Đền Chu Văn An - Ha Noi 360

Sommaire

• Lược sử
• Kiến trúc
• Di vật
• Di tích lân cận

Còn gọi là đình Nội, tương truyền có từ thế kỷ XV. Thờ: Chu Văn An, danh nho thời Trần. Xếp hạng: Di tích quốc gia (1989). Vị trí: số 788 đường Kim Giang, XR79+F5 Thanh Trì, Hà Nội, Việt Nam. Cách Ga Hà Nội: 8,4km (hướng 7h). Trạm bus lân cận: UBND xã Thanh Liệt (xe 37, 106, CNG02).

Lược sử

Thanh Liệt là một vùng đất cổ, sớm được người Việt đến tụ cư, khai phá. Năm 1926, làng đã có 2091 nhân khẩu. Phía tây làng là Đầm Tròn thông với sông Nhuệ qua cống Cầu Gạo và ngòi Cầu Bươu. Bên bờ đầm có chùa Quang Ân và ngôi đền thờ danh tướng Phạm Tu. Phía đông làng là dòng sông Tô Lịch và ở nơi đối diện chùa Bằng có ngôi đền thờ danh sư Chu Văn An.

Chu Văn An (1292-1370) tên chữ là Linh Triệt, quê ở thôn Văn, xã Quang Liệt, huyện Thanh Đàm, nay là xã Thanh Liệt, huyện Thanh Trì, TP Hà Nội. Sau khi đỗ Thái học sinh, ông mở trường dạy học. Học trò ông rất đông, có nhiều người thi đỗ cao và làm quan to như Phạm Sư Mạnh, Lê Quát… Nhờ đức độ và tài năng, ông được vua Trần Minh Tông (trị vì 1314-1329) vời ra kinh đô làm Tư nghiệp Quốc Tử Giám.

Cổng làng Thanh Liệt

Đến đời Trần Dụ Tông (trị vì 1341–1369), chính sự thối nát, Chu Văn An dâng sớ xin chém đầu 7 gian thần nhưng vua không nghe. Ông bỏ về ẩn ở núi Phượng Hoàng, xã Kiệt Đặc, huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương; lấy hiệu Tiều Ẩn, mở trường dạy học và mất tại đây, để lại các tác phẩm: Tứ thư thuyết ước, Tiều Ẩn thi tập, Tiều Ẩn quốc ngữ thi tập, Y học yếu giải…. Sau đó vua Trần Nghệ Tông (trị vì 1370–1372) xét ông xứng đáng là nhà giáo tiêu biểu của Đại Việt nên đã cho dựng tượng thờ tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám.

Tương truyền nhân dân Thanh Liệt lập đền thờ và tôn ông làm thành hoàng làng. Đến thời Lê trung hưng, đền này trở thành Văn chỉ. Theo văn bia “Tiên hiền bi ký” dựng năm 1765, ban đầu đền thờ Chu Văn An, con là Chu Tam Tỉnh đỗ khoa Ngự thí năm Tân Hợi, cháu là Chu Đình Bảo đỗ tiến sĩ khoa Giáp Thìn, rồi Lý Trần Thản đỗ tiến sĩ năm Ất Sửu.

Trước đền Chu Văn An

Ngày 21-01-1989, đền thờ Chu Văn An đã được xếp hạng Di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật quốc gia.

Kiến trúc

Đền được di chuyển năm Giáp Tý niên hiệu Tự Đức đến vị trí hiện nay để xây thành nhà 3 gian nằm giữa hai dãy giải vũ, gọi là đình Nội. Năm Nhâm Dần 1892 đền được trùng tu.

Ngôi đền hiện nay gồm nhà tiền tế 3 gian 2 dĩ xây kiểu tường hồi bít đốc, kết nối với trung đường 3 gian và hậu cung thành hình chữ “Công”. Các bộ vì ở tiền tế làm theo kiểu vòm bán nguyệt, ở hậu cung theo kiểu “chồng rường, giá chiêng”, chạm khắc tứ linh, tứ quý.

Cổng đền Chu Văn An. Photo NCCong ©2014

Mặt đền quay hướng đông nhìn sang chùa Bằng bên kia sông, phía trước có tòa thủy đình trên ao bán nguyệt. Sau khi mở rộng con đường Kim Giang chỉ còn lại sân đình với bình phong đắp cuốn thư.

Di vật

Trong đền hiện lưu giữ được 2 bức y môn, cửa võng, 4 hoành phi, 4 đôi câu đối, lọ độc bình, một đỉnh đồng, 5 sắc phong thành hoàng từ thời Lê - Nguyễn, một cuốn thần phả ghi tiểu sử Chu Văn An, 6 bia đá,… Tại hậu cung có khám thờ lớn sơn son thiếp vàng, chạm khắc tinh xảo; tượng và bài vị Chu Văn An được đặt ở chính giữa, hai bên phối thờ các vị đại khoa khác.

Trong đền Chu Văn An

Di tích lân cận

• Chùa Bằng Liệt: XR79+5F, số 63 Bằng Liệt, P. Hoàng Liệt.
• Chùa Long Quang: XR67+F3, thôn Vực, xã Thanh Liệt.
• Chùa Quang Ân: XR86+GW, thôn Vực, xã Thanh Liệt.
• Đền Phạm Tu: XR85+8W, thôn Trung, xã Thanh Liệt.
• Đình Linh Đàm: XR6C+JJ, số 122 ngõ 15 Bằng Liệt, P. Hoàng Liệt.
• Đình Tựu Liệt: XR3M+65, thôn Tựu Liệt, xã Tam Hiệp.
• Miếu Gàn: XR5J+W5, số 89 Linh Đường, P. Hoàng Liệt.

©NCCong 2014-2016, Chu Van An temple