Chi Gấm – Wikipedia Tiếng Việt

Leopardus
Mèo gấm Ocelot, Leopardus pardalis
Phân loại khoa học
Giới (regnum)	Animalia
Ngành (phylum)	Chordata
Lớp (class)	Mammalia
Bộ (ordo)	Carnivora
Họ (familia)	Felidae
Phân họ (subfamilia)	Felinae
Chi (genus)	LeopardusGray, 1842
Phân bổ
Các loài
Xem trong bài.

Chi Gấm (danh pháp hai phần: Leopardus) là một chi thuộc họ Mèo, bao gồm những loài động vật nhỏ có bộ lông lốm đốm có vùng cư trú bản địa chủ yếu ở các nước thuộc Châu Mỹ Latinh, một số ít loài thì có vùng phân bố lan tới miền Nam Hoa Kỳ. Chi Gấm được xem là nhánh cổ xưa nhất của họ Mèo đã từng đặt chân tới châu Mỹ, tiếp đó là Linh miêu và Báo sư tử (báo đốm là một thành viên khác của họ Mèo được xem là loài bản địa ở châu Mỹ). Thành viên to lớn nhất của chi Gấm là loài mèo gấm Ocelot; phần lớn các thành viên còn lại có kích thước tương tự như mèo nhà, trong đó mèo đốm Kodkod (L. guigna) là loài thú hoang dã nhỏ nhất thuộc họ Mèo tại châu Mỹ. Loài mèo cây châu Mỹ hay mèo đốm Margay (L. wiedii) sống chủ yếu trên cây và giỏi leo trèo hơn các loài thuộc họ Mèo khác ở châu Mỹ.[1]

Phân loài

[sửa | sửa mã nguồn]

Việc phân loài trong chi này đã trải qua vài lần hiệu đính trong thời gian gần đây. Leopardus ban đầu được xem như là một phân chi thuộc chi Mèo (Felis), và các loài mèo Pantanal và mèo Pampas từng được xem như một phân loài của Colocolo.

Các nghiên cứu về di truyền cho thấy rằng, chi Gấm hình thành nên một nhánh riêng trong phân họ Mèo và xuất hiện ở Nam Mỹ cách đây chừng 10-12 triệu năm về trước. Trong nội bộ chi Gấm, dường như có hai nhánh tiến hóa riêng biệt nhau: một nhánh dẫn tới mèo Ocelot, mèo Margay, mèo núi Andes và những loài còn lại thuộc nhánh thứ hai.[2]

Chú ý là, dù tên khoa học là Leopardus, chi Gấm không bao hàm báo hoa mai (tiếng Anh: Leopard). Báo hoa mai là thành viên của chi Báo (Panthera).

Danh sách loài

[sửa | sửa mã nguồn]

• Leopardus colocolo (Molina, 1782) – Colocolo
• Leopardus braccatus (Cope, 1889) – mèo Pantanal
• Leopardus pajeros (Desmarest, 1816) – mèo Pampas
• Leopardus geoffroyi (d'Orbigny & Gervais, 1844) – mèo Geoffroy
• Leopardus guigna (Molina, 1782) – mèo Kodkod hay mèo Guiña
• Leopardus jacobitus (Cornalia, 1865) – mèo núi Andes
• Leopardus pardalis (Linnaeus, 1758) – mèo gấm Ocelot
• Leopardus tigrinus (Schreber, 1775) – mèo Oncilla hay mèo đốm nhỏ
• Leopardus wiedii (Schinz, 1821) – mèo đốm Margay

Hình ảnh

[sửa | sửa mã nguồn]

• 
• 
• 
• 

Chú thích

[sửa | sửa mã nguồn] Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Chi Gấm. Wikispecies có thông tin sinh học về Chi Gấm

1. ^ Reid, Fiona A. (2009). A Field Guide to the Mammals of Central America and Southeast Mexico (ấn bản thứ 2). Oxford University Press. tr. 277. ISBN 9780195343236.
2. ^ Johnson, W.E. (1998). “Tracking the evolution of the elusive Andean mountain cat (Oreailurus jacobitus) from mitochondrial DNA” (PDF). Journal of Heredity. 89 (3): 227–232. doi:10.1093/jhered/89.3.227. PMID 9656464.

