Đề-bà-đạt-đa – Wikipedia Tiếng Việt

Bước tới nội dung

Nội dung

chuyển sang thanh bên ẩn

• Đầu
• 1 Chú thích
• 2 Liên kết ngoài

• Bài viết
• Thảo luận

Tiếng Việt

• Đọc
• Sửa đổi
• Sửa mã nguồn
• Xem lịch sử

Công cụ Công cụ chuyển sang thanh bên ẩn Tác vụ

• Đọc
• Sửa đổi
• Sửa mã nguồn
• Xem lịch sử

Chung

• Các liên kết đến đây
• Thay đổi liên quan
• Liên kết thường trực
• Thông tin trang
• Trích dẫn trang này
• Tạo URL rút gọn
• Tải mã QR

In và xuất

• Tạo một quyển sách
• Tải dưới dạng PDF
• Bản để in ra

Tại dự án khác

• Wikimedia Commons
• Khoản mục Wikidata

Giao diện chuyển sang thanh bên ẩn Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Bài viết này cần thêm chú thích nguồn gốc để kiểm chứng thông tin. Mời bạn giúp hoàn thiện bài viết này bằng cách bổ sung chú thích tới các nguồn đáng tin cậy. Các nội dung không có nguồn có thể bị nghi ngờ và xóa bỏ. (Tìm hiểu cách thức và thời điểm xóa thông báo này)

Đề-bà-đạt-đa
Cái chết của Đề-bà-đạt-đa, bị kéo xuống Địa ngục
Tôn giáo	Phật giáo

Bản chuyển ngữ củaDevadatta
Tiếng Phạn	देवदत्त(Devadatta)
Tiếng Pali	देवदत्त
Tiếng Bengal	দেবদত্ত(Debdotto)
Tiếng Trung Quốc	提婆達多 (Tipodaduo)
Tiếng Nhật	提婆達多(Daibadatta)
Tiếng Khmer	ទេវទត្ត(Tevatort)
Tiếng Hàn	데바닷타 (Romaja quốc ngữ: (Debadatta))
Tiếng Lào	ເທວະທັດ (Dewadat)
Tiếng Sinhala	දේවදත්ත
Tiếng Thái	เทวทัต(Thewathat)
Tiếng Việt	Đề-bà-đạt-đa
Thuật ngữ Phật Giáo

Đề-bà-đạt-đa (sa. देवदत्त Devadatta) hoặc còn được phiên là Đề-bà-đạt-đâu, Địa-bà-đạt-đâu, Địa-bà-đạt-đâu, Đế-bà-đạt-đâu, còn được gọi gọn là Điều Đạt, dịch nghĩa là "Thiên Thụ" (trời trao). Ông là em họ của Thích-ca Mâu-ni Phật, từng gia nhập vào tăng đoàn của Phật, nhưng rồi về sau ông nảy sinh nhiều ý kiến mâu thuẫn, cuối cùng li khai khỏi tăng đoàn của Phật Thích Ca để thành lập tăng đoàn khác.

Trong quyển Đường Xưa Mây Trắng (Thích Nhất Hạnh), đã miêu tả Đề-bà-đạt-đa sớm bộc lộ tính cách có ít nhiều ác tính và hiếu thắng từ bé. Năm tám tuổi, Đề-bà-đạt-đa đã bắn trọng thương một chú chim thiên nga (chương 4 - Chim thiên nga trúng tên). May mắn thay, chú chim đã được cứu sống và chăm sóc bởi Siddhatta (là phật Thích-ca sau này). Năm mười ba tuổi, Đề-bà-đạt-đa đã tức giận đấm gục chú voi trắng - giải thưởng dành cho Siddhatta trong một đại hội thể thao - chỉ vì ghen tức với người anh; chi tiết này được thuật lại ở cuối chương 7 - Giải thưởng voi trắng.

Ở trong kinh điển Phật giáo Nguyên thủy, Đề-bà-đạt-đa là kẻ đã phạm vào 3 trong số Năm tội lớn (ngũ nghịch) là chia rẽ và phá hòa hợp tăng phản bội Phật giáo, làm Phật chảy máu và giết hại A la hán, ông là một nhân vật phản diện tuyệt đối. Do quả báo của ác nghiệp, Đề-bà-đạt-đa đã chết do đất rút và bị tái sinh vào địa ngục A Tỳ, chịu khổ hình rất lâu dài. Nhưng trước khi chết, Đề-bà-đạt-đa đã nói lời sám hối với Phật Thích Ca, và Phật Thích Ca đã tiên tri rằng sau 100.000 đại kiếp trái đất nữa, Đề-bà-đạt-đa sẽ trở thành một vị Phật Độc Giác.

Chú thích

[sửa | sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]

