Đất Phèn Là Gì Và Những Biện Pháp Hiệu Quả để Cải Tạo đất Phèn?

1. Tìm hiểu đất phèn là gì và nguyên nhân gây nên đất phèn?

Một tên gọi khác của đất phèn chính là đất chua mặt, Thionic Fluvisols là tên khoa học của nó. Tên gọi này sử dụng để chỉ về nhóm đất có độ PH siêu thấp, chứa nhiều sốc Sunphat (SO42-) có chứa lượng chất độc SO42, Fe2+, Al3+ rất cao. Do đó mà khả năng đệm và trao đổi của môi trường đất bị phá hủy cũng như làm sạch dẫn tới ô nhiễm đất tiêu diệt hàng loạt vi sinh vật, động thực vật.

Đất phèn có cơ hội hình thành và phát triển nguyên nhân là vì oxy hóa phèn tiềm tàng tại chỗ tạo nên axit H2SO4 chứa nhiều độc chất SO42-, Fe2+, Al3+. Ngoài ra còn nguyên nhân đất lâu ngày không cải tạo, chứa nhiều lưu huỳnh trong quy trình thực hiện bón phân của bà con nông dân, đất bị ô nhiễm và oxy hóa nhiễm phèn.

2. Tác hại nghiêm trọng của đất phèn đối với cây trồng và giải pháp cải tạo

2.1. Tác hại

Ion H+ cao, độ PH thấp trong đất chua phèn, trong khi đó thì riêng với một số cây ưa chuộng trong môi trường đất chua thì cây lúa trong cây trồng Việt Nam chỉ phù hợp đối với môi trường đất trung tính. Đất thiếu dinh dưỡng không thể tự cải tạo trong khi đó cây cần thêm những chất đó để sinh trưởng nên cây không thể hình thành phát triển.

Nhiều trường hợp rơi vào cây lúa xuất hiện hiện tượng chết mầm, ngay sau khi sạ chết mầm làm cho bà con nông dân mất nhiều công cấy dặm, gieo sạ. Nhiều giai đoạn cuối vụ lúa lá bị vàng khi xuất hiện xì phèn làm giai đoạn trổ bông lúa cũng bị ảnh hưởng.

2.2. Biện pháp hiệu quả sử dụng để cải tạo đất phèn

Nếu như bà con nông dân nắm bắt được các kỹ thuật cơ bản thì đất phèn hoàn toàn có thể cải tạo được, hãy áp dụng một số biện pháp hiệu quả, an toàn sau đây nhé.

2.2.1. Biện pháp thủy lợi

Tình trạng đất ngập mặt bị phèn ngày càng rộng khi nước biển dần dần xâm lấn sâu vào trong đất liền. Thực hiện xây dựng hệ thống mương máng, tưới tiêu, các đê ngăn nước biển tràn để giảm thiểu đi tình trạng này mục đích nhằm tạo điều kiện cho việc rổ phèn, rửa mặt, độ PH của đất tăng cao.

2.2.2. Bốn vôi bón phân

Cung cấp cho cây trồng thêm canxi có là mục đích của việc bón vôi, làm giảm đi hàm lượng của nhôm tự do và hàm lượng ion sắt 3+ đẩy lùi ion ra khỏi ngoài phía mặt đất. Người nông dân cần thực hiện việc tháo nước vào ruộng sau khi đã bón vôi xong để loại bỏ muối và cung cấp chất hữu cơ cho đất. Chính sách bón vôi giúp những chất độc bị bất động và không thể gây hại cho cây trồng, nâng cao độ pH lên và giảm nhanh chua tuy cách này có hiệu quả cao nhưng khá tốn kém chi phí.

 Để cải tạo đất thì bên cạnh đó cũng cần tăng cường thêm việc bón phân, những loại phân hữu cơ như phân vi lượng, phân đạm, phân lân hỗ trợ làm đất tăng thêm độ phì nhiêu, việc sử dụng phân kal El Industria cần phải hạn chế bởi bên trong đền phèn cũng chứa khá nhiều kali, cây sẽ dễ chết nếu bón thêm làm độc chất nhôm gia tăng.

2.2.3. Lên luống

Biện pháp lên luống là tiến hành lật úp đất thành những luống cao khác nhau, gốc mạ xuống, bề mặt đất lận lên hình thành lớp đệm hữu cơ. Đây là giải pháp không chỉ hạn chế được tình trạng chống ngập úng mà còn giúp giảm thiểu đi độ phèn một cách hiệu quả, giúp cho cây có tầng đất dày bà con nông dân chăm sóc dễ dàng cây trồng hơn.

