Đặc Vụ Hy Sinh Trong Cuộc Chiến Chống Ma Túy - VnExpress

Enrique Camarena lớn lên trong thị trấn nhỏ tại thành phố Mexicali (Mexico). Năm 9 tuổi (1958), Enrique cùng gia đình chuyển tới sống tại Calexico, bang California (Mỹ).

Tốt nghiệp cấp III, Enrique gia nhập thủy quân lục chiến Mỹ rồi trở thành lính cứu hỏa tại quê nhà Calexico. Trong thời gian này, Enrique chọn theo học đại học chuyên ngành tư pháp hình sự sau khi tận mắt chứng kiến tác hại của ma túy với bạn bè. Enrique trở thành cảnh sát thành phố Calexico vào năm 1970, chuyên hoạt động trong lĩnh vực chống tội phạm ma túy.

Enrique thành đặc vụ DEA (Lực lượng chống ma túy Mỹ) vào năm 1975, hai năm sau khi tổng thống Nixon thành lập cơ quan này trong cuộc chiến chống ma túy.

Mẹ từng can ngăn nhưng Enrique vẫn giữ nguyên ý định. Mẹ anh kể Enrique từng nói "dù chỉ có một mình, con vẫn có thể tạo ra sự khác biệt". Dù vậy, Enrique luôn cố gắng không để gia đình biết rõ mức độ nguy hiểm trong công tác đặc vụ.

Enrique được DEA chuyển công tác tới thành phố Guadalajara (Mexico) vào năm 1981 làm nhiệm vụ trinh sát và truy lùng Felix Gallardo, thủ lĩnh cartel ma túy Guadalajara và là kẻ được mệnh danh "bố già" cocaine.

Felix từng được nhiều người ví như Pablo Escobar của Mexico, nhưng điểm khác biệt là Pablo Escobar xây dựng đế chế ma túy dựa trên hoạt động sản xuất, còn tổ chức của Felix chuyên môn phân phối. Uu tiên hàng đầu của Enrique khi làm trinh sát tại thành phố Guadalajara là tìm cách triệt hạ mạng lưới phân phối của Felix.

Trong bốn năm, Enrique theo dõi sát sao hoạt động của cartel Guadalajara tại Mexico và bí mật thành lập mạng lưới tình báo quy mô lớn. Cuối cùng, qua công tác trinh sát bằng máy bay tại thành phố Allende, bang Chihuahua (Mexico), Enrique xác định được vị trí trang trại cần sa có quy mô 1.000 ha và giá trị gần 8 tỷ USD của cartel Guadalajara. Dựa vào thông tin do Enrique cung cấp, 450 lính Mexico với sự hỗ trợ của trực thăng đã đột kích và triệt phá trang trại.

Cuộc đột kích giúp Enrique trở thành anh hùng trong Lực lượng chống ma túy DEA, nhưng cũng khiến anh trở thành mục tiêu săn đuổi của cartel Guadalajara. Ngày 7/2/1985, khi chỉ vài ngày nữa là được chuyển công tác về Mỹ, đặc vụ Enrique bị một nhóm người có vũ trang bắt cóc ngay giữa ban ngày khi vừa rời lãnh sự quán Mỹ tại thành phố Guadalajara để đi ăn trưa cùng vợ. 

Một tháng sau, thi thể Enrique được DEA tìm thấy tại nơi cách thành phố Guadalajara khoảng 70 dặm. Bên cạnh anh là thi thể của Alfredo Avelar, phi công người Mexico đã giúp Enrique chụp ảnh trang trại cần sa.

Thi thể hai người đàn ông bị trói, có nhiều vết bầm và vết đạn. Kết quả giải phẫu cho thấy hai người đã bị đánh đập dã man. Không chỉ vậy, xét nghiệm độc học còn cho thấy Enrique đã bị tiêm ma túy để buộc phải tỉnh táo.

Sau cái chết của Enrique, DEA phản công bằng cách khởi động chiến dịch Leyenda, vốn được coi là cuộc săn đuổi tội phạm ma túy và giết người quy mô nhất của tổ chức này cho tới nay.

Nhà chức trách bắt giữ và khởi tố thủ lĩnh cartel Felix Gallardo cùng hai kẻ thân tín là Fonseca Carrillo và Caro Quintero. Caro lãnh án 40 năm tù nhưng được trả tự do sau khi thụ án 28 năm và tới nay vẫn bị truy nã. Fonseca lãnh án 40 năm tù và bị chuyển sang hình thức giam giữ tại nhà vào năm 2016 vì tuổi già sức yếu. Felix lãnh án 37 năm tù và vẫn đang trong tù.

Sự hy sinh của Enrique trong cuộc chiến chống ma túy không hoàn toàn bị lãng quên. Năm 1988, khi cuộc điều tra về vụ án mạng vừa mới bắt đầu, tạp chí TIME đã đưa ảnh của Enrique lên trang bìa. Enrique còn được truy tặng Bằng khen Danh dự, giải thưởng cao nhất của DEA.

Để tưởng nhớ công lao của đặc vụ, một trường học, thư viện và con phố tại thành phố Calexico, bang California đã được đặt tên Enrique. Một trong ba người con trai của Enrique cũng theo chân bố trong lĩnh vực tư pháp hình sự và trở thành thẩm phán cấp cao tại quận San Diego, bang California vào năm 2014.

Đúng như lời Enrique nói với mẹ trước khi trở thành đặc vụ DEA, hành động của anh đã tạo nên sự khác biệt. Những năm làm đặc vụ của Enrique đã giúp DEA khởi động chiến dịch triệt phá cartel ma túy lớn nhất trong lịch sử cơ quan này. 

Quốc Đạt (Theo All Thats Interesting, The Los Angeles Times)