III.3.Vi khuẩn cực nhỏ ( Mycoplasma, Ricketsia, xoắn thể) 16 GỢI Ý TRẢ LỜI: 21 PHẦN IV: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ .28 TÀI LIỆU THAM KHẢO 29 PHẦN I: MỞ ĐẦU I LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Là giáo viên trường Chuyên Bắc Giang, trực tiếp giảng dạy lớp chuyên bồi dưỡng HSG có mong muốn biên soạn chuyên đề phục vụ công việc góp phần để có thêm tài liệu tham khảo cho em học sinh khối chuyên sinh tự học, tự luyện, nắm vững thêm kiến thức có kĩ tư khoa học nhằm đạt kết cao học tập Chuyên đề thiết kế phù hợp với yêu cầu nội dung kiến thức Tài liệu Giáo khoa chuyên sâu đáp ứng đòi hỏi kiến thức kỹ tư kỳ thi chọn Học sinh giỏi Quốc gia thi đại học hàng năm II MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU Nghiên cứu, tổng hợp vấn đề lý thuyết liên quan đến cấu tạo chức tế bào vi khuẩn làm tư liệu giảng dạy lớp chuyên bồi dưỡng học sinh giỏi tham gia kỳ thi, đặc biệt kỳ thi HSGQG III PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Nội dung chuyên đề tập hợp kiến thức nâng cao cách hệ thống để học sinh dễ học, dễ nhớ Hệ thống câu hỏi tự luận biên soạn từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp với yêu cầu khắc sâu kiến thức bản, nâng cao, mở rộng phạm vi chương trình mà Bộ giáo dục Đào tạo ban hành IV ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI Đề tàì tài liệu quí giúp học sinh ôn tập cách có hệ thống hiệu kiến thức chuyên đề vi khuẩn Đề tài tư liệu giảng dạy có giá trị thực tiễn Tuy nhiên khả có hạn, nên không tránh khỏi hạn chế Rất cảm ơn kiến đóng góp bạn đồng nghiệp, bạn đọc gần xa để chuyên đề phong phú hoàn thiện PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU HÌNH DẠNG, KÍCH THƯỚC I.1 Hình dạng Hình dạng vi khuẩn khác loài loài khác, vi khuẩn đa hình hình dạng khác giai đoạn sống khác chu kỳ sinh trưởng -Vi khuẩn có hình dạng chính: • Cầu ( cầu khuẩn) • Que ( trực khuẩn), • Xoắn ( xoắn khuẩn) • Phẩy ( phẩy khuẩn) Một số vi khuẩn thường gặp * Cầu khuẩn - Nếu TB phân chia theo phương dính gọi song cầu khuẩn chuỗi cầu khuẩn - Khi phân chia theo phương dính tạo thành tứ cầu khuẩn - Khi phân chia theo phương dính tạo thành liên cầu khuẩn - Khi phân chia theo nhiều phương dính tạo thành tụ cầu khuẩn * Trực khuẩn - Tương tự có song trực khuẩn, tứ trực khuẩn I.2.Kích thước Đơn vị đo kích thước vi khuẩn µm - Kích thước vi khuẩn khoảng 1- 10µm - Kích thước tế bào vi khuẩn = 1/10 TB nhân thực CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CÁC THÀNH PHẦN CỦA TẾ BÀO VI KHUẨN II.1.Cấu tạo, chức thành TBVK ( cấu trúc bắt buộc) II.1.1.Cấu tạo - Thành TBVK cấu tạo peptidoglucan, tức gồm peptit glican + Glican gồm đơn vị đường amin N- axetyl glucosamin( NAG) + a N axetyl muramic( NAM) + Peptit aa tạo tetrapeptit Axit amin thứ chuỗi tetrapeptit hàng gắn chéo với aa thứ chuỗi tetrapeptit hàng hàng bên, tạo thành mạng lưới đặc, vũng bao quanh màng sinh chất Sơ đồ cấu tạo peptidoglican - Ngoài peptidoglucan, thành TB chứa thành phần khác Dựa vào thành phần khác khau độ dày lóp peptidoglucan mà vi khuẩn chia làm loại gồm: vi khuẩn Gram dương vi khuẩn gram