Chuối Ngự Đại Hoàng, Chuối Tiến Vua Xưa

Khi về với vùng đất Hà Nam yên bình với những cánh đồng lúa thơm đang ngả vàng chờ mùa gặt, những tiếng chim reo ca như bay lượn trên bầu trời trong xanh có chút nắng nhẹ, tôi đến với một vùng quê mà đâu đó thấp thoáng câu chuyện về Chí Phèo, Bá Kiến, về cô Thị Nở ngủ quên bên bãi chuối. Hình ảnh bãi chuối đó được Nam Cao đưa vào một cách tinh tế và đầy thú vị. Và chắc hẳn, đó là một giống chuối đặc sản của Hà Nam, mang tên chuối ngự Đại Hoàng.

• Những món ngon đặc sản Hà Nam
• Nhức nở cá kho làng Vũ Đại ngày tết

Thú vị hơn, trong ngôi nhà cũ của nhà văn Nam Cao, tôi vừa được thưởng thức món chuối nổi tiếng thơm ngon này vừa được nghe kể về cuộc đời Nam Cao, về những nhân vật nổi tiếng của làng Vũ Đại. Chuối Ngự “chuẩn” có nguồn gốc từ Làng Đại Hoàng, phủ Lý Nhân xưa, nay là xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam. Hàng trăm năm qua, chuối vẫn là thứ cây được trồng phổ biến tại đây. Điều đó tạo lên hình ảnh yên ả, thanh bình và như một biểu tượng của vùng quê bên dòng sông Châu trù phú khiến quê hương anh “Chí” càng thêm nổi danh đất Bắc.

Theo kinh nghiệm du lịch Hà Nam, là một đặc sản nổi tiếng nhưng chuối ngự lại không kén mùa mà có thể cho quả quanh năm, chuối từ tháng 5 đến tháng 9 dương lịch ăn sẽ ngon nhất do có đợt nắng ổn định giúp chuối chín vàng ươm và rất thơm. Chuối ngự Đại Hoàng mang đầy đủ những đặc điểm mà một giống chuối thường có, thân chuối to, cao từ 5-7m, lá chuối mọc ra từ ngọn và phát triển theo hình xoắn thường dài từ 1-3 m, rộng 50-60cm. Hoa chuối mang màu nâu tím đặc trưng với nhiều bẹ hoa sau khi bung ra sẽ tự rụng xuống đất để lộ ra những quả chuối non.

Mỗi cây chuối thường chỉ cho ra một buồng chuối, dáng buồng vuông vắn, các nải chuối to đều nhau, quả bé và ngắn chỉ khoảng 8-9cm, có râu ở đuôi quả. Là loại chuối đặc biệt được dùng để dâng vua từ thời xa xưa, chuối ngự Đại Hoàng mang hương vị rất riêng mà không loại chuối nào khác có được, quả chuối tuy nhỏ nhưng ăn vào thấy rõ vị ngọt thanh, thịt chuối chắc dẻo và vàng ươm vô cùng hấp dẫn.

Theo như tôi tìm hiểu thì chuối ngự Đại Hoàng nói riêng và các loại chuối nói chung ngoài dùng rất tốt cho trẻ nhỏ còn có tác dụng tuyệt vời với người lớn, ăn từ 1-2 quả mỗi ngày sẽ cung cấp thêm nhiều năng lượng cho cơ thể cùng nhiều Vitamin và các khoáng chất. Chuối giàu Kali nên hợp với những người bị huyết áp cao. Vitamin B6 nhiều giúp tế bào thần kinh khỏe mạnh. Đặc biệt, với những người dạ dày kém,hay bị táo bón thì ăn chuối luôn là giải pháp tốt nhất,…

Trong tiềm thức của người dân Đại Hoàng còn âm vang mãi về một sự tích: vào thời Trần, hàng năm vua Trần cùng các văn võ bá quan, cờ xí rợp trời xuôi thuyền từ Thăng Long về phủ Thiên Trường yết kiến Thái Thượng Hoàng. Một lần đến ngã 3 Tuần Vường, đoàn thuyền dừng lại. Dân các làng đổ ra mừng đón. Mọi người ai cũng mang của ngon, vật lạ để dâng tiến vua. Cặp vợ chồng nông dân nọ ở làng Đại Hoàng, vì nghèo không có vật gì quý giá dâng tiến nên rất băn khoăn. May sao trong vườn nhà còn một buồng chuối nhỏ xinh xắn đã chín, toả hương thơm ngát, họ bèn chặt hạ, đưa tiến vua với niềm cung kính mong được nhà vua thông cảm. Trông thấy buồng chuối nhỏ nhưng rất đẹp, quả căng tròn, vàng óng và đẹp mắt lạ thường, vua cho gọi vào. Nhà vua bèn nếm thử, thấy vị ngọt, hương thơm, càng ăn càng thấy ngon. Vua ban thưởng và truyền cho dân làng Đại Hoàng nhân rộng loại chuối này để cho thần dân khắp nơi cùng thưởng thức. Từ đó loại chuối này ở Đại Hoàng được mang tên chuối Ngự.

Theo kinh nghiệm của người dân Đại Hoàng, chuối Ngự thân cao, yếu, giòn dễ gãy đổ nên khi có buồng cần có cột chống. Hàng năm có thể bồi gốc bằng bùn trên mặt liếp sẽ giữ cho vườn chuối bền lâu, năng suất cao. Khi chuối đã già thì thu hoạch và rấm bằng hơi nóng do đốt trấu hoặc đốt hương trong lò kín. Hiện nay nhu cầu tiêu thụ chuối Ngự rất lớn, đặc biệt vào dịp lễ tết, ngày rằm hay mùng 1 hàng tháng.

Người dân huyện Lý Nhân luôn tự hào về đặc sản chuối của quê hương, bởi vậy mỗi khi có khách quý các gia đình thường thết đãi bằng chuối Ngự, đặc biệt nếu vào mùa thu mà được thưởng thức chuối Ngự cùng với cốm lúa non thì thật “không gì sánh bằng”. Nếu du lịch Hà Nam, bạn đừng quên mua một ít chuối ngự về làm quà cho gia đình và bạn bè nhé. Đây chắc hẳn là món quà quê ấm áp, bình dị nhưng cũng rất đỗi cao sang mà không phải nơi nào cũng có – chuối ngự tiến vua làng Đại Hoàng.

Tags: phuong tien giao thong, diem du lich ha nam, dac san ha nam, khach san ha nam