Đặt Lú - Trang Chủ

Tỉnh Cà Mau có hệ thống sông ngòi, kênh rạch chằng chịt và có diện tích khá lớn đất nuôi trồng thủy sản nên nghề sản xuất, đặt lú để bắt tôm, bắt cá phát triển mạnh và gắn chặt với đời sống cư dân vùng sông nước Cà Mau.

Đặt lú trên Đầm Thị Tường. Ảnh: Huỳnh Lâm.

Cũng giống như nò, đó, vó, lọp, lờ…lú là một trong những ngư cụ khai thác, đánh bắt cá tôm đơn giản nhưng rất hiệu quả.

Lú là một túi lưới hình phễu, chiều dài từ 2,5 đến 3 mét. Nguyên liệu chính để sản xuất lú gồm lưới ni long hoặc lưới gân (mặt nhỏ) và vành nhựa. Lú được làm nhiều vành hình tròn làm khung đỡ lưới từ miệng đến gần chót đuôi. Lú thường có 1 hoặc 2 hom. Hom lú cũng được làm bằng lưới để khi tôm, cá vào thì không có đường ra. Vành của lú theo thứ tự từ lớn đến nhỏ dần. Riêng miệng và đuôi (chóp, đụt) lú không có vành. Miệng lú chỉ được làm giềng bằng dây gân có kích cỡ tương đối lớn. Khi đặt, miệng lú được kéo thẳng giềng theo hình chữ nhật. Giềng đáy thường sâu đến đáy kênh, mương, ao, đầm và giềng trên thường đặt ngang mặt nước. Phía 2 bên miệng lú được cột cố định vào 2 cây trụ được cắm ở 2 bên. Phần đuôi lú được cột chặt lại khi đặt và mở ra để làm cửa khi thu hoạch sản phẩm. Khi đặt, hướng miệng lú thường nằm ngược dòng nước để đón tôm, cá. Tuy nhiên, khi đặt lú trong ao đầm nuôi tôm, nơi không có nước chảy thì đặt miệng lú theo hướng nào cũng được. Khi dỡ lú, người ta chỉ cần kéo đụt lên mở dây rồi đổ tôm, cá vào thùng và khi xong thì cột đụt lại rồi đặt tiếp.

Dỡ lú. Ảnh: Huỳnh Lâm.

Đặt lú trong ao đầm nuôi tôm có thể đặt được quanh năm, suốt tháng nhưng người dân miệt Cà Mau thường đặt lú vào những con nước rong (thời điểm rằm và 30 âm lịch hàng tháng). Theo dân gian, vào những con nước này tôm cá mới đi và đặt lú thì mới “chạy” nhiều. Ưu điểm của đặt lú là rẻ tiền, không mất nhiều thời gian, công sức. Người đặt lú rảnh khi nào đổ khi đó, không rảnh để vài ngày đổ cũng chẳng sao. Tôm, cá “chạy” lú thường không bị chết, tươi ngon và những con còn nhỏ có thể thả lại nuôi mà vẫn không ảnh hưởng quá trình sinh trưởng và phát triển của chúng.

Đặt lú thường bắt được tôm, cá, cua. Tuy nhiên, vào những con nước rong thời điểm từ tháng 7 đến tháng 9 âm lịch hàng năm rẹm đi nhiều, người dân Cà Mau còn dùng lú đặt để bắt rẹm.

Hiện nay, nghề sản xuất và đặt lú phát triển rất mạnh ở Cà Mau. Đặt lú đã góp phần giúp nông dân có ngư cụ đơn giản, rẻ tiền nhưng hiệu quả trong thu hoạch, khai thác, đánh bắt tôm, cá để mưu sinh.