âm Sơ đồ cấu tạo thành TB vi khuẩn G+ vi khuẩn G* Cấu tạo thành TB vi khuẩn G+ - Vi khuẩn G+ có lớp peptidoglucan dày từ 150- 800 Ao gồm 40-50 lớp - Axit teicoic: polyme glyxerol ribitol phootphat gắn với peptidoglucan qua NAM màng TBC Axit teicoic liên quan đến kháng nguyên bề mặt tính gây bệnh số vi khuẩn - Bên lớp S, lớp không cố định , chất lipoprotein, polysaccarit * Cấu tạo thành TBVK G- Vi khuẩn G- có lớp peptidoglucan mỏng ( 50- 180 Ao ) - Không có axit teicoic - Ngoài lớp peptidoglucan lớp màng thành lipopolysaccarit ( LPS) + Phần lipit gọi lipit A nội độc tố vi khuẩn + Phần đường gồm polysaccarit lõi polysaccarit O Polysaccarit O dùng phân loại vi khuẩn, kháng nguyên O ( kháng nguyên bề mặt) + Kênh protein màng gọi porin ( protein lỗ đặc trưng vi khuẩn G-) - Khoảng màng màng sinh chất không gian chu chất - Bên lớp S Thành TB cấu trúc phức tạp bắt buộc TBVK Tuy nhiên có số vi khuẩn thành TB Mycoplasma II.1.2.Các hợp chất tác động vào thành TBVK - Lyzozym: cắt liên kết β 1,4 glycozit phân tử NAM NAG làm thành TB bị phá hủy Khi VK thành → VK G+ biến thành TB trần và VK G - trở thành thể hình cầu + Tế bào trần: không tính kháng nguyên, khả phân chia, khả phục hồi thành khó, dễ lai tế bào với + Thể hình cầu: kháng nguyên bề mặt lớp LPS , khả phân chia chậm, khả phục hồi thành dễ, khó lai tế bào với - Penixilin cắt liên kết aa thứ aa thứ chuỗi tetrapeptit NAM - Muroendopeptidaza cắt cầu nối aa phân tử NAM II.1.3.Phương pháp nhuộm Gram - Để phân biệt vi khuẩn G+ vi khuẩn G- người ta sử dụng phương pháp nhuộm Gram.Phương pháp nhuộm Gram phương pháp nhuộm kép, dựa vào khác cấu trúc thành vi khuẩn - Phương pháp nhuộm Gram: + Nhỏ giọt dịch huyền phù vi khuẩn lên lam kính, cố định vết bôi lửa đèn cồn + Nhuộm màu thuốc nhuộm tím kết tinh, củng cố màu nhuộm dung dịch Lugol ( chứa iot) + Tẩy màu ancol axeton ( phút) cho tiêu màu, sau rửa lại nước + Nhuộm bổ sung thuốc nhuộm màu đỏ ( Fuchsin), rửa nước, hong khô soi kính Kết quả: vi khuẩn G+ bắt màu tím, vi khuẩn G- bắt màu đỏ - Cơ chế nhuộm Gram: Bản thân peptidoglican không bị nhuộm màu, ngăn cản thất thoát tím kết tinh Khi bị tẩy cồn, vi khuẩn Gram dương, lỗ peptidoglican dày lại có nhiều liên kết chéo, nên giữ màu Trong vi khuẩn Gram âm, lớp peptidoglican mỏng, lỗ lớn nên không giữ màu.Khi tẩy dung môi làm tan lipit, nên kích thước lỗ lớn nên không giữ màu Khi nhuộm bổ sung thuốc nhuộm màu đỏ, vi khuẩn Gram dương không bắt màu, vi khuẩn Gram âm bắt màu thuốc nhuộm bổ sung II.1.4.Chức thành - Duy trì hình dạng ổn định TB - Duy trì áp suất thẩm thấu - Tham gia vào trình phân bào - Hỗ trợ chuyển động tiên mao - Bảo vệ TB ( k/s, thuốc nhuộm, kim loại nặng, số enzym phân giải ) 10 III.2.Vi khuẩn lam( vi khuẩn quang tự dưỡng giống TV) * Đặc điểm cấu tạo - VK G- Không có lục lạp, có diệp lục a - Thành TB murein - RBX 70S 15 * Hoạt động sống - Là thể quang tự dưỡng, quang hợp nhờ dl a (c.y), β- caroten, thải O2 - Phân bố rộng rãi tự nhiên, có nước ngọt, nước mặn nước lợ - Sống cộng sinh( cộng sinh rễ họ đậu, cộng sinh bèo hoa dâu, cộng sinh với nấm) * Vai trò VK lam - Thức ăn cho động vật