Đa Dạng Và đặc điểm Chung Của Lớp Lưỡng Cư - .vn

Trên thế giới có khoảng 4 nghìn loài lưỡng cư. ở Việt Nam đã phát hiện 147 loài. Chúng đều có da trần (thiểu vảy), luôn luôn ẩm ướt và dễ thấm nước.

I - ĐA DẠNG VỀ THÀNH PHẦN LOÀI Trên thế giới có khoảng 4 nghìn loài lưỡng cư. ở Việt Nam đã phát hiện 147 loài. Chúng đều có da trần (thiểu vảy), luôn luôn ẩm ướt và dễ thấm nước. Sự sinh sản thường lệ thuộc vào môi trường nước ngọt. Lưỡng cư được phân làm ba bộ : 1. Bộ Lưỡng cư có đuôi. Đại diện là Cá cóc Tam Đảo (hình 37.1.1) có thân dài, đuôi dẹp bên, hai chi sau và hai chi trước dài tương đương nhau. Hoạt động chủ yếu về ban ngày. 2. Bộ Lưỡng cư không đuôi. Có sô lượng loài lớn nhất trong lớp. Đại diện là ếch đồng có thân ngắn, hai chi sau dài hơn hai chi trước. Những loài phố biến trong bộ : ếch cây (hình 37.1.2), ễnh ương (hình 37.1.3) và cóc nhà (hình 37.1.4). Đa số loài hoạt động về ban đêm. 3. Bộ Lưỡng cư không chân. Đại diện là ếch giun (hình 37.1.5), thiếu chi, có thân dài giống như giun, song có mắt, miệng có răng và có kích thước lớn hơn giun. Chúng có tập tính sống chui luồn trong hang. Hoạt động cả ngày lần đêm. Phân biệt 3 bộ Lưỡng cư bằng những đặc điếm đặc trưng nhất. II - ĐA DẠNG VỀ MỒI TRƯỜNG SỐNG VÀ TẬP TÍNH

III - ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA LƯỠNG CƯ

IV - VAI TRÒ CỦA LƯỠNG CƯ Lưỡng cư có ích cho nông nghiệp vì chúng tiêu diệt sâu bọ phá hại mùa màng về ban đêm, bổ sung cho hoạt động này của chim về ban ngày. Lưỡng cư còn tiêu diệt sinh vật trung gian gây bệnh như ruồi, muỗi. Lưỡng cư có giá trị thực phẩm, thịt ếch đổng là thực phầm đặc sàn. Bột cóc dùng làm thuốc chữa suy dinh dưỡng ở trẻ em. Nhựa cóc (thiềm tô) chế lục thần hoàn chữa kinh giật. Ếch đồng là vật thí nghiệm trong sinh lí học. Hiện nay số lượng lưỡng cư bị suy giảm rất nhiều trong tự nhiên do săn bắt đế làm thực phầm, sử dụng rộng rãi thuốc trừ sâu và ô nhiễm môi trường. Vì thế lưỡng cư cần được bào vệ và tổ chức gây nuôi những loài có ý nghĩa kinh tế.

Đề bài

Phân biệt 3 bộ Lưỡng cư bằng những đặc điểm đặc trưng nhất.

Lời giải chi tiết

Phân biệt 3 bộ Lưỡng cư

Tên các bộ lưỡng cư	Đại diện	Đặc điểm đặc trưng nhất
Bộ Lưỡng cư có đuôi	Cá cóc Tam Đảo	- Thân dài, đuôi dẹp bên - Hai chi sau và trước tương đương nhau - Hoạt động chủ yếu vào ban ngày
Bộ lưỡng cư không đuôi	Ếch đồng	- Thân ngắn - Hai chi sau dài hơn 2 chi trước - Đa số hoạt động về đêm
Bộ lưỡng cư không chân	Ếch giun	- Thiếu chi, thân dài - Có mắt, miệng, răng - Hoạt động cả ngày lẫn đêm

Đề bài

Quan sát hình 37.1 đọc bảng sau, lựa chọn những câu trả lời thích hợp để điền vào bảng.

