Côn Trùng Gây Bệnh Viêm Da - Viện Sốt Rét

Có nhiều loài côn trùng gây bệnh viêm da, ở đây chỉ giới thiệu loài côn trùng thuộc giống Paederus, họ Staphylinidae, bộ Coleoptera.

Đây là loài bọ cánh cứng nhỏ có chiều dài khoảng 1cm, bề ngang khoảng 2 mm, trên cơ thể có 2 màu rất nổi bật là đen và đỏ gồm đầu đen, ngực đỏ, bụng đen, đỏ và đen.

Loài bọ này không đốt hoặc chích, cách chúng gây tổn thương trên cơ thể người là do tình cờ bị chà xát làm kích ứng gây phóng thích chất dịch trong cơ thể bọ có chứa chất paederin. Chính chất này là nguyên nhân gây tổn thương trên da.

Bọ cánh cứng Paederus

Một số hình ảnh sau cho thấy một vài vị trí trên cơ thể người dễ bị tổn thương nhiều nhất, đó là mắt, cổ, 2 bên mặt và cánh tay.Biểu hiện của bệnh này thường làm dễ nhầm với các bệnh ngoài da khác như viêm da dị ứng cấp, viêm da do hóa chất hoặc viêm da do một loài chân đốt khác. Đặc điểm tổn thương trên da do loài côn trùng này gây ra thông thường là có một vạch dài nằm giữa vùng bị viêm.

Loài bọ cánh cứng này có mặt ở khắp nơi trên thế giới, nhưng thường gặp nhất là ở Châu Phi và Châu Á. Loài bọ này sống ở những nơi ẩm ướt và chúng rất có lợi trong nông nghiệp vì chúng là con vật săn mồi, ăn những côn trùng gây hại mùa màng. Chúng hoạt động vào ban đêm và rất thích ánh sáng đèn huỳnh quang. Mặc dù có thể bay nhưng chúng thích chạy hơn và rất nhanh nhẹn.

Không may là phản ứng viêm da không xuất hiện ngay sau khi tiếp xúc với chất paederin. Hiện tượng tổn thương da này chỉ phát hiện 1 ngày sau khi tiếp xúc, do đó nếu tình cờ chà xát con bọ này lên da trong lúc ngủ hoặc vô tình chà xát nó mà không biết, thì có thể làm lan chất này tới vùng khác của cơ thể như mắt chẳng hạn, qua bàn tay bị nhiễm chất paederin. Cuối cùng không biết tổn thương ở mắt có nguyên nhân từ đâu.

CÁCH PHÒNG NGỪA

Tránh tiếp xúc với loài bọ cánh cứng này là cách tốt nhất để phòng chống tổn thương do chất paederin gây ra. Muốn vậy phải thực hiện 1 số biện pháp sau:

·Phải nhận dạng và phân biệt được chúng so với các loài bọ cánh cứng khác. (trên cơ thể có 2 vòng đỏ và 3 vòng đen rất điển hình không thể nhầm với giống khác).

·Nếu đã tiếp xúc với loài bọ này hoặc nghi ngờ là đã tiếp xúc với nó thì nên thực hiện một số bước sau:

-Nếu có một con bọ cánh cứng này đang bò trên người, hãy lấy nó ra khỏi người bằng cách thổi hoặc để một tờ giấy vào cho nó bò lên và lấy nó ra khỏi người. Sau đó rửa sạch vùng da đã tiếp xúc với con bọ này.

-Nếu có một con côn trùng đang bò trên người và đã lỡ chà xát nó và sau đó nghi ngờ đây là con bọ Paederus, thì trước hết phải rửa thật sạch tay và những vùng da, quần áo mà tay đã tiếp xúc sau khi chà xát con bọ này.

·Nếu có sự hiện diện của loài bọ này trong khu vực ta đang ở thì ban đêm nên thay thế đèn huỳnh quang bằng đèn có ánh sáng màu vàng, vì loài bọ này rất thích ánh sáng đèn huỳnh quang.

·Ngăn cản loài bọ này vào nhà bằng cách sử dụng lưới ở các cửa sổ và cửa ra vào, và nên đóng cửa thường xuyên sau khi ra vào.

·Nên ngủ trong mùng và tốt nhất là mùng có tẩm permethrin.

·Làm sạch những cây cỏ xung quanh nhà, vì đây là nơi trú ẩn tốt cho loài bọ này.

·Nên báo cho cơ quan y tế dự phòng biết nếu có sự xuất hiện quá nhiều của loài này.

(Lược dịch từ “Beware of Beetle juice – Background – Health Services)