Đền Bà Hải - điểm đến Tâm Linh Hấp Dẫn Du Khách Thập Phương

Đền Chế Thắng phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu (hay còn gọi là Đền Bà Hải) ở xã Kỳ Ninh, thị xã Kỳ Anh là điểm đến tâm linh của Nhân dân địa phương và du khách gần xa. Ngôi đền linh thiêng bên cửa biển cùng câu chuyện truyền tụng về Chế thắng Phu nhân tựa viên ngọc sáng mãi theo thời gian luôn thu hút đông đảo du khách gần xa vừa đi lễ chùa vừa tìm hiểu di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia này.

Đền Bà Hải có 2 cổng lớn: Cổng tam quan hướng ra biển; cổng phía nam hướng ra Sông Vịnh (Cửa khẩu Kỳ Ninh ngày nay)

Theo sử sách, Qúy phi Nguyễn Thị Bích Châu là con gái của đại thần Nguyễn Tướng Công, sinh ra ở Hải Hậu, Nam Định. Bà nổi tiếng là cô gái vừa xinh đẹp lại giỏi giang nên được mọi người hết mực yêu mến. Năm 1373, bà được vua Trần Duệ Tông yêu thương và tuyển làm cung nhân gọi là Quý phi Bích Châu, lấy hiệu là Phù Dung.

Bản “Kê minh thập sách” Chế Thắng Phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu soạn thảo dâng vua có giá trị lịch sử, mãi mãi còn lưu truyền cho muôn đời con cháu mai sau.

Kê Minh Thập Sách thánh trí truyền lưu phù Việt Quốc

Chế thắng Phu nhân Mẫu ân vĩnh bảo hộ Nam dân

(Kê Minh Thập Sách trí tuệ thánh hiền truyền lưu phù nước Việt

Chế thắng Phu nhân ơn mẹ dài lâu gìn giữ giúp dân Nam)

Lúc nhà Trần suy vong, Quý phi Bích Châu đã soạn thảo “Kê Minh Thập Sách” với đường lối quân sự, chính trị, văn hóa thiết thực, trọng yếu, phù hợp với tình hình lịch sử lúc bấy giờ. Đến năm 1377, bà hộ giá nhà vua đem quân đánh Chiêm Thành nhưng không may bị trúng độc và mất vào ngày 12 tháng 2 âm lịch.

Nét kiến trúc cổ ngôi đền vẫn còn vẹn nguyên theo thời gian

Đền Chế Thắng Phu nhân ở làng Hải Khẩu, tổng Hoằng Lễ - nay là xã Kỳ Ninh thị xã Kỳ Anh nên thường gọi là đền Hải Khẩu. Đền dựng khoảng cuối thế kỷ XV, thờ bà Nguyễn Thị Bích Châu, cung phi của vua Trần Duệ Tông. Đền được xây dựng trên bãi đất pha cát biển rộng khoảng 4.500m2, quay về hướng Đông Nam, phía trước đền từ trái sang phải là núi Ô Tôn có đền Eo Bạch được xây dựng cuối đời Trần.

Toàn bộ công trình được bao bọc bằng cát bồi lấp giống như một bức tường, ba toà là Thượng điện, Trung điện và Hạ điện. Năm 1991 ngôi đền đã được Bộ Văn hoá công nhận Di tích lịch sử và Danh lam thắng cảnh cấp Quốc gia.

Chế Thắng Phu Nhân Nguyễn Thị Bích Châu tại cung thờ thượng điện

Từ đó đến nay, Nhân dân trong vùng và du khách thập phương thường xuyên đến đây phúng viếng, thắp hương, dâng hoa tưởng nhớ Chế thắng Phu nhân. Trong những năm trước đây, khi dịch covid-19 chưa xuất hiện, những ngày đầu xuân năm mới, nơi đây luôn tấp nập du khách, đặc biệt vào tháng Giêng âm lịch, lượng khách đến đây rất đông. Du khách không chỉ riêng người dân ở Hà Tĩnh mà còn có khách các tỉnh, thành phố khác. Du khách dù gần dù xa, đi đền Chế thắng Phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu đã trở thành tục lệ, mang nét đẹp văn hóa truyền thống.