thuỷ sinh - Cố định nitrogen không khí, tăng lượng mùn cho đất - VK lam cổ xưa xuất cách tỷ năm, có khả quang hợp thải oxi -> cung cấp oxi cho trái đất - Một số VK lam có giá trị dinh dưỡng cao -> sản xuất qui mô CN để thu nhận sinh khối ( Spirulina) -> làm thực phẩm chức năng, thuốc III.3.Vi khuẩn cực nhỏ ( Mycoplasma, Ricketsia, xoắn thể) III.3.1.Mycoplasma - VK thành TB, KT nhỏ , dễ biến đổi hình thái, bất động - Là tác nhân gây bệnh hô hấp, sinh dục, tiết niệu III.3.2 Ricketsia - VK G-, sống ký sinh bắt buộc động vật chân đốt, vật chất di truyền có AND ARN - Là tác nhân gây bệnh đậu lào, sốt phát ban III.3.3.Xoắn thể: - VK hình xoắn, gây bệnh sốt Q, vàng da, ghẻ cóc 16 PHẦN III HỆ THỐNG CÂU HỎI KIỂM TRA- ĐÁNH GIÁ Vẽ sơ đồ cấu tạo TB vi khuẩn nêu chức thành phần TB Nêu phương pháp nhuộm Gram phân biệt nhóm vi khuẩn G + G- Giải thích nhóm lại bắt màu thuốc nhuộm khác nhau? Sự phân biệt nhóm vi khuẩn có ý nghĩa thực tiễn gì? Nêu khác cấu trúc thành VK G- VK G+ Nêu hợp chất tác động vào thành vi khuẩn Vị trí tác động Lyzozym tác động vào thành, vi khuẩn biến thành Phân biệt thể hình cầu tế bào trần Nếu để chúng môi trưòng đẳng trương, ưu trưong, nhược trưong chúng Vi khuẩn có đặc điểm mà người ta sử dụng chúng nghiên cứu di truyền học đại? Nêu điểm khác biệt TB vi khuẩn TB người khiến vi khuẩn có khả sinh sản nhanh TB người? Nêu cấu tạo plasmit vi khuẩn Plasmit có vai trò vi khuẩn Plasmit phage ôn hoà khác điểm Khi cho mô tươi dễ phân giải vào cốc nước, sau thời gian có tượng xảy Giải thích ? 10.Phân biệt ADN NST ADN plasmit vi khuẩn 11.Nội bào tử có đặc điểm khiến chúng lại khó bị tiêu diệt ? 12.Sự giống khác VK VSV cổ? 13.Những đặc điểm đặc trưng vi khuẩn lam? 14.Vi khuẩn lam vừa có khả quang hợp vừa có khả cố định N Đây mặt đối nghịch nhau, tất hệ thống cố định N mẫn cảm với Oxi Vậy vi khuẩn lam vấn đề giải ? 17 15.Xạ khuẩn có đặc điểm ? Tại người ta dễ nhầm xạ khuẩn nấm mốc Phân biệt chúng môi trường nuôi cấy 16.Mycoplasma vi khuẩn nhỏ nhất, chúng thành tế bào Chúng có mẫn cảm cảm với lyzozym penixilin không Chúng sống 17.Nêu loại kháng nguyên có VK Cầu khuẩn có kháng nguyên H không Vì 18.Clamidia sống ký sinh nội bào bắt buộc Vậy chúng vi khuẩn hay virut Chúng gây bệnh cho người? 19.VK có dinh dưỡng cách thực bào hay không Vì 20.Thành VK có phức tạp thành nấm hay không 21.Giải thích hộp đựng thực phẩm để lâu lại có tượng biến dạng 22.Giải thích nào, nhỏ bé, SV nhân sơ xem khổng lồ tác động chung lên trái đất sống 23 Hãy nêu giải thích thích nghi cho phép sinh vật nhân sơ tồn môi trường khắc nghiệt sinh vật khác? 24.So sánh tổ chức hệ gen tổ chức tế bào SV nhân sơ SV nhân thực? 25.Những đặc điểm SV nhân sơ giúp bổ sung thêm lượng đáng kể biến dị di truyền cho quần thể qua hệ? 26.Nếu chủng VK không gây bệnh có khả kháng số kháng sinh, liệu chủng có nguy cho sức khoẻ người? Giải thích Thông thường tái tổ hợp di truyền quần thể vi khuẩn tác động đến việc phát tán gen kháng kháng sinh? 27.Hãy nêu cách mà SV nhân sơ có ảnh hưởng dương tính tới bạn nay? 28 Có hai môi trường nuôi cấy A B Trong môi trường loại VK khác sinh trưởng bình thường Thêm vào dung dịch enzyme lysosyme Sau thời gian thấy B số lượng VK tăng lên A không ? Có nhận xét loại tế bào vi khuẩn môi trường ? 