x t s Những loài còn hiện hữu thuộc bộ Carnivora (động vật ăn thịt)
Giới: Animalia Ngành: Chordata Lớp: Mammalia Phân lớp bên dưới: Eutheria Siêu bộ: Laurasiatheria
Phân bộ Feliformia (dạng mèo) Nandiniidae Nandinia Cầy cọ châu Phi (N. binotata) Herpestidae(Cầy mangut) Atilax Cầy mangut đầm lầy (A. paludinosus) Bdeogale Cầy mangut đuôi rậm (B. crassicauda) Cầy mangut Jackson (B. jacksoni) Cầy mangut chân đen (B. nigripes) Crossarchus Crossarchus alexandri Crossarchus ansorgei Crossarchus obscurus Crossarchus platycephalus Cynictis Cầy mangut vàng (C. penicillata) Dologale Cầy mangut Pousargues (D. dybowskii) Galerella Cầy mangut mảnh Angola (G. flavescens) Cầy mangut đen (G. nigrata) Cầy mangut mảnh Somalia (G. ochracea) Cầy mangut xám Cape (G. pulverulenta) Cầy mangut mảnh khảnh (G. sanguinea) Helogale Cầy mangut lùn Ethiopia (H. hirtula) Cầy mangut lùn (H. parvula) Herpestes Cầy mangut đuôi ngắn (H. brachyurus) Cầy mangut xám Ấn Độ (H. edwardsii) Cầy mangut nâu Ấn Độ (H. fuscus) Cầy mangut Ai Cập (H. ichneumon) Cầy lỏn (H. javanicus) Cầy mangut mũi dài (H. naso) Cầy mangut khoang cổ (H. semitorquatus) Cầy mangut đỏ hung (H. smithii) Cầy móc cua (H. urva) Cầy mangut cổ sọc (H. vitticollis) Ichneumia Cầy mangut đuôi trắng (I. albicauda) Liberiictis Cầy mangut Liberia (L. kuhni) Mungos Cầy mangut Gambia (M. gambianus) Cầy mangut vằn (M. mungo) Paracynictis Cầy mangut Selous (P. selousi) Rhynchogale Cầy mangut Meller (R. melleri) Suricata Meerkat (S. suricatta) Hyaenidae(linh cẩu) Crocuta Linh cẩu đốm (C. crocuta) Hyaena Linh cẩu nâu (H. brunnea) Linh cẩu vằn (H. hyaena) Proteles Sói đất (P. cristatus) Felidae Họ lớn liệt kê bên dưới Viverridae Họ lớn liệt kê bên dưới Eupleridae Họ nhỏ liệt kê bên dưới
Họ Felidae (mèo) Felinae Acinonyx Báo săn (A. jubatus) Caracal Linh miêu tai đen (C. caracal) Beo vàng châu Phi (C. aurata) Catopuma Mèo nâu đỏ (C. badia) Báo lửa (C. temminckii) Felis Mèo núi Trung Hoa (F. bieti) Mèo nhà (F. catus) Mèo ri (F. chaus) Mèo cát (F. margarita) Mèo chân đen (F. nigripes) Mèo rừng (F. silvestris) Leopardus Mèo Pantanal (L. braccatus) Mèo đồng cỏ Nam Mỹ (L. colocolo) Mèo Geoffroy (L. geoffroyi) Mèo đốm Kodkod (L. guigna) tigrina miền nam (L. guttulus) Mèo núi Andes (L. jacobita) Mèo Pampas (L. pajeros) Mèo gấm Ocelot (L. pardalis) Mèo đốm Oncilla (L. tigrinus) Mèo đốm Margay (L. wiedii) Leptailurus Linh miêu đồng cỏ (L. serval) Lynx Linh miêu Canada (L. canadensis) Linh miêu Á Âu (L. lynx) Linh miêu Iberia (L. pardinus) Linh miêu đuôi cộc (L. rufus) Otocolobus Mèo manul (O. manul) Pardofelis Mèo gấm (P. marmorata) Prionailurus Mèo báo (P. bengalensis) Mèo đầu phẳng (P. planiceps) Mèo đốm gỉ (P. rubiginosus) Mèo cá (P. viverrinus) Puma Báo sư tử (P. concolor) Mèo cây châu Mỹ (P. yagouaroundi) Pantherinae Panthera Sư tử (P. leo) Báo đốm (P. onca) Báo hoa mai (P. pardus) Hổ (P. tigris) Báo tuyết (P. uncia) Neofelis Báo mây (N. nebulosa) Báo mây Sunda (N. diardi)
