Chẩn đoán Và điều Trị Ung Thư Tuyến Tiền Liệt

Ung thư tuyến tiền liệt thường phát triển chậm. Phần lớn người mắc bệnh này có thể sống được nhiều năm khi phát hiện và chữa trị kịp thời. Ở giai đoạn muộn, ung thư sẽ tiến triển rất nhanh, có thể gây tử vong. Vì thế, chẩn đoán và điều trị ung thư tuyến tiền liệt ở giai đoạn sớm rất quan trọng, giúp người bệnh có khả năng được chữa khỏi, hoặc kéo dài tuổi thọ.

1. Tổng quan về ung thư tuyến tiền liệt
2. 5 phương pháp chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt
   1. Khám tuyến tiền liệt qua trực tràng (DRE)
   2. Xét nghiệm PSA
   3. Siêu âm
   4. MRI
   5. Sinh thiết tuyến tiền liệt
3. Ung thư tuyến tiền liệt có chữa được không?
4. Phương pháp điều trị ung thư tuyến tiền liệt
   1. Phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt
   2. Xạ trị
   3. Hóa trị
   4. Liệu pháp nội tiết
   5. Liệu pháp miễn dịch

Tổng quan về ung thư tuyến tiền liệt

Ở nam giới, tuyến tiền liệt nằm sau xương mu, phía dưới bàng quang, và trước trực tràng. Tuyến tiền liệt bao quanh niệu đạo, tạo ra tinh dịch và giúp vận chuyển tinh trùng trong quá trình sinh sản.

Ung thư tuyến tiền liệt do các tế bào tuyến tiền liệt phát triển không bình thường hay mất kiểm soát. Ở giai đoạn đầu, bệnh thường phát triển chậm không triệu chứng. Nếu phát hiện và điều trị kịp thời, người bệnh có thể sống thêm được nhiều năm, thậm chí là chữa khỏi hoàn toàn. Ở giai đoạn muộn, ung thư tiến triển rất nhanh, có khả năng gây tử vong. (1)

Ung thư tuyến tiền liệt có 4 giai đoạn như sau:

• Giai đoạn I: Mô ung thư được phát hiện ở tuyến tiền liệt, trông giống như mô tuyến tiền liệt bình thường.
• Giai đoạn II: Khối u khu trú trong tuyến tiền liệt, có thể được phát hiện khi thăm khám trực tràng, xét nghiệm PSA trong máu hoặc cắt đốt tuyến tiền liệt nội soi.
• Giai đoạn III: ung thư xâm lấn mô xung quanh tuyến tiền liệt, túi tinh.
• Giai đoạn IV: Tế bào ung thư di căn tới hạch bạch huyết, xâm lấn cơ quan lân cận như trực tràng, bàng quang, hoặc di căn xa đến xương, gan, phổi.

5 phương pháp chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt

Khám tuyến tiền liệt qua trực tràng (DRE)

Đây là phương pháp thăm khám đơn giản, thực hiện nhanh chóng với chi phí thấp. Các bác sĩ sẽ đeo găng tay, đưa ngón tay đã được bôi trơn vào trực tràng để phát hiện những bất thường của tuyến tiền liệt. Phương pháp này có thể gây khó chịu cho người bệnh và khó xác định ung thư ở giai đoạn sớm. (2)

Xét nghiệm PSA

PSA là kháng nguyên đặc hiệu của tuyến tiền liệt. Do kháng nguyên này có hiện diện trong một số tổ chức tuyến khác, nên vẫn không được gọi là đặc hiệu lý tưởng cho tuyến tiền liệt. Khi kết quả PSA càng cao, nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt càng tăng.

Hiện nay, PSA vẫn được xem là một trong những phương pháp chủ yếu để phát hiện ung thư tuyến tiền liệt. Phương pháp này thường được dùng để tầm soát ung thư tuyến tiền liệt, giúp bác sĩ phát hiện ung thư tuyến tiền liệt ở giai đoạn sớm. Bác sĩ cũng dựa trên chỉ số PSA và một số các yếu tố khác như chủng tộc, độ tuổi, tiền sử gia đình và kết quả thăm khám tuyến tiền liệt qua trực tràng để xác định nguy cơ ung thư. Xét nghiệm PSA còn được dùng để theo dõi sự phát triển ung thư và đánh giá hiệu quả điều trị ung thư tuyến tiền liệt.

Điểm mạnh của phương pháp chẩn đoán này là mang tính khách quan, kết quả không phụ thuộc vào người khám, tránh được tâm lý ngượng ngùng và sợ đau của người bệnh. PSA làm tăng cơ hội phát hiện bệnh sớm, từ đó người bệnh có thể được điều trị khỏi. Đây là công cụ hữu ích để dự đoán nguy cơ, theo dõi và đánh giá kết quả sau điều trị.