18 29 Đặc điểm cấu trúc VK lam giúp dễ dàng mặt nước ? Điều có lợi đời sống VK lam ? 30 Tại tế bào VK có ADN – NST lại có nhiều plasmide? 31 Hầu hết VK lam vi khuẩn quang hợp Em có nhận xét quang hợp VK lam, VK lưu huỳnh màu tía quang hợp xanh Trong hai loại VK quang hợp trình quang hợp tiến hoá ? 32.Hãy phân biệt chế truyền AND từ TB vi khuẩn sang TB vi khuẩn khác? 33.Một VK cần aa metionin nguồn dd hữu sống hang động as Vi khuẩn sử dụng phương thức dd nào? Giải thích? 34.Mô tả bạn ăn bữa ăn thông thường người vi khuẩn lam cố định N 35.Chất độc vi khuẩn gây nên triệu chứng làm tăng hội cho vi khuẩn phát tán từ vật chủ sang vật chủ khác Liệu thông tin có giúp bạn biết độc tố ngoại độc tố hay nội độc tố? Giải thích? 36.Nếu bạn bất ngờ thay đổi chế độ ăn, điều có ảnh hưởng ntn đến đa dạng loài SV nhân sơ sống đường ruột bạn? 37.Phân biệt bốn phương thức dinh dưỡng chính? Phương thức có SV nhân sơ? 38.Không cần dùng biện pháp sinh học phân tử, người ta lập đồ gen vi khuẩn Hãy cho biết phương pháp giải thích? 39 Màng nhày gì? Vị trí lớp màng nhày vi khuẩn Bản chất lớp màng nhày? Tại vi khuẩn gây bệnh có độc lực mạnh hình thành màng nhày? 19 40.Vi khuẩn lam vi tảo có đặc điểm khác bản? Những loại tảo gọi vi tảo? Giá trị kinh tế vi khuẩn lam vi tảo sản xuất sinh khối? 41.Xạ khuẩn gì? Xạ khuẩn sinh sản nào? 42.Xạ khuẩn nấm khác điểm nào? Vì dễ nhầm xạ khuẩn với nấm mốc? 43.Tại sinh vật nhân sơ có khả cố định N, phải chúng có enzym nitrogenaza? 44.Phân biệt lông nhung pili vi khuẩn 45.Tại vi khuẩn G- lại có xu hướng kháng kháng sinh tốt vi khuẩn G+? 46.Tại cho enzyme lysosyme tác động lên thành tế bào vi khuẩn Archaea Archaea giữ hình dạng ổn định ? 47.Sù kh¸c gi÷a VK G+ vµ VK G-? 48 Dựa vào khác biệt TB vi khuẩn TB người mà người ta dùng kháng sinh đặc hiệu để tiêu diệt vi khuẩn mà không làm tổn hại đến TB người? 49.Đặc điểm TB hệ gen vi khuẩn giúp chúng có khả thích nghi cao với điều kiện môi trường khác nhau? 50.Ngoài việc truyền gene theo hàng ngang, đưa giả thuyết khác để giải thích chủng vi khuẩn E.coli O157: H7 có gene mà chủng K – 12 Làm kiểm tra giả thuyết bạn? 20 GỢI Ý TRẢ LỜI: Vẽ cấu tạo TBVK - Thành phần bắt buộc: Thành tế bào, màng sinh chất, TBC, vùng nhân chứa ADN, RBX - Thành phần không bắt buộc: màng nhày, lông, roi, nhung mao, plasmit, vật thể ẩn nhập, không bào khí - Phương pháp nhuộm Gram: : Phương pháp nhuộm Gram phương pháp nhuộm kép, dựa vào cấu trúc thành vi khuẩn: lúc đầu nhuộm thành tế bào vi khuẩn dung dịch tinh thể tím, sau dùng dung môi tẩy màu, nhuộm bổ sung thuốc nhuộm màu đỏ -> G+ bắt màu tím, G- bắt màu đỏ - Hai nhóm vi khuẩn bắt màu khác khác cấu trúc thành nhóm vi khuẩn: Bản thân peptidoglican không bị nhuộm màu, ngăn cản thất thoát tím kết tinh Khi bị tẩy cồn, vi khuẩn Gram dương, lỗ peptidoglican dày lại có nhiều liên kết chéo, nên giữ màu Trong vi khuẩn Gram âm, lớp peptidoglican mỏng, lỗ lớn nên không giữ màu.Khi tẩy dung môi làm tan lipit, nên kích thước lỗ lớn