Hải khẩu huyền thoại (Cửa biển Kỳ Ninh ngày nay) trước cửa đền thiêng thờ Nguyễn Thị Bích Châu

Trong những năm qua, thị xã Kỳ Anh đã quan tâm đầu tư trùng tu, tôn tạo các hạng mục của đền thờ, xứng tầm với Di tích lịch sử văn hóa Quốc gia. Hiện nay, Đền có quy mô khang trang, mặt Đền hướng ra cảng biển, lưng tựa vào núi. Từ lâu, khu di tích lịch sử Chế thắng Phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu đã trở thành điểm đến tâm linh của nhiều du khách gần xa. Ngành văn hóa và chính quyền địa phương vừa tăng cường công tác quản lý, vừa tạo mọi điều kiện tốt nhất cho du khách khi đến đây dâng hương, dâng hoa, tỏ lòng thành kính tưởng nhớ Chế thắng Phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu.

Bên cạnh đó, với vai trò của mình, Ban Quản lý Khu di tích Đền thờ Chế thắng Phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu đã tăng cường công tác tuyên truyền, đảm bảo an ninh trật tự gắn với công tác phòng chống dịch bệnh Covid- 19.

Du khách khi đến Đền bắt buộc quét mã QR. Theo đó, Ban Quản lý Khu Di tích đã chuẩn bị đầy đủ nước sát khuẩn đặt ở hai điểm chính ở các cửa ra vào và các điểm khác ở khuôn viên di tích, đồng thời, thường xuyên phun khử khuẩn khu vực Đền.

Du khách thập phương đến viếng đền, tham quan vãn cảnh ngày càng đông

Ban Quản lý cũng đã phối hợp với lực lượng Công an thị xã, Đồn Biên phòng Kỳ Khang, Trạm Biên phòng Cửa khẩu Kỳ Ninh, Công an xã Kỳ Ninh đảm bảo an ninh trật tự, thường xuyên nhắc nhở du khách thực hiện nghiêm công tác phòng chống dịch Covid- 19.

Cùng với phát triển kinh tế, thị xã Kỳ Anh luôn quan tâm giữ gìn, phát huy nét đẹp văn hóa truyền thống. Việc trùng tu, tôn tạo các di tích, khôi phục các lễ hội, các hoạt động văn hóa truyền thống luôn được quan tâm, trong đó các hoạt động văn hóa diễn ra tại Đền thờ Chế thắng Phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu là một trong những điểm nhấn trong du lịch văn hóa tâm linh của địa phương.

Miếu Quan tả bên phải tam quan trấn giữ tại ngôi đền thiêng

Vì vậy hàng năm cứ đến ngày 11,12 tháng 2 âm lịch, thị xã Kỳ Anh đã tổ chức lễ giỗ Chế thắng Phu nhân Nguyễn Thị Bích Châu nhằm tưởng nhớ, tôn vinh công đức của Bà đối với dân tộc, góp phần bảo tồn, gìn giữ, kế thừa và phát huy giá trị văn hóa, giáo dục truyền thống yêu nước, chống giặc ngoại xâm cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau; đồng thời giới thiệu, quảng bá Danh lam thắng cảnh, Di tích lịch sử văn hóa Đền thờ Nguyễn Thị Bích Châu tới du khách thập phương.

Lễ giỗ hàng năm được UBND thị xã Kỳ Anh và nhân dân trong vùng tổ chức long trọng nhằm tưởng nhớ công ơn Thánh Mẫu Nguyễn Thị Bích Châu.

Trải qua gần 7 thế kỷ, ngôi đền linh thiêng Nguyễn Thị Bích Châu tiếp tục là điểm tìm về của đông đảo du khách gần xa. Ngôi đền với những câu chuyện truyền tụng và bản “Kê minh thập sách” vẫn tựa viên ngọc ngày càng được thời gian mài sáng, chiếu rọi làm an lòng dân và tiếp tục nhắc nhớ, giáo dục thế hệ hôm nay về tình yêu Tổ quốc và trách nhiệm dựng xây quê hương, đất nước.