Họ Viverridae (loài cầy) Paradoxurinae Arctictis Cầy mực (A. binturong) Arctogalidia Cầy tai trắng (A. trivirgata) Macrogalidia Cầy cọ đảo Sulawesi (M. musschenbroekii) Paguma Cầy vòi mốc (P. larvata) Paradoxurus Cầy cọ rừng mưa lông vàng (P. aureus) Cầy vòi hương (P. hermaphroditus) Cầy cọ lông nâu (P. jerdoni) Cầy cọ lông vàng (P. zeylonensis) Hemigalinae Chrotogale Cầy vằn bắc (C. owstoni) Cynogale Cầy rái cá (C. bennettii) Diplogale Cầy cọ Hose (D. hosei) Hemigalus Cầy vằn nam (H. derbyanus) Prionodontinae(Cầy linsang châu Á) Prionodon Cầy linsang sọc (P. linsang) Cầy gấm (P. pardicolor) Viverrinae Civettictis Cầy hương châu Phi (C. civetta) Genetta(Genets) Abyssinian genet (G. abyssinica) Angolan genet (G. angolensis) Bourlon's genet (G. bourloni) Crested servaline genet (G. cristata) Common genet (G. genetta) Johnston's genet (G. johnstoni) Rusty-spotted genet (G. maculata) Pardine genet (G. pardina) Aquatic genet (G. piscivora) King genet (G. poensis) Servaline genet (G. servalina) Haussa genet (G. thierryi) Cape genet (G. tigrina) Giant forest genet (G. victoriae) Poiana Oyan Trung Phi (P. richardsonii) Oyan Tây Phi (P. leightoni) Viverra Cầy đốm lớn Malabar (V. civettina) Cầy giông sọc (V. megaspila) Cầy hương Mã Lai (V. tangalunga) Cầy giông (V. zibetha) Viverricula Cầy hương (V. indica)
Họ Eupleridae (những loài cầy đặc hữu tại Madagascar) Euplerinae Cryptoprocta Fossa (C. ferox) Eupleres Falanouc miền đông (E. goudotii) Falanouc miền tây (E. major) Fossa Cầy hương Madagascar (F. fossana) Galidiinae Galidia Cầy mangut đuôi vòng (G. elegans) Galidictis Cầy mangut sọc rộng (G. fasciata) Cầy mangut sọc lớn (G. grandidieri) Mungotictis Cầy mangut sọc hẹp (M. decemlineata) Salanoia Cầy mangut đuôi nâu (S. concolor) Durrell's vontsira (S. durrelli)
Phân bộ Caniformia (dạng chó) (tiếp tục phía dưới) Ursidae(Gấu) Ailuropoda Gấu trúc lớn (A. melanoleuca) Helarctos Gấu chó (H. malayanus) Melursus Gấu lợn (M. ursinus) Tremarctos Gấu mặt ngắn Andes (T. ornatus) Ursus Gấu đen Bắc Mỹ (U. americanus) Gấu nâu (U. arctos) Gấu trắng Bắc Cực (U. maritimus) Gấu ngựa (U. thibetanus) Mephitidae(Chồn hôi) Conepatus(chồn hôimũi lợn) Chồn hôi mũi lợn Molina (C. chinga) Chồn hôi mũi lợn Humboldt (C. humboldtii) Chồn hôi mũi lợn Trung Mỹ (C. leuconotus) Chồn hôi sọc mũi lợn (C. semistriatus) Mephitis Chồn hôi đội mũ (M. macroura) Chồn hôi sọc (M. mephitis) Mydaus Lửng hôi Sunda (M. javanensis) Lửng hôi đảo Palawan (M. marchei) Spilogale(Chồn hôi đốm) Chồn hôi đốm Trung Mỹ (S. angustifrons) Chồn hôi đốm miền tây (S. gracilis) Chồn hôi đốm miền đông (S. putorius) Chồn