nên không giữ màu 21 Sự khác cấu trúc thành vi khuẩn G+ vi khuẩn GPeptidoglican Axit teicoic Lớp LPS Lipit thành Protein thành VK G+ VK GDày Mỏng Có Không Bên Bên thành có lớp thành lớp LPS( chứa lipit A nội độc tố LPS VK) Không Có Không Có (đặc biệt protein lỗ) Có hợp chất hóa học tác động vào thành TBVK - Lyzozym: cắt liên kết β 1,4 glycozit phân tử NAM NAG làm thành TB bị phá hủy dễ bị chết môi trường nhược trương - Penixilin cắt liên kết aa thứ aa thứ chuỗi tetrapeptit NAM làm ức chế phân chia TB vi khuẩn - Muroendopeptidaza cắt cầu nối aa phân tử NAM ức chế phân chia TB - Lyzozym cắt liên kết β 1,4 glicozit phân tử NAM NAG peptidoglican: VK G+ -> tế bào trần, VK G- -> thể hình cầu -Phân biệt: Đặc điểm so sánh -Kháng nguyên bề mặt -Khả phân chia -Khả phục hồi thành -Khả lai té bào với Tế bào trần Khó dễ Thể hình cầu + + ( chậm) dễ Khó Nhuộm Gram bắt màu GG- Để tế bào trần thể hình cầu dung dich đẳng trương, ưu trương, nhược trương - dung dịch đẳng trương - dung dịch ưu trương - dung dịch nhược trương Tế bào trần - tế bào trần - TB co lại ( nhăn nheo) - tan 22 Thể hình cầu - thể hình cầu - TB nhăn nheo nhiều - tan Vi khuẩn có đặc điểm mà người ta sử dụng chúng nghiên cứu di truyền học đại: - Bộ gen đơn giản , thường có NST - Sinh sản nhanh -> nghiên cứu số lượng cá thể lớn thời gian ngắn - Dễ tạo nhiều dòng biến dị - Là vật liệu nghiên cứu trình biến nạp, tải nạp tiếp hợp Những điểm khác biệt TB vi khuẩn TB người khiến vi khuẩn có khả sinh sản nhanh TB người: Chỉ tiêu so TB vi khuẩn sánh Kích thước Nhỏ-> tỷ lệ S/V lớn -> trao TB đổi chất TB môi trường xảy nhanh, vận chuyển chất bên TB nhanh Nhân Không có màng nhân-> trình phiên mã dịch mã xảy đồng thời-> trình tổng hợp protein nhanh-> sinh sản nhanh TB người Lớn-> tỷ lệ S/V nhỏ-> trao đổi chất TB môi trường xảy chậm hơn, vận chuyển chất bên TB chậm Nhân có màng bao bọc-> trình phiên mã dịch mã xảy không đồng thời-> trình tổng hợp protein chậm hơn-> sinh sản chậm - Cấu tạo plasmit: Là phân tử AND kép, mạch vòng, kích thước =1/100 -> 1/200 NST vi khuẩn Plasmit tiếp hợp không, có khả nhân lên độc lập với AND NST - Vai trò plasmit: Plasmit mang lại cho VK nhiều đặc tính quí khả kháng thuốc, kháng độc tố, khả phân giải chất độc, kháng nhiệt độ cao - Sự khác plasmit phage ôn hoà + Về cấu trúc: Plasmit -Là phân tử ADN vòng, mạch kép Phage - Phage có ADN ARN 23 mạch kép, mạch đơn Mang gen gây hại cho TB chủ - Mang gen có lợi cho TB + Về chức năng: Đặc điểm Plasmit - Khả hình thành - - Khả làm tan vi khuẩn - Khả biến đổi - Phage ôn hoà + đvht + +( phage độc) - Khi cho mô tươi dễ phân giải vào cốc nước, sau thời gian có tượng nước đục -> VSV hiếu khí chết-> có mùi thối - Giải thích: + Chất hữu nước bị VSV phân giải làm nồng độ O giảm, CO2 tăng -> nước đục + O2 hòa tan giảm-> VSV hiếu khí chết + VSV kỵ khí hoạt động -> thải H2S, NH3 -> có mùi thối 10 Phân biệt ADN NST ADN plasmit vi khuẩn ADN NST ADN plasmit - Kích thước lớn - Kích thước nhỏ - Chỉ có phân tử - Có thể có nhiều - Nằm vùng nhân - Nằm TBC - Mang gen qui định di truyền - Mang gen qui định số đặc tính thể quí vi khuẩn 11 - Khi