x t s Cuộc đời Thích-ca Mâu-ni
Tổng quan về cuộc đời Phật Thích Ca Mâu Ni
Gia đình	Vua Tịnh Phạn (Suddhodana) Hoàng hậu Ma-da (Māyādevī) Hoàng hậu Ma-ha-bà-xà-ba-đề (Mahāpajāpatī Gotamī) Vợ: Da-du-đà-la (Yaśodharā) Con: La-hầu-la (Rāhula) Em cùng cha khác mẹ: Nan-đà (Nanda), Tôn-đà-lợi Nan-đà (Sundari Nanda).
Anh em họ	A Nan (Ānanda) Đề Bà Đạt Đa (Devadatta) A-na-luật (Anuruddha)
Các đệ tử nổi bật	[thập đại đệ tử] Xá-lợi-phất (Sāriputta) Mục-kiền-liên (Moggallāna) Ma-ha-ca-diếp (Mahākassapa) A-na-luật (Anuruddha) Tu-bồ-đề (Subhuti) Phú-lâu-na (Punna) Ca-chiên-diên (Kaccayana/Kaccana) Ưu-bà-ly (Upāli) A Nan (Ānanda) La Hầu La (Rāhula) [các đệ tử nổi bật khác] Kiều-trần-như (Ajñāta Kauṇḍinya) Ương-quật-ma-la (Aṅgulimāla) Liên Hoa Sắc (Uppalavannā)
Đại cư sĩ	Cấp Cô Độc (Anathapindika/Sudatta) Tỳ-xá-khư (Visākhā) Trà Phú Sa (Trapusha) Bà Ha Lệ Ca (Bahallika) Am Bà Bà Lợi (Ambapālī)
Các quân vương	Vua Ba Tư Nặc (Pasenadi) Vua Tần Bà Sa La (Bimbisara) Vua A Xà Thế (Ajatasattu)
Các quốc gia/vương quốc	Ma Kiệt Đà (Magadha) Câu Tát La (Kosala) Bạt Kỳ (Vajji) (thân tộc) Thích Ca (Sakya)
Sự kiện chính	Đản sinh Xuất gia Tu khổ hạnh Thành đạo Thuyết pháp lần đầu Nhập Niết Bàn Xá Lợi Phật Kết tập kinh điển lần đầu
Địa danh quan trọng	Lâm Tỳ Ni (Lumbini) Ca-tỳ-la-vệ (Kapilavastu) Bồ Đề Đạo Tràng (Bodhgaya) Cây Bồ Đề (Assatha/Bodhi) Vườn Lộc Uyển (Sarnath) Tinh xá Trúc Lâm (Veḷuvana) Tinh xá Kỳ Viên (Jetavana) Thành Vương Xá (Rajagriha) Câu Thi Na (Kusinagara/Kushinagar) Rừng Sa La Song Thọ (Yamakasālā) Tỳ Xá Ly (Vaishali)
Nhân vật và sự kiện thần thoại	Thiên ma Ba Tuần (Māra) Chư Thiên Các con gái của Ma Vương A-tư-đà (Asita) Thiên Ma tấn công Đức Phật Các con gái Ma Vương cám dỗ A-tư-đà tiên đoán tương lai Tất Đạt Đa Thần thông (Abhijñā)
Kinh điển quan trọng (Tam tạng Kinh điển)	Kinh Chuyển Pháp Luân (Dhammacakkappavattana Sutta) Kinh Vô Ngã Tướng (Anattalakkhaṇa Sutta) Kinh Đại Niệm Xứ (Mahāsatipaṭṭhāna Sutta) Kinh Phạm Võng (Brahmajāla Sutta) Kinh Đại Niết-bàn (Mahāparinibbāna Sutta) Kinh Lửa (Adittapariyāya Sutta) Kinh Kalama (Kalama Sutta) Kinh Pháp Cú (Dhammapada) Kinh Sa-môn Quả (Sāmaññaphala Sutta) Kinh Đại Duyên (Mahānidāna Sutta)
Tư tưởng chính	Tứ Diệu Đế (Cattāri Ariya Saccāni): Khổ Đế (Dukkhasacca) Tập Đế (Samudayasacca) Diệt Đế (Nirodhasacca) Đạo Đế (Maggasacca) Bát Chánh Đạo (Ariyo Aṭṭhaṅgiko Maggo): Chánh Kiến (Sammā-diṭṭhi) Chánh Tư Duy (Sammā-sankappa) Chánh Ngữ (Sammā-vāca) Chánh Nghiệp (Sammā-kammanta) Chánh Mạng (Sammā-ājīva) Chánh Tinh Tấn (Sammā-vāyāma) Chánh Niệm (Sammā-sati) Chánh Định (Sammā-samādhi) (Trung đạo (Majjhimāpaṭipadā)) Lý Duyên Khởi (Paṭicca Samuppāda) Nhân Quả (Kamma-Vipāka) Nghiệp (Kamma) Tiền Kiếp (Pubbe-nivāsa) Luân Hồi (Saṃsāra) Vô Thường (Anicca) Vô Ngã (Anatta) Ngũ Uẩn (Pañcakkhandha) Tam Học (Sīla-Samādhi-Paññā) Ngũ Giới (Pañca-sīla) Thập Thiện (Dasa Kusala) Thập Nhị Nhân Duyên (Dvādasa Nidānāni) Ba Mươi Bảy Phẩm Trợ Đạo (Bodhipakkhiya-dhamma) Kiếp (Kappa)

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Đề-bà-đạt-đa&oldid=74192659” Thể loại:

• Gia đình Phật Thích-ca
• Đệ tử Thích-ca Mâu-ni

Thể loại ẩn:

• Trang thiếu chú thích trong bài
• Bài viết có văn bản tiếng Phạn
• Bài viết có văn bản tiếng Pali
• Bài viết có văn bản tiếng Bengal
• Bài viết có văn bản tiếng Trung Quốc
• Bài viết có văn bản tiếng Nhật
• Bài viết có văn bản tiếng Khmer
• Bài viết có văn bản tiếng Hàn Quốc
• Bài viết có văn bản tiếng Lào
• Bài viết có văn bản tiếng Sinhala
• Bài viết có văn bản tiếng Thái
• Bài viết có văn bản tiếng Việt nêu rõ
• Sơ khai

Tìm kiếm Tìm kiếm Đóng mở mục lục Đề-bà-đạt-đa 26 ngôn ngữ Thêm đề tài