Công Dụng Và Cách Dùng Dâm Dương Hoắc

Khi tiễn chân thực khách, nhiều nhà hàng đặc sản thường không quên biếu thêm một chai rượu nhỏ đểlàm kỷniệm. Thứrượu này có màu xanh trong khá đẹp, hương vịthơm ngon và đặc biệt được quảng cáo là rất hữu ích cho cánh "mày râu". Ðó là rượu Dâm dương hoắc, haycòn gọi là rượu Tiên linh tỳ.

DÂM DƯƠNG HOẮC LÀ GÌ?

Dâm dương hoắc là một trong những vịthuốc bổdương của dược học cổtruyền. Thực chất đó là lá phơi hay sấy khô của nhiều loại cây thuộc chi Epimedium nhưdâm dương hoắc lá to (E.macranthum Morr. et Decne), dâm dương hoắc lá mác (E. sagittatum Sieb. et Zucc), dâm dương hoắc lá hình tim (E. brevicornu Maxim), dâm dương hoắc có lông mềm (E. koreanum Nakai)... Gọi là dâm dương hoắc vì dân gian thường lấy lá của loại cây này cho dê ăn và có công dụng làm tăng ham muốn tình dục. Dâm dương hoắc còn có nhiều tên gọi nhưCương tiền, Phương trượng thảo, Thiên lưỡng kim, Hoàng liên tổ, Ngưu giác hoa, Phếkinh thảo...

CÔNG DỤNG CỦA RƯỢU DÂM DƯƠNG HOẮC

Theo dược học cổtruyền, dâm dương hoắc vịcay ngọt, tính ấm; Có công dụng ôn thận tráng dương (làm ấm tạng thận và khỏe dương khí), cường cân tráng cốt (làm mạnh gân xương) và khứphong trừthấp; Thường được dùng đểchữa các chứng bệnh nhưliệt dương, di tinh, tinh lạnh, muộn con, lưng đau gối mỏi, gân cốt co rút, bán thân bất toại, tay chân yếu lạnh, phongthấp, tiểu tiện bất cấm...

Kết quảnghiên cứu dược lý hiện đại cho thấy: Dâm dương hoắc có tác dụng tương tựnhưnộitiết tốsinh dục, làm tăng trọng lượng của thùy trước tuyến yên, tinh hoàn, buồng trứng và tửcung trên động vật thực nghiệm, kích thích quá trình bài tiết tinh dịch, nâng cao năng lực hoạt động của tinh hoàn, qua đó gián tiếp làm hưng phấn và tăng cường khảnăng tình dục. Mặt khác, dâm dương hoắc còn có khảnăng ức chếmột sốvi khuẩn nhưtụcầu trắng, tụcầu vàng, phếcầu khuẩn, thậm chí cảtrực khuẩn lao. Ngoài ra, vịthuốc này cũng có tác dụng giảm ho, trừ đờm, chống co thắt phếquản, làm hạhuyết áp và bảo hộtếbào cơtim trong điều kiệnthiếu oxy nhờkhảnăng làm tăng lưu lượng động mạch vành.

Trên thực tiễn lâm sàng học hiện đại, đã có những công trình nghiên cứu khảo sát khảnăng trịliệu của dâm dương hoắc đối với một sốbệnh lý nội khoa nhưcơn đau thắt ngực do thiểu năng động mạch vành, suy nhược thần kinh, viêm phếquản mạn tính, viêm khớp trẻem, thiểu năng sinh dục...

CÁCH CHẾ RƯỢU DÂM DƯƠNG HOẮC

Trước hết phải tiến hành bào chếdâm dương hoắc. Theo cổnhân, có thểdùng dưới dạng sống hoặc sao, nhưng tốt nhất là nên dùng dạng sao. Có năm cách sao: (1) Sao với mỡdê, một lạngdâm dương hoắc thường phải cần 20g mỡdê. Ðem mỡdê rán lấy mỡnước, bỏtóp rồi cho dâm dương hoắc đã thái vụn vào sao nhỏlửa cho đến khi thấm hết mỡlà được ; (2) Sao vớimuối, thường dùng nước muối 2% với lượng vừa đủ, sao dâm dương hoắc cho đến khi khô hết nước, dược liệu chuyển màu hơi đen là được; (3) Sao với rượu, mỗi lạng dâm dương hoắccần dùng từ20-25ml rượu, phun đều rồi sao nhỏlửa cho đến khi dược liệu khô là được; (4) Sao với bơ, mỗi lạng dâm dương hoắc cần dùng 25g bơ, đem bơ đun nóng chảy rồi cho dược liệu vào sao cho đến khi khô là được; (5) Sao thường, cho dâm dương hoắc vào chảo, sao lửa nhỏcho đến khi chuyển màu hơi đen là được.

Sau đó đem ngâm với rượu, thông thường cứ500g dâm dương hoắc thì cần 5 lít rượu gạo loại một. Ðây là công thức cổnhân thường dùng, được ghi trong y thưcổThọthếbảo nguyên. Tốt nhất là chọn loại bình gốm miệng hẹp, lòng rộng đểngâm. Mùa xuân và mùa hạsau 3 ngày, mùa thu và mùa đông sau 5 ngày là có thểdùng được. Mỗi ngày uống hai lần, mỗi lần từ15-20ml.

NÊN NGÂM PHỐI HỢP DÂM DƯƠNG HẮC VỚI NHỮNG VỊTHUỐC NÀO?

Ðểnâng cao hiệu quảcủa rượu dâm dương hoắc, người ta thường phối hợp với một sốvịthuốc nhưtiên mao, ba kích, nhục thung dung, tửthạch anh, uy linh tiên, cao lương khương, sinh khương... Phối hợp với tiên mao, ba kích và nhục thung dung nhằm nâng cao khảnăng bổthận tráng dương, tăng cường năng lực tình dục, phòng chống liệt dương và di mộng tinh.

Phối hợp với tửthạch anh đểlàm ấm tửcung, phòng chống tích cực các chứng bệnh ởphụnữnhưthống kinh, bếkinh, băng huyết, rong kinh, khó thụthai do thận dương hư. Phối hợpvới uy linh tiên đểtăng cường khảnăng khu phong trừthấp, phòng chống hữu hiệu bệnh lýviêm khớp do hưlạnh. Phối hợp với cao lương khương (củriềng) hoặc sinh khương (gừng tươi) đểnâng cao khảnăng trừhàn, phòng chống tích cực bệnh lý viêm loét dạdày, tá tràng và đại tràng do hưlạnh.

NHỮNG ÐIỀU CẦN LƯU Ý KHI DÙNG RƯỢU DÂM DƯƠNG HOẮC

Thứnhất là không nên uống quá liều chỉ định. Thứhai, những người thểchất âm hưhoặc đang mắc các bệnh lý thuộc thểâm hưkhông nên dùng. Bệnh cảnh âm hư được biểu hiện bằng các triệu chứng như: người gầy, hay có cảm giác sốt nhẹvềchiều, lòng bàn tay và bàn chân nóng, môi khô họng khát, thích uống nước mát, trong ngực bồn chồn không yên, đại tiệntáo, tiểu tiện sẻn đỏ, chất lưỡi đỏkhô...

Thạc sĩ HOÀNG KHÁNH TOÀN