Bảng : Một số đặc điểm sinh học của Lưỡng cư

Tên đại diện	Đặc điểm nơi sống	Hoạt động	Tập tính tự vệ
1. Cá cóc tam đảo
2. Ễch ương lớn
3. Cóc nhà
4. Ếch cây
5. Ếch giun
Những câu lựa chọn	- Chủ yếu sống trong nước - Chủ yếu sống trên cạn - Ưa sống ở nước hơn - Chủ yếu sống trên cây, bụi cây - Sống chui luồn trong hang đất	- Ban đêm - Chủ yếu ban đêm - Chiều và đêm - Cả ngày và đêm	- Trốn chạy, ẩn nấp - Dọa nạt - Tiết nhựa độc

Lời giải chi tiết

Tên đại diện	Đặc điểm nơi sống	Hoạt động	Tập tính tự vệ
1. Cá cóc tam đảo	Chủ yếu sống trong nước	Chủ yếu ban đêm	Trốn chạy, ẩn nấp
2. Ễch ương lớn	Ưa sống ở nước hơn	Ban đêm	Dọa nạt
3. Cóc nhà	Chủ yếu sống trên cạn	Chủ yếu ban đêm	Tiết nhựa độc
4. Ếch cây	Chủ yếu sống trên cây, bụi cây	Ban đêm	Trốn chạy, ẩn nấp
5. Ếch giun	Sống chui luồn trong hang đất	Cả ngày và đêm	Trốn chạy, ẩn nấp

Đề bài

Hãy nêu đặc điểm chung của lưỡng cư về: Môi trường sống, da, cơ quan di chuyển, hệ hô hấp, hệ tuần hoàn, sự sinh sản, sự phát triển cơ thể, đặc điểm nhiệt độ cơ thể.

Lời giải chi tiết

Đặc điểm chung của Lưỡng cư

- Môi trường sống: Nước và cạn

- Da: Trần, ẩm ướt

- Cơ quan di chuyển: Bốn chân có màng ít hoặc nhiều

- Hệ hô hấp: Mang (nòng nọc), phổi và da (trưởng thành)

- Hệ tuần hoàn: Tim 3 ngăn, 2 vòng tuần hoàn

- Sự sinh sản: Đẻ trứng, thụ tinh ngoài

- Sự phát triển cơ thể: Biến thái

- Đặc điểm nhiệt độ cơ thể: Biến nhiệt

Đề bài

Hãy lấy ví dụ về sự thích nghi của lưỡng cư đối với môi trường nước là không giống nhau ở những loài khác nhau.

Lời giải chi tiết

Sự thích nghi của lưỡng cư đối với môi trường nước ở các loài khác nhau là khác nhau:

+ Cá cóc Tam Đảo thích nghi với sống trong nước.

+ Ễnh ương lớn thích nghi với sống ở nước nhiều hơn ở cạn.

+ Ếch cây thích nghi với sống vừa ở nước vừa ở cạn, có thể leo trèo trên cây.

+ Cóc nhà thích nghi với sống chủ yếu trên cạn.

+ Ếch giun thích nghi với sống trong hang đất.

Đề bài

Nêu vai trò của lưỡng cư đối với con người.

Lời giải chi tiết

Vai trò của lưỡng cư đối với con người:

- Lưỡng cư là nguồn thực phẩm giàu giá trị dinh dưỡng.

- Lưỡng cư tiêu diệt sâu bọ có hại, ấu trùng, muỗi, ruồi,…

- Lưỡng cư có giá trị làm thuốc: bột cóc chữa suy dinh dưỡng, nhựa cóc chế thuốc chữa kinh giật.

- Ếch đồng là vật thí nghiệm trong sinh học.

- Lưỡng cư làm phong phú thêm lượng sinh vật cho sinh quyển.

Hiện nay số lượng lưỡng cư bị suy giảm rất nhiều trong tự nhiên do săn bắt để làm thực phẩm, sử dụng rỗng rãi thuốc trừ sâu và ô nhiễm môi trường. Vì thế lưỡng cư cần được bảo vệ và tổ chức nhân nuôi những loài có ý nghĩa kinh tế