điều kiện sống không thuận lợi, số vi khuẩn có khả hình thành nội bào tử - Nội bào tử có đặc điểm: 24 + Nội bào tử bao bọc nhiều lớp vỏ giúp chúng chống chịu hóa chất độc hại + Nội bào tử chứa protein đặc hiệu số chất khác giúp bảo vệ bào tử khỏi bị hư hại môi trường + Nội bào tử chứa nước, đặc biệt có hợp chất dipicolinatcanxi nên chịu nhiệt độ cao 12.Sự giống khác VK VSV cổ: - Giống nhau: Đều sinh vật nhân sơ, ADN dạng vòng - Khác nhau: Vi khuẩn VSV cổ Peptidoglican + Lipit màng Hydrocacbon không phân Hydrocacbon nhánh nhánh ARN polimeraza loại vài loại Axit amin mở đầu Foocmyl metionin Metionin trình tổng hợp protein Intron gen Có số gen Protein + ADN Có số loài Đáp ứng kháng sinh + ST nhiệt độ > 100 Một số loài C phân 13.Những đặc điểm đặc trưng vi khuẩn lam: - Là vi khuẩn G- Vi khuẩn lam có khả quang hợp nhờ diệp lục a, tạo oxi - Nhiều vi khuẩn lam có khả cố định N - Một số VK lam có giá trị dinh dưỡng cao -> sản xuất qui mô CN để thu nhận sinh khối ( Spirulina) -> làm thực phẩm chức năng, thuốc 14 - Để cố định N cần phải có enzym Nitrogenna Enzym hoạt động điều kiện kỵ khí, quang hợp vi khuẩn lam lại tạo oxi 25 - Vi khuẩn lam giải vấn đề cách dùng trình tách biệt nhau: Quá trình cố định N xảy TB dị hình, có thành dày không cho oxi thấm vào TB Quá trình quang hợp diễn TB bình thường lại 15 Đặc điểm đặc trưng xạ khuẩn: - Xạ khuẩn VK G+, sống hiếu khí, hoại sinh, phần lớn không gây bệnh - Cấu tạo dạng sợi( khuẩn ty), đơn bào - Khuẩn lạc chúng có hình phóng xạ từ tâm, có nhiều màu sắc: vàng, nâu, xám, trắng,đỏ - Sinh sản bào tử hình thành đỉnh sợi khí sinh cách đứt đoạn, đặc biệt bào tử có gai có lông - Xạ khuẩn Nhóm VK sinh nhiều loại kháng sinh nhất( 80% kháng sinh nay) * Dễ nhầm xạ khuẩn với nẫm mốc thể xạ khuẩn có cấu tạo dạng sợi (khuẩn ty) giống sợi nấm * Phân biệt xạ khuẩn môi trường nuôi cấy dựa hình dạng khuẩn lạc màu sắc khuẩn lạc: khuẩn lạc chúng có hình phóng xạ từ tâm, có nhiều màu sắc: vàng, nâu, xám, trắng,đỏ (Nấm mốc: khuẩn lạc hình phóng xạ) 16 - Mycoplasma vi khuẩn nhỏ thành TB, chúng không mẫn cảm với kháng sinh penixilin lyzozym mẫn cảm với tetraxilin - Chúng sống tồn nhờ chế: + Màng tế bào chất giàu sterol colesterol bình phong ngăn không cho nước qua + Có khả biến hình: Gặp vùng có áp suất thẩm thấu cao dồn tế bào chất vào chỗ -> biến hình -> chui qua lỗ thành mạch máu 17 * Các loại kháng nguyên có vi khuẩn: Kháng nguyên O ( thành TBVK G-) Kháng nguyên H (trên đầu tiêm mao) Kháng nguyên K( nhung mao) * Cầu khuẩn kháng nguyên H chúng tiêm mao 26 18 - Clamydia có kích thước nhỏ, chui qua màng lọc vi khuẩn, soosngs ký sinh nội bào bắt buộc TB nhân thực Nhưng chúng virut mà vi khuẩn - Đặc điểm Clamidia: + Có cấu tạo TB + Chứa ADN ARN + Có RBX + Thành TB cấu tạo từ peptidoglican, bắt màu G- + Sinh sản phân đôi + Thiếu enzym cần cho trao đổi chất trao đổi lượng nên phải sống ký sinh nội bào bắt buộc - Clamidia gây bệnh mắt hột, u lympho hạt đường sinh dục người 19 - VK dinh dưỡng cách thực bào thành TB vi khuẩn vững 20 Thành TB vi khuẩn phức tạp thành nấm: + Thành TBVK: Murein phức tạp + Thành TB nấm men: kitin