2.2.4. Cày sâu phơi ải

Tiến hành để bề mặt đất chua lộ ra phía bên ngoài, tiếp theo đưa nước tưới tiêu, nước mưa vào để rửa đi lớp chua đó được gọi là cày sâu. Còn khi để kiểm soát những tác nhân gây hại trong đất dùng năng lượng mặt trời, chủ yếu bằng cách phủ đi lớp bóng trong suốt lên phía trên bề mặt , tiêu diệt mầm bệnh qua việc giữ năng lượng mặt trời đó gọi là phơi ải. Làm đất là khâu cần chú ý quan trọng nhất đối với biện pháp canh tác, tùy thuộc vào những loại cây trồng để có thêm một số biện pháp như phơi ải, cày sâu, lên luống cây trồng thì rửa chua đất nhờ vào lượng nước tưới tiêu, nước mưa để hạn chế sâu bệnh.

Người nông dân đối với với cây trồng được khuyến khích nên trồng một số loại cây có tính chịu chua mặn hoặc chịu phèn tốt. Như vậy dù ở địa hình cao hãy địa hình trũng, thấp ngập nước đều sẽ giúp cây hình thành phát triển tồn tại nếu chọn đúng cây phù hợp. Bà con nông dân nên phủ toàn vườn bằng một ít vôi sau khi thu hoạch, bón lượng vôi vừa phải phù hợp tùy thuộc vào diện tích vườn. Bên cạnh đó bổ sung thêm phân bón hữu cơ, phân bón chuồng đẩy nhanh tốc độ cải tạo đất sau khi tăng cường thêm hàm lượng hữu cơ đất.

3. Cây trồng nào thích hợp với đất phèn?

Có khoảng chừng 15 triệu ha đất phèn tồn tại trên thế giới trong đó thì khu vực Đông Nam Á có trên 50% và 1.8 triệu ha thuộc tại Việt Nam. Nhiều người suy nghĩ rằng sẽ không thể trồng bất kỳ một loại cây nào khi đất bị nhiễm chua, nhiễm phèn quả thực là sai lầm. Vậy chúng ta có thể trồng cây ăn trái nào trên loại đất này? Cần phải xác định độ pH của mỗi khu vực để lựa chọn giống cây thích hợp nhất vì mỗi loại cây sẽ lại có một độ pH thích hợp nhất định thì mới có thể trao đổi hiệu quả và hấp thụ chất dinh dưỡng tốt.

Một số loại cây ăn trái có thể trồng trên loại đất phèn ví dụ như: Khoai mỡ, cây mía, cây ngô, cây chuối, mè, chè, tràm, bạch đàn, lúa chống chịu phèn, lúa kháng phèn, mãng cầu xiêm được ghép trên cây bình bát.

4. Ý nghĩa đối với việc cải tạo đất phèn

Có rất nhiều dạng lưu hình khác nhau chứa trong đất phèn trong đó gồm có các dạng độc cho cây như sunfat, sunfit, sunfua. Không nên bón các loại phần có chứa nhiều lưu huỳnh để có thể cải tạo đất bị nhiễm phèn tốt nhất bởi việc bón lân không chỉ hiệu quả trong việc giảm độ phèn mà còn hỗ trợ cung cấp thêm chất dinh dưỡng đối với cây trồng. Bên cạnh đó người nông dân cũng có thể dùng phân bón lá cờ chứa lân khi kết hợp cùng super lân và có nhiều kết quả nghiên cứu phân tích cho thấy việc không bón lót phân lân hiệu quả kém hơn bón lót phân lân nung chảy.

Diện tích canh tác sẽ được mở rộng thêm nếu như cải tạo đất nhiễm phèn. Khi sử dụng biên pháp thau chua rửa mặn và canh tác đều đặn thì diện tích nuôi trồng thủy sản gia tăng. Bên cạnh đó xây dựng thêm hệ thống bờ ao kênh rạch để vào mùa cạn giữ nước ngọt, vào  mùa lũ giúp thoát nước. Mang lại hiệu quả kinh tế cao khi chọn lựa cơ cấu cây trồng phù hợp với đất nhiễm phèn và đất phèn. Ngoài ra trong công tác nuôi trồng áp dụng thêm một số biện pháp khoa học công nghệ, theo dõi những mẫu đất thường xuyên và tiến hành kịp thời đưa ra phương pháp cải thiện. Xây dựng đúng lúc hệ thống kênh mương chắc chắn, xả phèn, dùng nước và kết hợp thêm biện pháp phân lân, các giống lúa về nông nghiệp canh tác đều có thể chịu phèn được.

Hy vọng rằng qua bài viết trên sẽ phần nào giúp ích được bà con nông dân trong việc chăm sóc cây trồng và cải tạo đất. Để có một mùa màng bội thu hãy áp dụng các biện pháp cải tạo đất thường xuyên sau mỗi vụ mùa nhé. Cuối cùng cảm ơn đã dành thời gian theo dõi và xin kính chúc bạn đọc sức khỏe, hẹn gặp lại trong những nội dung bổ ích gần nhất mà timviec365.vn mang đến trong thời gian tới.