hôi đốm lùn (S. pygmaea) Procyonidae Bassaricyon(Olingos) olingo đất thấp miền đông (B. alleni) olingo Trung Mỹ (B. gabbii) olingo đất thấp miền tây(B. medius) Olinguito (B. neblina) Bassariscus Mèo đuôi vòng (B. astutus) Cacomistle (B. sumichrasti) Nasua(bao gồm coati) coati mũi trắng (N. narica) coati Nam Mỹ (N. nasua) Nasuella(bao gồm coati) coati núi miền tây (N. olivacea) coati núi miền đông (N. meridensis) Potos Kinkajou (P. flavus) Procyon Gấu mèo ăn cua (P. cancrivorus) Gấu mèo (P. lotor) Gấu mèo Cozumel (P. pygmaeus) Ailuridae Ailurus Gấu trúc đỏ (A. fulgens)
Phân bộ Caniformia (dạng chó) (tiếp tục phía trên) Otariidae(Hải cẩu có tai)(bao gồm hải cẩu lông maovà sư tử biển)(đều là động vật chân màng) Arctocephalus Hải cẩu lông mao Nam Mỹ (A. australis) Hải cẩu lông mao New Zealand (A. forsteri) Hải cẩu lông mao Galápagos (A. galapagoensis) Hải cẩu lông mao Nam Cực (A. gazella) Hải cẩu lông mao Juan Fernández (A. philippii) Hải cẩu lông nâu (A. pusillus) Hải cẩu lông mao Guadalupe (A. townsendi) Hải cẩu lông mao cận Nam Cực (A. tropicalis) Callorhinus Hải cẩu lông mao bắc Thái Bình Dương (C. ursinus) Eumetopias Sư tử biến Steller (E. jubatus) Neophoca Sư tử biển Úc (N. cinerea) Otaria Sư tử biển Nam Mỹ (O. flavescens) Phocarctos Sư tử biển New Zealand (P. hookeri) Zalophus Sư tử biển California (Z. californianus) Sư tử biển Galápagos (Z. wollebaeki) Odobenidae(đều là động vật chân màng) Odobenus Moóc (O. rosmarus) Phocidae(hải cẩu không tai)(đều là động vật chân màng) Cystophora Hải cẩu mào (C. cristata) Erignathus Hải cẩu râu (E. barbatus) Halichoerus Hải cẩu xám (H. grypus) Histriophoca Hải cẩu ruy băng (H. fasciata) Hydrurga Hải cẩu báo (H. leptonyx) Leptonychotes Hải cẩu Weddell (L. weddellii) Lobodon Hải cẩu ăn cua (L. carcinophagus) Mirounga(Hải tượng) Hải tượng phương bắc (M. angustirostris) Hải tượng phương nam (M. leonina) Monachus Hải cẩu thầy tu Địa Trung Hải (M. monachus) Hải cẩu thầy tu Hawaii (M. schauinslandi) Ommatophoca Hải cẩu Ross (O. rossi) Pagophilus Hải cẩu Greenland (P. groenlandicus) Phoca Hải cẩu đốm (P. largha) Hải cẩu cảng biển (P. vitulina) Pusa Hải cẩu Caspi (P. caspica) Hải cẩu đeo vòng (P. hispida) Hải cẩu Baikal (P. sibirica) Canidae Họ lớn liệt kê phía dưới Mustelidae Họ lớn liệt kê phía dưới
Họ Canidae (bao gồm những loài chó) Atelocynus Chó tai ngắn (A. microtis) Canis Chó rừng vằn hông (C. adustus) Sói vàng châu Phi (C. anthus) Chó rừng lông vàng (C. aureus) Sói đồng cỏ (C. latrans) Sói xám (C. lupus) Chó rừng lưng đen (C. mesomelas) Sói đỏ (C. rufus) Sói Ethiopia (C. simensis) Cerdocyon Cáo ăn cua (C. thous) Chrysocyon Sói bờm (C. brachyurus) Cuon Sói lửa (C. alpinus) Lycalopex Cáo culpeo (L. culpaeus) Cáo Darwin (L. fulvipes) Cáo xám Nam Mỹ (L. griseus) Cáo đồng cỏ Nam