PSA còn được dùng để xác định nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt trong tương lai, có thể dự báo ung thư trước khoảng 25 – 30 năm.

Siêu âm

Siêu âm là cung cấp nhiều thông tin có giá trị trong chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt, hỗ trợ quan trọng quá trình thăm khám lâm sàng.

• Siêu âm trên xương mu

Đây là phương pháp chẩn đoán cho phép bác sĩ đánh giá những ảnh hưởng của ung thư tuyến tiền liệt đến đường tiết niệu trên, đặc biệt trong giai đoạn muộn của bệnh. Siêu âm được dùng để đo kích thước tuyến tiền liệt, có thể phát hiện những bất thường như thành bàng quang dày, có cột hõm, niệu quản và bể thận giãn, ứ nước do u chèn ép. Ngoài ra, siêu âm trên xương mu còn giúp bác sĩ đánh giá những tổn thương khác như hạch chậu, mức độ u xâm lấn vào bàng quang.

• Siêu âm qua trực tràng

Siêu âm qua trực tràng sử dụng đầu dò với tần số cao 5 – 7MHz, cho hình ảnh rõ nét hơn siêu âm trên xương mu. Phương pháp này có thể phát hiện được khối ung còn rất nhỏ trong tuyến tiền liệt, có đường kính 2 – 4mm, đồng thời giúp sinh thiết chính xác hơn với thiết bị định vị đi kèm với đầu dò.

MRI

Phương pháp này giúp bác sĩ chẩn đoán mức độ xâm lấn của khối u vào tổ chức xung quanh và hạch vùng chậu. MRI nội trực tràng là kỹ thuật chụp cộng hưởng được sử dụng kết hợp với đầu dò đặt vào trực tràng để thu được hình ảnh chất lượng cao của khu vực xung quanh trực tràng.

Kỹ thuật này có độ chính xác cao hơn so với các phương thức khác trong việc đánh giá sự xâm lấn túi tinh và ngoài vỏ bao của ung thư tuyến tiền liệt (với tỉ lệ tương ứng 96% và 81%). MRI nội trực tràng rất hữu ích để xác định mức độ lan rộng và xâm lấn cục bộ của ung thư tuyến tiền liệt, trực tràng và hậu môn. Giá trị chẩn đoán MRI nội trực tràng với ung thư tiền liệt tuyến: độ nhạy 53%, độ đặc hiệu 94%, đồng thời giúp việc sinh thiết tuyến tiền liệt chính xác hơn.

Sinh thiết tuyến tiền liệt

Sinh thiết tuyến tiền liệt được thực hiện trong các trường hợp sau:

• Nồng độ PSA máu tăng
• Thăm khám tuyến tiền liệt qua trực tràng có dấu hiệu bất thường
• Siêu âm tuyến tiền liệt qua trực tràng có tổn thương nghi ngờ.

Phương pháp chẩn đoán này có thể được thực hiện theo những cách như:

• Sinh thiết qua đường trực tràng
• Sinh thiết qua đường tầng sinh môn

Sinh thiết tuyến tiền liệt qua trực tràng dưới hướng dẫn siêu âm là kỹ thuật được áp dụng phổ biến hiện nay. Bác sĩ sẽ bấm lấy mỗi thùy tuyến khoảng 3 – 6 mảnh từ đỉnh đến nền của tuyến, đánh số các vị trí để có thể lập bản đồ tổn thương giải phẫu của bệnh ung thư tuyến tiền liệt.

Sự kết hợp giữa thăm khám tuyến tiền liệt qua trực tràng, định kỳ làm xét nghiệm PSA máu và sinh thiết tuyến tiền liệt khi có nghi ngờ cho phép chẩn đoán trên 90% ung thư ở giai đoạn khu trú, góp phần đáng kể vào hiệu quả chữa trị ung thư tuyến tiền liệt.

Ung thư tuyến tiền liệt có chữa được không?

Ở giai đoạn khu trú, ung thư tuyến tiền liệt hoàn toàn có khả năng chữa khỏi. Khi đó, bác sĩ phẫu thuật hoặc xạ trị để loại bỏ triệt căn những tế bào ung thư và các hạch huyết tại vùng chậu.

Nếu ung thư chuyển sang giai đoạn khu trú tiến triển, khả năng điều trị khỏi sẽ thấp hơn nhiều. Những phương pháp điều trị ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn này bao gồm: phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt hoặc xạ trị với điều trị nội tiết hỗ trợ.

Ở giai đoạn tiến xa, ung thư tuyến tiền liệt đã di căn, các phương pháp điều trị chỉ có thể giúp người bệnh cải thiện tình trạng bệnh và kéo dài thời gian sống. Tuổi thọ của người bệnh sẽ phụ thuộc vào thể trạng, tuổi tác và khả năng đáp ứng điều trị. Người bệnh có thể sống được vài năm khi tuân thủ tốt phác đồ điều trị.