mannan hopặc glucan mannan + Thành TB nấm mốc: kitin hemixenlulozo 27 PHẦN IV: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ I KẾT LUẬN Qua số năm giảng dạy, vận dụng phương pháp vào giảng nhận thấy: − Lớp học sinh động, tạo hứng thú học tập nơi học sinh − Học sinh biết trình bày số vấn đề có hệ thống vấn đề tổng hợp đòi hỏi kiến thức tổng hợp, câu hỏi khó thi HSGQG − Có lòng tự tin vào thân có nhiều hứng thú, say mê học tập, dạn dĩ trước tập thể − Các em trả lời câu hỏi cách gãy gọn, đầy đủ ý Nắm nội dung bài, biết vận dụng kiến thức học vào thực tế để vận dụng cho thân gia đình… II ĐỀ NGHỊ Nội dung đề tài dành cho học sinh ôn tập kiểm tra định kì lớp, bồi dưỡng đội tuyển học sinh giỏi cấp tỉnh, khu vực học sinh giỏi quốc gia Rất mong bạn đồng nghiệp góp ý bổ sung chuyên đề ngày tốt 28 TÀI LIỆU THAM KHẢO Campbell Sinh học Nhà xuất giáo dục Việt Nam, 2012 2.Nguyễn Lân Dũng, Nguyễn Đình Quyến, Phạm Văn Ty Vi sinh vật học Nhà xuất giáo dục, 1997 Nguyễn Thành Đạt Sinh học vi sinh vật tập I, tập II.Nhà xuất giáo dục, 2001 Phạm Văn Ty, Nguyễn Vĩnh Hà Tài liệu giáo khoa chuyên sinh học chuyên đề vi sinh vật học.Nhà xuất giáo dục Việt Nam, 2009 Phạm Văn Ty Bồi dưỡng học sinh giỏi sinh học chuyên đề vi sinh vật Nhà xuất giáo dục Việt Nam, 2013 29 [...]... giữa TB vi khuẩn và TB người khiến vi khuẩn có khả năng sinh sản nhanh hơn TB người? 8 Nêu cấu tạo của plasmit ở vi khuẩn Plasmit có vai trò gì đối với vi khuẩn Plasmit và phage ôn hoà khác nhau ở những điểm cơ bản nào 9 Khi cho mô lá còn tươi và dễ phân giải vào một cốc nước, sau một thời gian sẽ có hiện tượng gì xảy ra Giải thích ? 10.Phân biệt ADN của NST và ADN của plasmit ở vi khuẩn 11.Nội bào tử... Plasmit (cấu trúc không bắt buộc) - Cấu trúc của plasmit: Là yếu tố di truyền ngoài NST, mạch kép dạng vòng, có thể tiếp hợp hoặc không, có khả năng nhân đôi độc lập với AND của NST - Chức năng của plasmit: Chứa gen qui định khả năng kháng thuốc, phân giải chất độc, kháng độc tố II.10 Nội bào tử của vi khuẩn (cấu trúc không bắt buộc) - Cấu tạo của nội bào tử :6 lớp màng, có khả năng kháng nhiệt và hoá... trí của lớp màng nhày ở vi khuẩn Bản chất của lớp màng nhày? Tại sao các vi khuẩn gây bệnh sẽ có độc lực mạnh hơn khi hình thành màng nhày? 19 40 .Vi khuẩn lam và vi tảo có những đặc điểm gì khác nhau cơ bản? Những loại tảo nào được gọi là vi tảo? Giá trị kinh tế của vi khuẩn lam và vi tảo trong sản xuất sinh khối? 41.Xạ khuẩn là gì? Xạ khuẩn sinh sản như thế nào? 42.Xạ khuẩn và nấm khác nhau ở những... ADN của NST và ADN của plasmit ở vi khuẩn ADN của NST ADN của plasmit - Kích thước lớn - Kích thước nhỏ - Chỉ có 1 phân tử - Có thể có nhiều - Nằm trong vùng nhân - Nằm trong TBC - Mang gen qui định sự di truyền của cơ - Mang gen qui định một số đặc tính thể quí của vi khuẩn 11 - Khi điều kiện sống không thuận lợi, một số vi khuẩn có khả năng hình thành nội bào tử - Nội bào tử có đặc điểm: 24 + Nội bào. .. hiện nay) * Dễ nhầm xạ khuẩn với nẫm mốc là do cơ thể xạ khuẩn có cấu tạo dạng sợi (khuẩn ty) giống như sợi nấm * Phân biệt xạ khuẩn trên môi trường nuôi cấy dựa trên hình dạng