Đào Toàn Bân – Wikipedia Tiếng Việt

Đào Toàn Bân (1308-1386, còn gọi Đào Toàn Mân, Đào Toàn Phú). Ông quê làng Song Khê, xã Song Khê, huyện Yên Dũng (nay là tỉnh Bắc Giang), là một danh nhân khoa bảng tiêu biểu của Bắc Giang nhưng thường bị sử sách bỏ sót tên ông.[1]

Giới thiệu

Đào Toàn Mân sinh năm Mậu Thân (1308) tại làng Song Khê, phường Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang.

Năm Giáp Tý (1324) khi mới 16 tuổi dự kỳ thi Hương đỗ Hương cống nhưng mãi 28 năm sau, khi đã 44 tuổi mới dự kỳ thi Thái học sinh khoa Đại Tỷ, năm Nhâm Thìn, niên hiệu Thiệu Phong thứ 12 (1352) triều Trần Dụ Tông đỗ Đệ nhị giáp Tiến sỹ.

Năm 1381, ông giữ chức Tri thẩm Hình viện sự. Năm 1384, khi đang làm quan ở cung Thiên Trường ông đã đột ngột qua đời, thọ 76 tuổi. Sau khi mất, thi hài được đưa về quê an táng. Mộ phần hiện nằm ở cánh đồng Bãi Trạng, thôn Lịm Xuyên, xã Song Khê.

Đương thời làm quan được nhà vua hết sức yêu chiều, sủng ái, cho phép xây dựng hành dinh kế cận cung Thiên Trường, lại phong cho thái ấp để hưởng bổng lộc ở Cổ Lễ (Nam Định). Hiện nay ở Cổ Lễ vẫn tôn thờ ông làm thành hoàng vì có công khai khẩn đất hoang lập nên địa phương này.

Gia đình

Cũng thời gian nhậm chức ở cung Thiên Trường, ông đã sinh được người con trai tên Đào Sư Tích,[2] sau này thi đỗ Trạng nguyên ở khoa thi Giáp Dần niên hiệu Long Khánh thứ 2 (1374).

Ghi chép

Về cuộc đời, sự nghiệp Tiến sỹ Đào Toàn Mân các tư liệu ghi chép chưa được đầy đủ.

Sách Đại Việt sử ký toàn thư (tập II, kỷ nhà Trần, quyển 8): "Năm Tân Dậu (1381) tháng năm lấy Đào Sư Tích làm quan Nhập nội hành khiển, Hữu ty lang trung. Cha Sư Tích là Toàn Mân làm quan chức Tri thẩm hình viện sự."

Tấm bia "Kim bảng lưu phương" ở Văn miếu Bắc Ninh: "Tiến sỹ triều Trần Đào Toàn Mân người xã Song Khê, huyện Yên Dũng, cha của Trạng nguyên Đào Sư Tích. Làm quan chức Tri Thẩm hình viện sự. Thấy quốc sử ghi có đền thờ ở Nam Chân... Thi đỗ nhị giáp Tiến sỹ khoa Đại Ty...".

Gia phả họ Đào ở Song Khê: "Cao cao tổ húy tự là Toàn Mân, thi đỗ Đệ nhị giáp Tiến sỹ dưới triều Trần. Làm quan đến chức Tham tri Hình viện, Lễ bộ Thượng thư. Cụ sinh ra Đào Sư Tích, thi đỗ Đệ nhất giáp tiến sỹ cập đệ Đệ nhất danh (Trạng nguyên) khoa Giáp Dần niên hiệu Long Khánh triều Trần (1374). Làm quan chức Tư đồ đại hành khiển, sau được phong tước Mậu quốc công...".

Chú thích

1. ^ "Bản sao đã lưu trữ". Bản gốc lưu trữ ngày 12 tháng 4 năm 2019. Truy cập ngày 12 tháng 4 năm 2019.
2. ^ https://znews.vn/vi-trang-nguyen-nha-tran-gioi-den-muc-nha-minh-phai-sat-hai-post911996.html

Liên kết ngoài

• https://www.youtube.com/watch?v=MlWXr3CsA1k
• https://sxd.bacgiang.gov.vn/web/guest/chi-tiet-tong-quan-bg/-/asset_publisher/dZDYQandSWgo/content/-ao-toan-man[liên kết hỏng]

• x
• t
• s