Phương pháp điều trị ung thư tuyến tiền liệt

Phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt

Bác sĩ thường chỉ định phương pháp điều trị này cho các trường hợp ung thư giai đoạn I hoặc II. Ước lượng người bệnh có thể sống trên 10 năm. Tế bào ung thư còn khu trú chưa phá vỡ vỏ bao của tuyến. Phẫu thuật lấy hết mô ung thư tới ranh giới an toàn (bờ phẫu thuật không còn mô ung thư). Tỉ lệ tái phát vào thời điểm 5 năm sau mổ khoảng dưới 10%.

Phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt tận gốc có thể thực hiện bằng phẫu thuật nội soi hay phẫu thuật mở vùng dưới rốn. Bác sĩ cắt toàn bộ tuyến tiền liệt, túi tinh, và mô quanh tuyến tiền ra ngoài. Một số biến chứng thường gặp sau mổ là tiểu không kiểm soát, rối loạn cương dương, hẹp chỗ nối niệu đạo và bàng quang…

Tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, bác sĩ thường áp dụng phẫu thuật nội soi 3D cắt tuyến tiền liệt tận gốc với mục đích giúp người bệnh giảm đau và nhanh phục hồi.

Xạ trị

Xạ trị là phương pháp dùng những tia bức xạ với nguồn năng lượng lớn để triệt tiêu những tế bào ung thư. Phương pháp điều trị này mang lại hiệu quả tức thì, có thể được chỉ định ở mọi giai đoạn bệnh tùy theo mục đích điều trị. Với người bệnh ở giai đoạn sớm có thể điều trị khỏi bằng xạ trị ngoài hoặc xạ trị trong. Phương pháp xạ trị thường được áp dụng nhiều nhất với ung thư giai đoạn III. Trong một số trường hợp, như người bệnh lớn tuổi hoặc tình trạng sức khỏe không tốt, bác sĩ có thể cân nhắc không xạ trị do ung thư tiến triển chậm.

Hóa trị

Hóa trị là uống hay tiêm những loại thuốc chống ung thư vào mạch máu tĩnh mạch. Hóa chất sẽ đi vào máu tiêu diệt hay ngăn chặn những tế bào ác tính phát triển ở các cơ quan trong cơ thể. Phương pháp này thường được chỉ định khi tế bào ung thư đã lan ra bên ngoài tuyến tiền liệt và điều trị nội tiết không còn hiệu quả.

Liệu pháp nội tiết

Liệu pháp nội tiết sẽ làm giảm nội tiết tố nam (testosteron) để kìm hãm sự phát triển của bệnh. Có 2 phương pháp điều trị là triệt tiêu nội tiết tố nam bằng phẫu thuật cắt bỏ hai tinh hoàn và bằng thuốc nội tiết. Sử dụng thuốc khi người bệnh có chống chỉ định phẫu thuật hoặc từ chối phẫu thuật.

Ở ung thư giai đoạn muộn, khi khối u đã di căn, người bệnh có thể được điều trị kết hợp liệu pháp nội tiết và xạ trị, tùy thuộc vào thể trạng của mỗi người. Khi khối u đã di căn nhưng chưa có biểu hiện lâm sàng, bác sĩ có thể chờ đến khi người bệnh xuất hiện triệu chứng rồi mới tiến hành điều trị.

Liệu pháp miễn dịch

Với liệu pháp miễn dịch, bác sĩ sẽ sử dụng những loại thuốc để kích thích hệ thống miễn dịch của người bệnh, giúp hệ miễn dịch cơ thể có thể nhận ra và tiêu diệt những tế bào ung thư hiệu quả hơn. Các liệu pháp miễn dịch đã được nghiên cứu, và áp dụng điều trị ung thư tuyến tiền liệt như:

• Vaccine ung thư

Sipuleucel-T (Provenge) không những là loại thuốc chủng ngừa ung thư mà còn được xem như liệu pháp miễn dịch được FDA chấp thuận. Vaccine Sipuleucel-T hỗ trợ hệ miễn dịch tấn công những tế bào ung thư tuyến tiền liệt. Vaccine được dùng để điều trị ung thư tuyến tiền liệt tiến triển trong trường hợp người bệnh không còn đáp ứng liệu pháp nội tiết.

• Thuốc ức chế chốt kiểm soát miễn dịch

Hệ miễn dịch khỏe mạnh sẽ không tấn công nhầm vào những tế bào bình thường của cơ thể. Hệ miễn dịch sẽ sử dụng những protein được xem như chốt kiểm soát trên tế bào miễn dịch, hoạt động tương tự như công tắc (bật/tắt) để khởi động phản ứng miễn dịch. Những tế bào ung thư đôi khi cũng sử dụng các chốt kiểm soát này để tránh bị hệ thống miễn dịch tấn công. Các loại thuốc nhắm vào các chốt kiểm soát này được xem là phương pháp điều trị ung thư tiền liệt tuyến nhiều triển vọng.

