Day Huyệt Toản Trúc Chữa Nhức Mỏi Mắt - VnExpress Sức Khỏe

Toản trúc (còn được gọi là dạ quang, minh quang, quang minh, my đầu, viên trụ) là một huyệt nằm trên đường kinh túc thái dương bàng quang, được ghi lại sớm nhất trong y thư cổ Châm cứu giáp ất kinh.

"Toản" có nghĩa là tập hợp lại với nhau, ý nói đến sự chuyển động của lông mày trong quá trình cau mày; "trúc" có nghĩa là cây tre, lá tre, ý muốn nói khi người ta cau mày thì lông mày trông giống như một cái lá tre. Huyệt nằm ở đầu của hai lông mày, do đó mà có tên là toản trúc (nhăn mày). Sách Hội nguyên giải nghĩa là: "Toản trúc, khí của các kinh dương tụ ở đầu chân mày. Ở đầu chân mày như có sự phồn thịnh của cây trúc mới mọc, lại có hình dáng tựa như chữ trúc nên gọi là toản trúc".

Theo y học cổ truyền, huyệt vị này có công dụng khử phong khí và làm sáng mắt, thường được dùng để chữa các chứng bệnh như đau mắt đỏ, hoa mắt, chảy nước mắt, mờ mắt, giật mắt, đau đầu, liệt dây thần kinh mặt... Sách Ngọc long ca viết: "Đau nhức ở giữa hai lông mày, châm dưới da huyệt toản trúc. Sách Bách chứng phú thì ghi rằng: "Lờ mờ trong mắt, châm toản trúc, tam gian" Y thư cổ Châm cứu giáp ất kinh (quyển thứ 7) viết: "Đau nhức đầu, chảy máu cam, viêm mũi dị ứng, nhức đầu ở trên mắt, hắt hơi, mắt như muốn ra ngoài, sốt lạnh toát mồ hôi, mặt đỏ, đau trong má, cột sống cổ khó quay qua lại, đau trong mắt, co giật, dùng toản trúc làm chủ".

Nghiên cứu lâm sàng hiện đại đã chứng minh: Bằng các thủ pháp thích hợp tác động vào độc huyệt toản trúc, có thể trị liệu hữu hiệu các bệnh lý như tăng huyết áp, nấc, đau đầu do thần kinh, đau lưng cấp tính, đau dây thần kinh tam thoa... Phối hợp châm với huyệt thái dương có thể chữa được viêm kết mạc cấp tính, viêm mắt do tia tử ngoại. Phối hợp với các huyệt tình minh, túc tam lý, quang minh chữa được đục thủy tinh thể; phối hợp với một số huyệt vùng mặt để điều trị cận thị, liệt dây thần kinh số 7...

Muốn đạt được hiệu quả giải tỏa cơn đau nhức hoặc mỏi mắt, phải xác định chính xác vị trí huyệt toản trúc và tiến hành day bấm đúng phương pháp. Huyệt nằm ở chỗ lõm đầu trong lông mày. Thao tác cụ thể gồm các bước như sau:

- Chọn tư thế thoải mái, tốt nhất là nằm ngửa hoặc nửa nằm nửa ngồi trên ghế tựa, toàn thân thư giãn.

- Tâm trí hoàn toàn tập trung vào việc tiến hành thủ thuật, hai mắt khép hờ.

- Dùng hai ngón tay trỏ hoặc ngón tay giữa đồng thời day bấm cả hai huyệt toản trúc với một lực vừa phải sao cho đạt cảm giác tê tức là được trong khoảng 2 phút.

- Tiếp tục thư giãn trong vài phút rồi lại tiến hành day bấm lần thứ hai với cách thức như trên.

Ngoài công dụng giải tỏa tình trạng nhức mỏi mắt cấp thời, biện pháp day bấm nói trên nếu được tiến hành kiên trì và đều đặn còn có tác dụng cải thiện thị lực và dự phòng các bệnh lý về mắt.

ThS Hoàng Khánh Toàn, Sức Khỏe & Đời Sống