Mỹ (L. gymnocercus) Cáo sa mạc Sechura (L. sechurae) Cáo hoa râm (L. vetulus) Lycaon Chó hoang châu Phi (L. pictus) Nyctereutes Lửng chó (N. procyonoides) Lửng chó Nhật Bản (N. viverrinus) Otocyon Cáo tai dơi (O. megalotis) Speothos Chó lông rậm (S. venaticus) Urocyon Cáo xám (U. cinereoargenteus) Cáo đảo (U. littoralis) Vulpes (Cáo) Cáo Bengal (V. bengalensis) Cáo Blanford (V. cana) Cáo Cape (V. chama) Cáo corsac (V. corsac) Cáo cát Tây Tạng (V. ferrilata) Cáo tuyết Bắc Cực (V. lagopus) Cáo nhỏ Bắc Mỹ (V. macrotis) Cáo lông nhạt (V. pallida) Cáo Rüppell (V. rueppelli) Cáo chạy nhanh (V. velox) Cáo đỏ (V. vulpes) Cáo fennec (V. zerda)
Họ Mustelidae (chồn, lửng, triết, rái cá) Lutrinae(Rái cá) Aonyx Rái cá không vuốt châu Phi (A. capensis) Rái cá vuốt bé (A. cinerea) Enhydra Rái cá biển (E. lutris) Hydrictis Rái cá cổ đốm (H. maculicollis) Lontra Rái cá sông Bắc Mỹ (L. canadensis) Rái cá biển Nam Mỹ (L. felina) Rái cá Mỹ Latin (L. longicaudis) Rái cá sông Nam Mỹ (L. provocax) Lutra Rái cá thường (L. lutra) Rái cá mũi lông (L. sumatrana) Lutrogale Rái cá lông mượt (L. perspicillata) Pteronura Rái cá lớn (P. brasiliensis) Mustelinae(gồm lửng,chồn,triết) Arctonyx Lửng lợn (A. collaris) Eira Tayra (E. barbara) Galictis Chồn xám nhỏ (G. cuja) Chồn xám lớn (G. vittata) Gulo Chồn sói (G. gulo) Ictonyx Chồn hôi sọc Sahara (I. libyca) Chồn hôi sọc châu Phi (I. striatus) Lyncodon Triết Patagonia (L. patagonicus) Martes(chồn marten) Chồn thông châu Mỹ (M. americana) Chồn họng vàng (M. flavigula) Chồn sồi (M. foina) Chồn ngực vàng Nilgiri (M. gwatkinsii) Chồn thông châu Âu (M. martes) Chồn vàng Nhật Bản (M. melampus) Chồn cá (M. pennanti) Chồn zibelin (M. zibellina) Meles Lửng Nhật Bản (M. anakuma) Lửng châu Á (M. leucurus) Lửng châu Âu (M. meles) Mellivora Lửng mật ong (M. capensis) Melogale(Chồn bạc má) Chồn bạc má Borneo (M. everetti) Chồn bạc má nam (M. moschata) Chồn bạc má Java (M. orientalis) Chồn bạc má nam (M. personata) Mustela(triết và chồn sương) Triết rừng mưa Amazon (M. africana) Triết núi (M. altaica) Chồn ermine (M. erminea) Chồn hôi thảo nguyên (M. eversmannii) Triết Colombia (M. felipei) Triết đuôi dài (M. frenata) Triết Nhật Bản (M. itatsi) Triết bụng vàng (M. kathiah) Chồn nâu châu Âu (M. lutreola) Triết núi Indonesia (M. lutreolina) Chồn sương chân đen (M. nigripes) Triết bụng trắng (M. nivalis) Triết Mã Lai (M. nudipes) Chồn hôi châu Âu (M. putorius) Triết Siberia (M. sibirica) Triết chỉ lưng (M. strigidorsa) Triết Ai Cập (M. subpalmata) Neovison(Chồn nâu) Chồn nâu châu Mỹ (N. vison) Poecilogale Triết sọc châu Phi (P. albinucha) Taxidea Lửng châu Mỹ (T. taxus) Vormela Chồn hôi cẩm thạch (V. peregusna)

Bài viết về các loài trong bộ thú ăn thịt này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. x t s