Trung tâm Tiết niệu Thận học, Khoa Nam học – Tiết niệu của Hệ thống BVĐK Tâm Anh quy tụ đội ngũ các chuyên gia đầu ngành, Nội khoa và Ngoại khoa, giỏi chuyên môn, tận tâm.

Nhà giáo nhân dân GS.TS.BS Trần Quán Anh, Thầy thuốc ưu tú PGS.TS.BS Vũ Lê Chuyên là những cây đại thụ trong ngành Tiết niệu Thận học Việt Nam. Cùng với các tên tuổi Thầy thuốc ưu tú TS.BS Nguyễn Thế Trường Thầy thuốc ưu tú BS.CKII Tạ Phương Dung, TS.BS Nguyễn Hoàng Đức, TS.BS Từ Thành Trí Dũng, ThS.BS.CKI Nguyễn Đức Nhuận, BS.CKII Nguyễn Lê Tuyên, ThS.BS Nguyễn Tân Cương, ThS.BS Tạ Ngọc Thạch, BS.CKI Phan Trường Nam…

Các chuyên gia, bác sĩ của Trung tâm luôn tự tin làm chủ những kỹ thuật mới nhất, phát hiện sớm và điều trị hiệu quả các bệnh lý về thận và đường tiết niệu, giúp người bệnh rút ngắn thời gian nằm viện, hạn chế nguy cơ tái phát, nâng cao chất lượng cuộc sống.

Với hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại hàng đầu trong nước và khu vực; Phòng mổ đạt tiêu chuẩn quốc tế; Cùng với khu nội trú và dịch vụ cao cấp 5 sao… Trung tâm Tiết niệu Thận học nổi bật với các dịch vụ thăm khám, tầm soát và điều trị tất cả các bệnh lý đường tiết niệu. Từ các thường gặp cho đến các cuộc đại phẫu thuật kỹ thuật cao. Có thể kể đến phẫu thuật nội soi sỏi thận, ghép thận, cắt bướu bảo tồn nhu mô thận; cắt thận tận gốc; cắt tuyến tiền liệt tận gốc; cắt toàn bộ bàng quang tạo hình bàng quang bằng ruột non; cắt tuyến thượng thận; tạo hình các dị tật đường tiết niệu… Chẩn đoán – điều trị nội khoa và ngoại khoa tất cả các bệnh lý Nam khoa.

Để đặt lịch khám và phẫu thuật tuyến tiền liệt với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Tiết niệu Thận học, Khoa Nam học – Tiết niệu Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, quý khách có thể đặt hẹn trực tuyến qua các cách sau đây:

• Gọi tổng đài 0287 102 6789 (TP HCM) hoặc 024 3872 3872 – 024 7106 6858 (Hà Nội) để đăng ký lịch hẹn khám bệnh riêng với chuyên gia, thông qua nhân viên chăm sóc khách hàng.
• Đăng ký hẹn khám bệnh với bất kỳ bác sĩ nào mà mình tin tưởng tại đường link: https://tamanhhospital.vn/danh-cho-khach-hang/dat-lich-kham/
• Gửi tin nhắn trên Fanpage Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh hoặc Fanpage Tiết niệu – Nam học BVĐK Tâm Anh
• Nhắn tin qua Zalo OA của BVĐK Tâm Anh.

HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH

• Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội:
  • 108 Hoàng Như Tiếp, P.Bồ Đề, Q.Long Biên, Hà Nội
  • Hotline: 024 3872 3872 – 024 7106 6858
• Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TPHCM:
  • 2B Phổ Quang, P.2, Q.Tân Bình, TPHCM
  • Hotline: 093 180 6858 – 0287 102 6789
• Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Quận 8:
  • 316C Phạm Hùng, P.5, Q.8, TPHCM
  • Hotline: 093 180 6858 – 0287 102 6789
• Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7:
  • 25 Nguyễn Hữu Thọ, P.Tân Hưng, Q.7, TPHCM
  • Hotline: 093 180 6858 – 0287 102 6789
• Fanpage: https://www.facebook.com/benhvientamanh/
• Website: https://tamanhhospital.vn

Ung thư tuyến tiền liệt thường phát triển âm thầm trong thời gian dài. Người bệnh có thể không có triệu chứng hoặc không nhận ra. Do đó, bác sĩ khuyến cáo khi một người đàn ông từ 50 tuổi trở lên có rối loạn tiểu như: tiểu khó, tiểu không hết, tiểu ngắt quãng, tia tiểu yếu, tiểu nhiều lần… thì nên đến bệnh viện thăm khám, để phát hiện và điều trị ung thư tuyến tiền liệt kịp thời, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.