của khuẩn lạc và màu sắc khuẩn lạc: khuẩn lạc của chúng có hình phóng xạ từ tâm, có nhiều màu sắc: vàng, nâu, xám, trắng,đỏ (Nấm mốc: khuẩn lạc không có hình phóng xạ) 16 - Mycoplasma là vi khuẩn nhỏ nhất và không có thành TB,... gây bệnh - Cấu tạo dạng sợi ( khuẩn ty), đơn bào - Khuẩn lạc của chúng có hình phóng xạ từ tâm, có nhiều màu sắc: vàng, nâu, xám, trắng,đỏ… - Sinh sản bằng bào tử được hình thành trên đỉnh sợi khí sinh bằng cách đứt đoạn, đặc biệt bào tử còn có gai hoặc có lông( đặc điểm quan trọng dùng trong phân loại) * Vai trò của xạ khuẩn: SX kháng sinh( 80% kháng sinh hiện biết) 14 III.2 .Vi khuẩn lam( vi khuẩn quang... cả AND và ARN - Là tác nhân gây bệnh đậu lào, sốt phát ban III.3.3.Xoắn thể: - VK hình xoắn, gây bệnh sốt Q, vàng da, ghẻ cóc 16 PHẦN III HỆ THỐNG CÂU HỎI KIỂM TRA- ĐÁNH GIÁ 1 Vẽ sơ đồ cấu tạo TB vi khuẩn và nêu chức năng của mỗi thành phần TB 2 Nêu phương pháp nhuộm Gram phân biệt 2 nhóm vi khuẩn G + và G- Giải thích tại sao 2 nhóm lại bắt màu thuốc nhuộm khác nhau? Sự phân biệt 2 nhóm vi khuẩn có... kiện hình thành nội bào tử: Cuối giai đoạn sinh trưởng hoặc khi gặp điều kiện sống bất lợi Khi điều kiện sống thuận lợi bào tử lại hoạt hoá, nứt vỏ và mọc ra Nội bào tử không phải là bào tử sinh sản - Mỗi TB vi khuẩn chỉ hình thành một nội bào tử ( chỉ một số khuẩn mới có khả năng hình thành nội bào tử) 13 III MỘT SỐ NHÓM VK ĐẶC BIỆT III.1.Xạ khuẩn ( Vi khuẩn hình tia) * Đặc điểm: - Xạ khuẩn là VK G+,... ? 12.Sự giống và khác nhau cơ bản giữa VK và VSV cổ? 13.Những đặc điểm đặc trưng của vi khuẩn lam? 14 .Vi khuẩn lam vừa có khả năng quang hợp vừa có khả năng cố định N Đây là 2 mặt đối nghịch nhau, vì tất cả các hệ thống cố định N đều rất mẫn cảm với Oxi Vậy ở vi khuẩn lam vấn đề này được giải quyết như thế nào ? 17 15.Xạ khuẩn có những đặc điểm gì ? Tại sao người ta dễ nhầm xạ khuẩn và nấm mốc Phân... những điểm cơ bản nào? Vì sao dễ nhầm xạ khuẩn với nấm mốc? 43.Tại sao chỉ sinh vật nhân sơ mới có khả năng cố định N, phải chăng chỉ chúng mới có enzym nitrogenaza? 44.Phân biệt lông nhung và pili ở vi khuẩn 45.Tại sao vi khuẩn G- lại có xu hướng kháng kháng sinh tốt hơn vi khuẩn G+? 46.Tại sao khi cho enzyme lysosyme tác động lên thành tế bào thì vi khuẩn và Archaea thì Archaea vẫn giữ được hình ... thước vi khuẩn khoảng 1- 10µm - Kích thước tế bào vi khuẩn = 1/10 TB nhân thực CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CÁC THÀNH PHẦN CỦA TẾ BÀO VI KHUẨN II.1 .Cấu tạo, chức thành TBVK ( cấu trúc bắt buộc) II.1.1 .Cấu. .. dày lóp peptidoglucan mà vi khuẩn chia làm loại gồm: vi khuẩn Gram dương vi khuẩn gram âm Sơ đồ cấu tạo thành TB vi khuẩn G+ vi khuẩn G* Cấu tạo thành TB vi khuẩn G+ - Vi khuẩn G+ có lớp peptidoglucan... I.2.Kích thước CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG CÁC THÀNH PHẦN CỦA TẾ BÀO VI KHUẨN II.1 .Cấu tạo, chức thành TBVK ( cấu trúc bắt buộc) .7 II.2.Màng sinh chất( cấu trúc bắt buộc) 11

Ngày đăng: 29/12/2015, 16:06

Xem thêm

• CẤU tạo và CHỨC NĂNG của tế bào VI KHUẨN

TỪ KHÓA LIÊN QUAN

• cấu tạo và chức năng của tế bào chất
• cấu tạo và chức năng của tế bào